Lecz po namyśle dorzucił:

でも、じっくりかんがえてみて、こうつけくわえた。

— Co znaczy „oswojony”?

「〈なつける〉って、どういうこと？」

— Nie jesteś tutejszy — powiedział lis. — Czego szukasz?

「このあたりのひとじゃないね。」とキツネがいった。「なにかさがしてるの？」

— Szukam ludzi — odpowiedział Mały Książę. — Co znaczy „oswojony”?

「ひとをさがしてる。」と王子くんはいった。「〈なつける〉って、どういうこと？」

— Ludzie mają strzelby i polują — powiedział lis. — To bardzo kłopotliwe. Hodują także kury, i to jest interesujące. Poszukujesz kur?

「ひと。」とキツネがいった。「あいつら、てっぽうをもって、かりをする。いいめいわくだよ！　ニワトリもかってるけど、それだけがあいつらのとりえなんだ。ニワトリはさがしてる？」

— Nie — odrzekł Mały Książę. — Szukam przyjaciół. Co znaczy „oswoić”?

「ううん。」と王子くんはいった。「友だちをさがしてる。〈なつける〉って、どういうこと？」

— Jest to pojęcie zupełnie zapomniane — powiedział lis. — „Oswoić” znaczy „stworzyć więzy”.

「もうだれもわすれちゃったけど、」とキツネはいう。「〈きずなをつくる〉ってことだよ……」

— Stworzyć więzy?

「きずなをつくる？」

— Oczywiście — powiedział lis. — Teraz jesteś dla mnie tylko małym chłopcem, podobnym do stu tysięcy małych chłopców. Nie potrzebuję ciebie. I ty mnie nie potrzebujesz. Jestem dla ciebie tylko lisem, podobnym do stu tysięcy innych lisów. Lecz jeżeli mnie oswoisz, będziemy się nawzajem potrzebować. Będziesz dla mnie jedyny na świecie. I ja będę dla ciebie jedyny na świecie.

「そうなんだ。」とキツネはいう。「おいらにしてみりゃ、きみはほかのおとこの子10まんにんと、なんのかわりもない。きみがいなきゃダメだってこともない。きみだって、おいらがいなきゃダメだってことも、たぶんない。きみにしてみりゃ、おいらはほかのキツネ10まんびきと、なんのかわりもないから。でも、きみがおいらをなつけたら、おいらたちはおたがい、あいてにいてほしい、っておもうようになる。きみは、おいらにとって、せかいにひとりだけになる。おいらも、きみにとって、せかいで１ぴきだけになる……」

— Zaczynam rozumieć — powiedział Mały Książę. — Jest jedna róża… zdaje mi się, że ona mnie oswoiła…

「わかってきた。」と王子くんはいった。「いちりんの花があるんだけど……あの子は、ぼくをなつけたんだとおもう……」

— To możliwe — odrzekł lis. — Na Ziemi zdarzają się różne rzeczy…

「かもね。」とキツネはいった。「ちきゅうじゃ、どんなことだっておこるから……」

— Och, to nie zdarzyło się na Ziemi — powiedział Mały Książę.

「えっ！　ちきゅうの話じゃないよ。」と王子くんはいった。

Lis zaciekawił się:

キツネはとってもふしぎがった。

— Na innej planecie?

「ちがう星の話？」

— Tak.

「うん。」

— A czy na tej planecie są myśliwi?

「その星、かりうどはいる？」

— Nie.

「いない。」

— To wspaniałe! A kury?

「いいねえ！　ニワトリは？」

— Nie.

「いない。」

— Nie ma rzeczy doskonałych — westchnął lis.

「そううまくはいかないか。」とキツネはためいきをついた。

I zaraz powrócił do swej myśli:

さて、キツネはもとの話にもどって、

— Życie jest jednostajne. Ja poluję na kury, ludzie polują na mnie. Wszystkie kury są do siebie podobne i wszyscy ludzie są do siebie podobni. To mnie trochę nudzi. Lecz jeślibyś mnie oswoił, moje życie nabrałoby blasku. Z daleka będę rozpoznawał twoje kroki — tak różne od innych. Na dźwięk cudzych kroków chowam się pod ziemię. Twoje kroki wywabią mnie z jamy jak dźwięki muzyki.

「おいらのまいにち、いつもおなじことのくりかえし。おいらはニワトリをおいかけ、ひとはおいらをおいかける。ニワトリはどれもみんなおんなじだし、ひとだってだれもみんなおんなじ。だから、おいら、ちょっとうんざりしてる。でも、きみがおいらをなつけるんなら、おいらのまいにちは、ひかりがあふれたみたいになる。おいらは、ある足音を、ほかのどんなやつとも聞きわけられるようになる。ほかの音なら、おいら穴あなぐらのなかにかくれるけど、きみの音だったら、はやされたみたいに、穴ぐらからとんででていく。

Spójrz! Widzisz tam łany zboża? Nie jem chleba. Dla mnie zboże jest nieużyteczne. Łany zboża nic mi nie mówią. To smutne! Lecz ty masz złociste włosy. Jeśli mnie oswoisz, to będzie cudownie. Zboże, które jest złociste, będzie mi przypominało ciebie. I będę kochać szum wiatru w zbożu…

それから、ほら！　あのむこうの小むぎばたけ、見える？　おいらはパンをたべないから、小むぎってどうでもいいものなんだ。小むぎばたけを見ても、なんにもかんじない。それって、なんかせつない！　でも、きみのかみの毛って、こがね色。だから、小むぎばたけは、すっごくいいものにかわるんだ、きみがおいらをなつけたら、だけど！　小むぎはこがね色だから、おいらはきみのことを思いだすよ。そうやって、おいらは小むぎにかこまれて、風の音をよく聞くようになる……」

Lis zamilkł i długo przypatrywał się Małemu Księciu.

キツネはだんまりして、王子くんをじっと見つめて、

— Proszę cię… oswój mnie — powiedział.

「おねがい……おいらをなつけておくれ！」といった。

— Bardzo chętnie — odpowiedział Mały Książę — lecz nie mam dużo czasu. Muszę znaleźć przyjaciół i nauczyć się wielu rzeczy.

「よろこんで。」と王子くんはへんじをした。「でもあんまりじかんがないんだ。友だちを見つけて、たくさんのことを知らなきゃなんない。」

— Poznaje się tylko to, co się oswoi — powiedział lis. — Ludzie mają zbyt mało czasu, aby cokolwiek poznać. Kupują w sklepach rzeczy gotowe. A ponieważ nie ma magazynów z przyjaciółmi, więc ludzie nie mają przyjaciół. Jeśli chcesz mieć przyjaciela, oswój mnie!

「自分のなつけたものしか、わからないよ。」とキツネはいった。「ひとは、ひまがぜんぜんないから、なんにもわからない。ものうりのところで、できあがったものだけをかうんだ。でも、友だちをうるやつなんて、どこにもいないから、ひとには、友だちってものがちっともいない。友だちがほしいなら、おいらをなつけてくれ！」

— A jak się to robi? — spytał Mały Książę.

「なにをすればいいの？」と王子くんはいった。

— Trzeba być bardzo cierpliwym. Na początku siądziesz w pewnej odległości ode mnie, ot tak, na trawie. Będę spoglądać na ciebie kątem oka, a ty nic nie powiesz. Mowa jest źródłem nieporozumień. Lecz każdego dnia będziesz mógł siadać trochę bliżej…

「気ながにやらなきゃいけない。」とキツネはこたえる。「まずは、おいらからちょっとはなれたところにすわる。たとえば、その草むらにね。おいらはきみをよこ目で見て、きみはなにもしゃべらない。ことばは、すれちがいのもとなんだ。でも、１日、１日、ちょっとずつそばにすわってもいいようになる……」

Następnego dnia Mały Książę przyszedł na oznaczone miejsce.

あくる日、王子くんはまたやってきた。

— Lepiej jest przychodzić o tej samej godzinie. Gdy będziesz miał przyjść na przykład o czwartej po południu, już od trzeciej zacznę odczuwać radość. Im bardziej czas będzie posuwać się naprzód, tym będę szczęśliwszy. O czwartej będę podniecony i zaniepokojony: poznam cenę szczęścia! A jeśli przyjdziesz nieoczekiwanie, nie będę mógł się przygotowywać… Potrzebny jest obrządek.

「おんなじじかんに、来たほうがいいよ。」とキツネはいった。「そうだね、きみがごごの４じに来るなら、３じにはもう、おいら、うきうきしてくる。それからじかんがどんどんすすむと、ますますうきうきしてるおいらがいて、４じになるころには、ただもう、そわそわどきどき。そうやって、おいらは、しあわせをかみしめるんだ！　でも、でたらめなじかんにくるなら、いつ心をおめかししていいんだか、わからない……きまりごとがいるんだよ。」

— Co znaczy „obrządek”? — spytał Mały Książę.

「きまりごとって、なに？」と王子くんはいった。

— To także coś całkiem zapomnianego — odpowiedział lis. — Dzięki obrządkowi pewien dzień odróżnia się od innych, pewna godzina od innych godzin. Moi myśliwi, na przykład, mają swój rytuał. W czwartek tańczą z wioskowymi dziewczętami. Stąd czwartek jest cudownym dniem! Podchodzę aż pod winnice. Gdyby myśliwi nie mieli tego zwyczaju w oznaczonym czasie, wszystkie dni byłyby do siebie podobne, a ja nie miałbym wakacji.

「これもだれもわすれちゃったけど、」とキツネはいう。「１日をほかの１日と、１じかんをほかの１じかんと、べつのものにしてしまうもののことなんだ。たとえば、おいらをねらうかりうどにも、きまりごとがある。あいつら、木ようは村のむすめとダンスをするんだ。だから、木ようはすっごくいい日！　おいらはブドウばたけまでぶらぶらあるいていく。もし、かりうどがじかんをきめずにダンスしてたら、どの日もみんなおんなじようになって、おいらの心やすまる日がすこしもなくなる。」

W ten sposób Mały Książę oswoił lisa. A gdy godzina rozstania była bliska, lis powiedział:

こんなふうにして、王子くんはキツネをなつけた。そして、そろそろ行かなきゃならなくなった。

— Ach, będę płakać!

「はあ。」とキツネはいった。「……なみだがでちゃう。」

— To twoja wina — odpowiedział Mały Książę — nie życzyłem ci nic złego. Sam chciałeś, abym cię oswoił…

「きみのせいだよ。」と王子くんはいった。「ぼくは、つらいのはぜったいいやなんだ。でも、きみは、ぼくになつけてほしかったんでしょ……」

— Oczywiście — odparł lis.

「そうだよ。」とキツネはいった。

— Ale będziesz płakać?

「でも、いまにもなきそうじゃないか！」と王子くんはいった。

— Oczywiście.

「そうだよ。」とキツネはいった。

— A więc nic nie zyskałeś na oswojeniu?

「じゃあ、きみにはなんのいいこともないじゃない！」

— Zyskałem coś ze względu na kolor zboża — powiedział lis.

「いいことはあったよ。」とキツネはいった。「小むぎの色のおかげで。」

A później dorzucił:

それからこうつづけた。

— Idź jeszcze raz zobaczyć róże. Zrozumiesz wtedy, że twoja róża jest jedyna na świecie. Gdy przyjdziesz pożegnać się ze mną, zrobię ci prezent z pewnej tajemnicy.

「バラの庭に行ってみなよ。きみの花が、せかいにひとつだけってことがわかるはず。おいらにさよならをいいにもどってきたら、ひみつをひとつおしえてあげる。」

Mały Książę poszedł zobaczyć się z różami.

王子くんは、またバラの庭に行った。

— Nie jesteście podobne do mojej róży, nie macie jeszcze żadnej wartości — powiedział różom. Nikt was nie oswoił i wy nie oswoiłyście nikogo. Jesteście takie, jakim był dawniej lis. Był zwykłym lisem, podobnym do stu tysięcy innych lisów. Lecz zrobiłem go swoim przyjacielem i teraz jest dla mnie jedyny na świecie.

「きみたちは、ぼくのバラとはちっともにていない。きみたちは、まだなんでもない。」と、その子はたくさんのバラにいった。「だれもきみたちをなつけてないし、きみたちもだれひとりなつけていない。きみたちは、であったときのぼくのキツネとおんなじ。あの子は、ほかのキツネ10まんびきと、なんのかわりもなかった。でも、ぼくがあの子を友だちにしたから、もういまでは、あの子はせかいにただ１ぴきだけ。」

Róże bardzo się zawstydziły.

するとたくさんのバラは、ばつがわるそうにした。

— Jesteście piękne, lecz próżne — powiedział im jeszcze. — Nie można dla was poświęcić życia. Oczywiście moja róża wydawałaby się zwykłemu przechodniowi podobna do was. Lecz dla mnie ona jedna ma większe znaczenie niż wy wszystkie razem, ponieważ ją właśnie podlewałem. Ponieważ ją przykrywałem kloszem. Ponieważ ją właśnie osłaniałem. Ponieważ właśnie dla jej bezpieczeństwa zabijałem gąsienice (z wyjątkiem dwóch czy trzech, z których chciałem mieć motyle). Ponieważ słuchałem jej skarg, jej wychwalań się, a czasem jej milczenia. Ponieważ… jest moją różą.

「きみたちはきれいだけど、からっぽだ。」と、その子はつづける。「きみたちのために死ぬことなんてできない。もちろん、ぼくの花だって、ふつうにとおりすがったひとから見れば、きみたちとおんなじなんだとおもう。でも、あの子はいるだけで、きみたちぜんぶよりも、だいじなんだ。だって、ぼくが水をやったのは、あの子。だって、ぼくがガラスのおおいに入れたのは、あの子。だって、ぼくがついたてでまもったのは、あの子。だって、ぼくが毛虫をつぶしてやったのも（２、３びき、チョウチョにするためにのこしたけど）、あの子。だって、ぼくが、もんくとか、じまんとか、たまにだんまりだってきいてやったのは、あの子なんだ。だって、あの子はぼくのバラなんだもん。」

Powrócił do lisa.

それから、その子はキツネのところへもどってきた。

— Żegnaj — powiedział.

「さようなら。」と、その子がいうと……

— Żegnaj — odpowiedział lis. — A oto mój sekret. Jest bardzo prosty: dobrze widzi się tylko sercem. Najważniejsze jest niewidoczne dla oczu.

「さようなら。」とキツネがいった。「おいらのひみつだけど、すっごくかんたんなことなんだ。心でなくちゃ、よく見えない。もののなかみは、目では見えない、ってこと。」

— Najważniejsze jest niewidoczne dla oczu — powtórzył Mały Książę, aby zapamiętać.

「もののなかみは、目では見えない。」と、王子くんはもういちどくりかえした。わすれないように。

— Twoja róża ma dla ciebie tak wielkie znaczenie, ponieważ poświęciłeś jej wiele czasu.

「バラのためになくしたじかんが、きみのバラをそんなにもだいじなものにしたんだ。」

— Ponieważ poświęciłem jej wiele czasu… — powtórzył Mały Książę, aby zapamiętać.

「バラのためになくしたじかん……」と、王子くんはいった。わすれないように。

— Ludzie zapomnieli o tej prawdzie — rzekł lis. — Lecz tobie nie wolno zapomnieć. Stajesz się odpowiedzialny na zawsze za to, co oswoiłeś. Jesteś odpowiedzialny za twoją różę.

「ひとは、ほんとのことを、わすれてしまった。」とキツネはいった。「でも、きみはわすれちゃいけない。きみは、じぶんのなつけたものに、いつでもなにかをかえさなくちゃいけない。きみは、きみのバラに、なにかをかえすんだ……」

— Jestem odpowiedzialny za moją różę… — powtórzył Mały Książę, aby zapamiętać.

「ぼくは、ぼくのバラになにかをかえす……」と、王子くんはもういちどくりかえした。わすれないように。

ROZDZIAŁ 22

22

— Dzień dobry — powiedział Mały Książę.

「こんにちは。」と王子くんがいうと、

— Dzień dobry — powiedział Zwrotniczy.

「こんにちは。」とポイントがかりがいった。

— Co ty tu robisz? — spytał Mały Książę.

「ここでなにしてるの？」と王子くんがいうと、

— Sortuję podróżnych na paczki po tysiąc sztuk — odpowiedział Zwrotniczy. — Wysyłam w lewo i w prawo pociągi, które ich unoszą.

「おきゃくを1000にんずつわけてるんだ。」とポイントがかりがいった。「きかんしゃにおきゃくがのってて、そいつをおまえは右だ、おまえは左だって、やってくんだよ。」

Oświetlony pociąg pospieszny, hucząc jak grzmot, zatrząsł domkiem Zwrotniczego.

すると、きかんしゃが、ぴかっ、びゅん、かみなりみたいに、ごろごろごろ。ポイントがかりのいるたてものがゆれた。

— Bardzo się spieszą — powiedział Mały Książę. — Czego oni szukają?

「ずいぶんいそいでるね。」と王子くんはいった。「なにかさがしてるの？」

— Nawet człowiek prowadzący parowóz tego nie wie — odparł Zwrotniczy.

「それは、うごかしてるやつだって、わからんよ。」とポイントがかりはいった。

I znowu zagrzmiał oświetlony ekspres, pędzący w przeciwnym kierunku.

すると、こんどはぎゃくむきに、ぴかっ、びゅん、ごろごろごろ。

— Już wracają? — spytał Mały Książę.

「もうもどってきたの？」と王子くんがきくと……

— To nie ci sami — odpowiedział Zwrotniczy. — To wymiana.

「おんなじのじゃないよ。」とポイントがかりがいった。「いれかえだ。」

— Czy było im źle tam, gdzie byli przedtem?

「じぶんのいるところが気にいらないの？」

— Zawsze się wydaje, że w innym miejscu będzie lepiej — powiedział Zwrotniczy.

「ひとは、じぶんのいるところが、ぜったい気にいらないんだ。」とポイントがかりがいった。

Znowu rozległ się grzmot trzeciego oświetlonego ekspresu.

すると、またまた、ぴかっ、びゅん、ごろごろごろ。

— Czy oni ścigają poprzednich podróżnych? — zapytał Mały Książę.

「さっきのおきゃくをおいかけてるの？」と王子くんはきいた。

— Nie, nikogo nie ścigają — odparł Zwrotniczy. — Śpią w wagonach lub ziewają. Jedynie dzieci przyciskają noski do okien.

「だれもおっかけてなんかないよ。」とポイントがかりはいった。「なかでねてるか、あくびをしてる。子どもたちだけが、まどガラスに鼻をおしつけてる。」

— Jedynie dzieci wiedzą, czego szukają — rzekł Mały Książę. — Poświęcają czas lalce z gałganków, która nabiera dla nich wielkiego znaczenia, i płaczą, gdy się im ją odbierze.

「子どもだけが、じぶんのさがしものがわかってるんだね。」と王子くんはいった。「パッチワークのにんぎょうにじかんをなくして、それがだいじなものになって、だからそれをとりあげたら、ないちゃうんだ……」

— Szczęśliwe — powiedział Zwrotniczy.

「うらやましいよ。」とポイントがかりはいった。

ROZDZIAŁ 23

23

— Dzień dobry — rzekł Mały Książę.

「こんにちは。」と、王子くんがいうと、

— Dzień dobry — odparł Kupiec.

「こんにちは。」と、ものうりがいった。

Kupiec ten sprzedawał udoskonalone pigułki zaspokajające pragnienie. Połknięcie jednej na tydzień wystarcza, aby nie chciało się pić.

ものうりはクスリをうっていた。そのクスリは、のどのからからをおさえるようにできていて、１しゅうかんにひとつぶで、もう、のみたいっておもわなくなるんだ。

— Po co to sprzedajesz? — spytał Mały Książę.

「どうして、そんなのをうるの？」と王子くんはいった。

— To wielka oszczędność czasu — odpowiedział Kupiec. — Zostało to obliczone przez specjalistów. Tygodniowo oszczędza się pięćdziesiąt trzy minuty.

「むだなじかんをはぶけるからだ。」と、ものうりはいった。「はかせがかぞえたんだけど、１しゅうかんに53ぷんもむだがはぶける。」

— A co się robi z pięćdziesięcioma trzema minutami?

「その53ぷんをどうするの？」

— To, co się chce…

「したいことをするんだ……」

„Gdybym miał pięćdziesiąt trzy minuty czasu — powiedział sobie Mały Książę — poszedłbym powolutku w kierunku studni…”

王子くんはかんがえる。『ぼく、53ぷんもじゆうになるんなら、ゆっくりゆーっくり、水くみ場にあるいていくんだけど……』

ROZDZIAŁ 24

24

Było to ósmego dnia na pustyni, licząc od zepsucia się motoru. Wysłuchałem opowiadania o Kupcu, pijąc ostatnie krople zapasu wody.

おかしくなって、さばくに下りてから、８日め。ぼくは、ものうりの話をききながら、ほんのすこしだけのこっていた水を、ぐいとのみほした。

— Twoje wspomnienia są bardzo ładne — powiedziałem Małemu Księciu — lecz nie naprawiłem jeszcze samolotu, nie mam nic do picia… I ja także byłbym szczęśliwy bardzo, gdybym mógł powoli udać się w kierunku studni.

「へえ！」と、ぼくは王子くんにいった。「たいへんけっこうな思いで話だけど、まだひこうきがなおってないし、もう、のむものもない。ぼくも、ゆっくりゆーっくり水くみ場にあるいていけると、うれしいんだけど！」

— Mój przyjaciel lis powiedział…

「友だちのキツネが……」と、その子がいったけど、

— Mój maleńki, nie chodzi już o lisa…

「いいかい、ぼうや。もうキツネの話をしてるばあいじゃないんだ！」

— Dlaczego?

「どうして？」

— Ponieważ umrzemy z pragnienia…

「のどがからからで、もうすぐ死んじゃうんだよ……」

Nie zrozumiał mej myśli i powiedział:

その子は、ぼくのいいぶんがわからなくて、こういった。

— Nawet w obliczu śmierci przyjemna jest świadomość posiadania przyjaciela. Bardzo się cieszę, że miałem przyjaciela-lisa.

「友だちになるっていいことなんだよ、死んじゃうにしても。ぼく、キツネと友だちになれてすっごくうれしくて……」

„Nie docenia niebezpieczeństwa — pomyślałem. — Nigdy nie odczuwa głodu ani pragnienia. Wystarcza mu trochę słońca.”

ぼくはかんがえた。『この子、あぶないってことに気づいてない。はらぺこにも、からからにも、ぜったいならないんだ。ちょっとお日さまがあれば、それでじゅうぶん……』

Popatrzył na mnie i odpowiedział na moją myśl.

ところが、その子はぼくを見つめて、そのかんがえにへんじをしたんだ。

— Mnie także chce się pić… Poszukajmy studni…

「ぼくだって、のどはからからだよ……井戸いどをさがそう……」

Zrobiłem gest zniechęcenia: szukanie studni na olbrzymiej pustyni jest absurdem.

ぼくは、だるそうにからだをうごかした。井戸をさがすなんて、ばかばかしい。はてもしれない、このさばくで。それなのに、そう、ぼくたちはあるきだした。

Mimo to udaliśmy się w drogę. Gdyśmy tak szli godzinami, milcząc, noc zapadła i gwiazdy zabłysły. Widziałem je jakby we śnie — miałem gorączkę z pragnienia. Słowa Małego Księcia tańczyły mi w pamięci.

ずーっと、だんまりあるいていくと、夜がおちて、星がぴかぴかしはじめた。ぼくは、とろんとしながら、星をながめた。のどがからからで、ぼうっとする。王子くんのことばがうかんでは、ぐるぐるまわる。

— Więc ty także odczuwasz pragnienie? — spytałem go.

「じゃあ、きみものどがからから？」と、ぼくはきいた。