But, after some thought, he added:

ഒന്നു കൂടി ആേലാചിച്ചിട്ടു് അവൻ േചാദിച്ചു,

“What does that mean — ‘tame’?”

“അല്ലാ, ഈ ‘ഇണങ്ങുക’ എന്നു പറഞ്ഞാൽ എന്താണർത്ഥം?”

“You do not live here,” said the fox. “What is it that you are looking for?”

“നീ ഈ ഭാഗത്തുള്ളയാളല്ലേല്ലാ,” കുറുക്കൻ പറഞ്ഞു. “നീ ആെര അേന്വഷിച്ചാണു വന്നതു്?”

“I am looking for men,” said the little prince. “What does that mean — ‘tame’?”

“ഞാൻ മനുഷ്യെരയാണു് അേന്വഷിക്കുന്നതു്,” ലിറ്റിൽ പ്രിൻസ് പറഞ്ഞു. ‘ഇണങ്ങുക’ എന്നു പറഞ്ഞാൽ എന്താ െണന്നു പറയൂ.”

“Men,” said the fox. “They have guns, and they hunt. It is very disturbing. They also raise chickens. These are their only interests. Are you looking for chickens?”

“മനുഷ്യരുെട ൈകയിൽ േതാക്കുണ്ടു്,” കുറുക്കൻ പറഞ്ഞു. “അതും െകാണ്ടു് അവർ േവട്ടയ്ക്കു േപാവുകയും െചയ്യും. അെതാരു ബുദ്ധിമുട്ടുള്ള കാര്യമാണു്. അവർ േകാഴിക െള വളർത്തുകയും െചയ്യുന്നുണ്ടു്. അവരുെട കാര്യത്തിൽ എനിക്കു താല്പര്യമുള്ള സംഗതി അതു മാത്രമാണു്. നീ േകാഴികെള േനാക്കിനടക്കുകയാേണാ?”

“No,” said the little prince. “I am looking for friends. What does that mean — ‘tame’?”

“അല്ല,” ലിറ്റിൽ പ്രിൻസ് പറഞ്ഞു. “ഞാൻ കൂട്ടുകാെരയാ ണു് േതടുന്നതു്. ‘ഇണങ്ങുക’ എന്നാൽ എന്താെണന്നു പറയൂ.”

“It is an act too often neglected,” said the fox. “It means to establish ties.”

“പലേപ്പാഴും അവഗണിക്കെപ്പടുന്ന ഒരു പ്രവൃത്തിയാണ തു്; ബന്ധം സ്ഥാപിക്കുക എന്നാണതിനർത്ഥം.”

“‘To establish ties’?”

“ബന്ധം സ്ഥാപിക്കുക?”

“Just that,” said the fox. “To me, you are still nothing more than a little boy who is just like a hundred thousand other little boys. And I have no need of you. And you, on your part, have no need of me. To you, I am nothing more than a fox like a hundred thousand other foxes. But if you tame me, then we shall need each other. To me, you will be unique in all the world. To you, I shall be unique in all the world…”

“അതു തെന്ന,” കുറുക്കൻ പറഞ്ഞു. “എെന്ന സംബന്ധി ച്ചിടേത്താളം നീ മറ്റു നൂറായിരം െകാച്ചുകുട്ടികെളേപ്പാെല ഒരു കുട്ടി മാത്രമാണു്. എനിക്കു നിെന്നെക്കാണ്ടു് ഒരാവ ശ്യവുമില്ല. നിനക്കും എെന്നെക്കാണ്ടു് ആവശ്യെമാന്നുമി ല്ല. നിനക്കു ഞാൻ മറ്റു നൂറായിരം കുറുക്കന്മാെരേപ്പാെല ഒരു കുറുക്കൻ മാത്രമാണു്. പേക്ഷ, നീ എെന്ന ഇണ ക്കിയാൽ നമുക്കേന്യാന്യം ആവശ്യം വരും. എനിക്കു നീ േലാകെത്ത ഒേരെയാരു കുട്ടിയായിരിക്കും. നിനക്കു ഞാൻ േലാകെത്ത ഒേരെയാരു കുറുക്കനും…”

“I am beginning to understand,” said the little prince. “There is a flower… I think that she has tamed me…”

“എനിക്കു മനസ്സിലായി വരുന്നുണ്ടു്,” ലിറ്റിൽ പ്രിൻസ് പറഞ്ഞു. “ഒരു പൂവുണ്ടു്… അവൾ എെന്ന ഇണക്കിെയടു ത്തു എെന്നനിക്കു േതാന്നുന്നു.”

“It is possible,” said the fox. “On the Earth one sees all sorts of things.”

“അങ്ങെന വരാം,” കുറുക്കൻ പറഞ്ഞു. “ഭൂമിയിൽ എെന്താ െക്ക നാം കാണുന്നു.”

“Oh, but this is not on the Earth!” said the little prince.

“അല്ലല്ല, ഇതു ഭൂമിയിലല്ല!” ലിറ്റിൽ പ്രിൻസ് പറഞ്ഞു.

The fox seemed perplexed, and very curious.

കുറുക്കനു് അതു പിടി കിട്ടിയിെല്ലന്നു േതാന്നി.

“On another planet?”

“േവെറാരു ഗ്രഹത്തിൽ?”

“Yes.”

“അെത.”

“Are there hunters on that planet?”

“ആ ഗ്രഹത്തിൽ േവട്ടക്കാരുേണ്ടാ?”

“No.”

“ഇല്ല.”

“Ah, that is interesting! Are there chickens?”

“അതു െകാള്ളാമേല്ലാ! അവിെട േകാഴിയുേണ്ടാ?”

“No.”

“ഇല്ല.”

“Nothing is perfect,” sighed the fox.

“എല്ലാം തികഞ്ഞെതന്നു് ഒന്നിെനയും പറയാൻ പറ്റില്ല,” കുറുക്കൻ െനടുവീർപ്പിട്ടു.

But he came back to his idea.

പേക്ഷ, അവൻ തെന്റ ചിന്തകളിേലക്കു തിരിച്ചുവന്നു.

“My life is very monotonous,” the fox said. “I hunt chickens; men hunt me. All the chickens are just alike, and all the men are just alike. And, in consequence, I am a little bored. But if you tame me, it will be as if the sun came to shine on my life. I shall know the sound of a step that will be different from all the others. Other steps send me hurrying back underneath the ground. Yours will call me, like music, out of my burrow.

“എെന്റ ജീവിതം വളെര വിരസമാണു്.” കുറുക്കൻ പറ ഞ്ഞു. “ഞാൻ േകാഴികെള േവട്ടയാടുന്നു; മനുഷ്യർ എെന്ന േവട്ടയാടുന്നു. എല്ലാ േകാഴികളും ഒേര േപാെലയാണു്, എല്ലാ മനുഷ്യന്മാരും ഒേര േപാെലയാണു്. അതു കാര ണം എനിക്കു കുേറെശ്ശ േബാറടിച്ചു തുടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. എന്നാൽ നീ എെന്ന ഇണക്കിെയടുത്താൽ എെന്റ ജീവി തത്തിൽ സൂര്യനുദിച്ച േപാെലയായിരിക്കുമതു്. മെറ്റല്ലാ കാെലാച്ചകളിൽ നിന്നും വ്യത്യസ്തമായ ഒരു കാെലാച്ച ഞാൻ തിരിച്ചറിയും. മറ്റു കാെലാച്ചകൾ എെന്ന മാളത്തി േലക്കു വിരട്ടിേയാടിക്കുകയാണു്. അേത സമയം നിെന്റ കാെലാച്ച സംഗീതം േപാെല എെന്ന മാളത്തിൽ നിന്നു പുറേത്തക്കു ക്ഷണിക്കും.

And then look: you see the grain-fields down yonder? I do not eat bread. Wheat is of no use to me. The wheat fields have nothing to say to me. And that is sad. But you have hair that is the color of gold. Think how wonderful that will be when you have tamed me! The grain, which is also golden, will bring me back the thought of you. And I shall love to listen to the wind in the wheat…”

അതാ അവിെട ആ േഗാതമ്പു പാടം കണ്ടിേല്ല? ഞാൻ അപ്പം കഴിക്കാറില്ല. എനിക്കു് േഗാതമ്പു െകാണ്ടു് ഒരുപേയാഗവുമില്ല. േഗാതമ്പുപാട ങ്ങൾക്കു് എേന്നാടു പറയാൻ ഒന്നുമില്ല. അതു ദുഃഖക രമാണു്. പേക്ഷ, നിെന്റ മുടിയ്ക്കു് സ്വർണ്ണനിറമാണേല്ലാ. നീെയെന്ന ഇണക്കിെയടുത്തു കഴിഞ്ഞാൽ എന്തു രസമാ യിരിക്കും! സ്വർണ്ണനിറമായ േഗാതമ്പുമണികൾ കാണു േമ്പാൾ എനിക്കു നിെന്ന ഓർമ്മ വരും. േഗാതമ്പുപാട ത്തു കാറ്റു വീശുന്ന സംഗീതവും േകട്ടു ഞാനിരിക്കും…”

The fox gazed at the little prince, for a long time.

കുറുക്കൻ പിെന്ന ഒന്നും മിണ്ടാെത ലിറ്റിൽ പ്രിൻസിെന ത്തെന്ന ഉറ്റു േനാക്കിെക്കാണ്ടിരുന്നു.

“Please — tame me!” he said.

“എെന്ന ഇണക്കിേല്ല?”

“I want to, very much,” the little prince replied. “But I have not much time. I have friends to discover, and a great many things to understand.”

“എനിക്കതിൽ വിേരാധെമാന്നുമില്ല,” ലിറ്റിൽ പ്രിൻസ് പറഞ്ഞു. “പേക്ഷ, എനിക്കത്രയ്ക്കു േനരമില്ല. എനിെക്ക െന്റ കൂട്ടുകാെര േതടിപ്പിടിക്കണം; പിെന്ന മനസ്സിലാ ക്കാൻ ഒരുപാടു കിടക്കുന്നുമുണ്ടു്.”

“One only understands the things that one tames,” said the fox. “Men have no more time to understand anything. They buy things all ready made at the shops. But there is no shop anywhere where one can buy friendship, and so men have no friends any more. If you want a friend, tame me…”

“നിങ്ങൾക്കിണങ്ങിക്കിട്ടിയ കാര്യങ്ങേള നിങ്ങൾക്കു മന സ്സിലാെയന്നു പറയാനുള്ളു,” കുറുക്കൻ പറഞ്ഞു. “ആളു കൾക്കിേപ്പാൾ പഠിക്കാനും മനസ്സിലാക്കാനുമുള്ള േന രെമാന്നുമില്ല. അവരിേപ്പാൾ എല്ലാം കടയിൽ നിന്നു െറഡിെമയ്ഡായിട്ടാണു വാങ്ങുക. പേക്ഷ, സൗഹൃദം കടയിൽ കിട്ടിെല്ലന്നതിനാൽ ആളുകൾക്കിേപ്പാൾ സുഹൃ ത്തുക്കളുമില്ല. നിനെക്കാരു കൂട്ടുകാരെന േവണെമങ്കിൽ എെന്ന ഇണക്കൂ!”

“What must I do, to tame you?” asked the little prince.

“അതിനു ഞാെനന്തു െചയ്യണം?”

“You must be very patient,” replied the fox. “First you will sit down at a little distance from me — like that — in the grass. I shall look at you out of the corner of my eye, and you will say nothing. Words are the source of misunderstandings. But you will sit a little closer to me, every day…”

“നിനക്കു നല്ല ക്ഷമ േവണം,” കുറുക്കൻ പറഞ്ഞു. “ആദ്യം നീ എന്നിൽ നിന്നല്പം ദൂെര അവിെട ആ പുല്പുറത്തിരി ക്കണം. ഞാൻ നിെന്ന ഏറുകണ്ണിട്ടു േനാക്കിെക്കാണ്ടി രിക്കും; നീ ഒന്നും മിണ്ടരുതു്. എല്ലാ െതറ്റിദ്ധാരണകളു െടയും മൂലകാരണം ഭാഷയാണേല്ലാ. പിേറ്റന്നു് നിനക്കു് കുറച്ചുകൂടി അടുത്തിരിക്കാം. അങ്ങെന ഓേരാ ദിവസം െചല്ലുേന്താറും…”

The next day the little prince came back.

അടുത്ത ദിവസം ലിറ്റിൽ പ്രിൻസ് അേത സ്ഥാനത്തു െചന്നു.

“It would have been better to come back at the same hour,” said the fox. “If, for example, you come at four o’clock in the afternoon, then at three o’clock I shall begin to be happy. I shall feel happier and happier as the hour advances. At four o’clock, I shall already be worrying and jumping about. I shall show you how happy I am! But if you come at just any time, I shall never know at what hour my heart is to be ready to greet you… One must observe the proper rites…”

“ഒേര സമയത്തു തെന്ന വരാൻ പറ്റിയാൽ അതായിരി ക്കും നല്ലതു്,” കുറുക്കൻ പറഞ്ഞു. “ഉദാഹരണത്തിനു് ൈവകിട്ടു നാലു മണിക്കാണു് നീ വരുന്നെതങ്കിൽ മൂന്നു മണിയാകുേമ്പാേഴ എെന്റ സേന്താഷം തുടങ്ങും. നാലു മണി അടുക്കുേന്താറും എെന്റ സേന്താഷവും കൂടിക്കൂടി വരും. നാലു മണിയായാൽ ആകാംക്ഷയും ആഹ്ലാദവും െകാണ്ടു് ഞാൻ തുള്ളിച്ചാടുകയായിരിക്കും! സേന്താഷ ത്തിനു െകാടുേക്കണ്ട വിലെയന്താെണന്നു ഞാനേപ്പാൾ പഠിക്കും! എന്നാൽ േതാന്നിയ േനരത്താണു നീ വരുന്ന െതങ്കിൽ നിെന്ന വരേവല്ക്കാനുള്ള ഒരുക്കം എേപ്പാൾ തുട ങ്ങണെമന്നു് ഞാെനങ്ങെന അറിയാൻ?… ഓേരാന്നിനും അതാതിെന്റ ചടങ്ങുണ്ടു്…”

“What is a rite?” asked the little prince.

“ചടെങ്ങന്നു പറഞ്ഞാൽ?”

“Those also are actions too often neglected,” said the fox. “They are what make one day different from other days, one hour from other hours. There is a rite, for example, among my hunters. Every Thursday they dance with the village girls. So Thursday is a wonderful day for me! I can take a walk as far as the vineyards. But if the hunters danced at just any time, every day would be like every other day, and I should never have any vacation at all.”

“പലേപ്പാഴും അവഗണിക്കെപ്പടുന്ന മെറ്റാരു പ്രവൃത്തി യാണു് ചടങ്ങും,” കുറുക്കൻ പറഞ്ഞു. “ഒരു ദിവസെത്ത മറ്റു ദിവസത്തിൽ നിന്നു്, ഒരു മണിക്കൂറിെന മറ്റു മണി ക്കൂറുകളിൽ നിന്നു വ്യത്യസ്തമാക്കുന്ന വസ്തുതയാണതു്. ഉദാഹരണത്തിനു് എെന്റ േവട്ടക്കാർക്കു് ഒരു ചടങ്ങുണ്ടു്. എല്ലാ വ്യാഴാഴ്ചയും അവർ െപൺകുട്ടികളുമായി നൃത്തം െചയ്യാൻ േപാകും. അങ്ങെന വ്യാഴാഴ്ചകൾ എനിക്കു് ആനന്ദത്തിെന്റ ദിവസങ്ങളാകുന്നു. എനിക്കു് മുന്തിരി േത്താപ്പു വെര ഒരു നടത്തയ്ക്കു് അവസരവും കിട്ടും. മറിച്ചു് തങ്ങൾക്കു േതാന്നിയ േപാെലയാണു് അവർ നൃത്തത്തി നു േപാകുന്നെതങ്കിൽ ഏതു ദിവസവും മേറ്റതു ദിവസവും േപാെലയായിരിക്കും; എനിെക്കാരു ഒഴിവുദിവസം കിട്ടാ നും േപാകുന്നില്ല.”

So the little prince tamed the fox. And when the hour of his departure drew near —

ഈ വിധമാണു് ലിറ്റിൽ പ്രിൻസ് കുറുക്കെന ഇണക്കിയ തു്. തമ്മിൽ പിരിയാനുള്ള സമയമടുത്തേപ്പാൾ…

“Ah,” said the fox, “I shall cry.”

“അേയ്യാ,” കുറുക്കൻ പറഞ്ഞു, “ഞാനിേപ്പാൾ കരയും.”

“It is your own fault,” said the little prince. “I never wished you any sort of harm; but you wanted me to tame you…”

“അതിനു നീ നിെന്നപ്പറഞ്ഞാൽ മതി,” ലിറ്റിൽ പ്രിൻസ് പറഞ്ഞു. “എനിക്കു നിെന്ന േദ്രാഹിക്കണെമന്നു് ഒരുേദ്ദ ശ്യവുമുണ്ടായില്ല. ഞാൻ നിെന്ന ഇണക്കെമന്നതു് നിെന്റ ആഗ്രഹമായിരുന്നു…”

“Yes, that is so,” said the fox.

“അെത, അതു ശരി തെന്ന,” കുറുക്കൻ പറഞ്ഞു.

“But now you are going to cry!” said the little prince.

“എന്നിട്ടു നീയിേപ്പാൾ കരയാൻ തുടങ്ങുകയും!”

“Yes, that is so,” said the fox.

“അെത, അതും ശരി തെന്ന,” കുറുക്കൻ പറഞ്ഞു.

“Then it has done you no good at all!”

“അേപ്പാൾ അതു െകാണ്ടു് നിനെക്കാരു ഗുണവുമുണ്ടായി ട്ടിെല്ലന്നതേല്ല ശരി?”

“It has done me good,” said the fox, “because of the color of the wheat fields.”

“ഗുണെമാെക്കയുണ്ടായിട്ടുണ്ടു്,” കുറുക്കൻ പറഞ്ഞു. “നി െന്റ മുടിയുെട നിറം കാണുേമ്പാൾ എനിക്കു് േഗാതമ്പുപാ ടം ഓർമ്മ വരുന്നിേല്ല?”

And then he added:

പിെന്ന അവൻ കൂട്ടിേച്ചർത്തു:

“Go and look again at the roses. You will understand now that yours is unique in all the world. Then come back to say goodbye to me, and I will make you a present of a secret.”

“ആ േറാസാപ്പൂക്കെള ഒന്നു കൂടി േപായിക്കാണൂ; േലാക മാെകെയടുത്താൽ നിെന്റ േറാസാപ്പൂവു േപാെലാന്നു് േവ െറയിെല്ലന്നു നിനക്കു േബാദ്ധ്യമാകും. എന്നിട്ടു് എേന്നാടു യാത്ര പറയാൻ വാ, അേപ്പാൾ ഞാെനാരു രഹസ്യം നി നക്കു സമ്മാനമായി തരാം.”

The little prince went away, to look again at the roses.

ലിറ്റിൽ പ്രിൻസ് േറാസാപ്പൂക്കെള ഒന്നുകൂടി കാണാൻ െചന്നു.

“You are not at all like my rose,” he said. “As yet you are nothing. No one has tamed you, and you have tamed no one. You are like my fox when I first knew him. He was only a fox like a hundred thousand other foxes. But I have made him my friend, and now he is unique in all the world.”

“എെന്റ േറാസാപ്പൂവുമായി ഒരു സാദൃശ്യവും നിങ്ങൾക്കി ല്ല,” അവൻ പറഞ്ഞു. “നിങ്ങൾ ഇതു വെര യാെതാന്നു മായിട്ടില്ല. ആരും നിങ്ങെള ഇണക്കിയിട്ടില്ല, നിങ്ങൾ ആെരയും ഇണക്കിയിട്ടുമില്ല. എെന്റ കുറുക്കൻ മുേമ്പതു േപാെലയായിരുേന്നാ, അതുേപാെലയാണു് നിങ്ങൾ. നൂറായിരം മറ്റു കുറുക്കന്മാെരേപ്പാെല ഒരു കുറുക്കനാ യിരുന്നു അവൻ. പേക്ഷ, ഞാനവെന എെന്റ കൂട്ടുകാര നാക്കി; ഇന്നു് ഈ േലാകത്തു് അവെനേപ്പാെലാരു കുറു ക്കൻ േവെറയില്ല!”

And the roses were very much embarrassed.

േറാസാപ്പൂക്കൾ അയ്യടാ! എന്നായിേപ്പായി.

“You are beautiful, but you are empty,” he went on. “One could not die for you. To be sure, an ordinary passerby would think that my rose looked just like you — the rose that belongs to me. But in herself alone she is more important than all the hundreds of you other roses: because it is she that I have watered; because it is she that I have put under the glass globe; because it is she that I have sheltered behind the screen; because it is for her that I have killed the caterpillars (except the two or three that we saved to become butterflies); because it is she that I have listened to, when she grumbled, or boasted, or ever sometimes when she said nothing. Because she is my rose.”

“നിങ്ങൾക്കു ഭംഗിയുെണ്ടന്നു സമ്മതിച്ചു, പേക്ഷ, നിങ്ങൾ െവറും െപാള്ളയുമാണു്,” അവൻ തുടർന്നു, “നിങ്ങൾക്കു േവണ്ടി ജീവൻ കളയാൻ ആരുമില്ല. എെന്റ േറാസാപ്പൂ വു് കാണാൻ നിങ്ങെളേപ്പാെല തെന്നയാെണന്നു് ഒരു സാധാരണ വഴിേപാക്കൻ പറേഞ്ഞക്കും. പേക്ഷ, നി ങ്ങെളേപ്പാലുള്ള നൂറു കണക്കിനു പൂക്കെളക്കാൾ എനി ക്കു പ്രധാനം അവളാണു്. കാരണം അവെളയാണു ഞാൻ െവള്ളം െകാടുത്തു വളർത്തിയതു്. അവെളയാണു ഞാൻ സ്ഫടികേഗാളം െകാണ്ടു മൂടിവച്ചതു്. അവെളയാ ണു ഞാൻ മറ വച്ചു സംരക്ഷിച്ചതു്. അവൾക്കു േവണ്ടിയാ ണു ഞാൻ ശലഭപ്പുഴുക്കെള െകാന്നതു് (പൂമ്പാറ്റയാകാൻ േവണ്ടി െകാല്ലാെത വിട്ട രണ്ടുമൂെന്നണ്ണെമാഴിച്ചാൽ). അവൾ പറയുന്നതിനാണു ഞാൻ കാതു െകാടുത്തതു്, അതിനി പരാതിയായാലും െപാങ്ങച്ചമായാലും, ഇനി യല്ല, ചില േനരെത്ത മൗനമായാലും. അവൾ എെന്റ േറാസാപ്പൂവാണു്.”

And he went back to meet the fox.

അവൻ തിരിച്ചു് കുറുക്കെന കാണാൻ െചന്നു.

“Goodbye,” he said.

“ഗുഡ് ൈബ,” അവൻ പറഞ്ഞു.

“Goodbye,” said the fox. “And now here is my secret, a very simple secret: It is only with the heart that one can see rightly; what is essential is invisible to the eye.”

“ഗുഡ് ൈബ,” കുറുക്കൻ പറഞ്ഞു. “ഇതാ എനിക്കു പറ യാനുള്ള രഹസ്യം; വളെര ലളിതമാണതു്: െതളിഞ്ഞു കാണാൻ ഹൃദയം െകാണ്ടു കാണണം. ഉള്ളിലുള്ളതു് കണ്ണുകൾ കാണില്ല.”

“What is essential is invisible to the eye,” the little prince repeated, so that he would be sure to remember.

“ഉള്ളിലുള്ളതു് കണ്ണുകൾ കാണില്ല,” മറക്കാതിരിക്കാൻ േവണ്ടി ലിറ്റിൽ പ്രിൻസ് അതുരുക്കഴിച്ചു.

“It is the time you have wasted for your rose that makes your rose so important.”

“നിെന്റ പൂവിനു േവണ്ടി നീ കളഞ്ഞ സമയം തെന്നയാ ണു് നിെന്റ പൂവിെന നിനക്കത്ര പ്രധാനമാക്കുന്നതും.”

“It is the time I have wasted for my rose — ” said the little prince, so that he would be sure to remember.

“എെന്റ പൂവിനു േവണ്ടി ഞാൻ കളഞ്ഞ സമയം തെന്ന യാണു്…” മറക്കാതിരിക്കാൻ േവണ്ടി ലിറ്റിൽ പ്രിൻസ് ആവർത്തിച്ചു.

“Men have forgotten this truth,” said the fox. “But you must not forget it. You become responsible, forever, for what you have tamed. You are responsible for your rose…”

“ആളുകൾ ആ സത്യം മറന്നുകഴിഞ്ഞു,” കുറുക്കൻ പറ ഞ്ഞു. “പേക്ഷ, നീയതു മറക്കരുതു്. നീ എന്തിെന ഇണ ക്കിേയാ, അതിനു നീയാണുത്തരവാദി. നിെന്റ പൂവിെന്റ ഉത്തരവാദിത്വം നിനക്കാണു്…”

“I am responsible for my rose,” the little prince repeated, so that he would be sure to remember.

“എെന്റ പൂവിെന്റ ഉത്തരവാദിത്വം എനിക്കാണു്…” മറ ക്കാതിരിക്കാൻ േവണ്ടി ലിറ്റിൽ പ്രിൻസ് ആവർത്തിച്ചു.

XXII

ഇരുപത്തിരണ്ടു്

Good morning,” said the little prince.

“ഗുഡ് േമാണിംഗ്,” ലിറ്റിൽ പ്രിൻസ് പറഞ്ഞു.

“Good morning”, said the railway switchman.

“ഗുഡ് േമാണിംഗ്,” റയിൽേവ സ്വിച്ച്മാൻ പറഞ്ഞു.

“What do you do here?” the little prince asked.

“താങ്കൾ ഇവിെട എന്തു െചയ്യുന്നു?”

“I sort out travelers, in bundles of a thousand” , said the switchman. “I send off the trains that carry them: now to the right, now to the left.”

“ഞാൻ യാത്രക്കാെര ആയിരം വീതമുള്ള െകട്ടുകളാക്കി തരം തിരിക്കുന്നു,” സ്വിച്ച്മാൻ പറഞ്ഞു. “എന്നിട്ടവെര വണ്ടിയിൽ കയറ്റി പറഞ്ഞുവിടുന്നു, ചിലെര ഇടേത്താട്ടു്, ചിലെര വലേത്താട്ടു്.”

And a brilliantly lighted express train shook the switchman’s cabin as it rushed by with a roar like thunder.

ഈ സമയത്തു് പ്രകാശമാനമായ ഒരു എക്സ്പ്രസ് െട്ര യിൻ സ്വിച്ച്മാെന്റ ക്യാബിൻ പിടിച്ചുകുലുക്കിെക്കാണ്ടു് ഇടിമുഴക്കേത്താെട പാഞ്ഞുേപായി.

“They are in a great hurry,” said the little prince. “What are they looking for?”

“അവർ വളെര തിരക്കിലാണേല്ലാ,” ലിറ്റിൽ പ്രിൻസ് പറ ഞ്ഞു. “അവർ എന്തു േതടിേപ്പാവുകയാണു്?”

“Not even the locomotive engineer knows that,” said the switchman.

“അതു െട്രയിൻ ൈഡ്രവർക്കു േപാലുമറിയില്ല,” സ്വിച്ച്മാൻ പറഞ്ഞു.

And a second brilliantly lighted express thundered by, in the opposite direction.

ഈ സമയത്തു് മെറ്റാെരക്സ്പ്രസ് ഒച്ചയും െവളിച്ചവുമായി എതിർദിശയിേലക്കു കുതിച്ചുപാഞ്ഞു.

“Are they coming back already?” demanded the little prince.

“േപായവർ ഇത്ര േവഗം തിരിച്ചുവേന്നാ?” ലിറ്റിൽ പ്രിൻ സ് േചാദിച്ചു.

“These are not the same ones,” said the switchman. “It is an exchange.”

“േപായവരല്ല, വരുന്നതു്,” സ്വിച്ച്മാൻ പറഞ്ഞു. “ഇെതാ രു വച്ചുമാറ്റമാണു്.”

“Were they not satisfied where they were?” asked the little prince.

“സ്വസ്ഥാനത്തവർക്കു സ്വസ്ഥത ലഭിച്ചിേല്ല?”

“No one is ever satisfied where he is,” said the switchman.

“സ്വസ്ഥാനത്തു സ്വസ്ഥത ലഭിച്ചിട്ടാരുമില്ല,” സ്വിച്ച്മാൻ പറഞ്ഞു.

And they heard the roaring thunder of a third brilliantly lighted express.

മൂന്നാമെതാെരക്സ്പ്രസിെന്റ ഗർജ്ജനം അവർ േകട്ടു.

“Are they pursuing the first travelers?” demanded the little prince.

“ആദ്യം േപായവരുെട പിന്നാെല േപാവുകയാേണാ ഇവർ?” ലിറ്റിൽ പ്രിൻസ് േചാദിച്ചു.

“They are pursuing nothing at all,” said the switchman. “They are asleep in there, or if they are not asleep they are yawning. Only the children are flattening their noses against the windowpanes.”

“അവർ ഒന്നിെന്റയും പിന്നാെല േപാവുകയല്ല,” സ്വി ച്ച്മാൻ പറഞ്ഞു. “അവർ ഉള്ളിൽക്കിടന്നുറങ്ങുകയാണു്, അെല്ലങ്കിൽ േകാട്ടുവായുമിട്ടിരിക്കുകയാണു്. കുട്ടികൾ മാ ത്രം ജനാലച്ചില്ലുകളിൽ മൂക്കമർത്തിവച്ചു നില്ക്കുന്നു.”

“Only the children know what they are looking for,” said the little prince. “They waste their time over a rag doll and it becomes very important to them; and if anybody takes it away from them, they cry…”

“തങ്ങൾെക്കന്താണു േവണ്ടെതന്നു് കുട്ടികൾക്കു മാത്രമ റിയാം,” ലിറ്റിൽ പ്രിൻസ് പറഞ്ഞു. “ഒരു തുണിപ്പാവയ്ക്കു േമൽ അവർ സമയം കളയും; അങ്ങെന അവർക്കതു പ്ര ധാനെപ്പട്ടതുമാകും. അതു പിെന്ന ആെരങ്കിലും എടുത്തു െകാണ്ടു േപായാൽ അവർ കരയുകയായി…”

“They are lucky,” the switchman said.

“അവർ ഭാഗ്യം െചയ്തവരാണു്,” സ്വിച്ച്മാൻ പറഞ്ഞു.

XXIII

ഇരുപത്തിമൂന്നു്

“Good morning,” said the little prince.

“ഗുഡ് േമാണിംഗ്,” ലിറ്റിൽ പ്രിൻസ് പറഞ്ഞു.

“Good morning,” said the merchant.

“ഗുഡ് േമാണിംഗ്,” കച്ചവടക്കാരൻ പറഞ്ഞു.

This was a merchant who sold pills that had been invented to quench thirst. You need only swallow one pill a week, and you would feel no need of anything to drink.

ദാഹശമനത്തിനുള്ള ഗുളികയാണു് അയാൾ വിറ്റുെകാ ണ്ടിരുന്നതു്. ഒരു ഗുളിക വിഴുങ്ങിയാൽ പിെന്ന ഒരാഴ്ച േത്തക്കു് െവള്ളം കുടിേക്കണ്ട കാര്യമില്ല.

“Why are you selling those?” asked the little prince.

“അതു െകാെണ്ടന്താ ഗുണം?” ലിറ്റിൽ പ്രിൻസ് േചാദിച്ചു.

“Because they save a tremendous amount of time,” said the merchant. “Computations have been made by experts. With these pills, you save fifty-three minutes in every week.”

“അത്രയും സമയം കൂടി നമുക്കു ലാഭിക്കാമേല്ലാ,” കച്ച വടക്കാരൻ പറഞ്ഞു. “ആഴ്ചയിൽ അമ്പത്തിമൂന്നു മിനിട്ടു് ഇതു വഴി ലാഭിക്കാെമന്നു് വിദഗ്ദ്ധർ കണക്കു കൂട്ടിയിരി ക്കുന്നു.”

“And what do I do with those fifty-three minutes?”

“ആ അമ്പത്തിമൂന്നു മിനിട്ടു െകാണ്ടു് ഞാൻ എന്തു െചയ്യും?”

“Anything you like…”

“നിനക്കിഷ്ടമുള്ളെതന്തും.”

“As for me,” said the little prince to himself, “if I had fifty-three minutes to spend as I liked, I should walk at my leisure toward a spring of fresh water.”

“ഇഷ്ടമുള്ളതു െചയ്യാൻ അമ്പത്തിമൂന്നു മിനിെട്ടനിക്കു കി ട്ടിയാൽ,” ലിറ്റിൽ പ്രിൻസ് സ്വയം പറഞ്ഞു, “ഒരു െതളി നീരുറവയിേലക്കു ഞാൻ സാവകാശം നടന്നുേപാകും.”

ХXIV

ഇരുപത്തിനാലു്

It was now the eighth day since I had had my accident in the desert, and I had listened to the story of the merchant as I was drinking the last drop of my water supply.

മരുഭൂമിയിൽ വച്ചു് എനിക്കപകടം പിണഞ്ഞിട്ടു് എട്ടാമ െത്ത ദിവസമാണന്നു്; കച്ചവടക്കാരെന്റ കഥ േകട്ടുെകാ ണ്ടിരിക്കുേമ്പാൾ ൈകയിലുള്ള െവള്ളത്തിെന്റ അവസാ നെത്ത തുള്ളി ഞാൻ ഊറ്റിക്കുടിക്കുകയായിരുന്നു.

“Ah,” I said to the little prince, “these memories of yours are very charming; but I have not yet succeeded in repairing my plane; I have nothing more to drink; and I, too, should be very happy if I could walk at my leisure toward a spring of fresh water!”

“ആഹാ,” ഞാൻ ലിറ്റിൽ പ്രിൻസിേനാടു പറഞ്ഞു, “നി െന്റ കഥകൾ േകൾക്കാൻ രസകരം തെന്ന. പേക്ഷ, എെന്റ വിമാനത്തിെന്റ േകടു തീർക്കാൻ എനിക്കിനി യും കഴിഞ്ഞിട്ടില്ല. കുടിക്കാനാകെട്ട, ഒരു തുള്ളി െവള്ളം ബാക്കിയില്ല. ഒരു നീരുറവയുള്ളിടേത്തക്കു സാവകാശം നടന്നുേപാകാൻ എനിക്കും വിേരാധെമാന്നുമില്ല!”

“My friend the fox — ” the little prince said to me.

“എെന്റ കൂട്ടുകാരൻ കുറുക്കൻ…” ലിറ്റിൽ പ്രിൻസ് പറഞ്ഞു.

“My dear little man, this is no longer a matter that has anything to do with the fox!”

“എെന്റ െകാച്ചുചങ്ങാതീ, ഇതു കുറുക്കനുമായി ബന്ധെപ്പ ട്ട വിഷയമല്ല!”

“Why not?”

“എന്തുെകാണ്ടു്?”

“Because I am about to die of thirst…”

“നമ്മൾ ദാഹിച്ചു മരിക്കാൻ േപാവുകയാെണന്നതുെകാണ്ടു്.”

He did not follow my reasoning, and he answered me:

എെന്റ മനസ്സിലുള്ളതു പിടി കിട്ടാത്തതു െകാണ്ടു് അവ െന്റ മറുപടി ഇങ്ങെനയായിരുന്നു:

“It is a good thing to have had a friend, even if one is about to die. I, for instance, am very glad to have had a fox as a friend…”

“മരണത്തിെന്റ വക്കത്താെണങ്കിലും ഒരു കൂട്ടുകാരെന കിട്ടുന്നതു് നല്ല കാര്യമാണു്. ഒരു കുറുക്കെന കൂട്ടുകാരനാ യി കിട്ടിയേപ്പാൾ എനിെക്കന്തു സേന്താഷമാെയേന്നാ!”

“He has no way of guessing the danger,” I said to myself. “He has never been either hungry or thirsty. A little sunshine is all he needs…”

“അപകടെമന്നു പറഞ്ഞാൽ അവനു മനസ്സിലാവില്ല,” ഞാൻ എേന്നാടു തെന്ന പറഞ്ഞു. “അവനു വിശപ്പും ദാ ഹവുെമാന്നുമില്ല. അല്പം സൂര്യപ്രകാശം കിട്ടിയാൽ അവ നതു മതി.”

But he looked at me steadily, and replied to my thought:

എന്നാൽ ലിറ്റിൽ പ്രിൻസ് എെന്ന േനാക്കിനില്ക്കുകയായി രുന്നു; എെന്റ ചിന്തയ്ക്കു് അവൻ മറുപടിയും തന്നു:

“I am thirsty, too. Let us look for a well…”

“എനിക്കും ദാഹിക്കുന്നു… നമുക്കിവിെടെയങ്ങാനും കി ണറുേണ്ടാ എന്നു േനാക്കാം…”

I made a gesture of weariness. It is absurd to look for a well, at random, in the immensity of the desert. But nevertheless we started walking.

ഞാൻ തളർച്ച കാണിക്കുന്ന ഒരു േചഷ്ട കാണിച്ചു. ഒരു മരുഭൂമിയുെട ൈവപുല്യത്തിൽ, ഒരു ദിശാേബാധവുമില്ലാ െത, കിണറു േനാക്കി നടക്കുക എന്നതു് വിഡ്ഢിത്തമാണു്.

When we had trudged along for several hours, in silence, the darkness fell, and the stars began to come out. Thirst had made me a little feverish, and I looked at them as if I were in a dream. The little prince’s last words came reeling back into my memory:

എന്നാല്ക്കൂടി ഞങ്ങൾ നടന്നു തുടങ്ങി. മണിക്കൂറുകേളാളം മൗനമായി ഞങ്ങൾ നടന്നു; ഒടുവിൽ രാത്രിയായി, നക്ഷത്രങ്ങൾ പുറത്തുവന്നു തുടങ്ങി. ദാഹം കാരണം എനിക്കു പനിച്ചു തുടങ്ങിയിരുന്നു. സ്വപ്നത്തി െലന്ന േപാെല ഞാൻ നക്ഷത്രങ്ങെള േനാക്കി. ലിറ്റിൽ പ്രിൻസിെന്റ വാക്കുകൾ എെന്റ ഓർമ്മയിൽ നൃത്തം വയ്ക്കുകയായിരുന്നു.

“Then you are thirsty, too?” I demanded.

“അേപ്പാൾ നിനക്കും ദാഹമുണ്ടേല്ല?” ഞാൻ േചാദിച്ചു.