— Бәләкәсем, мин һинең көлгәнеңде тағын тыңлағым килә…

“കുട്ടീ, നീ വീണ്ടും ചിരിക്കുന്നതു് എനിക്കു േകൾക്കണം,” ഞാൻ പറഞ്ഞു.

Әммә ул:

പേക്ഷ, അവൻ പറഞ്ഞതിതാണു്:

— Бөгөн төндә бер йыл тула. Минең йондоҙом тап шул мин бер йыл элек килеп төшкән урындың осонда торасаҡ… — тине.

“ഇന്നു രാത്രിയിൽ ഒരു െകാല്ലം തികയും. കഴിഞ്ഞ െകാ ല്ലം ഞാൻ ഭൂമിയിൽ വന്നിറങ്ങിയ അേത സ്ഥാനത്തിനു േനേര മുകളിലായി എെന്റ നക്ഷത്രം നില്പുണ്ടാവും.”

— Тыңла әле, сабый, былар барыһы ла — йылан да, йондоҙ менән осрашыу — насар төш кенә, шулай бит?

“കുട്ടീ,” ഞാൻ പറഞ്ഞു, “ഇെതല്ലാം ഒരു ദുഃസ്വപ്നമേല്ല? പാമ്പുമായുള്ള ആ സംഭാഷണവും തമ്മിൽ കാണാെമന്നു പറഞ്ഞിരിക്കുന്ന ആ സ്ഥലവും നക്ഷത്രവുെമാെക്ക…”

Тик ул яуап бирмәне.

പേക്ഷ, എെന്റ േചാദ്യത്തിനു് അവൻ മറുപടി പറഞ്ഞില്ല.

— Иң мөһиме — күҙ менән күреп булмағаны… — тине ул.

പകരം അവൻ പറഞ്ഞു:
“കാണാെത കിടക്കുന്നതാണു് പ്രധാനെപ്പട്ട കാര്യം…”

— Эйе, әлбиттә…

“അെത, അെതനിക്കറിയാം…”

— Был сәскә менән кеүек. Әгәр, ҡайҙалыр алыҫ йондоҙҙа үҫкән сәскәне яратаһың икән, төндә күккә ҡарауы рәхәт. Бар йондоҙҙар ҙа сәскә ата.

“പൂവിെന്റ കാര്യത്തിലും അതു ശരിയാണു്. ഒരു നക്ഷത്ര ത്തിൽ ജീവിക്കുന്ന പൂവിെനയാണു് നിങ്ങൾ േസ്നഹിക്കു ന്നെതങ്കിൽ രാത്രിയിൽ ആകാശേത്തക്കു േനാക്കിനില്ക്കു ന്നതു നല്ലതായിരിക്കും. എല്ലാ നക്ഷത്രങ്ങളിലും പൂക്കൾ വിടർന്നു നില്പുണ്ടാവും…”

— Эйе, шулай…

“അെത, എനിക്കറിയാം…”

— Был һыу менән кеүек. Һин миңә һыу эсеп туйынырға биргәндә, ул гүйә моң ине, барыһы ла сығыр менән бау арҡаһында… Иҫләйһеңме? Ул бик тә яҡшы ине.

“െവള്ളത്തിെന്റ കാര്യവും അതു തെന്ന. ആ കപ്പി കാര ണം, ആ കയറു കാരണം നിങ്ങൾ എനിക്കു കുടിക്കാൻ തന്ന െവള്ളം സംഗീതം േപാെലയായിരുന്നു. നിങ്ങൾ ക്കേതാർമ്മയുേണ്ടാ? അതു നല്ലതായിരുന്നു…”

— Эйе, әлбиттә шулай…

“അെത, എനിക്കറിയാം…”

— Төндә һин йондоҙҙарға ҡарарһың. Минең йондоҙом бигерәк бәләкәй, мин һиңә уны күрһәтә алмайым. Былай яҡшыраҡ та. Ул һинең өсөн тик йондоҙҙарҙың береһе буласаҡ. Һәм һин йондрҙҙарға ҡарарға ярата башлаясаҡһың… Улар барыһы ла һинең дуҫтарың булып китәсәктәр. Һәм һуңынан, мин һиңә бер ни бүләк итермен…

“രാത്രിയിൽ നിങ്ങൾ ആകാശേത്തക്കു േനാക്കിനില്ക്കും. എെന്റ നക്ഷത്രം അത്ര െചറുതായതിനാൽ അതിെന്റ സ്ഥാനം ചൂണ്ടിക്കാണിച്ചു തരാൻ എനിക്കു കഴിയില്ല. അതങ്ങെനയാവുന്നതാണു നല്ലതും. എെന്റ നക്ഷത്രം നിങ്ങൾക്കു മെറ്റാരു നക്ഷത്രം മാത്രമായിരിക്കും. അതി നാൽ നിങ്ങൾക്കു് ആകാശെത്ത എല്ലാ നക്ഷത്രങ്ങെള യും കാണാൻ ഇഷ്ടമായിരിക്കും… അവെരല്ലാം നിങ്ങ ളുെട കൂട്ടുകാരുമാവും. അതിനും പുറേമ ഞാൻ നിങ്ങൾ െക്കാരു സമ്മാനം തരാൻ േപാവുകയുമാണു്.”

Шунан ул көлөп ебәрҙе.

അവൻ പിെന്നയും ചിരിച്ചു.

— Эх, сабый, сабый, мин шул тиклем һинең көлгәнеңде яратам!

“ലിറ്റിൽ പ്രിൻസ്! ലിറ്റിൽ പ്രിൻസ്! ആ ചിരി േകൾ ക്കാൻ എനിെക്കന്തിഷ്ടമാെണേന്നാ!”

— Ошо минең бүләгем булыр ҙа инде… был һыу менән булған кеүек буласаҡ…

“അതു തെന്നയാെണെന്റ സമ്മാനം! നാം െവള്ളം കുടി ച്ച ആ സമയെത്തന്നേപാെല…”

— Нисек инде улай?

“നീെയന്താണു പറഞ്ഞുെകാണ്ടു വരുന്നതു്?”

— Һәр бер кешенең үҙ йондоҙҙары була. Берәүҙәренә — илдәр гиҙеп йөрөгәндәренә — улар юл күрһәтәләр. Икенселәренә улар ябай ғына бәләкәй ут бөртөктәре. Ғалимдар өсөн — сисергә кәрәкле мәсьәлә кеүек. Минең таныш эшҡыуарым өсөн улар — алтын. Тик былар барыһы өсөн дә йондоҙар өнһөҙ. Ә һинең йондоҙҙарың бөтөнләй ҙә үҙенсәлекле буласаҡ…

“എല്ലാവർക്കുമുണ്ടു് നക്ഷത്രങ്ങൾ,” അവൻ പറഞ്ഞു. “പേക്ഷ, അവ ഒന്നല്ല. സഞ്ചാരികൾക്കവ വഴികാട്ടിക ളാണു്. മറ്റുള്ളവർക്കു് െവറും െകാച്ചുവിളക്കുകളും. മറ്റു ചി ലർക്കു്, പണ്ഡിതന്മാർക്കു്, വിഷമപ്രശ്നങ്ങളാണവ. ആ ബിസിനസ്സുകാരനു് അവ സ്വർണ്ണനാണയങ്ങളായിരു ന്നു. പേക്ഷ, അവെയല്ലാം നിശബ്ദനക്ഷത്രങ്ങളാണു്. പേക്ഷ, നിങ്ങൾക്കു്, നിങ്ങൾക്കു മാത്രം മറ്റാർക്കും കിട്ടാ ത്ത നക്ഷത്രങ്ങളുണ്ടാവും.”

— Нисек улай?

“നീെയന്താണു പറയുന്നതു്?”

— Һин төндә күккә ҡарарһың да, ә унда бит мин йәшәгән, мин көлгән йондоҙ буласаҡ, — һәм һин бөтә йондоҙҙарҙың көлгәнен ишетерһең. Һинең көлә белгән йондоҙҙарың буласаҡ!

“രാത്രിയിൽ നിങ്ങൾ ആകാശേത്തക്കു േനാക്കിനില്ക്കു േമ്പാൾ, ആ നക്ഷത്രങ്ങളിെലാന്നിൽ ഞാനുെണ്ടന്ന തിനാൽ, ആ നക്ഷത്രങ്ങളിെലാന്നിൽ ഞാനിരുന്നു ചി രിക്കുന്നുെണ്ടന്നതിനാൽ, എല്ലാ നക്ഷത്രങ്ങളും തെന്ന േനാക്കി ചിരിക്കുന്നതായി നിങ്ങൾക്കു േതാന്നും. നിങ്ങൾ മാത്രേമ ചിരിക്കുന്ന നക്ഷത്രങ്ങെള കാണൂ!”

Һәм ул үҙе көлөп ебәрҙе.

അവൻ പിെന്നയും ചിരിച്ചു.

— Һәм йыуанғандан һуң (һөҙөмтәһендә гел йыуаныс табаһың), ҡасандыр мине белеүеңә һин бик шат буласаҡһың. Һин гел миңә дуҫ булсаҡһың. Һин минең менән көлөргә теләрһең. Ҡайһы саҡта һин тәҙрәләреңде ошолай шар итеп асып ебәрерһең дә, һиңә рәхәт булып китер…

“നിങ്ങളുെട ദുഃഖം ശമിക്കുേമ്പാൾ (കാലം ശമിപ്പിക്കാത്ത ഏതു ദുഃഖമിരിക്കുന്നു!) എെന്ന പരിചയെപ്പട്ടതിൽ നി ങ്ങൾ സന്തുഷ്ടനായിരിക്കും. നിങ്ങൾ എന്നും എെന്റ േസ്ന ഹിതനായിരിക്കും. എേന്നാെടാപ്പം ചിരിക്കാൻ നിങ്ങൾ ക്കാഗ്രഹം േതാന്നും. അതിെന്റ രസത്തിനു മാത്രമായി ചിലേപ്പാൾ നിങ്ങൾ ജനാല തുറന്നിടും.

Һәм һинең дуҫтарың да аптыраясаҡтар, нимә ул әле һин күккә ҡарап көләһең тип. Ә һин уларға: «Эйе, эйе, мин гел йондоҙҙарға ҡарап көләм!» тип әйтерһең. Һәм улар һин аҡылдан яҙған тип уйларҙар. Бына ниндәй яуыз шаярыу ҡылырмын мин һинең менән.

ആകാശേത്ത ക്കു േനാക്കി നിങ്ങൾ ചിരിക്കുന്നതു കാണുേമ്പാൾ നിങ്ങ ളുെട േസ്നഹിതന്മാർക്കു തീർച്ചയായും അമ്പരപ്പുണ്ടാവും! അേപ്പാൾ നിങ്ങൾ അവേരാടു പറയും: ‘അെത, നക്ഷത്ര ങ്ങൾ കാണുേമ്പാൾ എനിക്കു ചിരി വരും!’ നിങ്ങൾക്കു വട്ടാെണന്നു് അവർ വിധിെയഴുതും. അതു ഞാൻ നിങ്ങൾ ക്കു േമൽ പ്രേയാഗിക്കുന്ന േമാശെപ്പെട്ടാരു കൗശലമാ യിരിക്കും…”

Һәм ул ҡабат көлөп ебәрҙе.

അവൻ പിെന്നയും ചിരിച്ചു.

— Әйтерһең дә йондоҙҙар урынына мин һиңә бер өйөм көлкөләс ҡыңғырауҙар бүләк иткәнмен…

“നക്ഷത്രങ്ങൾക്കു പകരം ചിരിക്കുന്ന കുഞ്ഞുമണികളാ ണു ഞാൻ നിങ്ങൾക്കു തന്നെതന്ന േപാെലയായിരിക്കു മതു്.”

Ул йәнә көлөп ебәрҙе. Һуңынан ҡабат етдиләнде:

എന്നിട്ടവൻ വീണ്ടും ചിരിച്ചു. പിെന്ന അവെന്റ മുഖത്തു് ഗൗരവഭാവം തിരിച്ചുവന്നു.

— Беләһеңме… бөгөн төндә… килмәһәң яҡшыраҡ.

“ഇന്നു രാത്രിയിൽ… അറിയാമേല്ലാ… നിങ്ങൾ വരരുതു്.”

— Мин һине ҡалдырмам.

“ഞാൻ നിെന്ന ഒറ്റയ്ക്കു വിടില്ല,” ഞാൻ പറഞ്ഞു.

— Һиңә мин ауыртыуҙан ғазапланам тип күренермен… хатта үлеп барған кеүек күренермен. Шулай була шул ул. Килмә, кәрәкмәй.

“ഞാൻ േവദനിക്കുന്നതായി നിങ്ങൾക്കു േതാന്നും; ഞാൻ മരിക്കുകയാെണന്നു നിങ്ങൾക്കു േതാന്നും. അതങ്ങെന യാണു്. അതു കാണാനായി വരരുതു്. അതുെകാണ്ടു് ഒരു ഗുണവും നിങ്ങൾക്കുണ്ടാവില്ല…”

— Мин һине ҡалдырмайым.

“ഞാൻ നിെന്ന ഒറ്റയ്ക്കു വിടില്ല.”

Ул нимәгәлер борсоулы ине.

അവെന്റ മുഖത്തു് ഉത്കണ്ഠ നിഴലിച്ചു.

— Беләһеңме… был йылан арҡаһында ла… Ә әгәр ул һине саҡһа… Йыландар яуыз бит. Кемделер сағырға улар өсөн рәхәтлек.

“ഞാനിതു പറയുന്നതു്… ആ പാമ്പിെന്റ കാര്യമായതു െകാണ്ടാണു്. അവൻ നിങ്ങെള കടിക്കാൻ പാടില്ല. പാ മ്പുകൾ ദുഷ്ടബുദ്ധികളാണു്. അവർ ചിലേപ്പാൾ രസത്തി നു േവണ്ടി നിങ്ങെള കടിെച്ചന്നു വരും…”

— Мин һине ҡалдырмам.

“ഞാൻ നിെന്ന ഒറ്റയ്ക്കു വിടില്ല.”

Һәм ул ҡапыл тынысланды:

ൈധര്യം െകാടുക്കുന്ന എേന്താ ചിന്ത അവെന്റ മനസ്സിൽ വന്നേപാെല േതാന്നി:

— Ә ысынында, уның ағыуы икәүгә етмәҫ…

“രണ്ടാമതു കടിക്കാൻ േവണ്ടി അവയ്ക്കു വിഷമുണ്ടാവിെല്ല ന്നു പറയുന്നതു് ശരിയാണു്.”

Был төндә мин уның киткәнен һиҙмәй ҡалғанмын. Ул шым ғына юҡ булды. Мин уны ҡыуып еткән мәлдә, ул тиҙ һәм ҡыйыу аҙымдар менән атлап бара ине.

അന്നു രാത്രിയിൽ അവൻ തെന്റ യാത്രയ്ക്കിറങ്ങുന്നതു് ഞാൻ കാണാെതേപായി. ഒെരാച്ചയും േകൾപ്പിക്കാ െത അവൻ സ്ഥലം വിടുകയായിരുന്നു. ഒടുവിൽ, ഞാൻ പിന്നാെലേയാടി അവെനാപ്പെമത്തിയേപ്പാൾ കാലുറ പ്പിച്ചു ചവിട്ടി, അതിേവഗം നടക്കുകയാണവൻ. അവൻ ഇത്രമാത്രം പറഞ്ഞു:

— Ә, был һинме… — тип кенә өндәште ул.

“ആഹാ, നിങ്ങളിെങ്ങത്തിേയാ…”

Һәм ҡулымдан тотто. Тик ул ниңәлер хафалана ине.

അവൻ എെന്റ ൈക പിടിച്ചു. പേക്ഷ, അവെന്റ ഉത്കണ്ഠ മാറിയിരുന്നില്ല.

— Бушҡа һин минең менән китеп бараһың. Миңә ҡарауы һиңә ауыр буласаҡ. Һиңә мин үлеп барам тип күренәсәк, әммә был ысын түгел…

“നിങ്ങൾ വന്നതു െതറ്റായിേപ്പായി. നി ങ്ങൾ വിഷമിക്കും. എെന്നക്കാണുേമ്പാൾ മരിച്ച േപാെല േതാന്നും; പേക്ഷ, അതു ശരിയായിരിക്കില്ല…”

Мин өндәшмәй инем.

ഞാൻ ഒന്നും മിണ്ടിയില്ല.

— Беләһеңме… был бик алыҫ. Минең тәнем бик ауыр. Мин уны алып китә алмам.

“ഞാൻ പറയുന്നതു മനസ്സിലാവുന്നുേണ്ടാ?… വളെരയ കെലയാണതു്. അത്രയും ദൂരം ഈ ഉടൽ ഒപ്പം െകാ ണ്ടുേപാകാൻ എനിക്കു കഴിയില്ല. വലിയ ഭാരമാണ തിനു്.”

Мин өндәшмәй инем.

ഞാൻ ഒന്നും മിണ്ടിയില്ല.

— Тик был бит иҫке ҡабығыңды сисеп ташлау менән бер. Бында ҡайғылы бер ни ҙә юҡ…

“എന്നാലതിെന അനാഥമായ പഴെയാരു കക്കാേയാട്ടി േപാെല കണ്ടാൽ മതി. പഴയ കക്കാേയാട്ടികളിൽ ദുഃഖ കരമായി ഒന്നുമില്ല…”

Мин өндәшмәй инем.

ഞാൻ ഒന്നും മിണ്ടിയില്ല.

Ул әҙерәк бойоғоп төштө. Тик шулай ҙа көсөн йыйып тағы берҙе ынтылды:

എെന്റ പ്രതികരണമില്ലായ്മ അവെന നിരുത്സാഹെപ്പടു ത്തിെയന്നു േതാന്നി. എന്നാലും അവൻ ഒരു ശ്രമം കൂടി നടത്തി.

— Беләһеңме, бик тә шәп буласаҡ. Мин дә йондоҙҙарға ҡараясаҡмын. Һәм бөтә йондоҙҙар тап шул шығырлаған сығырлы боронғо ҡоҙоҡтар кеүек буласаҡ. Һәм һәр береһе миңә һыу менән туйынырға бирер…

“േനാക്കൂ, എത്ര സുന്ദരമായിരിക്കുമതു്. ഞാനും നക്ഷത്ര ങ്ങെള േനാക്കിനില്ക്കും. എല്ലാ നക്ഷത്രങ്ങളും തുരുമ്പിച്ച കപ്പിയുള്ള കിണറുകളായിരിക്കും. എല്ലാ നക്ഷത്രങ്ങ ളും എനിക്കു കുടിക്കാനായി പുതുെവള്ളം േകാരിെയാ ഴിക്കും…”

Мин өндәшмәнем.

ഞാൻ ഒന്നും മിണ്ടിയില്ല.

— Уйлап ҡара әле ниндәй мәрәкә! Һинең биш йөҙ миллион ҡыңғырауың буласаҡ, ә минең — биш йөҙ миллион шишмәм…

“എന്തു രസമായിരിക്കുമതു്! നിങ്ങൾക്കവ അമ്പതു േകാ ടി കുഞ്ഞുമണികളായിരിക്കും; എനിക്കു് അമ്പതു േകാടി െതളിനീരുറവകളും…”

Һәм бында ул да тымды, сөнки илап ебәрҙе…

അവനും പിെന്ന ഒന്നും മിണ്ടിയില്ല; അവൻ കരയുകയാ യിരുന്നു.

— Бына беҙ килеп тә еттек. Миңә яңғыҙыма аҙым эшләргә мөмкинлек бир.

“ഇതാ, ആ സ്ഥലെമത്തി. ഇനി ഞാൻ ഒറ്റയ്ക്കു േപാകെട്ട.”

Һәм ул ҡомға ултырҙы, сөнки уға ҡурҡыныс булып китте.

അവൻ മണ്ണിലിരുന്നു; അവനു േപടിയായിരുന്നു.

Һуңынан ул:

പിെന്ന അവൻ പറഞ്ഞു:

— Беләһеңме… минең розам… мин уның өсөн яуаплы. Ә ул шул тиклем көсһөҙ! Һәм шундай эскерһеҙ. Уның ни бары дүрт йәлсел энәһе генә бар, донъянан башҡа һаҡланырлыҡ бер нәмәһе лә юҡ… — тине.

“എെന്റ പൂവിെന അറിയാമേല്ലാ… അവളുെട ഉത്തരവാ ദിത്വം എനിക്കാണു്. അവൾ തീെര ബലഹീനയാണു്. വളെര ശുദ്ധമനസ്കയുമാണു്. ഈ േലാകേത്താടു െപാ രുതിനില്ക്കാൻ ഒരു ഗുണവുമില്ലാത്ത നാലു മുള്ളുകേള അവൾക്കുള്ളു…”

Мин дә ултрыҙым, сөнки аяҡтарым тотмай китте. Ул:

ഞാനും താെഴയിരുന്നു; എനിക്കു നില്ക്കാൻ പറ്റാതായിക്ക ഴിഞ്ഞിരുന്നു.

— Йә… шуның менән тамам… — тине.

“അതാ… അേത്രയുള്ളു…”

Бер дәҡиғәт һуҙҙы ла тороп баҫты. Һәм бер генә аҙым эшләне. Ә мин ҡыбырлай алмай инем.

അവൻ പിെന്നയുെമാന്നു മടിച്ചു; പിെന്ന അവൻ എഴുേന്ന റ്റു നിന്നു. അവൻ ഒരടി മുേന്നാട്ടു വച്ചു. എനിക്കനങ്ങാൻ കഴിഞ്ഞില്ല.

Аяғы аҫтында, әйтерһең дә, һары йәшен ялтланы. Бер аҙ ул хәрәкәтһеҙ ине әле. Ҡысҡырып та ебәрмәне. Һуңынан ҡоланы — яйлап, ағас ҡолаған кеүек. Яйлап һәм ишетелмәҫлек итеп, ҡом бит бар тауыштарҙы баҫа.

അവെന്റ കണങ്കാലിനടുത്തു് ഒരു മഞ്ഞനിറം മിന്നിമായു ന്നേത കണ്ടുള്ളു. ഒരു നിമിഷം അവൻ നിേശ്ചഷ്ടനായി നിന്നു. അവൻ നിലവിളിച്ചില്ല. വളെര ശാന്തനായിട്ടാണു് അവൻ പതിച്ചതു്, ഒരു മരം വീഴുന്ന േപാെല. പൂഴിയായ തു കാരണം ഒെരാച്ചയുമുണ്ടായില്ല.

XXVII

ഇരുപത്തിേയഴു്

Бына алты йыл үтеп тә китте… Мин был турала әле берәүгә лә һөйләмәй инем. Мин ҡайтҡанда, иптәштәрем мине иҫән-һау күрергә бик шат инеләр. Күңелһеҙ булды ул миңә, тик мин:
— Мин арыным… — тип әйтә инем.

അതിനു േശഷം ആറു െകാല്ലം കടന്നുേപായിരിക്കുന്നു… ഈ കഥ ഞാൻ മുമ്പാേരാടും പറഞ്ഞിട്ടില്ല. ഞാൻ ജീവ േനാെട തിരിച്ചു വന്നതിൽ എെന്റ കൂട്ടുകാർക്കു സേന്താ ഷമായിരുന്നു. ഞാൻ ദുഃഖിതനായിരുന്നു; പേക്ഷ, ഞാൻ അവേരാടു പറഞ്ഞതു് “ഞാൻ ക്ഷീണിതനാണു്” എന്നാ യിരുന്നു.

Шулай ҙа яйлап ҡайғым баҫылды. Был иһә… Тулыһынса түгел. Тик мин беләм, ул үҙенең бәләкәй ҡауҡабына әйләнеп ҡайтты, сөнки таң атҡанда мин уның тәнен ҡомда тапманым. Әллә ни ауыр булмаған ул. Ә төндәре менән мин йондоҙҙарҙы тыңларға яратам. Гүйә биш йөҙ миллион ҡыңғырау…

ഇേപ്പാൾ എെന്റ ദുഃഖത്തിനു് െതെല്ലാരു ശമനം കിട്ടിയി രിക്കുന്നു. എന്നു പറഞ്ഞാൽ… പൂർണ്ണമായി മാറിയിട്ടി ല്ല. അവൻ തെന്റ ഗ്രഹത്തിേലക്കു മടങ്ങിേപ്പായി എന്നു് എനിക്കുറപ്പാണു്; കാരണം, േനരം െവളുത്തേപ്പാൾ അവെന്റ ശരീരം ഞാൻ കണ്ടില്ല. അത്ര ഭാരക്കൂടുതലുള്ള ശരീരവുമായിരുന്നില്ല അതു്… രാത്രിയിൽ നക്ഷത്രങ്ങൾ ക്കു കാേതാർത്തു കിടക്കാൻ എനിക്കിഷ്ടമാണു്. അമ്പതു േകാടി കുഞ്ഞുമണികൾ മുഴങ്ങുന്ന േപാെലയാണതു്…

Тик бына нимәһе ғәжәп. Мин бәрәс өсөн морондоҡ төшөргәндә, ҡайышбау тураһында онотҡанмын! Бәләкәй шаһзат уны бәрәсенә таға алмаясаҡ. Һәм мин үҙемдән һорайым: ни булғылай икән унда, уның ҡауҡабында? Әгәр бәрәс розаны ашап ҡуйһа?

പേക്ഷ, വിചിത്രമായ ഒരു കാര്യമുണ്ടു്… ലിറ്റിൽ പ്രിൻസി നു േവണ്ടി ആ വായ്പൂട്ടു വരച്ചു െകാടുക്കുേമ്പാൾ അതിൽ ഒരു േതാൽവാറു പിടിപ്പിക്കാൻ ഞാൻ വിട്ടുേപായി. അതില്ലാെത ആ വായ്പൂട്ടു് ആടിെന്റ മുഖത്തു വച്ചുെകട്ടാൻ അവനു കഴിയുകയുമില്ല. അേപ്പാൾ ഞാൻ ആേലാചിച്ചു േപാവുകയാണു്: എന്തായിരിക്കും അവെന്റ ഗ്രഹത്തിൽ നടന്നിട്ടുണ്ടാവുക? ആടു് അവെന്റ പൂവിെന കടിച്ചു തിന്നി ട്ടുണ്ടാവുേമാ?…

Ҡайһы саҡта мин үҙемә: «Юҡ, әлбиттә, юҡ! Бәләкәй шаһзат төнгә ҡарай гел розаһын быяла ҡалфаҡ менән ҡаплап ҡуя, һәм ул бәрәс артынан бигерәк ҡарап йөрөй… » тип әйтәм. Шул мәлдә мин бәхетле. Һәм барлыҡ йондоҙҙар шым ғына көлә.

ഞാൻ തെന്ന അതിനു സമാധാനവും കാണും: “ഒരിക്ക ലുമില്ല! ലിറ്റിൽ പ്രിൻസ് എല്ലാ രാത്രിയും ഒരു സ്ഫടിക േഗാളം െകാണ്ടു് പൂവു് അടച്ചുവയ്ക്കാറുണ്ടു്; ആടു വന്നു കടി ക്കാെത അവൻ ശ്രദ്ധിക്കുകയും െചയ്യുന്നുണ്ടു്.” അേപ്പാൾ എനിക്കു സേന്താഷമായി. നക്ഷത്രങ്ങെളാന്നാെക മധുര തരമായി ചിരിക്കുകയും െചയ്യും.

Ә ҡайһы саҡта мин: «Ваҡыты менән хәтерһеҙ булаһың бит… шул саҡ барыһы ла була ала! Бәлки ул берәй-нисек кисен быяла ҡалфағы тураһында онотҡандыр йә һарыҡ бәрәсе төндә шым ғына иреккә сыҡҡандыр…» Һәм шул ваҡытта барлыҡ ҡыңғырауҙар илай…

ചിലേപ്പാൾ എനിക്കു േതാന്നും: “ആർക്കും ഒരു നിമിഷ േത്തക്കു് ശ്രദ്ധെയാന്നു മാറിേപ്പാകാമേല്ലാ; അതു മതി! ഒരു രാത്രിയിൽ അവൻ സ്ഫടികേഗാളത്തിെന്റ കാര്യം മറ ന്നുെവന്നു വരാം, ആടു് രാത്രിയിൽ ഒച്ചയുണ്ടാക്കാെത പു റത്തു ചാടിെയന്നു വരാം… അേപ്പാൾ കുഞ്ഞുമണികൾ കണ്ണീർത്തുള്ളികളായി മാറുകയാണു്…”

Былар барыһы ла серле һәм төшөнөрлөк түгел. Бәләкәй шаһзатты шулай уҡ яратҡан һеҙгә лә, һәм миңә лә, былары бер ҙә, бөтөнләй ҙә барыбер түгел: ҡайҙалыр ғаләмдең билдәһеҙ мөйөшөндә, беҙ ғүмеребеҙҙә лә күрмәгән бәрәс беҙгә таныш булмаған розаны ашаған икән — бар донъя беҙгә икенсе төрлө булып китә.

ഇെതല്ലാം ഒരു മഹാരഹസ്യമാണു്. ലിറ്റിൽ പ്രിൻസിെന േസ്നഹിക്കുന്ന നിങ്ങൾക്കും. എനിക്കാകെട്ട, നമുെക്കവി െടെയന്നറിയാത്ത ഒരിടത്തു്, നാെമാരിക്കലും കണ്ടിട്ടി ല്ലാത്ത ഒരാടു് ഒരു േറാസാപ്പൂ തിന്നാൽ അഥവാ തിന്നി െല്ലങ്കിൽ ഈ പ്രപഞ്ചത്തിെന്റ അവസ്ഥ തെന്ന മാറി േപ്പാവുകയാണു്.

Күккә ҡарағыҙ ҙа үҙегеҙҙән һорағыҙ: «Тере микән әле ул роза, әллә юҡмы? Ә бәлки бәрәс уны ашап ҡуйғандыр?» Һәм күрерһегеҙ: барыһы ла икенсе төрлө булып китәсәк…

ആകാശേത്തക്കു േനാക്കൂ. എന്നിട്ടു സ്വയം േചാദിക്കൂ: “ആടു് പൂവു തിേന്നാ ഇല്ലേയാ?” അതിനുള്ള ഉത്തരത്തി നനുസൃതമായി സകലതും മാറുന്നതു നിങ്ങൾക്കു കാണാം…

Һәм бер ҡасан да, бер өлкән кеше лә, бының ни тиклем мөһим икәнлеген аңламаясаҡ!

അെതത്ര പ്രാധാന്യമുള്ള കാര്യമാെണന്നു് ഒരു മുതിർന്ന യാളും ഒരു കാലത്തും മനസ്സിലാക്കുകയുമില്ല!

Был, минеңсә, донъялағы иң матур һәм иң ҡайғылы урын. Сүллектең ошо уҡ урыны алдағы биттә лә төшөрөлгән, тик мин уны, һеҙ ентекләберәк ҡараһын тип, ҡабат төшөрҙөм. Ошо урында Бәләкәй шаһзат тәүге тапҡыр Ер йөҙөнә пәйҙә булды, һәм һуңынан юғалды.

ഇതാണു് എെന്ന സംബന്ധിച്ചിടേത്താളം, ഈ േലാക െത്ത ഏറ്റവും മേനാഹരവും ഏറ്റവും ദുഃഖകരവുമായ ഭൂദൃ ശ്യം. മുൻേപജിൽ കണ്ടതു തെന്നയാണിതു്. നിങ്ങളുെട ഓർമ്മയിൽ തറഞ്ഞു നില്ക്കാൻ േവണ്ടിയാണു് ഞാനതു് ഒന്നുകൂടി വരച്ചതു്. ഇവിെട വച്ചാണു് ലിറ്റിൽ പ്രിൻസ് ഈ േലാകത്തു പ്രത്യക്ഷനായതു്, പിന്നീടു് അപ്രത്യക്ഷ നായതും.

Ҡасандыр Африкаға, сүллеккә барып эләкһәгеҙ, ошо урынды мотлаҡ таныр өсөн, иғтибарлыраҡ бағығыҙ. Әгәр ҙә һеҙгә был тирәнән үтергә тура килһә, үтенәм, ашыҡмағыҙ, ошо йондоҙ аҫтында бер аҙ көтөп тороғоҙ!

എെന്നങ്കിലുെമാരിക്കൽ ആഫ്രിക്കൻ മരുഭൂമിയിലൂെട യാത്ര െചേയ്യണ്ടി വരുേമ്പാൾ ആ സ്ഥലം നിങ്ങൾ തി രിച്ചറിയും എന്നുറപ്പു വരുത്താനായി ശ്രദ്ധ വച്ചു് ഇതിേല ക്കു േനാക്കൂ. ആ സ്ഥലെത്തത്തിയാൽ ധൃതി വച്ചു േപാവു കയുമരുതു്. ആ നക്ഷത്രത്തിനു േനേര ചുവട്ടിലായി അല്പ േനരം നില്ക്കുക.

Һәм әгәр ҙә һеҙҙең янға алтын сәсле бәләкәй малай килеп баҫһа, әгәр ҙә ул яңғыратып көлһә һәм һеҙҙең һорауҙарығыҙға бер ни тип яуап бирмәһә, һеҙ, уның кем булыуын, әлбиттә, төшөнәсәкһегеҙ. Шул мәлдә — зинһар итеп һорайым! — мине ҡайғымда йыуатырға онотмағыҙ инде, ул ҡайтҡан тип, тиҙерәк яҙа һалығыҙ…

അേപ്പാൾ ഒരു ബാലൻ മുന്നിൽ വരിക യാെണങ്കിൽ, അവൻ ചിരിക്കുകയാെണങ്കിൽ, അവെന്റ മുടിയ്ക്കു സ്വർണ്ണനിറമാെണങ്കിൽ, നിങ്ങളുെട േചാദ്യങ്ങൾ ക്കു് അവനിൽ നിന്നു മറുപടി കിട്ടുന്നിെല്ലങ്കിൽ—എങ്കിൽ അവനാരാെണന്നു് നിങ്ങൾക്കു മനസ്സിലാകും. അങ്ങ െനെയാന്നു സംഭവിച്ചാൽ ദയവായി എെന്ന ആശ്വസി പ്പിക്കുക. അവൻ മടങ്ങിവന്നുെവന്നു് എത്രയും േവഗം എെന്ന അറിയിക്കുക.

1943

1943