— მაშასადამე ისინი მე მეკითვნიან, რადგან პირველად მე მოვიფიქრე მათი მფლობელობა.

— Akkor az enyéim, mert nekem jutott eszembe először a birtoklásuk.

— და ეს საკმარისია?

— És ennyi elég is?

— რა თქმა უნდა, თუ შენ ალმასს იპოვი, რომელიც არავის არ ეკუთვნის, იგი შენია. თუ შენ აღმოაჩენ კუნძულს, რომელიც არავის არ ეკუთვნის, იგი შენია. თუ შენ სხვაზე ადრე მოიფიქრე რაიმე, შენ შეგიძლია პატენტი მოითხოვო, იგი შენი კუთვნილებაა. მე ვარსკვლავების მფლობელი ვარ, რადგან ჩემამდე არავის უფიქრია, დაპატრონებოდა მათ.

— Természetesen. Ha gyémántot lelsz, amelyik senkié: akkor a tiéd. Ha szigetre bukkansz, amelyik senkié: akkor a tiéd. Ha kitalálsz valamit, ami még senki másnak nem jutott az eszébe: szabadalmaztatod, és a tiéd. Én pedig a csillagokat birtoklom, mert előttem soha senki nem gondolt rá, hogy birtokolja őket.

— ეს მართალია, — თქვა პატარა უფლისწულმა. — მერე რად გინდა ისინი?

— Hát ez igaz — mondta a kis herceg. — És mit csinálsz velük?

— ისინი ჩემს განკარგულებაში არიან, — მიუგო საქმოსანმა. — მე მათ ვითვლი და შემდეგ ისევ თავიდან ვითვლი. ეს ძალიან ძნელი საქმეა, მაგრამ მე საქმის კაცი ვარ!

— Kezelem őket. Megszámolom, aztán újraszámolom — felelte az üzletember. — Nehéz dolog. De én komoly ember vagyok.

პატარა უფლისწული მაინც ვერ დააკმაყოფილა პასუხმა.

A kis herceg azonban még ezzel sem érte be.

— მე თუ აბრეშუმის ყელსახვევი მაქვს, შემიძლია ყელზე შემოვიხვიო და თან ვატარო, — თქვა მან. — მე თუ ყვავილი მაქვს, შემიძლია მოვწტვიტო და ისიც თან ვატარო. მაგრამ შენ ხომ არ შეგიძლია მოწყვიტო ვარსკვლავი!

— Nekem, ha van egy selyemsálam, a nyakam köré tekerhetem, és magammal vihetem. Vagy ha van egy virágom, leszedhetem, és szintén magammal vihetem. De te nem szedheted le a csillagaidat!

— არა, მაგრამ მე შემიძლია ბანკში შევინახო იგი.

— Azt nem. De bankba tehetem őket.

— რას ნიშნავს ეს?

— Az meg mit jelent?

— ეს იმას ნიშნავს, რომ პატარა ქაღალდზე ვწერ ჩემი ვარსკვლავების რიცხვს, შემდეგ ამ ქაღალდს უჯრაში ვდებ და გასაღებით ვკეტავ.

— Azt jelenti, hogy fölírom egy darabka papirosra a csillagaim számát; aztán ezt a papírdarabkát bezárom egy fiókba.

— მეტი არაფერი?

— Ennyi az egész?

— ეს სავსებით საკმარისია.

— Mi kell több?

„კარგი გასართობია! — გაიფიქრა პატარა უფლისწულმა, — და საკმაოდ პოეტურიც, მაგრამ არც თუ ისე სერიოზული“.

„Érdekes — gondolta a kis herceg. — Sőt költői. Csak éppen komolynak nem valami komoly.”

სერიოზულობაზე მას თავისი საკუთარი შეხედულება ჰქონდა, რომელიც ძალიან განსხვავდებოდა დიდების შეხედულებისაგან.

A kis hercegnek ugyanis egészen más fogalmai voltak a komoly dolgokról, mint a fölnőtteknek.

— ჩემს პლანეტაზე, — თქვა მან, — არის ერთი ყვავილი, რომელსაც ყოველ დილას ვრწყავ, და სამი ვულკანი, რომლებსაც კვირაში ერთხელ ვასფთავებ. მათ შორის ჩამქრალ ვულკანსაც. ვინ იცის, რა მოხდება. ჩემი მფლობელობა სასარგებლოა ვულკანებისთვისაც და ყვავილისთვისაც. მაგრამ შენ არაფერს არ რგებ ვარსკვლავებს…

— Nekem — mondta — van egy virágom, azt naponta megöntözöm. Van három vulkánom, azokat hetente kipucolom; mert azt is kipucolom, amelyik kialudt. Sosem lehet tudni. A vulkánjaimnak is meg a virágomnak is hasznukra válik, hogy birtoklom őket. Te azonban nem vagy hasznukra a csillagoknak.

საქმოსანმე პირი გააღო, მაგრამ ვერაფრის თქმა ვერ მოახერდა და პატარა უფლისწული გაეცალა მას.

Az üzletember eltátotta a száját, de felelni egy mukkot sem tudott, a kis herceg pedig szedte a sátorfáját, és ment tovább.

„დიდები ნამდვილად საოცარი ხალხია“, — გაიფიქრა მან და განაგრძო გზა.

„Szó, ami szó: ezek a fölnőttek fölöttébb furcsák” — gondolta útközben.

თავი XIV

XIV

მეხუთე პლანეტა ძალიან საინტერესო პლანეტა იყო, მაგრამ იგი ყველაზე პატარა აღმოჩნდა. პლანეტაზე ისე ცოტა ადგილი იყო, რომ მხოლოდ ერთი ფარანი და მეფარნე ეტეოდა.

Az ötödik bolygó nagyon érdekes bolygó volt. Ez volt valamennyi közt a legkisebb. Éppen csak akkorka, hogy egy lámpa meg egy lámpagyújtogató elfért rajta.

პატარა უფლისწული ვერ მიმხვდარიყო, რა საჭირო იყო ფარანი და მეფარნე სადღაც ცაში მიკარგულ პატარა უკაცრიელ პლანეტაზე, სადაც სახლიც კი არ იდგა.

A kis herceg el sem tudta képzelni, mi értelme lehet valahol az égbolton egy bolygón — amelyiken se ház nincs, se emberek nem laknak — egy lámpának meg egy lámpagyújtogatónak. Mégis azt gondolta magában:

„იქნებ ამ კაცის ცხოვრება უაზროა, მაგრამ არც ისე უაზრო, როგორც მეფის, პატივმოყვარისა და საქმოსანისა, — გაიფიქრა მან. — მის სამუშაოს რაღაც აზრი მაინც აქვს. როცა იგი ფარანს აანთებს, თითქოს ერთი ახალი ვარსკვლავი ან ყვავილი ჩნდება ქვეყნად. ხოლო როდესაც ფარანს აქრობს, თითქოს აძინებს ვარსკვლავს ან ყვავილს. მშვენიერი საქმეა და ნამდვილად სასარგებლოც, რადგან ლამაზია“.

„Lehet, hogy ez az ember itt: merő képtelenség. Mégis kevésbé képtelen, mint a király, a hiú, az üzletember meg az iszákos. Az ő munkájának legalább van valami értelme. Ha meggyújtja a lámpáját, mintha egy csillagot segítene világra vagy egy virágot. Ha eloltja a lámpáját: elaltatja vele a virágot vagy a csillagot. Szép foglalkozás. És mert szép, valóban hasznos is.”

და მიუახლოვდა თუ არა პლანეტას, პატივისცემით მიესალმა მეფარნეს.

Amikor a bolygó közelébe ért, tisztelettel köszöntötte a lámpagyújtogatót:

— გამარჯობა! რატომ ჩააქრე ფარანი?

— Jó napot kívánok! Miért oltottad el a lámpádat?

— ასეა დაწესებული, — მოუგო მეფარნემ, — დილა მშვიდობისა.

— Mert ez a parancs — felelte a lámpagyújtogató. — Jó napot!

— რა არის დაწესებული?

— Mi a parancs?

— ის, რომ ფარანი ჩავაქრო. საღამო მშვიდობისა.

— Hogy oltsam el a lámpámat. Jó estét!

და მან ხელხლა აანთო ფარანი.

Azzal meggyújtotta a lámpát.

— ხელმეორედ რატომ აანთე?

— De hát akkor miért gyújtottad meg újra?

— ასეა დაწესებული, — გაიმეორა მეფარნემ.

— Mert ez a parancs — felelte a lámpagyújtogató.

— ვერაფერი გავიგე, — თქვა პატარა უფლისწულმა.

— Nem értem — jegyezte meg a kis herceg.

— აქ გაუგებარი არაფერია, — უპასუხა მეფარნემ, — წესი წესია. დილა მშვიდობისა.

— Nincs is mit érteni rajta — mondta a lámpagyújtogató. — A parancs: parancs. Jó napot!

და ისევ ჩააქრო ფარანი.

És eloltotta a lámpát.

შემდეგ წითელუჯრედებიანი ხესახოცით შუბლიდან ოფლი მოიწმინდა და თქვა:

Aztán egy piros kockás zsebkendővel törölgetni kezdte a homlokát.

— ძნელი ხელობა მაქვს. ოდესღაც ამ სამუშაოს აზრი ჰქონდა. დილით ჩავაქრობდი ხოლმე ფარანს, საღამოს კი ისევ ავანთებდი. დანარჩენ დროს ვისვენებდი, ღამით კი მეძინა…

— Szörnyű mesterség ez! Valaha régen nagyon értelmes volt. Este meggyújtottam, reggel eloltottam a lámpát. Aztán reggeltől estig pihenhettem, és estétől reggelig alhattam.

— მას შემდეგ წესი შეიცვალა?

— Azóta megváltozott a parancs?

— არა, წესი არ შეცვლილა და უბედურებაც ეს არის! საქმე ისაა, რომ რად დრო გადის, პლანეტა უფრო და უფრო სწრაფად ტრიალებს, წესი კი უცვლელი რჩება!

— A parancs nem változott — mondta a lámpagyújtogató. — Éppen ez a baj! A bolygó évről évre gyorsabban forgott, a parancs viszont maradt a régi.

— მერე? — შეეკითხა პატარა უფლისწული.

— És? — kérdezte a kis herceg.

— მერე და პლანეტის სრულ შემობრუნებას ახლა მხოლოდ ერთი წუთი სჭირდება და ერთი წუთითაც ვეღარ ვისვენებ. ყოველ წუთს ვანთებ და ვაქრობ ფარანს.

— És most, hogy percenként fordul egyet a tengelye körül, nincs egy másodpercnyi nyugalmam! Percenként oltok meg gyújtok.

— საოცარია! მაშ შენთან დღე მხოლოდ ერთი წუთი გრძელდება!

— Mulatságos! — mondta a kis herceg. — Egy nap egy percig tart nálad.

— საოცარი არაფერია, — მიუგო მეფარნემ, ჩვენ უკვე მთელი თვეა ვსაუბრობთ.

— Egyáltalán nem mulatságos — mondta a lámpagyújtogató. — Tudod, mióta beszélgetünk itt egymással? Egy hónapja!

— მთელი თვე?

— Egy hónapja?

— დიახ. ოცდაათი წუთი. ოცდაათი დღე. საღამო მშვიდობისა.

— Úgy bizony. Harminc perce. Az harminc nap! Jó estét!

და კვლავ აანთო ფარანი.

És meggyújtotta megint a lámpáját.

პატარა უფლისწული შეჰყურებდა მეფარნეს და უფრო და უფრო მოსწონდა ეს კაცი, რომელიც ასე ერთგულად ასრულებდა თავის მოვალეობას.

A kis herceg meg csak nézte, és megszerette ezt a lámpagyújtogatót, aki olyan híven ragaszkodik a parancshoz.

უცებ მოაგონდა, როგორ გადადგამდა ხოლმე თავის პლანეტაზე სკამს, რომ უფრო დიდხანს ეცქირა მზის ჩასვლისთვის, და მეგობრის დამხარება განიზრახა.

Eszébe jutott, hogyan kereste annak idején a napnyugtákat, hogyan húzta odébb a székét. Szeretett volna segíteni a barátján.

— მე ერთ ხერხს გასწავლი და, როცა მოისურვებ, შეგიძლია დაისვენო… — უთხრა მას პატარა უფლისწულმა.

— Figyelj csak ide… Tudok egy módot rá, hogy pihenhess, amikor csak akarsz.

— მე ეგ მუდამ მსურს, — თქვა მეფარნემ.

— Vagyis mindig — jegyezte meg a lámpagyújtogató.

რადგან შეიძლება კაცი საქმის ერთგულიც იყოს და თან ზარმაციც.

Mert lehet valaki egyszerre hűséges is meg lusta is.

პატარა უფლისწულმა განაგრძო:
— შენი პლანეტა იმდენად პატარაა, რომ შეგიძლია სამი ნაბიჯით შემოუარო. ოღონდ ისე უნდა იარო, რომ მზე მუდამ დაგყურებდეს. დასვენება რომ მოგინდება, იარე… და დღეც იმდენ ხანს გაგრძელდება, რამდენსაც მოისურვებ.

— A te bolygód — folytatta a kis herceg — olyan kicsi, hogy három lépéssel körüljárhatod. Ahhoz, hogy állandóan a napvilágon maradj, egyebet sem kell tenned, mint elég lassan járnod. Így aztán, ha pihenni akarsz, elkezdesz járni… és a nappal addig fog tartani, ameddig kívánod.

— ეგ მე ბევრს ვერაფერს მიშველის, — თქვა მეფარნემ — მე ხომ ძილი ყველაფერს მირჩევნია.

— Ezzel nem sokra megyek — felelte a lámpagyújtogató. — Világéletemben egyet szerettem: aludni.

— მაშ ცუდად ყოფილა შენი საქმე, — თანაგრძნობით უთხრა მას პატარა უფლისწულმა.

— Öreg hiba — mondta a kis herceg.

— დიახ, ცუდადაა, — დაუდასტურა მეფარნემ. — დილა მშვიდობისა.

— Öreg hiba — mondta a lámpagyújtogató. — Jó napot!

და ჩააქრო თავისი ფარანი.

És eloltotta a lámpáját.

„ამ კაცს, — ფირქობდა გზაში პატარა უფლისწული, — ალბათ მეფეც აბუჩად აიგდებდა, პატივმოყვარეც, ლოთიც და საქმოსანიც. ჩემი აზრით კი, მათ შორის მხოლოდ ეგ არ არის სასაცილო, ალბათ მარტო თავის თავზე რომ არ ზრუნავს, ამიტომ“.

„Ezt — gondolta a kis herceg, ahogy továbbment —, ezt a többiek mind megvetnék: a király is, a hiú is, az iszákos is, az üzletember is. Pedig szerintem ő az egyetlen, aki nem nevetséges. Talán mert mással törődik, nem saját magával.”

პატარა უფლისწულმა ღრმად ამოიოხრა:

És sajnálkozva sóhajtott egyet.

„აი, ერთადერთი კაცი, რომელსაც მე დავუმეგობრდებოდი, — გაიფიქრა მან. — მაგრამ მისი პლანეტა მართლაც ძალიან პატარაა ორი კაცისათვის…“

„Ő az egyetlen — folytatta gondolatait —, akivel meg tudnék barátkozni. Csakhogy igazán túl kicsi a bolygója. Nem férnek el rajta ketten…”

პატარა უფლისწულს თავისი თავისთვისაც ვერ გაემხილა, რომ ამ პლანეტასთან გამოთხოვებამ იმიტომაც დასწყვიტა გული, რომ დღე-ღამეში აქ ათას ოთხას ორმოცჯერ შეეძლო ენახა მზის ჩასვლა.

Magának sem merte bevallani, hogy legkivált a napi ezernégyszáznegyven napnyugtájáért sajnálja ezt az áldott bolygót.

თავი XV

XV

მეექვსე პლანეტა წინანდელთან შედარებით ათჯერ უფრო დიდი იყო, ამ პლანეტაზე ერთი მოხუცი კაცი ცხოვრობდა, რომელიც ვეება წიგნებს წერდა.

A hatodik bolygó tízszerte nagyobb volt. Egy öregúr lakott rajta, és óriási könyveket írt.

— აი მოგზაურიც! — წამოიძახა მან, როგორც კი პატარა უფლისწულს მოჰკრა თვალი.

— Hohó! Itt egy kutató! — kiáltott föl, amikor megpillantotta a kis herceget.

პატარა უფლისწული მაგიდაზე ჩამოჯდა, რომ სული მოეთქვა. მან ხომ ამდენი იმოგზაურა!

A kis herceg leült az íróasztal szélére. Egy kicsit lihegett. Annyit utazott már!

— სადაური ხარ? — ჰკითხა მოხუცმა.

— Honnét jössz? — kérdezte tőle az öregúr.

— რა წერია ამ დიდ წიგნებში? — კითხვითვე უპასუხა პატარა უფლისწულმა. — რას აკეთებთ?

— Mi ez a nagy könyv? — kérdezte a kis herceg. — Mit csinál itt uraságod?

— მე გეოგრაფი ვარ, — მიუგო მოხუცმა.

— Geográfus vagyok — felelte az öregúr.

— რა არის გეოგრაფი?

— Mi az, hogy geográfus?

— გეოგრაფი სწავლულია, რომელმაც იცის, სად მდებარეობს ესა თუ ის ზღვა, მდინარე, ქალაქი, მთა და უდაბნო.

— Tudós, aki tudja, hol vannak a tengerek, folyamok, városok, hegyek és sivatagok.

— ძალიან საინტერესოა! — თქვა პატარა უფლისწულმა. — როგორც იქნა, დავინახე ადამიანი, რომელსაც ნამდვილი საქმე აქვს.

— Ó, ez nagyon érdekes — mondta a kis herceg. — Végre egy igazi mesterség!

და მან თავლი მოავლო გეოგრაფის პლანეტას. ასეთი დიდებული პლანეტა ჯერ არ ენახა.

Körülpillantott a geográfus bolygóján. Ilyen fölséges bolygót még sosem látott.

— რა ლამაზია! ოკეანეები თუ არის თქვენს პლანეტაზე?

— Hát ez nagyon szép — mondta. — Óceánok is vannak rajta?

— ვერ გეტყვი, — თქვა გეოგრაფმა.

— Azt én nem tudhatom — felelte a geográfus.

— ა! — პატარა უფლისწული არ მოელოდა ასეთ პასუხს! — არც მთები?

— Ó! — mondta a kis herceg csalódottan. — És hegységek?

— ვერც მაგაზე გიპასუხებ.

— Azt én nem tudhatom — ismételte a geográfus.

— ქალაქები, მდინარეები ან უდაბნოები?

— És városok és folyamok és sivatagok?

— ვერც მაგაზე გეტყვი რამეს. რაც არ ვიცი, არ ვიცი, — მიუგო გეოგრაფმა.

— Azt szintén nem tudhatom — felelte a geográfus.

— მაგრამ თქვენ ხომ გეოგრაფი ხართ?

— De ha egyszer geográfus!

— დიახ. — მიუგო გეოგრაფმა — გეოგრაფი, და არა მოგზაური. მე ერთი მოგზაურიც არ მყავს ჩემს პლანეტაზე. გეოგრაფის საქმე არ არის ქალაქების, მდინარეების, მთების, ზღვების, ოკეანეებისა და უდაბნოების დათვალიერება.

— Az igaz — felelte a földrajztudós —, viszont nem vagyok kutató. Kutatóim, sajnos, egyáltalán nincsenek. Hogy jönne egy földrajztudós ahhoz, hogy elinduljon, és számba vegye a városokat és folyamokat, hegységeket és tengereket, óceánokat és sivatagokat?

გეოგრაფი ვერ იხეტიალებს. იგი თავის საწერ მაგიდასთან უნდა იჯდეს. სამაგიეროდ, იგი მოგზაურებს იღებს, შეკითხვებს აძლევს მათ და იწერს თითოეულის ნაამბობს, თუ რომელიმე მათგანის ნაამბობი დააინტერესებს, ამოწმებს, — წესიერი კაცია თუ არა მოგზაური.

A geográfus sokkal fontosabb ember annál, semhogy ide-oda kószáljon a világban. Ül a dolgozószobájában, és fogadja a kutatókat. Kikérdezi őket, és lejegyzi emlékeiket. Aztán ha valamelyiknek az emlékeit érdekesnek találja, vizsgálatot indíttat az illető kutató erkölcsi megbízhatóságát illetőleg.

— რატომ?

— Hát azt meg miért?

— იმიტომ, რომ თუ მოგზაურმა ტყუილი თქვა, გეოგრაფიის წიგნში ყველაფერი აირევა. ასევე უნდა შემოწმდეს იმ მოგზაურის ნაამბობიც, რომელიც ღვინოს ეტანება.

— Azért, mert ha egy kutató hazudnék, annak végzetes következményei lennének a földrajzkönyvekben. Valamint annak is, ha egy kutató többet innék a kelleténél.

— რატომ? — იკითხა პატარა უფლისწულმა.

— Miért? — érdeklődött tovább a kis herceg.

— იმიტომ, რომ მთვრალ კაცს ყველაფერი ორად ეჩვენება. და გეოგრაფი, რომელიც მას დაუჯერებს, ერთი მთის მაგიერ ორს ჩაწერს.

— Mert aki részeg, az duplán lát. Így a földrajztudós két hegyet tüntetne föl ott, ahol a valóságban csak egy van.

— მე ერთ კაცს ვიცნობ, — თქვა პატარა უფლისწულმა, — იგი ალბათ ძალიან ცუდი მოგზაური იქნებოდა.

— Ismerek valakit — mondta a kis herceg —, akiből nagyon rossz kutató lenne.

— შეიძლება. ამრიგად, თუ მოგზაური წესიერი კაცი ჩანს, მის აღმოჩენას ამოწმებენ.

— Lehet. Nos, ha a kutató erkölcsisége kifogástalannak bizonyul, következik fölfedezésének a megvizsgálása.

— მიდიან და ნახულობენ?

— Elmennek megnézni?

— არა, ეს ძალიან გაართულებდა საქმეს. უბრალოდ, მოგზაურს დამამტკიცებელ საბუთებს თხოვენ. მაგალითად, თუ მან დიდი მთა აღმოაჩინა, ამის დასამტკიცებლად იმ მთიდან ქვები უნდა მოიტანოს.

— Nem, nem. Az túl bonyodalmas lenne. Hanem fölszólítják a kutatót, hogy szolgáltasson bizonyítékokat. Ha például egy nagy hegy fölfedezéséről van szó, megkívánják tőle, hogy mutatóba szép, nagy köveket hozzon belőle.

გეოგრაფი უცებ გამოცოცხლდა.

Hirtelen izgalom vett erőt a geográfuson.

— შენც ხომ შორეული ქვეყნიდან ჩამოხვედი! მაშასადამე, შენც მოგზაური ხარ! ამიწერე შენი პლანეტა!

— De te, te nagyon messziről jöttél! Te kutató vagy! Írd le nekem a bolygódat!

გეოგრაფმა თავისი დავთარი გადაშალა და ფანქრის წვერი წაუმახა. მოგზაურის ნაამბობს ჯერ ფანქრით იწერენ ხოლმე, მერე კი როცა მოგზაური სათანადო დამამტკიცებელ საბუთებს წარმოადგენს, მელნით გადაიწერენ.

Azzal fölütötte lajstromkönyvét, és hegyezni kezdte a ceruzáját. A kutatók elbeszéléseit ugyanis először ceruzával jegyzik le. Megvárják, míg bizonyítékokat szolgáltat, és csak akkor következik a tintával való lejegyzés.

— აბა, გისმენ, — თქვა გეოგრაფმა.

— Nos? — kérdezte a tudós.

— ჩემი პლანეტა არც ისე საინტერესოა, — თქვა პატარა უფლისწულმა. — იგი სულ პატარაა. იქ სამი ვულკანია, ორი მოქმედი, ერთი კი ჩამქრალი. თუმცა ვინ იცის…

— Ó! — mondta a kis herceg. — Az én bolygóm egészen apró, nincs rajta semmi különös. Van három vulkánom; kettő működik, egy kialudt. Bár sosem lehet tudni.

— დიახ, ვინ იცის, რა მოხდება, — კვერი დაუკრა გეოგრაფმა.

— Sosem lehet tudni — mondta a geográfus.

— ერთი ყვავილიცა მაქვს.

— Egy virágom is van.

— ჩვენ ყვავილებს არ აღვნიშნავთ, — თქვა გეოგრაფმა.

— A virágokat nem jegyezzük föl — mondta a geográfus.

— რატომ? იგი ყველაზე ლამაზია ჩემს პლანეტაზე.

— Miért nem? Hiszen az a legszebb rajta!

— იმიტომ, რომ ყვავილი ეფემერულია.

— Mert a virágok múlékonyak.

— რა არის „ეფემერული“?

— Mit jelent az, hogy „múlékony”?

— გეოგრაფის წიგნები ყველაზე ძვირფასი წიგნებია და არასოდეს ძველდება. მთა ძალიან იშვიათად იცვლის ადგილს და ოკეანეც ძალიან იშვიათად შრება. ჩვენ მხოლოდ მარადიულ საგნებზე ვწერთ.

— A földrajzkönyvek — mondta a földrajztudós — a világ legértékesebb könyvei. Nem avulnak el soha. Fölöttébb ritkán fordul elő, hogy egy hegy megváltoztassa a helyét. Fölöttébb ritka dolog az is, hogy egy óceánnak kiapadjon a vize. Mi csak örök dolgokat írunk le.

— მაგრამ ჩამქრალმა ვულკანმა ერთ მშვენიერ დღეს შეიძლება გაიღვიძოს, — შეაწყვეტინა პატარა უფლისწულმა. — რა არის „ეფემერული“?

— De a kialudt vulkán egyszer csak működni kezdhet — szólt közbe a kis herceg. — Mit jelent az, hogy „múlékony”?