But he did not reply to my question. He merely said to me:

എെന്റ േചാദ്യത്തിനു് അവൻ ഉത്തരം പറഞ്ഞില്ല. അവൻ ഇത്രമാത്രം പറഞ്ഞു:

“Water may also be good for the heart…”

“െവള്ളം ഹൃദയത്തിനും നല്ലതായിരിക്കും…”

I did not understand this answer, but I said nothing. I knew very well that it was impossible to cross-examine him.

ആ മറുപടി എനിക്കു മനസ്സിലായിെല്ലങ്കിലും ഞാൻ തിരി െച്ചാന്നും പറഞ്ഞില്ല. അവേനാടു തിരിച്ചു േചാദിച്ചിട്ടു ഫല മിെല്ലന്നു് എനിക്കറിയാമായിരുന്നു.

He was tired. He sat down. I sat down beside him. And, after a little silence, he spoke again:

അവൻ ക്ഷീണിച്ചിരുന്നു. അവൻ താെഴയിരുന്നു. ഞാൻ അവനരികിലിരുന്നു. അല്പേനരെത്ത മൗനത്തിനു േശ ഷം അവൻ പറഞ്ഞു:

“The stars are beautiful, because of a flower that cannot be seen.”

“ഒരദൃശ്യപുഷ്പം ഉള്ളിലുള്ളതിനാൽ നക്ഷത്രങ്ങൾ മേനാ ഹരമാണു്.”

I replied, “Yes, that is so.” And, without saying anything more, I looked across the ridges of sand that were stretched out before us in the moonlight.

ഞാൻ പറഞ്ഞു, “അെത, അതു ശരിയാണു്.” പിെന്ന മെറ്റാന്നും പറയാെത നിലാവത്തു പരന്നുപരന്നു കിട ക്കുന്ന മണൽത്തിട്ടകളിേലക്കു ഞാൻ കണ്ണയച്ചു.

“The desert is beautiful,” the little prince added.

“മരുഭൂമി മേനാഹരമാണു്,” ലിറ്റിൽ പ്രിൻസ് കൂട്ടിേച്ചർത്തു.

And that was true. I have always loved the desert. One sits down on a desert sand dune, sees nothing, hears nothing. Yet through the silence something throbs, and gleams…

അതു സത്യമായിരുന്നു. മരുഭൂമികൾ എനിെക്കന്നും പ്രി യെപ്പട്ടതായിരുന്നു. നിങ്ങൾ മരുഭൂമിയിെല മണല്ക്കൂന േമൽ ഇരിക്കുകയാണു്; നിങ്ങൾ യാെതാന്നും കാണു ന്നില്ല, യാെതാന്നും േകൾക്കുന്നില്ല. ആ നിശ്ശബ്ദതയിലും എേന്താ തിളങ്ങുന്നു, ഒരു സംഗീതം സ്പന്ദിക്കുന്നു…

“What makes the desert beautiful,” said the little prince, “is that somewhere it hides a well…”

“മരുഭൂമി മേനാഹരമാവുന്നതു്,” ലിറ്റിൽ പ്രിൻസ് പറഞ്ഞു, “എവിെടേയാ അെതാരു കിണർ ഒളിപ്പിച്ചു വച്ചിരിക്കുന്നു എന്നതിനാലാണു്.”

I was astonished by a sudden understanding of that mysterious radiation of the sands. When I was a little boy I lived in an old house, and legend told us that a treasure was buried there. To be sure, no one had ever known how to find it; perhaps no one had ever even looked for it. But it cast an enchantment over that house. My home was hiding a secret in the depths of its heart…

മരുഭൂമിയുെട നിഗൂഢമായ ആ ദീപ്തിയ്ക്കു് െപെട്ടെന്നാരർ ത്ഥം ൈകവന്നതായി എനിക്കനുഭവെപ്പട്ടു. കുഞ്ഞാ യിരിക്കുേമ്പാൾ പഴെയാരു വീട്ടിലാണു് ഞാൻ താമ സിച്ചിരുന്നതു്. അതിനുള്ളിൽ എവിെടേയാ ഒരു നിധി കുഴിച്ചിട്ടിട്ടുെണ്ടന്നു് ആളുകൾ പറഞ്ഞിരുന്നു. അെത, അതു കെണ്ടത്താനുള്ള വഴി ആർക്കുമറിയില്ലായിരുന്നു, അതിനാരും ശ്രമിച്ചിട്ടു തെന്നയില്ലായിരുന്നു. പേക്ഷ, ആ വീടിനു് അെതാരു മാന്ത്രികപരിേവഷം നല്കിയിരുന്നു. എെന്റ വീടു് അതിെന്റ ഹൃദയത്തിെലവിെടേയാ ഒരു രഹ സ്യം ഒളിപ്പിച്ചു വച്ചിരിക്കുന്നു…

“Yes,” I said to the little prince. “The house, the stars, the desert — what gives them their beauty is something that is invisible!”

“അെത,” ഞാൻ ലിറ്റിൽ പ്രിൻസിേനാടു പറഞ്ഞു, “വീടു്, നക്ഷത്രങ്ങൾ, മരുഭൂമി—അവയ്ക്കവയുെട സൗന്ദര്യം നല്കുന്നതു് പുറേമക്കദൃശ്യമായ െതേന്താ ആണു്.”

“I am glad,” he said, “that you agree with my fox.”

“എെന്റ കുറുക്കൻ പറഞ്ഞതിേനാടു് നിങ്ങളും േയാജി ക്കുന്നുെവന്നതിൽ എനിക്കു സേന്താഷമുണ്ടു്,” അവൻ പറഞ്ഞു.

As the little prince dropped off to sleep, I took him in my arms and set out walking once more. I felt deeply moved, and stirred. It seemed to me that I was carrying a very fragile treasure. It seemed to me, even, that there was nothing more fragile on all Earth.

ലിറ്റിൽ പ്രിൻസിനു് ഉറക്കം വരുന്നുണ്ടായിരുന്നു; ഞാൻ അവെന ൈകകളിൽ േകാരിെയടുത്തു് വീണ്ടും നടന്നു. എെന്റ ഹൃദയം ഇളകിമറിയുകയായിരുന്നു. െതാട്ടാൽ െപാട്ടുന്ന ഒരു നിധിയാണു് ഞാൻ എടുത്തുെകാണ്ടു നട ക്കുന്നെതന്നു് എനിക്കു േതാന്നി. ഇത്ര േലാലമായ മെറ്റാ ന്നു് ഈ േലാകത്തിെല്ലന്നുേപാലും എനിക്കു േതാന്നി േപ്പായി.

In the moonlight I looked at his pale forehead, his closed eyes, his locks of hair that trembled in the wind, and I said to myself:

നിലാവിെന്റ െവളിച്ചത്തിൽ ആ വിളറിയ െനറ്റി ത്തടവും അടഞ്ഞ കണ്ണുകളും ഇളംകാറ്റത്തിളകുന്ന മുടിച്ചു രുളുകളും കണ്ടേപ്പാൾ ഞാൻ സ്വയം പറഞ്ഞു: “ഞാനി േപ്പാൾ കാണുന്നതു് പുറേന്താടു മാത്രമാണു്, സുപ്രധാന മായിട്ടുള്ളതു് അദൃശ്യമാണു്…”

“What I see here is nothing but a shell. What is most important is invisible…” As his lips opened slightly with the suspicion of a half-smile, I said to myself, again: “What moves me so deeply, about this little prince who is sleeping here, is his loyalty to a flower — the image of a rose that shines through his whole being like the flame of a lamp, even when he is asleep…” And I felt him to be more fragile still. I felt the need of protecting him, as if he himself were a flame that might be extinguished by a little puff of wind…

ഒരർദ്ധമന്ദസ്മിതത്തിൽ അവെന്റ ചുണ്ടുകൾ പാതി വിടർ ന്നേപ്പാൾ ഞാൻ എെന്റ ആത്മഗതം തുടർന്നു: “ഈ കുഞ്ഞിെന എെന്റ ഹൃദയേത്താടത്ര അടുപ്പിക്കുന്നതു് ഒരു പൂവിേനാടുള്ള അവെന്റ ആത്മാർത്ഥതയാണു്—ഉറങ്ങുേമ്പാൾേപ്പാലും ഒരു പൂവിെന്റ ഓർമ്മ വിളക്കിൽ നാളം േപാെല അവെന്റയുള്ളിൽ െതളിഞ്ഞു നില്ക്കുന്നു…” ഞാൻ കരുതിയതിലും േലാലമാണവെനന്നു് എനിക്കേപ്പാൾ േതാന്നി. വിളക്കുകൾ അനാഥമാകരുതു്; ഒന്നു കാറ്റൂതിയാൽ മതി, അവ െകട്ടുേപാകാൻ.

And, as I walked on so, I found the well, at daybreak.

അങ്ങ െന നടന്നുനടന്നു്, പുലർച്ചേയാടടുക്കുേമ്പാൾ ഞാൻ കി ണറു കണ്ടു.

XXV

ഇരുപത്തിയഞ്ചു്

“Men,” said the little prince, “set out on their way in express trains, but they do not know what they are looking for. Then they rush about, and get excited, and turn round and round…”

“മനുഷ്യർ,” ലിറ്റിൽ പ്രിൻസ് പറഞ്ഞു, “എക്സ്പ്രസ്സ് െട്ര യിനുകളിൽ കയറി യാത്ര പുറെപ്പടും; പേക്ഷ, തങ്ങൾ എന്തേന്വഷിച്ചാണിറങ്ങിയിരിക്കുന്നെതന്നു് അവർേക്കാർ മ്മയുണ്ടാവില്ല. ഒടുവിൽ എന്തു െചയ്യണെമന്നറിയാെത, പ്രക്ഷുബ്ധചിത്തരായി ഒരു വൃത്തത്തിനുള്ളിെലന്നേപാെല അവർ ഉഴറിപ്പാഞ്ഞു നടക്കും…

And he added:

“It is not worth the trouble…”

ഫലമില്ലാത്ത കാര്യമാ ണതു്.”

The well that we had come to was not like the wells of the Sahara. The wells of the Sahara are mere holes dug in the sand. This one was like a well in a village. But there was no village here, and I thought I must be dreaming…

ഞങ്ങൾ കണ്ട കിണർ സഹാറായിെല മെറ്റാരു കിണ റു േപാെലയുമായിരുന്നില്ല. സഹാറായിെല കിണറുകെള മണലിൽ കുഴിച്ച കുഴികെളേന്ന വിേശഷിപ്പിക്കാനുള്ളു. പേക്ഷ, ഈ കിണർ ഗ്രാമത്തിെല കിണറു േപാലിരു ന്നു. എന്നാൽ ഗ്രാമെമാന്നും അവിെട കാണാനുമില്ല. ഞാൻ സ്വപ്നം കാണുകയാെണന്നു് എനിക്കു േതാന്നി േപ്പായി…

“It is strange,” I said to the little prince. “Everything is ready for use: the pulley, the bucket, the rope…”

“ഇതു വളെര വിചിത്രമായിരിക്കുന്നേല്ലാ,” ഞാൻ ലി റ്റിൽ പ്രിൻസിേനാടു പറഞ്ഞു. “നമുക്കു േവണ്ടി എല്ലാം തയാറാക്കി വച്ചിരിക്കുന്ന േപാെലയാണു്: കപ്പി, കയറു്, െതാട്ടി…”

He laughed, touched the rope, and set the pulley to working. And the pulley moaned, like an old weathervane which the wind has long since forgotten.

അവൻ ചിരിച്ചുെകാണ്ടു് കയറിൽ പിടിച്ചു് െതാട്ടി കിണറ്റി േലക്കിറക്കി. കാറ്റു മറന്ന കാറ്റുകാട്ടി േപാെല ആ പഴയ കപ്പി ഞരങ്ങി.

“Do you hear?” said the little prince. “We have wakened the well, and it is singing…”

“േകട്ടുേവാ?” ലിറ്റിൽ പ്രിൻസ് േചാദിച്ചു. “കിണറിെന നാം ഉറക്കത്തിൽ നിന്നുണർത്തിയിരിക്കുന്നു. അതു പാ ടുകയാണു്…”

I did not want him to tire himself with the rope.

അവെന അധികം ക്ഷീണിപ്പിക്കാൻ എനിക്കു മനസ്സു വന്നില്ല.

“Leave it to me,” I said. “It is too heavy for you.”

“ഇങ്ങു തരൂ,” ഞാൻ പറഞ്ഞു. “നിനക്കതു താ ങ്ങാൻ പറ്റില്ല.”

I hoisted the bucket slowly to the edge of the well and set it there — happy, tired as I was, over my achievement. The song of the pulley was still in my ears, and I could see the sunlight shimmer in the still trembling water.

ഞാൻ െവള്ളം നിറഞ്ഞ െതാട്ടി പതുെക്ക ഉയർത്തി ആൾമറേമൽ വച്ചു. കപ്പിയുെട സംഗീതം എെന്റ കാതു കളിൽ നിന്നു മാഞ്ഞിരുന്നില്ല. അലയടങ്ങാത്ത െവള്ള ത്തിൽ െവയിലു തിളങ്ങുന്നതു ഞാൻ കണ്ടു.

“I am thirsty for this water,” said the little prince. “Give me some of it to drink…”

“ആ െവള്ളത്തിെനനിക്കു ദാഹിക്കുന്നു,” ലിറ്റിൽ പ്രിൻസ് പറഞ്ഞു. “എനിക്കതു കുറച്ചു കുടിക്കാൻ തരൂ…”

And I understood what he had been looking for.

അവൻ േതടിനടന്നെതന്തായിരുന്നുെവന്നു് എനിക്ക േപ്പാൾ മനസ്സിലായി!

I raised the bucket to his lips. He drank, his eyes closed. It was as sweet as some special festival treat. This water was indeed a different thing from ordinary nourishment. Its sweetness was born of the walk under the stars, the song of the pulley, the effort of my arms. It was good for the heart, like a present.

ഞാൻ െവള്ളെത്താട്ടി അവെന്റ ചുണ്ടിേലക്കുയർത്തി. അവൻ കണ്ണടച്ചുപിടിച്ചുെകാണ്ടു് െവള്ളം കുടിച്ചു. ഒരു വി രുന്നിെന്റ മാധുര്യം അതിനുണ്ടായിരുന്നു. ആ ജലം െവറു െമാരു പാനീയമായിരുന്നില്ല. ആ മധുരം അതിനു കിട്ടി യതു് നക്ഷത്രങ്ങൾക്കടിയിെല ഞങ്ങളുെട നടത്തയിൽ നിന്നാണു്, കപ്പിയുെട സംഗീതത്തിൽ നിന്നാണു്, എെന്റ ൈകകളുെട അദ്ധ്വാനത്തിൽ നിന്നാണു്. അതു് ഹൃദയ ത്തിനുേന്മഷദായകമായിരുന്നു, ഒരുപഹാരം േപാെല.

When I was a little boy, the lights of the Christmas tree, the music of the Midnight Mass, the tenderness of smiling faces, used to make up, so, the radiance of the gifts I received.

ഇതു േപാെലയാണു് െകാച്ചുകുട്ടിയായിരിക്കുേമ്പാൾ ക്രി സ്തുമസ് മരത്തിെല വിളക്കുകളും പാതിരാകുർബാനയുെട സംഗീതവും ചിരിക്കുന്ന മുഖങ്ങളുെട സൗമ്യതയുെമാെക്ക ക്കൂടി എനിക്കു കിട്ടിയ ക്രിസ്തുമസ് സമ്മാനെത്ത ദീപ്തമാ ക്കിയിരുന്നതും.

“The men where you live,” said the little prince, “raise five thousand roses in the same garden — and they do not find in it what they are looking for.”

“നിങ്ങളുെട നാട്ടിെല ആൾക്കാർ,” ലിറ്റിൽ പ്രിൻസ് പറ ഞ്ഞു, “ഒേര േതാട്ടത്തിൽ അയ്യായിരം േറാസാപ്പൂക്കൾ നട്ടുവളർത്തും; എന്നാൽ തങ്ങൾ േതടുന്നതു് അവർ അതിൽ കാണുകയുമില്ല.”

“They do not find it,” I replied.

“അവരതു കാണുന്നില്ല,” ഞാൻ പറഞ്ഞു.

“And yet what they are looking for could be found in one single rose, or in a little water.”

“അേത സമയം തങ്ങൾ േതടുന്നതു് ഒെരാറ്റ േറാസാപ്പൂവി േലാ ഒരല്പം െവള്ളത്തിേലാ അവർക്കു കെണ്ടടുക്കാവുന്ന േതയുള്ളു.”

“Yes, that is true,” I said.

“അെത, അതു സത്യമാണു്,” ഞാൻ സമ്മതിച്ചു.

And the little prince added:

ലിറ്റിൽ പ്രിൻസ് ഇതും കൂടി പറഞ്ഞു:

“But the eyes are blind. One must look with the heart…”

“എന്നാൽ കണ്ണുകൾ അന്ധമാണു്. ഹൃദയം െകാണ്ടു േവ ണം േനാക്കാൻ…”

I had drunk the water. I breathed easily. At sunrise the sand is the color of honey. And that honey color was making me happy, too. What brought me, then, this sense of grief?

ഞാൻ െവള്ളം കുടിച്ചു കഴിഞ്ഞിരുന്നു. എനിക്കിേപ്പാൾ ശ്വാസം അയച്ചുവിടാെമന്നായിരിക്കുന്നു. സൂേര്യാദയസമ യത്തു് മണലിനു േതനിെന്റ നിറമാണു്. ആ നിറം എെന്റ ഹൃദയത്തിനു സേന്താഷം പകരുകയുമായിരുന്നു. എന്നി ട്ടും ഈ വിഷാദം എനിെക്കവിടുന്നു വന്നു?

“You must keep your promise,” said the little prince, softly, as he sat down beside me once more.

“നിങ്ങൾ പറഞ്ഞ വാഗ്ദാനം പാലിക്കണം,” വീണ്ടും എനി ക്കരികിൽ വന്നിരുന്നുെകാണ്ടു് ലിറ്റിൽ പ്രിൻസ് പറഞ്ഞു.

“What promise?”

“ഏതു വാഗ്ദാനം?”

“You know — a muzzle for my sheep… I am responsible for this flower…”

“ഓർമ്മയിേല്ല… എെന്റ ആടിെനാരു വായ്പൂട്ടു്; എെന്റ പൂ വിെന്റ ഉത്തരവാദിത്വം എനിക്കേല്ല…”

I took my rough drafts of drawings out of my pocket. The little prince looked them over, and laughed as he said:

ഞാൻ േപാക്കറ്റിൽ നിന്നു് എെന്റ ചിത്രങ്ങൾ പുറെത്ത ടുത്തു. ലിറ്റിൽ പ്രിൻസ് അവ ഓേരാന്നായി േനാക്കിയിട്ടു് ചിരിച്ചുെകാണ്ടു പറഞ്ഞു:

“Your baobabs — they look a little like cabbages.”

“നിങ്ങളുെട ബേയാബാബുകൾ കണ്ടിട്ടു് കാേബജു േപാ ലിരിക്കുന്നു.”

“Oh!”
I had been so proud of my baobabs!

“അേയ്യാ!” എെന്റ ബേയാബാബുകളുെട േപരിൽ ഞാ െനത്ര അഭിമാനിച്ചിരുന്നതാണു്!

“Your fox — his ears look a little like horns; and they are too long.”

“നിങ്ങളുെട കുറുക്കൻ… അതിെന്റ െചവി കണ്ടിട്ടു് െകാമ്പു േപാലിരിക്കുന്നു… നീളവും കൂടിേപ്പായി.”

And he laughed again.

എന്നിട്ടവൻ പിെന്നയും ചിരിച്ചു.

“You are not fair, little prince,” I said. “I don’t know how to draw anything except boa constrictors from the outside and boa constrictors from the inside.”

“ഇതു ശരിയല്ല, ലിറ്റിൽ പ്രിൻസ്,” ഞാൻ പറഞ്ഞു. “െപ രുമ്പാമ്പിെന്റ അകേമാ പുറേമാ വരയ്ക്കാെമന്നല്ലാെത എനിക്കു വര അറിയില്ല.”

“Oh, that will be all right,” he said, “children understand.”

“ഓ, അതു സാരമില്ല,” അവൻ പറഞ്ഞു, “കുട്ടികൾക്കു മന സ്സിലാകും.”

So then I made a pencil sketch of a muzzle. And as I gave it to him my heart was torn.

ഞാൻ പിെന്ന െപൻസിൽ െകാണ്ടു് ഒരു വായ്പൂട്ടു വരച്ചു. അതവെന്റ ൈകയിൽ െകാടുക്കുേമ്പാൾ എെന്റ ഹൃദയം വിങ്ങുകയായിരുന്നു.

“You have plans that I do not know about,” I said.

“നിെന്റ മനസ്സിലുള്ളെതന്താെണന്നു് എനിക്കു മനസ്സിലാ കുന്നില്ല,” ഞാൻ പറഞ്ഞു.

But he did not answer me.

പേക്ഷ, അതിനവൻ മറുപടി പറഞ്ഞില്ല.

He said to me, instead:
“You know — my descent to the earth… Tomorrow will be its anniversary.”

പകരം അവൻ ഇങ്ങെന പറഞ്ഞു: “ഞാൻ ഭൂമിയിൽ വന്നിട്ടു്… നാെള ഒരു വർഷമാകുന്നു…”

Then, after a silence, he went on:

അല്പേനരം ഒന്നും മിണ്ടാതിരുന്നിട്ടു് അവൻ പറഞ്ഞു:

“I came down very near here.”

“ഇതിനു വളെരയടുെത്താരിടത്താണു് ഞാൻ വന്നിറങ്ങി യതു്.”

And he flushed.

അവെന്റ മുഖം ചുവന്നു.

And once again, without understanding why, I had a queer sense of sorrow.

അേപ്പാഴും എന്തിെനന്നറിയാത്ത വല്ലാെത്താരു ദുഃഖം എെന്ന ബാധിച്ചു.

One question, however, occurred to me:
“Then it was not by chance that on the morning when I first met you — a week ago — you were strolling along like that, all alone, a thousand miles from any inhabited region? You were on the your back to the place where you landed?”

എന്നാൽ എനിെക്കാരു േചാദ്യം േചാ ദിക്കാനുണ്ടായിരുന്നു:
“അേപ്പാൾ, എട്ടു ദിവസം മുമ്പു്, നിെന്ന ഞാൻ ആദ്യമാ യി കണ്ട പ്രഭാതത്തിൽ, മനുഷ്യവാസത്തിൽ നിെന്നാരാ യിരം ൈമൽ അകെല, ഒറ്റയ്ക്കു നീ നടന്നുേപായതു് യാദൃ ച്ഛികമായിരുന്നില്ല, അേല്ല? നീ ഭൂമിയിലിറങ്ങിയ സ്ഥല േത്തക്കു തിരിച്ചുേപാവുകയായിരുന്നു?”

The little prince flushed again.

ലിറ്റിൽ പ്രിൻസിെന്റ മുഖം വീണ്ടും ചുവന്നു.

And I added, with some hesitancy:

ഒന്നറച്ചിട്ടു് ഞാൻ പറഞ്ഞു:

“Perhaps it was because of the anniversary?”

“ഒരു വർഷം കഴിഞ്ഞതു െകാണ്ടാേണാ അതു്?”

The little prince flushed once more. He never answered questions — but when one flushes does that not mean “Yes”?

ലിറ്റിൽ പ്രിൻസിെന്റ മുഖം ആെക ചുവന്നു. അവൻ ഒരി ക്കലും േചാദ്യങ്ങൾക്കു മറുപടി പറഞ്ഞിരുന്നില്ല; പേക്ഷ, ഒരാളുെട മുഖം ചുവക്കുേമ്പാൾ അതിനർത്ഥം ‘അെത’ എന്നേല്ല?

“Ah,” I said to him, “I am a little frightened — ”

“എനിെക്കേന്താ ഭയം േതാന്നുന്നു…” ഞാൻ ലിറ്റിൽ പ്രിൻസിേനാടു പറഞ്ഞു.

But he interrupted me.

ഞാൻ പറഞ്ഞുതീരും മുേമ്പ അവൻ പറഞ്ഞു:

“Now you must work. You must return to your engine. I will be waiting for you here. Come back tomorrow evening…”

“ഇനി നിങ്ങളുെട േജാലി നടക്കെട്ട. നിങ്ങളുെട വിമാന ത്തിെന്റ എഞ്ചിൻ നന്നാക്കൂ. ഞാൻ ഇവിെട കാത്തിരി ക്കാം. നാെള രാത്രിയിൽ ഇവിെട വരൂ.”

But I was not reassured. I remembered the fox. One runs the risk of weeping a little, if one lets himself be tamed…

എനിെക്കാരു ഉറപ്പു േതാന്നിയില്ല. ഞാൻ ആ കുറുക്കെന ഓർത്തു. ഇണക്കാൻ നിന്നുെകാടുത്താൽ കരേയണ്ടി വരും.

XXVI

ഇരുപത്തിയാറു്

Beside the well there was the ruin of an old stone wall. When I came back from my work, the next evening, I saw from some distance away my little price sitting on top of a wall, with his feet dangling. And I heard him say:

കിണറിനരികിലായി ഒരു െപാളിഞ്ഞ കന്മതിൽ ഉണ്ടാ യിരുന്നു. അടുത്ത ദിവസം സന്ധ്യക്കു് എഞ്ചിൻ പണി കഴിഞ്ഞു മടങ്ങുേമ്പാൾ ദൂെര നിേന്ന ഞാൻ എെന്റ ലി റ്റിൽ പ്രിൻസിെന കണ്ടു. മതിലിനു മുകളിൽ കയറി കാ ലും തൂക്കിയിട്ടിരിക്കുകയാണവൻ. അവൻ ഇങ്ങെന പറ യുന്നതു ഞാൻ േകട്ടു:

“Then you don’t remember. This is not the exact spot.”

“നിനേക്കാർമ്മയിേല്ല?” അവൻ ആേരാേടാ സംസാരി ക്കുകയാണു്. “പറഞ്ഞ സ്ഥലം ഇതല്ല.”

Another voice must have answered him, for he replied to it:

മെറ്റാരു ശബ്ദം അതിനു മറുപടി പറഞ്ഞതു െകാണ്ടാവ ണം, അവൻ പറയുന്നതു േകട്ടു:

“Yes, yes! It is the right day, but this is not the place.”

“അെതയെത, ദിവസം ഇതു തെന്ന; പേക്ഷ, സ്ഥലം ഇതായിരുന്നില്ല.”

I continued my walk toward the wall. At no time did I see or hear anyone. The little prince, however, replied once again:

ഞാൻ മതിലിനടുേത്തക്കു നടക്കുകയായിരുന്നു. മറ്റാെര യും ഞാൻ കണ്ടില്ല, മെറ്റാരു ശബ്ദവും ഞാൻ േകട്ടില്ല. പേക്ഷ, ലിറ്റിൽ പ്രിൻസ് പിെന്നയും ആേരാേടാ മറുപടി പറയുകയാണു്:

“ — Exactly. You will see where my track begins, in the sand. You have nothing to do but wait for me there. I shall be there tonight.”

“തീർച്ചയായും. മണലിൽ എെന്റ കാല്പാടുകൾ തുടങ്ങുന്ന തു നിനക്കു കാണാം. അവിെട എെന്ന കാത്തുനിന്നാൽ മതി. ഇന്നു രാത്രി ഞാൻ അവിെടയുണ്ടാവും.”

I was only twenty meters from the wall, and I still saw nothing.

ഞാനേപ്പാൾ മതിലിൽ നിന്നു് ഇരുപതു മീറ്റർ മാത്രം അകെലയാണു്; എന്നിട്ടും ആരും എെന്റ കണ്ണിൽ െപട്ടില്ല.

After a silence the little prince spoke again:

അല്പേനരെത്ത മൗനത്തിനു േശഷം ലിറ്റിൽ പ്രിൻസ് പി െന്നയും പറയുകയാണു്:

“You have good poison? You are sure that it will not make me suffer too long?”

“നിെന്റ വിഷം നല്ലതേല്ല? എനിെക്കാരുപാടു േനരം േവ ദനിേക്കണ്ടി വരിെല്ലന്നു നിനക്കു തീർച്ചയേല്ല?”

I stopped in my tracks, my heart torn asunder; but still I did not understand.

ഞാൻ സ്തംഭിച്ചു നിന്നുേപായി; എെന്റ ഹൃദയം പടപടാ ഇടിക്കുകയായിരുന്നു; പേക്ഷ, എന്നിട്ടും എനിെക്കാന്നും മനസ്സിലായിട്ടില്ല.

“Now go away,” said the little prince. “I want to get down from the wall.”

“ഇനി െപാേയ്ക്കാ,” ലിറ്റിൽ പ്രിൻസ് പറഞ്ഞു. “ഞാൻ ഈ മതിലിനു മുകളിൽ നിെന്നാന്നിറങ്ങെട്ട.”

I dropped my eyes, then, to the foot of the wall — and I leaped into the air. There before me, facing the little prince, was one of those yellow snakes that take just thirty seconds to bring your life to an end.

ഞാൻ മതിലിനു ചുവട്ടിേലക്കു കണ്ണു താഴ്ത്തി; ഞാൻ നിന്ന നില്പിൽ ഒന്നു ചാടിേപ്പായി! എെന്റ കണ്മുന്നിൽ ലിറ്റിൽ പ്രിൻസിെന േനാക്കി ചുരുട്ട യിട്ടു കിടക്കുകയാണു്, മുപ്പതു െസക്കന്റു െകാണ്ടു് ജീവെന ടുക്കുന്ന ആ മഞ്ഞപ്പാമ്പുകളിൽ ഒെരണ്ണം.

Even as I was digging into my pocked to get out my revolver I made a running step back. But, at the noise I made, the snake let himself flow easily across the sand like the dying spray of a fountain, and, in no apparent hurry, disappeared, with a light metallic sound, among the stones.

േപാക്കറ്റിൽ നിന്നു റിേവാൾവെറടുക്കാനുള്ള ബദ്ധപ്പാടിൽ ഞാൻ ഒര ടി പിന്നിേലക്കു വച്ചു. പേക്ഷ, ആ ഒച്ച േകട്ടു് സർപ്പം പൂഴി ക്കു മുകളിലൂെട േനർെത്താരു നീർച്ചാലു േപാെല ഒഴുകി േപ്പായി; എന്നിെട്ടാരു തിടുക്കവുമില്ലാെത, ചിലമ്പിച്ച ഒച്ച േയാെട കല്ലുകൾക്കിടയിേലക്കിഴഞ്ഞുമറഞ്ഞു.

I reached the wall just in time to catch my little man in my arms; his face was white as snow.

ഞാൻ മതിലിനടുേത്തേക്കാടിെച്ചന്നതും എെന്റ ലിറ്റിൽ പ്രിൻസ് എെന്റ ൈകകളിേലക്കു വന്നുവീണതും ഒരുമി ച്ചായിരുന്നു; അവെന്റ മുഖം മഞ്ഞു േപാെല വിളറിെവളു ത്തിരുന്നു.

“What does this mean?” I demanded. “Why are you talking with snakes?”

“എന്താണിവിെട നടക്കുന്നതു്? നീയിേപ്പാൾ പാമ്പുകളു മായി സംസാരിക്കാൻ തുടങ്ങിേയാ?”

I had loosened the golden muffler that he always wore. I had moistened his temples, and had given him some water to drink. And now I did not dare ask him any more questions. He looked at me very gravely, and put his arms around my neck. I felt his heart beating like the heart of a dying bird, shot with someone’s rifle…

അവൻ എേപ്പാഴും കഴുത്തിൽ െകട്ടിയിരുന്ന സ്വർണ്ണനിറ ത്തിലുള്ള മഫ്ളർ ഞാൻ അയച്ചുെകട്ടി. അവെന്റ െനറ്റി നനച്ചിട്ടു് കുറച്ചു െവള്ളം കുടിപ്പിക്കുകയും െചയ്തു. അവ േനാടു പിെന്നെയാന്നും േചാദിക്കാൻ എനിക്കു ൈധ ര്യം വന്നില്ല. മുഖത്തു ഗൗരവം വരുത്തിെക്കാണ്ടു് അവൻ എെന്ന ഉറ്റുേനാക്കി; പിെന്ന എെന്റ കഴുത്തിൽ ൈക ചുറ്റി അവൻ എെന്ന െകട്ടിപ്പിടിച്ചു. അവെന്റ ഹൃദയം മി ടിക്കുന്നതു ഞാനറിഞ്ഞു, െവടി െകാണ്ട പക്ഷിയുെട മരി ക്കുന്ന ഹൃദയം േപാെല. അവൻ പറഞ്ഞു:

“I am glad that you have found what was the matter with your engine,” he said. “Now you can go back home — ”

“നിങ്ങളുെട എഞ്ചിെന്റ തകരാറു ശരിയായതിൽ എനി ക്കു സേന്താഷം േതാന്നുന്നു; ഇനി നിങ്ങൾക്കു നാട്ടിേല ക്കു പറക്കാമേല്ലാ…”

“How do you know about that?”

“അതു നിനെക്കങ്ങെന മനസ്സിലായി?”

I was just coming to tell him that my work had been successful, beyond anything that I had dared to hope.

ഒരിക്കലും ശരിയാകിെല്ലന്നു േതാന്നിയ തകരാറു കണ്ടു പിടിച്ചുെവന്നു് അവേനാടു പറയാൻ വരികയായിരുന്നു ഞാൻ.

He made no answer to my question, but he added:

എെന്റ േചാദ്യത്തിനു് മറുപടി പറയാെത അവൻ ഇങ്ങ െന പറഞ്ഞു:

“I, too, am going back home today…”

“ഞാനും ഇന്നു് നാട്ടിേലക്കു മടങ്ങുകയാണു്.”

Then, sadly —

പിെന്ന വി ഷാദേത്താെട,

“It is much farther… It is much more difficult…”

“പേക്ഷ, വളെരയകേലക്കാണതു്… കൂടു തൽ ദുഷ്കരവുമാണു്.”

I realized clearly that something extraordinary was happening. I was holding him close in my arms as if he were a little child; and yet it seemed to me that he was rushing headlong toward an abyss from which I could do nothing to restrain him…

അത്യസാധാരണമായെതേന്താ നടക്കുകയാെണന്നു് എനിക്കു മനസ്സിലായി. ഒരു കുഞ്ഞിെനെയന്ന േപാെല ഞാനവെന എെന്റ ൈകകളിൽ അടുക്കിപ്പിടിച്ചിരിക്കുക യായിരുന്നു; എന്നാൽ ഒരഗാധഗർത്തത്തിേലക്കു് തല കുത്തി വീഴുകയാണവെനന്നും അതു തടയാൻ ഞാൻ വി ചാരിച്ചാൽ കഴിയിെല്ലന്നും എനിക്കു േതാന്നിേപ്പായി…

His look was very serious, like some one lost far away.

അവെന്റ മുഖം ഗൗരവം പൂണ്ടിരുന്നു; അവെന്റ േനാട്ടം അകെലെയേങ്ങാ അലയുകയായിരുന്നു.

“I have your sheep. And I have the sheep’s box. And I have the muzzle…”

“നിങ്ങൾ തന്ന െചമ്മരിയാടു് എെന്റ ൈകയിലുണ്ടു്. അതി െന്റ കൂടു് ൈകയിലുണ്ടു്. അതിെന്റ വായ്പ്പൂട്ടുണ്ടു്…”

And he gave me a sad smile.

വിഷാ ദം കലർന്ന പുഞ്ചിരിേയാെട അവൻ പറഞ്ഞു.

I waited a long time. I could see that he was reviving little by little.

ഞാൻ ഏെറ േനരം കാത്തു. അവൻ പതുെക്കപ്പതുെക്ക സാധാരണ നില വീെണ്ടടുക്കുകയാണു്.

“Dear little man,” I said to him, “you are afraid…”

“എെന്റ െപാന്നു ചങ്ങാതീ, തനിക്കു േപടി തട്ടിയതാ ണു്…” ഞാൻ പറഞ്ഞു.

He was afraid, there was no doubt about that. But he laughed lightly.

“അെത, അതിൽ സംശയമില്ല.” അവൻ ഒന്നു ചിരിച്ചു.

“I shall be much more afraid this evening…”

“ഇന്നു രാത്രിയിൽ ഞാൻ വല്ലാെത േപടിക്കും…”

Once again I felt myself frozen by the sense of something irreparable. And I knew that I could not bear the thought of never hearing that laughter any more. For me, it was like a spring of fresh water in the desert.

പരിഹാരമില്ലാത്തെതേന്താ നടക്കാൻ േപാകുന്നുെവന്ന േബാധം എെന്ന വീണ്ടും മരവിപ്പിക്കുന്നതു ഞാനറിഞ്ഞു. ആ ചിരി ഇനി ഒരിക്കലും േകൾക്കാൻ പറ്റിെല്ലന്ന ചിന്ത എനിക്കു താങ്ങാവുന്നതിലധികമാെണന്നും ഞാനറി ഞ്ഞു. മരുഭൂമിയിൽ ഒരു െതളിനീരുറവ േപാെലയായിരു ന്നു എനിക്കതു്.