Кішкентай ханзада ашудан тіпті бозарып кетті.

Маленький принц аж поблід із гніву:

— Миллиондаған жылдар бойы гүлдің сабаңында тікенек өседі. Сонда да миллиондаған жылдар бойы қойлар гүлді жегенін қойған емес. Гүлдердің еш пайдасы жоқ тікенектерді өсіруінің себебін білуге талпыну айтуға тұрарлықтай жұмыс емес пе? Қойлар мен гүлдер арасындағы байланыстың бар болмағаны ма сонда? Бұл мәселе қызыл бетті семіз мырзаның есеп-қисабынан гөрі маңыздырақ емес пе?

— Мільйони років у квітів ростуть колючки. I мільйони років баранці все ж їдять квіти. То хіба це не поважна річ — зрозуміти, чому вони так стараються випустити колючки, які їм нічого не дають? Хіба це не важливіше і не поважніше, ніж рахунки червонопикого гладуна?

Егерде бүкіл әлемде жоқ, тек менің планетамда ғана өсетін жалғыз гүлімді қошақан бір күні жалмап жеп қойса, қалай болар еді? Қошақан не бүлдіргенін түсінбеуі де мүмкін. Осының бәрі сеніңше маңызды емес қой?

I коли я знаю квітку, яка є єдина на світі і росте лише на моїй планеті, а якийсь баранець одного ранку з’їсть її, не тямлячи навіть, що він накоїв, це теж, по-твоєму, байдуже?

Кішкентай ханзада қызарып кетті. Сосын сөзің былай деп жалғады:

Він зашарівся, потім озвався знову:

— Миллиондаған жұлдыздың біреуінде ғана өсетін жеке-дара гүлді жақсы көретін адамға өзін бақытты сезіну үшін аспандағы сол жұлдызға қарағаны жеткілікті болады. Ол өзіне-өзі: «Менің гүлім бір жағында тұр—ау…» — дейді. Ал егер қошақан сол гүлді жалмап жеп қойса, ол үшін жұлдыздардың бәрі бірден сөніп қалғандай болар еді! Сеніңше, бұл маңызды емес қой!

— Якщо ти любиш квітку, яка існує єдина на світі і лише на одній з мільйонів і мільйонів зірок, цього досить: милуєшся на зорі і чуєшся щасливий. Кажеш собі: «Десь там і моя квітка…» Але коли баранець її з’їсть, це все одно, мовби всі зорі раптово згасли! I це, по-твоєму, байдуже!

Ол жасқа булығып, бұдан артық ештеңе айта алмады. Кенет жылап қоя берді. Ымырт түскен шақ еді. Мен құрал-сайманымды тастай салдым. Балға мен бұранданың да, шөл мен өлімнің де мен үшін мәні болмай қалды. Бір жұлдыз, яғни менің планетам — Жер үстінде Кішкентай ханзаданы жұбату керек болды. Мен оны құшағыма алып, тербетіп жұбата бастадым. Оған мен:

Він більше не міг нічого сказати. Він раптом заридав. Споночіло. Я відклав інструмент. Смішно було думати про молоток, про шуруп, про спрагу й смерть. На цій зірці, на планеті — на моїй планеті Земля — плакав маленький принц, і його треба було втішити! Я взяв його на руки і почав люляти. Я казав йому:

«Сенің жақсы көретін гүліңе қауіп төніп тұрған жоқ… Сенің қошақаныңа тұмылдырық салып беремін… Мен…» Басқа тағы не айтарымды білмедім.

— Квітці, яку ти любиш, не загрожує ніяка небезпека… Я намалюю твоєму баранцеві обротьку… Намалюю для твоєї квітки броню… Я…

Өзімді тым ебедейсіз сезіндім. Мен оның жүрегіне жетер жол таппадым. Көз жасы көл болатын осынау дүние соншалық құпия еді.

Я вже й не тямив, що кажу. Я здавався собі страшенно незграбним. Не знав, як підійти до нього, як прихилити його до себе… Вона така загадкова, ота країна сліз.

VIII

РОЗДІЛ VIII

Көп ұзамай-ақ мен бұл гүлмен жақсылап танысып алдым. Кішкентай ханзаданың планетасында бұрыннан бері қарапайым ғана, тек бір қатарлы қауызы бар, көп орын да алмайтын, ешкімге де кедергі келтірмейтін гүлдер өсетін. Ол гүлдер таң ата көгалда пайда болып, кеш түсе солып қалатын.

Незабаром я навчився краще розпізнавати ту квітку. На планеті маленького принца завше росли звичайні прості квіти — вони мали нерясно пелюсток, місця займали мало й нікого не турбували. Вони розпускалися вранці в траві, а надвечір никли.

Ал бұл гүл белгісіз жақтан, ұшып келген ұрықтан өніп шыққан. Кішкентай ханзада басқа өсімдіктерге ұқсамайтын осы бір ерекше жас өркенді көз алмай бақылады. Мүмкін, бұл баобабтың жаңа түрі болар.

А та квітка проклюнулась із насінини, занесеної невідомо звідки, і маленький принц викохував той пагінчик, такий неподібний до інших билинок. А що, як це якась одміна баобаба?

Бірақ бұл жас өркен бірден бойлап өсуін тоқтатып, гүл жара бастады. Үлкен қауызды жарып шыққанын бақылап жүрген Кішкентай ханзада ғажайып бір нәрсенің пайда болатынын сезгендей еді. Алайда гүл асықпастан, өзінің жасыл шатырының астында құлпырып шығуға әзірленді.

Та кущик незабаром перестав рости, і на ньому виліз пуп’янок. Маленький принц ізроду не бачив ще таких буйних пуп’янків і відчував, що от-от станеться якесь диво. Одначе квітка, схована в своїй зеленій світличці, ще не була готова, вона все чепурилася.

Ол баппен таңдалған қанық бояуларға боянды. Қауыздарын бір-бірден ашып, асықпай сәнденді. Дала қызғалдағы сияқты умаждалып шыққысы келмеді. Сұлулық сәулесіне боялып шыққысы келді. Иә, солай! Ерке-тотайдың дәл өзі!

Старанно добирала барви. Вона виряджалася поволі, приміряючи одну по одній пелюстки. Вона не хотіла виходити скуйовджена, як самосійний мак. Вона хотіла показатись у всій своїй пишноті. Авжеж, вона була така чепурушка!

Сөйтіп, құпия әзірлік күні-түні жалғасты. Мінеки бір күні, тура таң шұғыласын шашқанда, бұл гүл қауызын жарып шықты.

Таємниче вбирання тривало багато днів. Аж от якось уранці, тільки встало сонце, квітка розпустилась.

Соншама әзірлікпен дүниеге келген сұлуыңыз есінеп тұрып былай деді:

Як дбайливо вона готувалася, стільки поралася, а нині, позіхаючи, сказала:

— Ах, ұйқымды аша алмай тұрғанымды қарашы… Сізден кешірім өтінемін… Шашым әлі ұйпалақтанып тұр…

— Ох! Я ледве прокинулась!.. Даруйте мені… Я ще зовсім не зачесана…

Сонда кішкентай ханзада өзінің сүйсінуін жасыра алмай:

Маленький принц не тямився од захвату:

— Қандай әдемі едіңіз! — деді.

— Яка ви гарна!

— Солай ма? — деп наздана тіл қатты гүл. — Оның үстіне мен күннің шығуымен бір уақытта дүниеге келдім.

— Правда? — тихо озвалася квітка.— I народилась я разом із сонцем…

Кішкентай ханзада оның тіпті де ұялшақ емес екенін бірден байқады, сонда да ол жаныңды елжіретерлік еді!

Маленький принц, звісно, здогадався, що красуня не надто скромна, зате вона була така прегарна!

Көп ұзамай керемет гүл сөзін былай деп жалғайды:
— Таңғы асты ішетін уақыт болды-ау деймін. Сіз менің қамымды ойлауды ұмытпассыз.

— Здається, пора снідати, — додала вона по хвилі.— Прошу, потурбуйтесь про мене…

Ыңғайсызданып қалған Кішкентай ханзада құманды тауып ала сала, гүлді салқын сумен суарды.

Збентежений маленький принц розшукав поливальницю й полив квітку.

Осылайша, гүлдің көңілге қаяу түсіретін менмендігі оның мазасын кетірді. Мысалы, бір күні ол өзінің төрт тікенегі жайлы сөз қозғап, Кішкентай ханзадаға былай деді:

Скоро з’ясувалося, що красуня гордовита й вередлива, і маленький принц попомучився з нею. Якось, мовлячи про свої чотири колючки, вона заявила йому:

— Тырнақтары сояудай жолбарыстар келсе келе берсін!

— Хай приходять хоч тигри пазуристі — не страшно!

— Менің планетамда жолбарыстар жоқ, — деді Кішкетай ханзада. — Оның үстіне жолбарыстар шөп жемейді ғой.

— На моїй планеті тигри не водяться, — відказав маленький принц, — а потім тигри не їдять трави.

— Мен шөп емеспін ғой, — деп жай ғана жауап қатты гүл.

— Я не трава, — стиха кинула квітка.

— Кешіріңіз…

— О, пробачте…

— Мен жолбарыстан қорықпаймын, алайда азынаған желді жаным жек көреді. Сізде шымылдық жоқ па?

— Тигрів я не боюся, зате терпіти не можу протягів. У вас немає ширми?

«Азынақ желді жаны жек көреді… бұл өсімдік үшін жолы болмас нәрсе ғой, — деген ой келді кішкентай ханзадаға. — Мына гүлдің мінезі шатақ екен…»

«Не може терпіти протягів… для рослини кепсько, — подумав маленький принц.— З цією квіткою морока та й годі…»

— Кеш түссе сіз мені шыны қалпақпен жаба саларсыз. Бұл жер өте суық екен. Әрі қолайсыз жерде орналасқан. Мен келген жақта болса…

— Увечері накрийте мене ковпаком. У вас тут надто холодно. Дуже незатишна планета. Там, звідки я прибула…

Алайда ол сөзін аяқтамады. Ол тек дән күйінде келген ғой. Басқа әлем жайлы білуі мүмкін емес. Өтірігі әшкере болып қалғанына намыстанып кеткен ол Кішкентай ханзаданың өзін кінәлі сезіндіру үшін екі-үш рет жөтеліп жіберді де:

I затнулася. Її занесло сюди ще зернинкою. Вона нічого не могла знати про інші світи. Навіщо брехати, коли тобі так легко завдати брехню! Красуня знітилася і кахикнула раз-другий — хай маленький принц відчує свою провину.

— Сонымен, шымылдық қайда?

— То де ж та ширма?

— Әкелуге ыңғайланып едім. Сөзіңізді аяқтатпай қалай барармын!

— Я збирався саме по неї піти, але ж ви говорили до мене!

Сол уақытта «ханзада өзін кінәлі сезініп, қинала түссін» деген оймен гүл қаттырақ жөтеле түсті.

Тоді вона закахикала дужче — вирішила покарати його гризотами сумління.

Осылайша Кішкентай ханзада гүлге деген сүйіспеншілігіне қарамастан, іштей күдіктене бастады. Бәлендей маңызы жоқ бос сөздерді көңіліне алған ханзада өзін нағыз бақытсыз адам ретінде сезінді.

Отож маленький принц, хоч він і любив прегарну квітку, пройнявся якоюсь недовірою. Порожні необов’язкові слова він узяв близько до серця і відчув себе нещасливим.

«Мен оған құлақ аспауым керек еді, — деп сыр ақтарды бір күні ханзада. — Гүлдердің айтқанын ешқашан тыңдамау керек. Оларды тек тамашалап және хош иісін жұта беру қажет. Менің гүлім бүкіл планетамды хош иіске толтырды, бірақ та мен оған қуана алмадым. Жыртқыш аңның тырнақтары жайлы әңгіме көңілімді босатудың орнына одан сайын ашуымды келтірді…»

— Не треба було слухати її, — довірливо мовив він мені якось.— Ніколи не треба слухати квітів. Треба просто милуватися ними і дихати їхніми пахощами. Моя квітка напахтила всю мою планету, а я не умів нею тішитися. Оті балачки про тигрячі пазурі… вони б мали зворушити мене, а я розгнівався…

Ол тағы да ағынан жарыла:

А ще він признавався:

«Мен ол кезде нені түсініппін! Гүлді сөзіне емес, ісіне қарап бағалауым керек еді. Ол мені хош иісіне бөлендіріп, өмірімді нұрландырды. Мен ешқашан одан қашпауым керек еді! Аздаған қулықтарының тасасында жатқан нәзіктігін байқай білуге тиісті едім. Гүлдер сондай қарама-қайшы жандар. Бірақ мен оны сүйе білуге тым жас едім…»

— Тоді я ще нічого не розумів! Треба було зважати не на слова, а на діла. Вона впоювала мене своїм ароматом, ряхтіла, як сонце. То чом би я мав від неї тікати? Адже за тими її нелукавими хитрощами я мав би вгадати ніжність. Квіти-бо такі свавільні! Але я був занадто молодий, щоб уміти любити.

IX

РОЗДІЛ IX

Менің ойымша Кішкентай ханзада жабайы құстардың қоныс аударуын пайдаланып саяхатқа аттанып кеткен. Сапарға шығар күні ол ертемен планетасын жөнге келтірді. Жанып тұрған жанартауларының түтін шығар жолдарын мұқият тазартты. Оның сөнбеген екі жанартауы болатын. Бұл — таңғы асты ысытқанға өте қолайлы нәрсе.

Мені здається, що він утік з мандрівними птахами. Вранці того дня ретельно попорав свою планету. Дбайливо прочистив діючі вулкани. Два вулкани в нього діяли. На них було дуже зручно розігрівати сніданок.

Бұлардан басқа, оның тағы бір сөніп қалған жанартауы бар еді. Бірақ ол айтқандай, «Сақтықта қорлық жоқ», сондықтан сөніп қалған жанартауды да тазартып қойды. Егер олар жақсылап тазартылса, атылмай біркелкі әрі жай жанады емес пе. Жанартаудың атылғаны пештегі жалындаған оттай болады.

А ще він мав один погаслий вулкан. Але, сказав він собі, мало що може статися! Отож він прочистив і згаслий вулкан. Добре прочищені вулкани горять тихо й рівно, без виверження. Виверження вулкана — все одно що пожежа в комині, як там загориться сажа.

Әрине, біздің жерімізде жанартауларды тазартуға күшіміз жетпейді, біз тым кішкентаймыз. Олардың көптеген бақытсыздыққа душар ететіні де сол себептен.

Земляни, звісно, вулканів не прочистять: для цього ми замалі. Тим-то вони й завдають нам стільки лиха.

Кішкентай ханзада аздаған мұңды кейіппен баобабтың соңғы шыққан сабақтарын да отап тастады. Қайтып оралмасқа бел буған сияқты. Бірақ сол таңертеңгі істеген үйреншікті жұмыстары жанына ерекше жайлы көрінді.

Зажурений маленький принц вирвав також останні пагінці баобабів. Він гадав, що ніколи більше не вернеться. Але того ранку звична праця здавалася йому такою любою.

Ал гүлді соңғы рет суарған соң, оны шыны қалпағымен жауып қоюға ыңғайланған кезінде жылағысы келетінін байқады.

А коли востаннє полив квітку й лагодився накрити її ковпаком, йому навіть збиралося на плач.

— Қош бол, — деді ол гүлге.

— Прощавайте, — мовив він квітці.

Алайда гүл жауап бермеді.

Красуня не відповіла.

— Қош, бол, — деп тағы қайталады ол.

— Прощавайте, — сказав він ще раз.

Гүл жөтеліп қойды. Бірақ бұл жөтел тұмаудың кесірінен емес еді.

Вона кахикнула. Не від застуди.

— Мен ақымақ болған екенмін, — деді ақырында гүл. — Мен сенен кешірім өтінемін. Бақытты бол.

— Я була нерозумна, — озвалася нарешті квітка.— Даруй мені. I спробуй бути щасливим.

Ханзада гүлдің дауысында кінәлау болмағанына қайран қалды. Ол қолына шыны қалпақ ұстаған күйінше не қыларын білмей, қалшиып тұрып қалды. Бұл жылылықты қалай түсінерін білмеді.

I ні слова докору. Маленький принц був вражений. Стояв, збентежений і знічений, з скляним ковпаком у руці. Не розумів, звідки ця погідна ніжність.

— Иә, иә, мен сені жақсы көремін, — деді оған гүл. — Сенің оны білмеуің — менің кінәм. Айтып-айтпай не керек. Сенің өзің де мен сияқты ақымақ болдың. Бақытты бола гөр… Тастай сал мына шыны қалпақты. Маған оның енді қажеті жоқ.

— Авжеж, я люблю тебе, — почув він.— Моя вина, що ти цього не знав. Але це пусте. Ти був такий самий дурненький, як і я. Спробуй знайти свою долю… Облиш цей ковпак, він уже мені не потрібний.

— Ал жел ызғырығы ше?

— А вітер…

— Мен соншама тұмауратқаным жоқ… Түнгі салқын ауа маған пайдалы. Мен гүлмін ғой.

— Не так я вже й застуджена… Нічна прохолода піде мені на користь. Я ж квітка.

— Жан-жануарларды қайтесің?..

— А звірята…

— Көбелектермен танысқым келсе, екі-үш құртқа шыдауым керек емес пе. Көбелектер әдемі болса керек. Әйтпесе кім маған қонаққа келеді. Сен алыста болсаң, ал ірі аңдардан қорықпаймын. Менің де тырнақтарым бар ғой.

— Слід перетерпіти, коли заведеться дві-три гусениці: я ж хочу познайомитися з метеликами. Здається, вони прегарні. Та й хто ж мене провідуватиме? Ти-бо будеш далеко. А великих звірів я не боюся. Я теж пазуриста.

Ол аңғырттықпен өзінің төрт тікенегін көрсетіп қойды. Сосын сөзін сабақтап:

I простодушно показала свої чотири шпичаки. Потім додала:

— Осылайша мелшиіп тұра бересің бе, титыққа тиеді екен. Кетуге бел буған екенсің, кет, — деді.

— Та не барися, це мене дратує. Намислив іти, то йди.

Бұлай айтқан себебі, гүл өзінің жылап тұрғанын оған көрсеткісі келмеді. Бұл асқан бір тәкаппар гүл еді.

Бо не хотіла, аби маленький принц бачив, як вона плаче. То була дуже гонориста квітка…

X

РОЗДІЛ X

Кішкентай ханзада нөмірлері 325, 326, 327, 328, 329 және 330 астероидтары орналасқан аймақта тұратын. Сондықтан ол бір нәрсемен шұғылданайын, оқып-тоқиын деген мақсатпен әуелі осыларды араламақшы болды.

Найближче до планети маленького принца були астероїди 325, 326, 327, 328, 329 і 330. Спершу він вирушив туди: треба ж знайти якесь діло та й чогось навчитися.

Біріншісінде патша тұратын. Патша қарапайым ғана, сонысымен бірге мәртебелі тағында қызғылт құндыз шапанына оранып отыр екен.

На першім астероїді жив король. Убраний у шарлат і горностай, він сидів на престолі — дуже простому, а все ж величному.

— Ә, міне бір пенде, — деп айғайлап жіберді патша Кішкентай ханзаданы көрісмен.

— А ось і підданець! — гукнув король, угледівши маленького принца.

«Мені ешқашан көрмесе де қалайша танып қойды?» деп ойлады Кішкентай ханзада.

«Звідки він може мене знати, — подумав собі маленький принц.— Він же мене зроду не бачив!»

Ол патшалар үшін барша адам қара халық екенін білмейтін. Қай-қайсысы болмасын, ол үшін қол астындағы адам.

Він не відав, що світ для королів дуже спрощений. Для них усі люди — підданці.

— Беріжақын кел, тұлға — денеңді түгел көрейін, — деді патша, ақыры біреуге патша болатынына масаттанып.

— Підійди, щоб я тебе краще роздивився, — мовив король, пишаючись, що може нарешті над кимось королювати.

Кіщкентай ханзада отыратын жер іздеп жан жағына көз тастап еді, бірақ бүкіл планетаны патшаның керемет шапаны жауып қалыпты. Сондықтан, оған түрегеп тұруына тура келді. Ал шаршағандықтан тіпті есінеп жіберді.

Маленький принц роззирнувся, шукаючи, куди б сісти, але пишна горностаєва керея окривала цілу планету. Отож він зостався стояти і, стоячи, позіхнув з утоми.

— Патшаның алдында есінеген әдептілікке қайшы келеді, — деді оған патша. — Мен саған есінеуге тыйым саламын.

— Етикет не дозволяє позіхати перед монархом, — вирік король.— Я забороняю тобі позіхати.

— Байқамай қалдым, — деп жауап берді сасып қалған Кішкентай ханзада. Ұзақ жол жүріп ұйықтамап едім…

— Не можу стриматися, — відказав маленький принц, страшенно знічений.— Я здорожився і зовсім не спав.

— Олай болса, — деді патша, — мен сған есінеуге бұйрық беремін. Көп жылдардан бері біреудің есінегенін көрмеп едім. Есінеген мен үшін таңсық нәрсе. Кәнеки, тағы да есіне! Бұл — бұйрық.

— Ну, тоді наказую тобі позіхати, — сказав йому король.— Я багато років не бачив, щоб хтось позіхав. Мені це навіть цікаво. Тож позіхай ще. Це моє повеління.

— Қысылып тұрғаным… Қайта есіней алмаймын…, — деді Кішкентай ханзада қызарақтап.

— Це мене лякає… більше не можу…— відповів маленький принц і весь зашарівся.

— Ім, ім! Онда мен саған бірде есінеп, бірде…

— Гм… гм… Тоді…— озвався король, — тоді я велю тобі то позіхати, то…

Ол аздап күмілжіп қалды. өкпелегн сиқы бар.

Король аж запинався і, здається, навіть розсердився.

Патша үшін ең маңызды нәрсе — оның айтқанын екі етпей, бас ию ғой. Бағынбаушылықты ол көтермейді. Бұл билігі шексіз патшаның өзі болатын. Бірақ ол тым мейірімді болғандықтан, ақылға сиялықтай жарлықтар беретін.

Бо для короля найважливіше, щоб його шанували. Непослуху він не стерпів би. Був то абсолютний монарх. Але він був дуже добрий і тому давав тільки розумні накази.

«Егер мен генералға теңіз құсына айнал деп әмір етсем, ол оны орындаудан бас тартса, бұған генерал айыпты емес. Бұл менің кінәм болады», — деп жиі қайталайтын патша.

«Якби я, — любив казати він, — якби я звелів своєму генералові перекинутися морською чайкою, а генерал не виконав би мого наказу, то це була б не його провина. Винен був би я».

— Отыруыма рұқсат па екен? — деп имене сұралы кішкентай ханзада.

— Можна сісти мені? — несміливо спитав маленький принц.

— Мен саған отыруға әмір етемін! — деп жауап берді патша, шапанының бір жақ етегін жинастыра түсіп.

— Велю тобі: сідай! — одрік король і велично підгорнув полу своєї горностаєвої киреї.

Бірақ Кішкентай ханзада аң-таң болды. Планета құйттай-ақ. Бұл патша сонда кімді басқарады?

Одне вражало маленького принца: планетка така манюсінька. Над ким же владарює король?

— Тақсыр…, Сізден кешірім өтінемін. Сұрақ қоюыма болар ма екен? — деді ол.

— Ваша величносте, — мовив він, — можна вас запитати…

— Мен саған сұрақ қой деп бұйырамын! — деді патша жалма-жан.

— Велю тобі: запитуй! — квапливо сказав король.

— Алдияр, сіз кімге патщалық етесіз?

— Ваша величносте… чим ви правите?

— Барлығына, — деп қарапайым ғана жауап қатты патша.

— Усім, — дуже просто одказав король.

— Барлығына?

— Усім?

Патша қолымен өзнің планетасын, басқа планеталар мен жұлдыздарды нұсқады.

Король скромним жестом показав на свою планету, а також на інші планети й зірки.

— Осының бәріне ме? — деді Кішкентай ханзада.

— I всім цим ви правите? — перепитав маленький принц.

— Осының бәріне, — деп жауап берді патша.

— Усім, — одрік король.

Бұлай дейтін себебі, бұл патша жай билеуші ғана болып қоймай, оған қоса шексіз ғарыштың дара билеушісі еді.

Він-бо був не лише абсолютний монарх, а й цар усесвітній.

— Ал жұлдыздар сізге бағына ма?

— I зірки скоряються вам?

— Әрине, — деді оған патша. — Жұлдыздар айтқанды екі етпейді. Мен тәртіпсіздікке төзбеймін.

— Авжеж, — притакнув король.— Зірки виконують мої повеління негайно. Непослуху я не потерплю.

Осынша құдіретті билік Кішкентай ханзаданы қайран қалдырды. Оның қолында осындай билік болған болса, орындығын еш қозғаалтпастан-ақ күніне қырық төрт рет қана емес, жетпіс екі тіпті жүз немесе екі жүз рет күннің батқан мезетін қызықтайтын еді!

Така могутність викликала в маленького принца захват. От би йому таку владу, тоді б він зміг милуватися заходом сонця не сорок три рази на день, а сімдесят два, а то й сто, і двісті разів, і навіть стільця не пересуваючи!

Тастап кеткен кішкентай планетасы есіне түсіп, аздап қамығып қалған ол патшаға мынадай өтініш жасауға тәуекел етті:

Згадавши свою покинуту планетку, він трошки зажурився і зважився попросити в короля:

— Мен күннің батқанын көргім келеді… Раөым етіңізші… Күнге ұямына қонуға әмір етіңізші…

— Я б хотів подивитись, як сідає сонце… Зробіть мені ласку… Звеліть сонцеві зайти…