И вот головки его детей, увядшие головки, — ожили, и были дети его грустны, а теперь радостны, и были они предназначены мраку, а теперь предназначены свету.

— I oto główki dzieci jego, które były zwiędłe, a ożyły, i były smętne, a są radosne, i były naznaczone ciemnością, a teraz naznaczone są światłem.

Chleb będzie, gdzie był głód, a gdzie noc była, tam będzie poranek.

Но вы были помощниками света.

Lecz wy byliście pomocnikami światła.

И вот, сирота, которая была как ягнёнок без пристанища и как голубь без гнезда пригрета под кровлей и принята в семью как родная. Она — благословение хаты, и добро вошло вместе с нею, как входит благоухание вслед за весенним цветком.
Вы и в этом пришли со своею доброю помощью».

I oto sierota, która była jako jagnię bez uchrony i jak gołąb bez gniazda, przygarnięta jest pod dach i policzona między rodzone, jako jedno z nich. I jest błogosławieństwem chaty, a dobro weszło za nią, jak wchodzi woń za wiosennym kwieciem.
A wy byliście i ku temu także wdzięczną i czujną pomocą.

Король замолчал, и наступила тишина.

Umilkł, a zrobiła się cisza.

А в этой тишине отозвались три удара молота; только три, но такие могучие, что сразу можно было узнать, что эти удары последние, и что дело мастера кончено.

A w ciszy tej ozwały się trzy uderzenia młota; trzy tylko, lecz tak potężne, iż zaraz poznać było można, że ostateczne są i że dzieło kończą.

Повернул король свою седую голову и начал прислушиваться, и дружина его прислушивалась.

Odwrócił król głowę siwą i przez chwilę słuchał, i drużyna jego słuchała.

И прошла по ним дрожь, и холодом повеяло от бора. Глаза их потухли, улыбка исчезла, руки начинали судорожно сжиматься.

I przeszedł po nich dreszcz, i chłodem powiało od boru. Tu i owdzie zagasła źrenica, tu i owdzie zniknął uśmiech, tu i owdzie zacisnęły się dłonie.

Вспомнили тогда краснолюдки старое-престарое сказание, что где ударит колокол, там они должны скрываться под землю.

Przypomniały sobie Krasnoludki ową starą, starą wieść, że gdzie uderzy dzwon, tam one — pod ziemię muszą.

Но король был спокоен и так говорил дальше:

Król wszakże był spokojny i tak mówił dalej:

— Одного из товарищей мы утратили, братья, учёного Чепухинского-Вздорного. Он отделился от нас, чтобы искать славы. Не нам судить его. Пускай он идёт за своею звездою. Что касается нас, то мы прожили здесь хорошие дни и счастливые минуты. Благословим этот уголок земли!

— Jednego z towarzyszy straciliśmy, bracia, straciliśmy uczonego Koszałka-Opałka. Odłączył się on od nas, aby szukać sławy. Nie nam go sądzić. Niech idzie za gwiazdą swoją. Co do nas, przeżyliśmy tu dni dobre i chwile szczęśliwe. Błogosławmy temu zakątkowi ziemi.

— Благословим! — воскликнули верные краснолюдки.

— Błogosławmy! — zawołały wierne Krasnoludki.

И вдруг сделалась тишина.

I nagle zrobiła się cisza.

Вознёс руки старый король, простёр их над умиротворённой долиной и благословил её.

Wzniósł ręce król stary i wyciągnął je nad uciszoną doliną, i błogosławił jej.

Сто рук поднялось в воздух, в котором дрожала сверкающая звезда королевского скипетра, и все благословили этот уголок земли.

Sto rąk, sto ramion podniosło się za nim w różane powietrze, w którym drżała promienista gwiazda królewskiego berła i błogosławiły temu zakątkowi ziemi.

А в это время солнце огромным шаром скатилось за край горизонта.

A wtem słońce stoczyło się wielką kulą aż na krawędź świata.

— Прекрасный закат! — сказал король.

— Piękny zachód! — rzekł król.

— Прекрасный… прекрасный закат! — воскликнули верные краснолюдки.

— Piękny… piękny zachód! — zawołały wierne Krasnoludki.

В эту минуту зазвонили колокола…

Naraz zaczęły dzwony bić…

Далеко где-то, далеко, высоко где-то, высоко, над бором, над лесом, плыл голос колокола и обнимал поля и луга, и дрожали под ним орошённые травы, и злаки, и от неба до земли широко разливался голос колокола…

Daleko gdzieś, daleko, wysoko gdzieś, wysoko, nad borem, nad lasem, głos dzwonu płynął i obejmował pola i łąki, i drżały pod nim trawy zroszone, i zioła, a od nieba do ziemi, w wielkiej wieczornej ciszy rozbrzmiewał szeroko głos dzwonu…

И вдруг от этого голоса с верных краснолюдков начали осыпаться их краски так, как осыпаются золотые листья с деревьев в голубой и солнечной тишине сентябрьского утра.

I nagle pod głosem tym zaczęły się osypywać barwy i kolory z wiernych Krasnoludków, tak właśnie jak się osypują złote liście z drzew jesiennych w modrej i słonecznej ciszy wrześniowego ranka.

Пригорок, трон, старый король и вся дружина развеялись тенью.

Wzgórek, tron, król stary i cała drużyna rozwiały się cieniem.

Колокол звонил… Солнце угасало.

Dzwon bił… słońce gasło.

Листки, легко носящиеся над землёю, посыпались вниз. Под их слоем исчез пригорок, на котором за минуту стояли краснолюдки.

Listki unoszące się lekko w powietrzu, sypnęły na ziemię. Pod ich warstwą znikł wzgórek, na którym przed chwilą stały Krasnoludki.

Они покажутся снова, но не раньше, чем засветит весеннее солнышко.

Ukażą się znowu, ale nie pierwej, aż słonko wiosenne zaświeci.

* * *

* * *

Изо всего народа малых краснолюдков на земле остался только один Чепухинский, который не попал на общую сходку.

Z całego narodu drobnych Krasnoludków został jeden tylko Koszałek-Opałek, który na wspólną schadzkę nie nadążył.

Старый, покинутый сирота при месячном свете тихо ступает по снегу и греет дрожащие руки в серебряном свете.

Stary, opuszczony sierota w miesięcznym promieniu cicho stąpa po śniegu i ręce drżące przy jasności srebrnej grzeje.

Один Чепухинский ходит по свету со своею белой бородою, с большими, косматыми бровями, с капюшоном, а также и со своим старым, добрым сердцем, со связкою ключей у пояса, которыми запирает полевые колокольчики, чтобы они не будили спящих лугов, и ландыши, чтобы они не будили леса во время зимы.

Jeden Koszałek-Opałek chodzi po świecie razem ze swoją brodą siwą, z wielkimi nastroszonymi brwiami, z kapturkiem i kubraczkiem ciemnym, a także ze swoim starym, poczciwym sercem; z pękiem kluczy u pasa, na które zamyka dzwonki polne, żeby nie budziły śpiących łąk, i konwalie, żeby nie budziły gajów podczas zimy.

Один Чепухинский ходит по свету, нижет блестящие шнурки из ясного инея. Он уже совершенно покинул мысли о славе, которая была источником его гордыни и несчастья.

Jeden Koszałek-Opałek chodzi po świecie, z jasnego szronu pereł sznurki niże. Porzucił już zupełnie on te myśli o sławie, co były początkiem i pychy jego, i niedoli.

Сделался он простым, тихим, добрым, не гнушается малыми, делит сердце со всем живым творением.

Prosty się zrobił, dobry, cichy, z maluczkimi przestający, z wszelkim żywym stworzeniem sercem się dzielący.

Тяжёлые минуты испытал он, когда узнал от маэстро Сарабанды о закате и сумерках всей своей дружины, которая скрылась под землёю от мороза.

Ciężkie on chwile miał, gdy się od mistrza Sarabandy dowiedział o zachodzie i zmierzchu całej swej drużyny, która pod ziemią przed mrozem się skryła.

Но потом он переболел, и часто сидит под дубом с дивным музыкантом и слушает его песни.

Ale przebolał potem i pod dębem owym nieraz z tym małym gęślarzem siada i słucha pieśni jego.

Большую свою «Историю краснолюдков» он наверно никогда не напишет.

Wielkiej swojej Historii Krasnoludków pewno nigdy już nie napisze.

Да и зачем ему, зачем всему миру такая книга, которую огонь может спалить, а ветер развеять?

Co mu, co i światu po księdze takiej, którą ogień spalić, a wiatr rozwiać może?

Он нашёл себе лучшую, живую книгу.

On sobie znalazł lepszą, żywą księgę.

Он садится у кроваток детей, когда они не могут уснуть, и рассказывает им о короле Огоньке, о его золотой короне, королевском одеянии и бриллиантовом скипетре, он рассказывает им о Кристальной пещере, о мечах, о щитах, о рыцарях, он им говорит о великой весенней экспедиции на телеге Скробка, о сокрытых сокровищах, о дружине верных товарищей и о сиротке Марисе.

On siada przy łóżeczkach dzieci, gdy usnąć nie mogą i prawi im o królu Błystku, jego złotej koronie, królewskiej szacie i brylantowym berle, on im rozpowiada o Kryształowej Grocie, o mieczach, o tarczach, o rycerzach, on im mówi o wielkiej wiosennej wyprawie na Skrobkowym wozie, o skarbach ukrytych, o drużynie wiernych towarzyszów i o Marysi sierotce.

Он и мне, когда на меня напала бессонница, однажды зимнею ночью, рассказал всю эту историю, которую я здесь верно изобразила.

On i mnie raz, podczas bezsennej nocy zimowej, opowiedział tę całą historię, którą tu spisałam.