— Ar ugnikalnis užgesęs, ar neužgesęs, mums, geografams, neturi reikšmės, — paaiškino geografas. — Mums svarbu kalnas. Jis nesikeičia.

— Que los volcanes estén o no en actividad es igual para nosotros. Lo interesante es la montaña que nunca cambia.

— Bet ką reiškia „efemeriškas“? — pakartojo mažasis princas, kuris niekada nepamiršdavo ko klausęs.

— Pero, ¿qué significa “efímera”? —repitió el principito que en su vida había renunciado a una pregunta una vez formulada.

— Tai reiškia „tas, kuriam skirta greitai išnykti“.

— Significa que está amenazado de próxima desaparición.

— Vadinasi, mano gėlei skirta greitai išnykti?

— ¿Mi flor está amenazada de desaparecer próximamente?

— Žinoma.

— Indudablemente.

„Mano gėlė efemeriška, — pagalvojo mažasis princas, — ji turi vos keturis dyglius atsiginti nuo pasaulio! O aš palikau ją vienut vieną savo planetoje!“

“Mi flor es efímera —se dijo el principito— y no tiene más que cuatro espinas para defenderse contra el mundo. ¡Y la he dejado allá sola en mi casa!”.

Tai buvo pirmas kartas, kai jis pasigailėjo iškeliavęs. Bet vėl atgavo drąsą

Por primera vez se arrepintió de haber dejado su planeta, pero bien pronto recobró su valor.

ir paklausė:
— Ką jūs patartumėte man aplankyti?

— ¿Qué me aconseja usted que visite ahora? —preguntó.

— Planetą Žemę, — atsakė geografas. — Ji turi gerą reputaciją…

— La Tierra —le contestó el geógrafo—. Tiene muy buena reputación…

Ir mažasis princas leidosi į kelią galvodamas apie savo gėlę.

Y el principito partió pensando en su flor.

XVI

XVI

Tad septintoji planeta buvo Žemė.

El séptimo planeta fue, por consiguiente, la Tierra.

Žemė — ne paprasta planeta! Joje yra šimtas vienuolika karalių (žinoma, kartu su karaliais negrais), septyni tūkstančiai geografų, devyni šimtai tūkstančių verslininkų, septyni su puse milijono girtuoklių, trys šimtai vienuolika milijonų garbėtroškų, — iš viso apie du milijardai suaugusiųjų.

¡La Tierra no es un planeta cualquiera! Se cuentan en él ciento once reyes (sin olvidar, naturalmente, los reyes negros), siete mil geógrafos, novecientos mil hombres de negocios, siete millones y medio de borrachos, trescientos once millones de vanidosos, es decir, alrededor de dos mil millones de personas mayores.

Kad įsivaizduotumėte, kokia Žemė didelė, pasakysiu tik tiek, kad prieš išrandant elektrą visuose šešiuose žemynuose reikėjo išlaikyti visą armiją žibintininkų — keturis šimtus šešiasdešimt du tūkstančius penkis šimtus vienuolika žmonių.

Para darles una idea de las dimensiones de la Tierra yo les diría que antes de la invención de la electricidad había que mantener sobre el conjunto de los seis continentes un verdadero ejército de cuatrocientos sesenta y dos mil quinientos once faroleros.

Pažvelgus truputį iš toliau, įspūdis buvo nuostabus. Šios armijos judėjimas buvo tvarkomas kaip baleto šokėjų.

Vistos desde lejos, hacían un espléndido efecto. Los movimientos de este ejército estaban regulados como los de un ballet de ópera.

Pirmiausia ateidavo Naujosios Zelandijos ir Australijos žibintininkų eilė. Uždegę savo žibintus, jie eidavo miegoti. Po jų į šokį įsitraukdavo Kinijos ir Sibiro žibintininkai. Paskui ir jie dingdavo už kulisų.

Primero venía el turno de los faroleros de Nueva Zelandia y de Australia. Encendían sus faroles y se iban a dormir. Después tocaba el turno en la danza a los faroleros de China y Siberia, que a su vez se perdían entre bastidores.

Tada savo žibintus uždegdavo Rusijos ir Indijos žibintininkai. Paskui Afrikos ir Europos. Tada Pietų Amerikos. Po jų Šiaurės Amerikos.

Luego seguían los faroleros de Rusia y la India, después los de África y Europa y finalmente, los de América del Sur y América del Norte.

Ir jie niekada nesumaišydavo savo eilės, visada išeidavo į sceną laiku. Tai buvo nuostabu.

Nunca se equivocaban en su orden de entrada en escena. Era grandioso.

Tik žibintininkas, turintis uždegti vienintelį žibintą Šiaurės ašigalyje, ir jo draugas, atsakingas už vienintelį žibintą Pietų ašigalyje, gyveno lengvai ir nerūpestingai: jie dirbdavo tik du kartus per metus.

Solamente el farolero del único farol del polo norte y su colega del único farol del polo sur, llevaban una vida de ociosidad y descanso. No trabajaban más que dos veces al año.

XVII

XVII

Kai nori pasirodyti sąmojingas, kartais mažumėlę apsimeluoji. Pasakodamas jums apie žibintininkus, buvau nelabai sąžiningas. Bijau, kad tie, kurie nepažįsta mūsų planetos, nesusidarytų apie ją neteisingos nuomonės. Žemėje žmonės užima labai mažai vietos.

Cuando se quiere ser ingenioso, sucede que se miente un poco. No he sido muy honesto al hablar de los faroleros y corro el riesgo de dar una falsa idea de nuestro planeta a los que no lo conocen. Los hombres ocupan muy poco lugar sobre la Tierra.

Jeigu du milijardai žmonių, gyvenančių Žemėje, glaudžiai sustotų vienoje vietoje tarsi mitinge, jie lengvai tilptų dvidešimt mylių ilgio ir dvidešimt mylių pločio aikštėje. Visą žmoniją būtų galima sutalpinti mažiausioje Ramiojo vandenyno salelėje.

Si los dos mil millones de habitantes que la pueblan se pusieran de pie y un poco apretados, como en un mitin, cabrían fácilmente en una plaza de veinte millas de largo por veinte de ancho. La humanidad podría amontonarse sobre el más pequeño islote del Pacífico.

Suaugusieji, žinoma, niekad jumis nepatikės. Jie įsivaizduoja, kad užima labai daug vietos. Mano esą tokie pat dideli kaip baobabai. Patarkit paskaičiuoti. Jiems patiks, nes jie dievina skaičius. Tačiau jūs tokiam nykiam darbui negaiškite laiko. Beprasmiška. Žinau, kad pasitikite manimi.

Las personas mayores no les creerán, seguramente, pues siempre se imaginan que ocupan mucho sitio. Se creen importantes como los baobabs. Les dirán, pues, que hagan el cálculo; eso les gustará ya que adoran las cifras. Pero no es necesario que pierdan el tiempo inútilmente, puesto que tienen confianza en mí.

Tad atvykęs į Žemę mažasis princas labai nustebo neišvydęs nė vieno žmogaus. Net buvo pradėjęs baimintis patekęs ne į tą planetą, tačiau staiga smėlyje sujudėjo kažkokia mėnulio spalvos ringė.

El principito, una vez que llegó a la Tierra, quedó sorprendido de no ver a nadie. Tenía miedo de haberse equivocado de planeta, cuando un anillo de color de luna se revolvió en la arena.

— Labas vakaras, — dėl visa ko pasisveikino mažasis princas.

— ¡Buenas noches! —dijo el principito.

— Labas vakaras, — atsakė gyvatė.

— ¡Buenas noches! —dijo la serpiente.

— Į kokią planetą aš patekau? — paklausė mažasis princas.

— ¿Sobre qué planeta he caído? —preguntó el principito.

— Į Žemę, — atsakė gyvatė. — Į Afriką.

— Sobre la Tierra, en África —respondió la serpiente.

— O!.. Argi Žemėje nėra žmonių?

— ¡Ah! ¿Y no hay nadie sobre la Tierra?

— Čia dykuma. Dykumose žmonių nebūna. Žemė didelė, — paaiškino gyvatė.

— Esto es el desierto. En los desiertos no hay nadie. La Tierra es muy grande —dijo la serpiente.

Mažasis princas atsisėdo ant akmens ir pakėlė akis į dangų.

El principito se sentó en una piedra y elevó los ojos al cielo.

— Įdomu, — tarė jis, — ar žvaigždės šviečia tam, kad kiekvienas kada nors galėtų susirasti savąją? Pažvelk į mano planetą. Ji tiesiai virš mūsų… Bet taip toli!

— Yo me pregunto —dijo— si las estrellas están encendidas para que cada cual pueda un día encontrar la suya. Mira mi planeta; está precisamente encima de nosotros… Pero… ¡qué lejos está!

— Ji graži, — pasakė gyvatė. — O ko tu čia atkeliavai?

— Es muy bella —dijo la serpiente—. ¿Y qué vienes tú a hacer aquí?

— Turiu keblumų su viena gėle, — prisipažino mažasis princas.

— Tengo problemas con una flor —dijo el principito.

— O! — nusistebėjo gyvatė.

— ¡Ah!

Ir juodu nutilo.

Y se callaron.

— Kur žmonės? — galop vėl paklausė mažasis princas. — Dykumoje jautiesi truputį vienišas…

— ¿Dónde están los hombres? —prosiguió por fin el principito. Se está un poco solo en el desierto…

— Tarp žmonių taip pat jautiesi truputį vienišas, — tarė gyvatė.

— También se está solo donde los hombres —afirmó la serpiente.

Mažasis princas įdėmiai pažvelgė į ją.

El principito la miró largo rato y le dijo:

— Keista tu, — pagaliau tarė jis. — Plonučiukė it pirštas…

— Eres un bicho raro, delgado como un dedo…

— Bet galingesnė už karaliaus pirštą, — atsikirto gyvatė.

— Pero soy más poderoso que el dedo de un rey —le interrumpió la serpiente.

El principito sonrió:

— Neatrodai labai galinga… net neturi letenų… ir net negali keliauti…

— No me pareces muy poderoso… ni siquiera tienes patas… ni tan siquiera puedes viajar…

— Aš galiu tave nunešti toliau nei laivas, — tarė gyvatė.

— Puedo llevarte más lejos que un navío —dijo la serpiente.

Ir apsivyniojo apie mažojo princo kulkšnį tarsi auksinė apyrankė.

Se enroscó alrededor del tobillo del principito como un brazalete de oro.

— Ką tik aš paliečiu, grąžinu į žemę, iš kurios jis radosi. Bet tu tyras ir atkeliavai iš žvaigždės…

— Al que yo toco, le hago volver a la tierra de donde salió. Pero tú eres puro y vienes de una estrella…

Mažasis princas nieko neatsakė.

El principito no respondió.

— Man tavęs gaila. Tu toks silpnas šioje granito Žemėje. Galbūt vieną dieną galėsiu tau padėti, jeigu imsi labai ilgėtis savo planetos. Aš galiu…

— Me das lástima, tan débil sobre esta tierra de granito. Si algún día echas mucho de menos tu planeta, puedo ayudarte. Puedo…

— O, puikiai supratau, — pasakė mažasis princas. — Bet kodėl tu visą laiką kalbi mįslėmis?

— ¡Oh! —dijo el principito—. Te he comprendido. Pero ¿por qué hablas con enigmas?

— Aš išsprendžiu visas mįsles, — atsakė gyvatė.

— Yo los resuelvo todos —dijo la serpiente.

Ir juodu nutilo.

Y se callaron.

XVIII

XVIII

Mažasis princas perėjo dykumą ir sutiko tik vieną gėlę. Mažą menkutę gėlytę trimis žiedlapiais.

El principito atravesó el desierto en el que sólo encontró una flor de tres pétalos, una flor de nada.

— Laba diena, — pasisveikino mažasis princas.

— ¡Buenos días! —dijo el principito.

— Laba diena, — atsakė gėlė.

— ¡Buenos días! —dijo la flor.

— Kur žmonės? — mandagiai pasiteiravo mažasis princas.

— ¿Dónde están los hombres? —preguntó cortésmente el principito.

Vieną dieną gėlė buvo mačiusi pro šalį žengiančią vilkstinę.

La flor, un día, había visto pasar una caravana.

— Žmonės? Manau, jų tėra šeši ar septyni. Mačiau juos prieš daugelį metų. Tačiau niekas nežino, kur jų ieškoti. Juos blaško vėjas. Jie neturi šaknų, todėl jiems labai nepatogu.

— ¿Los hombres? No existen más que seis o siete, me parece. Los he visto hace ya años y nunca se sabe dónde encontrarlos. El viento los pasea. Les faltan las raíces. Esto les molesta.

— Sudie, — atsisveikino mažasis princas.

— Adiós —dijo el principito.

— Sudie, — atsakė gėlė.

— Adiós —dijo la flor.

XIX

XIX

Mažasis princas užkopė į aukštą kalną. Jis niekad nebuvo matęs kalnų, tik tris ugnikalnius, kurie tesiekė jam kelius. Užgesusiu ugnikalniu jis naudojosi kaip taburete. „Nuo tokio aukšto kalno kaip šitas, — pagalvojo jis, — iškart pamatysiu visą planetą ir visus žmones“. Tačiau pamatė tik smailias it adatos uolų viršūnes.

El principito escaló hasta la cima de una alta montaña. Las únicas montañas que él había conocido eran los tres volcanes que le llegaban a la rodilla. El volcán extinguido lo utilizaba como taburete. “Desde una montaña tan alta como ésta, se había dicho, podré ver todo el planeta y a todos los hombres…” Pero no alcanzó a ver más que algunas puntas de rocas.

— Laba diena, — tarė jis dėl visa ko.

— ¡Buenos días! —exclamó el principito al acaso.

— Laba diena… diena… diena… — atsiliepė aidas.

— ¡Buenos días! ¡Buenos días! ¡Buenos días! —respondió el eco.

— Kas jūs? — paklausė mažasis princas.

— ¿Quién eres tú? —preguntó el principito.

— Kas jūs… kas jūs… kas jūs… — atsišaukė aidas.

— ¿Quién eres tú?… ¿Quién eres tú?… ¿Quién eres tú?… —contestó el eco.

— Būkite mano draugai, aš esu vienas, — tarė jis.

— Sed mis amigos, estoy solo —dijo el principito.

— Vienas… vienas… vienas… — atsakė aidas.

— Estoy solo… estoy solo… estoy solo… —repitió el eco.

„Kokia keista planeta, — pagalvojo mažasis princas. — Visa išdžiūvusi, pilna smailių ir druskėta.

“¡Qué planeta más raro! —pensó entonces el principito—, es seco, puntiagudo y salado.

O žmonėms trūksta vaizduotės. Jie tik kartoja, ką jiems pasakai… Savo planetoje aš turėjau gėlę: ji visada prabildavo pirma…“

Y los hombres carecen de imaginación; no hacen más que repetir lo que se les dice… En mi tierra tenía una flor: hablaba siempre la primera… ”

XX

XX

Bet taip jau atsitiko, kad mažasis princas, ilgai žingsniavęs per smėlynus, uolas ir sniegynus, galop rado kelią. O visi keliai veda pas žmones.

Pero sucedió que el principito, habiendo atravesado arenas, rocas y nieves, descubrió finalmente un camino. Y los caminos llevan siempre a la morada de los hombres.

— Laba diena, — pasisveikino

— ¡Buenos días! —dijo.

priėjęs pilną rožių sodą.

Era un jardín cuajado de rosas.

— Laba diena, — atsakė rožės.

— ¡Buenos días! —dijeran las rosas.

Mažasis princas pažiūrėjo į jas ir pamatė, kad visos jos panašios į jo gėlę.

El principito las miró. ¡Todas se parecían tanto a su flor!

— Kas jūs? — suglumęs paklausė.

— ¿Quiénes son ustedes? —les preguntó estupefacto.

— Mes rožės, — atsakė rožės.

— Somos las rosas —respondieron éstas.

— O! — nustebo mažasis princas.

— ¡Ah! —exclamó el principito.

Ir pasijuto labai nelaimingas. Jo gėlė jam sakė, kad ji tokia viena visatoje. Ir štai jam prieš akis penki tūkstančiai tokių gėlių viename sode!

Y se sintió muy desgraciado. Su flor le había dicho que era la única de su especie en todo el universo. ¡Y ahora tenía ante sus ojos más de cinco mil todas semejantes, en un solo jardín!

„Kaip ji įsižeistų, jeigu jas pamatytų… — pagalvojo mažasis princas. — Imtų baisiausiai kosėti ir apsimestų mirštanti, kad tik nepasirodytų juokinga. O man reikėtų apsimesti, kad rūpinuosi ja kaip ligone, kitaip ji iš tikrųjų numirtų, kad ir mane pažemintų…“

“Si ella viese todo esto, se decía el principito, se sentiría vejada, tosería muchísimo y simularía morir para escapar al ridículo. Y yo tendría que fingirle cuidados, pues sería capaz de dejarse morir verdaderamente para humillarme a mí también… ”

Paskui dar pagalvojo: „Maniau, kad aš turtingas, nes turiu vienintelę pasaulyje gėlę, o pasirodo, ji tik paprasta rožė. Turiu tik ją ir tris iki kelių siekiančius ugnikalnius, kurių vienas tikriausiai amžinai užgesęs… Tai koks gi iš manęs princas…“

Y luego continuó diciéndose: “Me creía rico con una flor única y resulta que no tengo más que una rosa ordinaria. Eso y mis tres volcanes que apenas me llegan a la rodilla y uno de los cuales acaso esté extinguido para siempre. Realmente no soy un gran príncipe… ”

Ir atsigulęs į žolę pravirko.

Y echándose sobre la hierba, el principito lloró.

XXI

XXI

Štai tada ir pasirodė lapė.

Entonces apareció el zorro:

— Laba diena, — pasisveikino lapė.

— ¡Buenos días! —dijo el zorro.

— Laba diena, — mandagiai atsakė mažasis princas, nors atsigręžęs nieko nepamatė.

— ¡Buenos días! —respondió cortésmente el principito que se volvió pero no vio nada.

— Aš čia, — tarė balsas. — Po obelim…

— Estoy aquí, bajo el manzano —dijo la voz.

— Kas tu? — paklausė mažasis princas. — Esi labai graži…

— ¿Quién eres tú? —preguntó el principito—. ¡Qué bonito eres!

— Aš esu lapė, — atsakė lapė.

— Soy un zorro —dijo el zorro.

— Pažaisk su manim, — paprašė mažasis princas. — Man labai liūdna…

— Ven a jugar conmigo —le propuso el principito—, ¡estoy tan triste!

— Negaliu žaisti su tavim, — tarė lapė. — Aš neprijaukinta.

— No puedo jugar contigo —dijo el zorro—, no estoy domesticado.

— Ak, atleisk, — atsiprašė mažasis princas.

— ¡Ah, perdón! —dijo el principito.