Әммә ул яуап бирмәне. Ул ябай ғына:

Але Маленькi прынц не адказаў на маё пытанне.

— Йөрәккә лә һыу кәрәк була…

— Вада бывае неабходная i сэрцу… — проста сказаў ён.

Миң аңламаным, әммә өндәшмәнем. Унан һорашырға кәрәкмәгәнен мин белә инем.

Я не зразумеў яго адказу, але прамаўчаў… Я добра ведаў, што не варта яго распытваць.

Ул арыны. Ҡомға ултырҙы. Мин эргәһенә ултырҙым. Өндәшмәй ултырып алдыҡ. Һуңынан ул әйтте:

Ён стамiўся i сеў на пясок. Я прымасцiўся побач. Праз якую хвiлiну маўчання ён вымавiў:

— Йондоҙҙар бигерәк матур, сөнки ҡайҙалыр шунда сәскә бар, үҙе күренмәһә лә…

— Зоркi вельмi прыгожыя таму, што недзе там ёсць кветка, хоць яе i не вiдно…

— Эйе, әлбиттә, — тинем генә мин, ай менән яҡтыртылған тулҡынлы ҡомға ҡарап.

Я згадзiўся з iм i моўчкi глядзеў на залiтыя месячным святлом пясчаныя хвалi.

— Сүллек тә матур… — өҫтәне Бәлкәй шаһзат.

— Прыгожа ў пустынi, — дадаў ён.

Быныһы ысын. Миңә сүллектә гел оҡшай ине. Ҡом өйөмөндә ултыраһың. Бер ни күренмәй. Бер ни ишетелмәй. Һәм шулай ҙа ҡаранғыла ниҙер яҡтыра…

Што праўда, то праўда. Я заўсёды любiў пустыню. Сядзеш на бархан. Нiчога не вiдно. Шчога не чутно. I толькi нешта зiхацiць у цiшы…

— Беләһеңме нимәһе менән сүллек яҡшы? — тине ул. — Унда ҡайҙалыр шишмәләр йәшенәләр…

— I надае хараство пустынi тое, — сказаў Маленькi прынц, — што дзесьцi ў ёй хаваюцца крынiцы…

Мин һайран ҡалдым, һәм ҡапыл, ҡомдараҙан сыҡҡан серле яҡтылыҡтың ни аңлатҡанын төшөндөм. Ҡасандыр, бәләкәй малай булып, мин бик боронғо өйҙә йәшәнем — һөйләйҙәр ине, имеш, шунда хазина йәшерелгән тип. Әлбиттә, берәү ҙә уны табып асманы, ә бәлки, берәү ҙә бер ҡасан да уны эҙләмәгәндер ҙә. Тик уның арҡаһында өй арбалған кеүек ине: үҙ йөрәгендә ул сер һаҡлай ине…

I раптам я зразумеў гэтае варожкае ззянне пяску. У маленстве я жыў у вельмi старым доме. Расказвалi, што ў iм быў схаваны нейкi скарб. Вядома, нiхто так i не змог адшукаць таго скарбу, а можа яго нават i не шукалi. Але ён зачароўваў усю сялiбу. Глыбока ў сэрцы хаваў дом неспазнаную таямнiцу…

— Эйе, — тинем мин. — Өй булһынмы, йондоҙҙар йә сүллек — уларҙа иң күркәме күҙ менән күреп булмағаны.

— Гэта праўда, — згадзiўся я. — Вазьмi ты дом, цi зоркi, цi пустынi, тое, што надае iм сапраўднае хараство, не ўбачыш вокам.

— Минең дуҫым Төлкө менән риза булыуыңа мин бик шатмын, — өндәште Бәләкәй шаһзат.

— Я рады, што ты згодзен з маiм Лiсам, — адказаў Маленькi прынц.

Һуңынан ул йоҡлап китте, мин кны ҡулға алдым да артабан киттем. Мин тулҡынлана инем. Мин мурт хазина алып китеп барам кеүек тойа инем. Миңә хатта беҙҙең Ерҙә бынан да нескәрәк нәмә юҡ кеүек тойола ине.

Маленькi прынц задрамаў. Я ўзяў яго на рукi i пайшоў далей. Я быў усхваляваны. Мне здавалася, што я нясу далiкатны скарб. Здавалася нават, што на ўсёй Зямлi няма нiчога болей кволага.

Ай яҡтыһында мин уның ағарынған маңлайына, йомолған керпектәренә, елгә елберләгән алтын сәстәре өлтөктәренә баға инем, һәм үҙемә «был тик тышлыҡ ҡына» тип әйтә инем. Иң мөһиме — күҙ менән күреп булмағаны…

Нас амывала месячнае святло, i я глядзеў на бледны лоб маленькага прынца, на яго заплюшчаныя вочы, на пасмачкi валасоў, якiя паварушваў лёгкi ветрык, i я думаў: тое, што я зараз бачу, толькi абалонка. Сама галоўнае — тое, чаго не ўбачыш вачыма…

Уның ярымасыҡ ирендәре йылмайыуҙа ҡыбырланы, һәм мин үҙемә өҫтәп әйттем: был йоҡлап ятҡан Бәләкәй шаһзатта иң тәьҫирлеһе уның сәскәгә тоғролоғо, йоҡлағанда ла, шәм утының теле кеүек уның күңелендә балҡыған роза образы. Шәмдәрҙе һаҡларға кәрәк: ел иҫеүе уларҙы һүндереүе мөмкин…

На яго вуснах мiльгнула ледзь прыкметная ўсмешка, i мне зноў падумалася: «Што мацней за ўсё хвалюе мяне ў гэтым сонным прынцы, дык гэта яго вернасць кветцы, гэта вобраз ружы, якi, як агеньчык каганца, свецiцца ў iм, нават калi ён спiць…» I ён здаўся мне яшчэ болей кволым. Трэба вельмi старанна ахоўваць каганцы: дзьмухнi вецер — i яны могуць патухнуць…

Шулай атлап таңда мин ҡоҙоҡҡа еттем.

Так я iшоў ды iшоў, пакуль на досвiтку не наткнуўся на калодзеж.

XXV

РАЗДЗЕЛ ХХV

— Кешеләр тиҙ йөрөшлө поезддарға ултыралар, ләкин улар үҙҙәре лә ни эҙләгәндәрен аңламайҙар, — тине Бәләкәй шаһзат. — Шуға ла улар тынғы белмәй теге йә был яҡҡа ташланалар…

— Людзi ўплiшчваюцца ў хуткiя цягнiкi, але яны i самi не разумеюць, чаго шукаюць, — сказаў Маленькi прынц. — I апаноўвае людзей трывога, i пачынаюць яны кiдацца то ў адзiн, то ў другi бок…

Һуңынан өҫтәне:

Маленькi прынц памаўчаў, потым дадаў:

— Һәм барыһы ла юҡҡа…

— I ўсё дарэмна…

Беҙ килеп еткән ҡоҙоҡ, Сахаралағы башҡа ҡоҙоҡтар кеүек түгел ине. Ғәҙәттә бындағы ҡоҙоҡ — ҡомдағы соҡор. Ә был иң ысын ауыл ҡоҙоғо ине. Тик эргәлә бер ауыл да юҡ ине, шуға ла мин быны төш тип уйланым.

Калодзеж, да якога мы дайшлi, не быў падобны на сахарскiя калодзежы. Сахарскiя калодзежы — гэта звычайныя ямкi, выкапаныя ў пяску. Гэты ж нагадваў сама сапраўдны вясковы калодзеж. Але нiдзе паблiзу не было нiводнай вёсачкi, i я падумаў, што трызню.

— Ҡайһылай сәйер, — тинем мин Бәләкәй шаһзатҡа, — бында барыһы ла әҙерләнгән: сығыры ла, биҙрәһе лә, бауы ла…

— Як дзiўна, — сказаў я Маленькаму прынцу, — тут усё прыгатавана: i калаўрот, i вядро, i вяроўка…

Ул көлөп ебәрҙе, бауға тейҙе, сығырҙы әйләндерә башланы. Сығыр шығырлай башланы, әйтерһең дә, оҙаҡ ваҡыт елһеҙ тутыҡҡан боронғо флюгер…

Ён засмяяўся, узяў вяроўку, пачаў раскручваць калаўрот. I калаўрот зарыпеў, нiбы стары флюгер, якi доўга ржавеў у бязветры.

— Ишетәһеңме? — тине Бәләкәй шаһзат. — Беҙ ҡоҙоҡто уяттыҡ, һәм ул йырлай башланы…

— Чуеш? — сказаў Маленькi прынц. — Мы разбудзiлi калодзеж, i ён заспяваў…

Мин ул арыр тип ҡурҡтым.

Я не хацеў, каб ён высiльваўся:

— Мин үҙем һыу тултырырмын, — тинем мин, — һинең хәлеңдән килмәҫ ул.

— Дай сюды, я сам. Гэта зацяжка для цябе.

Мин яйлап тулы биҙрәне сығарҙым да ышансылы итеп ҡоҙоҡтоң таш ҡырына ултырттым. Ҡолаҡтарымда һаман да шығырлаған сығырҙың йыры ишетелә ине, биҙрәләге һыу һаман тирбәләнә ине, һәм унда ҡояш ҡуяндары емелдәй ине.

Я павольна падцягнуў поўнае вядро да краю калодзежа. Трывала паставiў яго на зрубе. У вушах усё яшчэ звiнела песня калаўрота, на яшчэ не супакоенай вадзе трымцела сонца.

— Мин был һыуҙан йотҡом килә, — шымланы Бәләкәй шаһзат. — Эсеп туйынырға бир миңә…

— Мне хочацца глынуць гэтай вады, — сказаў Маленькi прынц, — дай папiць…

Һәм мин ул ни эҙләгәнен аңланым.

I я зразумеў, чаго ён шукаў!

Мин биҙрәне уның ирендәренә яҡынлаттым. Ул күҙҙәрен йомоп эсә ине. Был инде иң зиннәтле табын кеүек ине. Был һыу ябайҙан булманы. Ул йондоҙҙар аҫтындағы оҙон юлдан, сығыр шығырлауынан, минең ҡулдар көсөргәнешенән тыуған ине. Ул йөрәккә бүләк кеүек ине.

Я паднёс вядро да яго вуснаў. Ён заплюшчыў вочы i пачаў пiць. Было так хораша, нiбы ў свята. Гэтая вада была не проста спажыўны прадукт, гэта было нешта куды большае. Яна нарадзiлася з хадзьбы пад зоркамi, з песнi калаўрота, з намаганняў маiх рук. Яна была прыемнай сэрцу, нiбы падарунак.

Мин бәләкәй саҡта минең өсөн шулай итеп Раштыуа бүләктәре яҡтырта инеләр: шыршылағы шәм балҡыуы, төн уртаһы ғибәҙәте мәлендәге орган йыры, мөләйем йылмайыуҙар менән.

Нiбы навагоднi падарунак, якi я атрымлiваў у маленстве пад зiхаценне елкi, пад арганную музыку паўночнай iмшы, пад пяшчоту ўсмешак.

— Һинең ҡауҡабыңда, — тине Бәләкәй шаһзат, — кешеләр бер баҡсала биш мең роза сәскәһе үҫтерәләр… һәм ни эҙләгәндәрен таба алмайҙар…

— На тваёй планеце, — сказаў Маленькi прынц, — людзi вырошчваюць пяць тысяч ружаў у адным толькi садзе… I не знаходзяць таго, чаго шукаюць…

— Таба алмайҙар, — ризалаштым мин.

— Не знаходзяць… — згадзiўся я.

— Ә һуң бит улар эҙләгәнде берҙән бер розала табырға була, бер йотом һыуҙа…

— А тое, што яны шукаюць, можна знансцi ў адной толькi ружы, — альбо ў глытку вады…

— Эйе, әлбиттә, — ризалаштым мин.

— Безумоўна, — згадзiўся я.

Һәм Бәләкәй шаһзат әйтте:

А Маленькi прынц дадаў:

— Күҙҙәр һуҡыр. Йөрәк менән эҙләргә кәрәк.

— Вочы сляпыя. Шукаць трэба сэрцам.

Мин һыу эстем. Еңел тын алына ине. Ҡояш ҡалҡҡан мәлдә ҡом, бал кеүек, алтын төҫкә инә. Һәм бынынһан да мин бәхетле инем. Нимәнән миңә борсолорға һуң?

Я напiўся. Мне лёгка дыхалася. Пясок на дасвеццi адлiваў мёдам. I гэты мядовы колер таксама напаўняў мяне шчасцем. Чаго б мне было гараваць?

— Һин һүҙеңде тоторға тейешһең, — йомшаҡ итеп әйтте Бәләкәй шаһзат, ҡабат минең яныма ултырып.

— Ты павiнен стрымаць сваё абяцанне, — мякка нагадаў Маленькi прынц, якi зноў усеўся поруч са мной.

— Ниндәй һүҙемде?

— Якое абяцанне?

— Иҫләйһеңме, һин вәғәҙә иткән инең… минең бәрәсемә морондоҡ… Мин бит теге сәскә өсөн яуаплымын.

— Памятаеш… напыснiчак майму баранчыку… Я ж у адказе за сваю кветку!

Мин кеҫәмдән һүрәттәремде сығарҙым. Бәләкәй шаһзат уларға ҡараны ла көлөп ебәрҙе:

Я дастаў з кiшэнi накiды малюнкаў. Маленькi прынц глянуў на iх i засмяяўся:

— Баобтарың һинең кәбеҫтәгә оҡшаған…

— Твае баабабы трошкi падобныя на капусту…

Ә мин баобабтарым менән шул тиклем ғорурлана инем!

— Ну вось!.. А я так ганарыўся сваiмi баабабамi!

— Ә төлкөңдөң ҡолаҡтары…тап мөгөҙ кеүек! Һәм шундай оҙон!

— А якiя вушы ў тваёй лiсiцы… Як рогi… Ды якiя доўгiя!..

Һәм ул ҡабат көлдө.

I ён зноў засмяяўся.

— Һин ғәҙелһеҙһең, дуҫҡай. Мин бер ҡасан да һүрәт төшөрә белмәй инем — эсле тышлы быуар йыландарҙы ғына булмаһа.

— Ты несправядлiвы, малыш, я ж не ўмею маляваць, хiба толькi ўдаваў звонку ды знутры.

— Ярай инде, — тынысландырҙы ул мине. — Балалар былай ҙа аңлар.

— Нiчога. I так добра будзе, — супакоiў ён мяне, — дзецi зразумеюць.

Һәм мин һарыҡ бәрәсенә морондоҡ төшөрөп бирҙем. Мин һүрәтте Бәләкәй шаһзатҡа бирҙем дә йөрәгем ҡыҫылды.

Я ўзяў аловак i намаляваў напыснiчак. Сэрца маё сцiснулася, калi я аддаваў малюнак Маленькаму прынцу:

— Һин ниҙер уйланың да миңә өндәшмәйһең…

— Ты нешта ўтойваеш ад мяне…

Тик ул яуап бирмәне.

Але ён адказаў:

— Беләһеңме, — тине ул, — мин һеҙгә, Ергә, килеп эләгеүемә иртәгә бер йыл буласаҡ…

— Ведаеш… заўтра будзе якраз гадавiна, як я трапiў да вас на Зямлю…

Һәм тымды. Һуңынан өҫтәне:

Ён змоўк. Потым дадаў:

— Мин ошо урындан бик яҡында ғына килеп төштөм…

— Я прызямлiўся побач, зусiм недалёка адгэтуль…

Һәм ҡыҙарҙы.

I пачырванеў.

Һәм ҡабат, Хоҙай белһенме ниҙән, күңелемдә ауыр булып китте.

I зноў, я сам не разумеў чаму, але мяне агарнула дзiўная туга.

Мин шулай ҙа һораным:
— Тимәк, аҙна элек, беҙ танышҡан иртәлә, һин яңғыҙың бында, кешеләр торлағынан меңәрләгән саҡрымдарҙа, бушҡа ғына йөрөмәгәнһең? Һин ҡасандыр килеп төшкән урыныңа кире килә ята инең?

I ўсё ж я спытаў:
— Значыць, ты зусiм невыпадкова прагульваўся тут у дзень нашага знаёмства, тыдзень назад, такi адзiнокi, тут, за тысячу мiль ад людскога селiшча! Ты вяртаўся на тое месца, дзе прызямлiўся?

Бәләкәй шаһзат тағы нығыраҡ ҡыҙарҙы.

Маленькi прынц зноў пачырванеў.

Ә мин ҡыйыуһыҙ өҫтәнем:

[Bilinguator: А я дадаў нерашуча:]

— Бәлки, йыл тулып килгәнгәлер?

— Мабыць таму, што спаўняецца год?.. — нерашуча працягваў я.

Һәм ул ҡабат ҡыҙарҙы. Ул минең бер һорауыма ла яуап бирмәне, ә һуң бит ҡыҙырғанда, «эйе» тигәнде аңлата, шулай түгелме?

Маленькi прынц зноў пачырванеў. Ён нiколi не адказваў на пытаннi, але калi ён чырванеў, гэта значыла «так», цi ж няпраўда?

— Миңә ҡурҡыныс… — көрһөнөп башланым мин.

— Ах, — вырвалася ў мяне, — баюся, што…

Тик ул әйтте:

Але ён не даў мне дагаварыць:

— Һиңә эшкә керешергә кәрәк. Бар үҙеңдең машинаңа. Мин һине бында көтөрмөн. Иртәгә кис кире кил…

— Пара табе ўжо ўзяцца за работу. Iдзi да сваёй машыны. Я буду чакаць цябе тут. Вяртайся ўвечары.

Әммә миңә тынысыраҡ булып китмәне. Мин Төлкөнө иҫкә алдым. Үҙеңде ҡулға өйрәтергә бирһәң, һуңынан иларға ла тура килә.

Я вагаўся. Мне ўзгадаўся Лiс. Нялёгка стрымаць слёзы, калi дазволiш, каб цябе прыручылi…

XXVI

РАЗДЗЕЛ ХХVI

Ҡоҙоҡтан йыраҡ түгел боронғо таш диуарҙың емереклектәре һаҡланып ҡалған ине. Киләһе кискә, эште тамамлап, мин шул урынға кире килдем, һәм алыҫтан уҡ Бәләкәй шаһзаттың диуар ҡырында аяғын һәлендереп ултырғанын күрҙем. Һәм уның тауышын ишеттем:

Непадалёку ад калодзежа грувасцiлiся руiны старажытнай каменнай сцяны. На другi вечар я вяртаўся сюды ад самалёта i яшчэ здалёк заўважыў Маленькага прынца, якi сядзеў на сцяне i матляў нагамi. Да мяне данёсся яго голас:

— Һин хәтерләмәйһеңме ни? — ти ине ул. — Был бөтөнләй бында түгел ине.

— Хiба ты не памятаеш? — казаў ён. — Але не тут!

Күрәһең, кемдер уға яуап ҡайтара ине, сөнки ул ҡаршы килеп:

Нехта, безумоўна, падтрымаў гамонку, бо Маленькi прынц запярэчыў:

— Һуң эйе, был, көнгә көн, бер йыл элек булды, әммә икенсе урында…

— Ну так, так! Гэта было роўна год назад, дзень у дзень, толькi ў iншым месцы…

Мин тиҙерәк атланым. Әммә бер ҡайҙа ла диуар тирәһендә мин һис кемде күрмәнем дә ишетмәнем дә. Шул арала Бәләкәй шаһзат ҡабат кемгәлер яуапланы:

Я наблiжаўся да сцяны. Як i раней, нiкога не бачыў i не чуў. Аднак Маленькi прынц зноў запярэчыў:

— Эйе, әлбиттә. Һин ҡом өҫтөндә минең эҙҙәремде табырһың. Шунан көтөрһөң. Бөгөн төндә мин шунда килермен.

— Ну безумоўна. Ты знойдзеш мяне па слядах на пяску. Чакай. Сёння ўночы я прыйду туды.

Диуарға тиклем егерме метр ҡалған ине, ә мин һаман да бер ни күрмәй инем.

Я быў за дваццаць метраў ад развалiн i па-ранейшаму нiкога не бачыў.

Оҙаҡҡа һуҙылмаған тынлыҡтан һуң Бәләкәй шаһзат:

Маленькi прынц памаўчаў, потым спытаў:

— Ә һинең ағыуың яҡшымы? Һин мине оҙаҡ яфаланырға мәжбүр итмәҫһеңме? — тип һораны.

— А ў цябе добрая атрута? Ты ўпэўнены, што я не буду доўга пакутаваць?

Мин туҡтаным, һәм минең йөрәгем ҡыҫылды, ләкин мин һаман төшөнмәй инем.

Я спынiўся як укопаны, сэрца маё сцiснулася, але я ўсё роўна нiчога не разумеў.

— Ә хәҙер кит, — тине Бәләкәй шаһзат. — Минең аҫҡа ырғып төшкөм килә.

— А цяпер iдзi, — сказаў ён. — Я хачу злезцi!

Шул саҡ мин күҙемде төшөрҙөм һәм ырғып ебәрҙем! Диуар төбөндә, башын Бәләкәй шаһзатҡа ҡалҡытып, сағыуы ярты дәҡиғәттә үлтергән һары йылан сырмалып ята ине.

Я апусцiў вочы долу i — аж адскочыў! Там, каля сцяны, выцягнуўшы да Маленькага прынца агiдную пляскатую галаву, пакалыхвалася ядавiтая змяя такiя змеi ў трыццаць секунд здольны адправiць чалавека на той свет.

Кеҫәмдә алтатарҙы һәрмәп, мин йүгереп уның янына ташландым, әммә аҙымдар тауышынан йылан шым ғына, үлеп барған гөрләүек кеүек, ҡом буйлап ағылып китте, һәм ишетелер-ишетелмәҫ тимер сыңлау менән ашыҡмайынса таштар араһында юғалды.

Я лiхаманкава сунуў руку ў кiшэню па рэвальвер i кiнуўся да яе, але на мой шум змяя мякка, нiбы памiраючы струмень вады, асунулася ў пясок i не надта паспешлiва, з лёгкiм металёвым шорхатам слiзганула пад каменне.

Мин диуарға Бәләкәй шаһзатымды тотоп алырлыҡ мәлдә генә йүгереп еттем. Ул ҡарҙан да ағыраҡ ине.

Я падбег да сцяны i падхапiў на рукi бледнага як палатно Маленькага прынца.

— Һин ниҙәр уйлап сығара башланың, сабый! — ҡысҡырып ебәрҙем мин. — Ни өсөн һин йыландар менән әңгәмә башлайһың?

— Гэта яшчэ што прыйшло табе ў галаву?! Ты гутарыш са змяёй?!

Мин уның ғәҙәттәге алтын шарфын тағаттым. Сикәләрен сылаттым һәм һыу эсергә мәжбүр иттем. Тик бер ни хаҡында ла һорарға ҡыймай инем. Ул миңә етди итеп ҡараны ла, муйынымды ҡулдары менән быуып алды. Мин уның йөрәгенең тибешен ишеттем, әйтерһең дә атылып яраланған ҡоштоҡо кеүек. Ул:

Я разматаў яго вышываны золатам шалiк. Змачыў скронi вадой, даў папiць. Але я не мог болей нiчога выпытваць у яго. Ён сур’ёзна паглядзеў на мяне i абвiў маю шыю рукамi. Сэрца яго калацiлася, нiбы ў прыстрэленай птушкi.

— Машинаңдың бәләһе ниҙә икәнлеген асыҡлағанға мин шатмын. Хәҙер һин өйөңә ҡайта алаһың… — тине.

— Я рады, што ты знайшоў непаладку ў сваёй машыне, — сказаў ён. — Цяпер ты зможаш вярнуцца на радзiму…

— Һин ҡайҙан беләһең?!

— Адкуль табе гэта вядома?!.

Тап ошо мәлдә мин уға, көтмәҫтән үҙосарҙы йүнәтә алғанымды, әйтергә йыйына инем!

Я ж якраз iшоў паведамiць яму, што зусiм неспадзявана я адрамантаваў самалёт!..

Ул яуап бирмәне, ул тик:

Маленькi прынц нiчога не адказаў на маё пытанне, але дадаў:

— Мин дә бөгөн өйөмә ҡайтам — тине.

— Сёння я таксама вярнуся дадому…

Аҙаҡ моңһоу итеп өҫтәп әйтте:

Потым, задуменна:

— Был күпкә йырағыраҡ… һәм күпкә ҡыйыныраҡ…

— Гэта значна далей… i значна цяжэй…

Барыһы ла нисектер сәйер ине. Мин уны ныҡ итеп, бәләкәй баланы кеүек, ҡосаҡлай инем, әммә, миңә ул ҡулдарымдан ысҡынып упҡынға төшөп барған кеүек тойола ине, һәм мин уны тотоп ҡалырға хәлһеҙ инем…

Усё было неяк незразумела-дзiўна. Я сцiскаў яго ў абдымках, нiбы малое дзiця, але мне здавалася, што ён выслiзгвае з маiх рук, правальваецца ў бездань, а я не магу яго ўтрымаць…

Ул уйсан ғына ҡайҙалыр йыраҡҡа ҡарай ине.

Ён задуменна глядзеў некуды далёка-далёка.

— Миндә һинең бәрәсең ҡаласаҡ. Һәм бәрәс өсөн әрйә. Һәм морондоҡ…

— У мяне застаецца твой баранчык. I напыснiчак…

Һәм ул моңһоу ғына йылмайҙы.

I ён сумна ўсмiхнуўся.

Мин оҙаҡ көттөм. Ул үҙ хәленә ҡайтҡандай кеүек ине.

Я доўга маўчаў. Ён нiбы зноў ажываў: я адчуваў, як ён паволi саграваўся.

— Һин ҡурҡҡанһың бит, сабый…

— Хлапчанятка маё, як ты спалохаўся…

Нисек ҡурҡмаҫҡа инде! Тик ул шым ғына көлөп ебәрҙе:

Вядома, ён спалохаўся! Але ён мякка засмяяўся:

— Бөгөн кис миңә күпкә ҡурҡынысыраҡ буласаҡ…

— Сёння ўночы мне будзе яшчэ страшней…

Һәм мине ҡабат төҙәтеп булмаҫлыҡ бәлә һиҙеме боҙҙай һалҡынлығы менән өтөп алды. Һуң ысынмы, ысынмы мин һис ҡасан уның көлгәнен ишетмәйәсәкмен? Был көлөү минең өсөн тап сүллектәге шишмә кеүек.

Я зноў пахаладзеў ад прадчування нейкай непапраўнай бяды. Няўжо, няўжо я нiколi не пачую больш, як ён смяецца?.. Гэты смех для мяне — нiбы крынiца ў пустынi.