小王子当时气得脸色发白。

Փոքրիկ իշխանը նույնիսկ զայրույթից գունատվեց:

“几百万年以来花儿都在制造着刺，几百万年以来羊仍然在吃花。要搞清楚为什么花儿费那么大劲给自己制造没有什么用的刺，这难道不是正经事？难道羊和花之间的战争不重要？这难道不比那个大胖子红脸先生的帐目更重要？

— Միլիոնավոր տարիներ ծաղիկների վրա փշեր են աճում: Եվ միլիոնավոր տարիներ գառնուկները ծաղիկ են ուտում: Մի՞թե լուրջ գործ չէ՝ հասկանալ, թե ինչու են նրանք ամբողջ ուժով փուշ աճեցնում, եթե փշերից ոչ մի օգուտ չկա: Մի՞թե կարևոր չէ, որ գառներն ու ծաղիկները կռվում են միմյանց դեմ: Իսկ մի՞թե դա ավելի լուրջ և կարևոր չէ, քան կարմրադեմ ու հաստափոր պարոնի թվաբանությունը:

如果我认识一朵人世间唯一的花，只有我的星球上有它，别的地方都不存在，而一只小羊胡里胡涂就这样把它一下子毁掉了，这难道不重要？”

Ես եթե ես աշխարհում միայն մի ծաղիկ գիտեմ, որն աճում է իմ մոլորակի վրա, և ուրիշ այդպիսի ծաղիկ ոչ մի տեղ չկա, իսկ փոքրիկ գառնուկը մի գեղեցիկ առավոտ հանկարծ կուտի այդ ծաղիկը և չի էլ հասկանա, թե ինչ է անում: Սա քո կարծիքով կարևոր չէ՞:

他的脸气得发红，然后又接着说道：

Նա թունդ կարմրեց: Հետո նորից սկսեց խոսել.

“如果有人爱上了在这亿万颗星星中独一无二的一株花，当他看着这些星星的时候，这就足以使他感到幸福。他可以自言自语地说：‘我的那朵花就在其中的一颗星星上……’，但是如果羊吃掉了这朵花，对他来说，好象所有的星星一下子全都熄灭了一样！这难道也不重要吗？！”

— Եթե դու մի ծաղիկ ես սիրում՝ միակը, որի անունը միլիոնավոր աստղերից և ոչ մեկի վրա չկա, դա արդեն բավական է: Դու նայում ես երկնքին ու քեզ երջանիկ ես զգում: Եվ դու ասում ես քեզ. «Այնտեղ՝ ինչ-որ մի տեղ, ապրում է իմ ծաղիկը…»: բայց եթե գառնուկը ծաղիկն ուտի, այդ նույնը կլինի, եթե բոլոր աստղերը միանգամից մարեն: Եվ դա, քո կարծիքով, կարևոր չէ՛…

他无法再说下去了，突然泣不成声。夜幕已经降临。我放下手中的工具。我把锤子、螺钉、饥渴、死亡，全都抛在脑后。在一颗星球上，在一颗行星上，在我的行星上，在地球上有一个小王子需要安慰！我把他抱在怀里。我摇着他，对他说：

Նա այլևս չկարողացավ խոսել: Հանկարծ սկսեց հեկեկալ: Մթնեց: Ես գործս թողեցի: Ինձ համար արդեն ծիծաղելի էին այդ չարաբաստիկ հեղույսն ու մուրճը, ծարավությունն ու մահը: Մի աստղի վրա, մի մոլորակի վրա՝ Երկիր անունով իմ մոլորակի վրա, լալիս էր Փոքրիկ իշխանը, և հարկանոր էր նրան մխիթարել: Ես նրան գրկեցի ու սկսեցի օրոր ասել: Ես նրան ասում էի.

“你爱的那朵花没有危险……我给你的小羊画一个罩子……我给你的花画一副盔甲……我……”

«Քո սիրած ծաղիկին վտանգ չի սպառնում… Ես քո գառնուկին դնչկալ կնկարեմ… Ես քո ծաղկի համար զրահ կնկարեմ… Ես…»:

我也不太知道该说些什么。我觉得自己太笨拙。我不知道怎样才能达到他的境界，怎样才能再进入他的境界……唉，泪水的世界是多么神秘啊！

Ես լավ չէի հասկանում, թե ինչ եմ ասում: Ես ինձ սարսափելի անճար ու անշնորհք էի զգում: Ես չգիտեի, թե ինչպես կանչեմ, որպեսզի նա լսի, ինչպես հասնեմ նրա հոգուն, որը սահում, հեռանում էր ինձանից… Չէ՞ որ շատ խորհրդավոր ու առեղծվածային է արցունքների աշխարհը:

VIII

VIII

很快我就进一步了解了这朵花儿。在小王子的星球上，过去一直都生长着一些只有一层花瓣的很简单的花。这些花非常小，一点也不占地方，从来也不会去打搅任何人。她们早晨在草丛中开放，晚上就凋谢了。

Շատ շուտով ես ավելի ճանաչեցի այդ ծաղիկը: Փոքրիկ իշխանի մոլորակի վրա մինչ այդ աճում էին սովորական ու համեստ ծաղիկներ, որոնք քիչ թերթեր ունեն, շատ քիչ տեղ են գրավում և ոչ ոքի չեն անհանգստացնում: Նրանք առավոտները բացվում են խոտերի մեջ և երեկոները թառամում:

不知从哪里来了一颗种子，忽然一天这种子发了芽。小王子特别仔细地监视着这棵与众不同的小苗：这玩艺说不定是一种新的猴面包树。

Բայց այս մեկը ծլեց մի սերմից, որը չգիտես թե որտեղից էր ընկել նրա մոլորակի վրա, և Փոքրիկ իշխանը աչքը չէր կտրում մնացած ծիլերին ու շյուղերին բոլորովին չնմանվող այդ փոքրիկ թփիկից: Հանկարծ ու դա բաոբաբի մի նոր տարատեսակ լիներ:

但是，这小苗不久就不再长了，而且开始孕育着一个花朵。看到在这棵苗上长出了一个很大很大的花蕾，小王子感觉到从这个花苞中一定会出现一个奇迹。然而这朵花藏在它那绿茵茵的房间中用了很长的时间来打扮自己。

Բայց թփիկը շուտով դադարեց բարձրանալուց, ու նրա վրա կոկոն հայտնվեց: Փոքրիկ իշխանը այդքան մեծ կոկոն չէր տեսել և արդեն նախազգում էր, որ հրաշք է լինելու: Իսկ անծանոթ հյուրը, իր կանաչ սենյակի մեջ թաքնված, դեռևս պատրաստվում էր, գեղեցկանում:

她精心选择着她将来的颜色，慢慢腾腾地妆饰着，一片片地搭配着她的花瓣，她不愿象虞美人那样一出世就满脸皱纹。她要让自己带着光艳夺目的丽姿来到世间。是的，她是非常爱俏的。

Խնամքով գույներ էր ընտրում: Նա առանց շտապելու զարդարվում էր՝ իրար հետևից վրան փորձելով թերթերը: Նա չէր ուզում մի ինչ-որ կակաչի նման աշխարհ գալ գզգզված: Նա ուզում էր երևալ իր գեղեցկության ամբողջ փայլով: Այո՛, դա մի սարսափելի պչրամոլ էր:

她用好些好些日子天仙般地梳妆打扮。然后，在一天的早晨，恰好在太阳升起的时候，她开放了。

Խորհրդավոր նախապատրաստությունները օրեր էին տևում, և ահա, վերջապես, մի օր առավոտյան՝ դեռ արևը չծագած, թերթերը բացվեցին:

她已经精细地做了那么长的准备工作，却打着哈欠说道：

Եվ գեղեցկուհին, որ այդ պահի համար բավական երկար աշխատանք էր թափել, հորանջելով ասաց.

“我刚刚睡醒，真对不起，瞧我的头发还是乱蓬蓬的……”

— Ա՜խ, հազիվ արթնացա… Խնդրում եմ՝ ներեք ինձ… Ես դեռ բոլորովին գզգզված եմ…

小王子这时再也控制不住自己的爱慕心情：

Փոքրիկ իշխանն իր հիացմունքը չկարողացավ զսպել.

“你是多么美丽啊！”

— Ինչքա՜ն գեղեցիկ եք դուք:

花儿悠然自得地说：
“是吧，我是与太阳同时出生的……”

— Ի՞նչ եք ասում… — եղավ մեղմ պատասխանը: — Տեսեք, է՜, ես ծնվեցի արեգակի հետ:

小王子看出了这花儿不太谦虚，可是她确实丽姿动人。

Փոքրիկ իշխանը, իհարկե, հասկացավ, որ զարմանալի հյուրը համեստությամբ չի տառապում, բայց դրա փոխարեն նա այնքան գեղեցիկ էր, որ մարդու շունչ էր կտրվում:

她随后又说道：“现在该是吃早点的时候了吧，请你也想着给我准备一点……”

Իսկ ծաղիկը շուտով ասաց.
— Կարծես թե նախաճաշի ժամն է: Բարի եղեք, խնդրում եմ, զբաղվեք ինձնով…

小王子很有些不好意思，于是就拿着喷壶，打来了一壶清清的凉水，浇灌着花儿。

Փոքրիկ իշխանը շատ շփոթվեց, հետո նա գտավ ցնցուղն ու աղբյուրի ջուր ցանեց ծաղկի վրա:

于是，就这样，这朵花儿就以她那有点敏感多疑的虚荣心折磨着小王子。例如，有一天，她向小王子讲起她身上长的四根刺：

Շուտով պարզվեց, որ գեղեցկուհին հպարտ է ու շուտ վիրավորվող, և Փոքրիկ իշխանը նրա ձեռքին տանջահար եղավ: Ծաղիկը փուշ ուներ, և մի անգամ նա Փոքրիկ իշխանին ասաց.

“老虎，让它张着爪子来吧！”

— Թող նույնիսկ վագրեր գան, ես նրանց ճանկերից չեմ վախենում:

小王子顶了她一句：“在我这个星球上没有老虎，而且，老虎是不会吃草的”。

— Իմ մոլորակի վրա վագրեր չկան, — առարկեց Փոքրիկ իշխանը: — Բացի այդ, վագրը խոտ չի ուտում:

花儿轻声说道：“我并不是草。”

— Ես խոտ չեմ, — վիրավորվեց ծաղիկը:

“真对不起。”

— Ներեցեք ինձ…

“我并不怕什么老虎，可我讨厌穿堂风。你没有屏风？”

— Չէ՛, վագրը ինձ համար սարսափելի չէ, բայց ես շատ եմ վախենում միջանցիկ քամուց: Դուք շիրմա չունե՞ք…

小王子思忖着：“讨厌穿堂风……这对一株植物来说，真不走运，这朵花儿真不大好伺候……”

«Բույս է և դեռ միջանցիկ քամուց վախենում է… շատ զարմանալի է…, — մտածեց Փոքրիկ իշխանը: — Ի՜նչ ծանր բնավորություն ունի այս ծաղիկը»:

“晚上您得把我保护好。你这地方太冷。在这里住得不好，我原来住的那个地方……”

— Իրիկնամուտին խնդրում եմ ինձ ծածկեց: Շատ ցուրտ է ձեզ մոտ: Ձեր մոլորակը բոլորովին հարմարավետ չէ: Ա՛յ, որտեղից ես եկել եմ…

但她没有说下去。她来的时候是粒种子。她哪里见过什么别的世界。她叫人发现她是在凑一个如此不太高明的谎话，她有点羞怒，咳嗽了两三声。她的这一招是要小王子处于有过失的地位，她说道：

Նա խոսքը չավարտեց: Չէ՞ որ նա այստեղ էր ընկել, երբ ընդամենը սերմի հատիկ էր և ուրիշ մոլորակների մասին ոչինչ չէր կարող գիտենալ: Հիմարություն է սուտ ասելը, մանավանդ որ հեշտությամբ կարող ես բռնվել: Գեղեցկուհին շփոթվեց, հետո մեկ-երկու անգամ հազաց, որպեսզի Փոքրիկ իշխանն զգար, որ շատ մեղավոր է նրա առաջ:

“屏风呢？”

— Ի՞նչ եղավ շիրման…

“我这就去拿。可你刚才说的是……”

— Ես ուզում էի գնալ շիրման բերելու, բայց հո չէի՞ կարող մինչև վերջ ձեզ չլսել:

于是花儿放开嗓门咳嗽了几声，依然要使小王子后悔自己的过失。

Ծաղիկն ավելի ուժեղ սկսեց հազալ. թող, այնուամենայնիվ, տղայի խիղճը տանջի:

尽管小王子本来诚心诚意地喜欢这朵花，可是，这一来，却使他马上对她产生了怀疑。小王子对一些无关紧要的话看得太认真，结果使自己很苦恼。

Թեև Փոքրիկ իշխանը սիրեց սքանչելի ծաղիկը և շատ ուրախ էր նրան ծառայելու համար, բայց շուտով նրա սիրտը կասկած ընկավ: Դատարկ խոսքերին սկսեց նշանակություն տալ և իրեն շատ դժբախտ զգալ:

有一天他告诉我说：“我不该听信她的话，绝不该听信那些花儿的话，看看花，闻闻它就得了。我的那朵花使我的星球芳香四溢，可我不会享受它。关于老虎爪子的事，本应该使我产生同情，却反而使我恼火……”

— Ես իզուր էի նրան լսում, — մի անգամ սիրտը բացեց նա: — Երբեք չպետք է լսել, թե ինչ են ասում ծաղիկները: Հարկավոր է ուղղակի նայել նրանց ու շնչել նրանց բույրը: Իմ ծաղիկն իր բուրմունքով լցրել է ամբողջ մոլորակը, իսկ ես չէի կարողանում դրա համար ուրախանալ: Վագրերի ու մագիլների մասին նրա խոսակցությունները… դրանք պետք է ինձ վրա ազդեին, ինձ հուզեին, իսկ ես ջղայնանում էի…

他还告诉我说：

Եվ հետո նա խոստովանեց.

“我那时什么也不懂！我应该根据她的行为，而不是根据她的话来判断她。她使我的生活芬芳多彩，我真不该离开她跑出来。我本应该猜出在她那令人爱怜的花招后面所隐藏的温情。花是多么自相矛盾！我当时太年青，还不懂得爱她。”

— Ես այն ժամանակ ոչինչ չէի հասկանում: Հարկավոր էր ոչ թե խոսքերով, այլ գործերով դատել: Նա ինձ էր նվիրում իր բուրմունքը, լուսավորում էր իմ կյանքը: Ես չպետք է փախչեի: Նրա խղճուկ խորամանկությունների տակ ես պետք է քնքշություն տեսնեի: Այնքան անհետևողական են ծաղիկները… Բայց ես շատ ջահել էի այն ժամանակ և դեռ սիրել չգիտեի:

IX

IX

我想小王子大概是利用一群候鸟迁徙的机会跑出来的。在他出发的那天早上，他把他的星球收拾得整整齐齐，把它上头的活火山打扫得干干净净。——他有两个活火山，早上热早点很方便。

Որքան ես հասկացա, նա որոշել էր ճանապարհորդել չվող թռչունների հետ: Վերջին առավոտը նա սովորականից ավելի եռանդով սկսեց մաքրել ու հավաքել իր մոլորակը: Խնամքով մաքրեց գործող հրաբուխները: Նա երկու գործող հրաբուխ ուներ: Առավոտները շատ հարմար է նրանց վրա նախաճաշ տաքացնել:

他还有一座死火山，他也把它打扫干净。他想，说不定它还会活动呢！打扫干净了，它们就可以慢慢地有规律地燃烧，而不会突然爆发。火山爆发就象烟囱里的火焰一样。

Բացի այդ, կար նաև մի հանգած հրաբուխ: Բայց նա մտածեց, որ ինչ ասես կարող է պատահել, դրա համար էլ մաքրեց նաև հանգած հրաբուխը: Երբ հրաբուխները լավ ես մաքրում, նրանք հանգիստ ու անաղմուկ են վառվում, առանց ժայթքումների: Հրաբուխի ժայթքումը նույնն է, ինչ որ վառարանի խողովակի հրդեհը, երբ կպչում է նրա միջի մուրը:

当然，在我们地球上我们人太小，不能打扫火山，所以火山给我们带来很多很多麻烦。

Ինչ խոսք, մենք՝ երկրի վրայի մարդիկս, շատ փոքրիկ ենք և չենք կարող մաքրել մեր հրաբուխները: Ահա թե ինչու են նրանք այդքան տհաճություն պատճառում մեզ:

小王子还把剩下的最后几颗猴面包树苗全拔了。他有点忧伤。他以为他再也不会回来了。这天，这些家常活使他感到特别亲切。

Փոքրիկ իշխանը տխրությամբ պոկեց նաև բաոբաբի վերջին ծիլերը: Նա կարծում էր, թե երբեք այլևս չի բերադառնա, բայց այդ առավոտյան սովորական աշխատանքը նրան չտեսնած հաճույք էր պատճառում:

当他最后一次浇花时，准备把她好好珍藏起来。他发觉自己要哭出来。

Իսկ երբ վերջին անգամ ջրեց սքանչելի ծաղիկն ու պատրաստվում էր ապակիով ծածկել այն, նա նույնիսկ ուզեց լաց լինել:

“再见了。”他对花儿说道。

— Մնաք բարով, — ասաց:

可是花儿没有回答他。

Գեղեցկուհին չպատասպանեց:

“再见了。”他又说了一遍。

— Մնաք բարով, — կրկնեց Փոքրիկ իշխանը:

花儿咳嗽了一阵。但并不是由于感冒。

Ծաղիկը հազաց, բայց դա մրսելուց չէր:

她终于对他说道：“我方才真蠢。请你原谅我。希望你能幸福。”

— Ես հիմար էի, — ասաց նա վերջապես:

花儿对他毫不抱怨，他感到很惊讶。他举着罩子，不知所措地伫立在那里。他不明白她为什么会这样温柔恬静。

— Ներիր ինձ: Եվ աշխատիր երջանիկ լինել: Եվ ոչ մի հանդիմանություն: Փոքրիկ իշխանը շատ էր զարմացել: Նա, ապակին ձեռքին, սառել, մնացել էր կանգնած: Որտեղի՞ց էր այդ մեղմ քնքշությունը:

“的确，我爱你。”花儿对他说道：“但由于我的过错，你一点也没有理会。这丝毫不重要。不过，你也和我一样的蠢。希望你今后能幸福。把罩子放在一边吧，我用不着它了。”

— Այո՛, այո՛, ես սիրում եմ քեզ, — լսեց նա: — Ես մեղավոր եմ, որ դու չգիտեիր այդ: Բայդ դա կարևոր էլ չէ: Ասենք, դու էլ էիր ինձ նման հիմար: Աշխատիր երջանիկ լինել… թող այդ ապակին, այն ինձ այլևս պետք չէ:

“要是风来了怎么办？”

— Բայց քամին…

“我的感冒并不那么重……夜晚的凉风对我倒有好处。我是一朵花。”

— Ես այնքան էլ մրսած չեմ… գիշերային զովը ինձ նույնիսկ օգուտ կտա… չէ՞ որ ես ծաղիկ եմ…

“要是有虫子野兽呢？……”

— Բայց գազանները, միջատները…

“我要是想认识蝴蝶，经不起两三只尺蠖是不行的。据说这是很美的。不然还有谁来看我呢？你就要到远处去了。至于说大动物，我并不怕，我有爪子。”

— Դե պետք է մի երկու թրթուր հանդուրժեմ, եթե ուզում եմ թիթեռների հետ ծանոթանալ… Նրանք պետք է որ շատ լավիկը լինեն: Թե չէ, ո՞վ պիտի ինձ այցելի: Չէ՞ որ դու հեռվում կլինես: Իսկ մեծ գազաններից ես չեմ վախենում: Ես մագիլներ ունեմ:

于是，她天真地显露出她那四根刺，随后又说道：

Եվ նա պարզամտորեն ցույց տվեց իր չորս փշերը: Հետո ավելացրեց.

“别这么磨蹭了。真烦人！你既然决定离开这儿，那么，快走吧！”

— Էլ մի ձգձգիր… դա անտանելի է… Եթե որոշել ես գնալ՝ գնա:

她是怕小王子看见她在哭。她是一朵非常骄傲的花……

Նա չէր ուզում, որ Փոքրիկ իշխանը տեսնի, թե ինչպես է ինքը լալիս: Դա մի շատ հպարտ ծաղիկ էր:

X

X

在附近的宇宙中，还有 325、326、327、328、329、330 等几颗小行星。他就开始访问这几颗星球，想在那里找点事干，并且学习学习。

Փոքրիկ իշխանի մոլորակին ամենից շատ մոտիկ էին № 325, 326, 327, 329 և 330 փոքրիկ մոլորակները: Դրա համար էլ նա որոշեց նախ և առաջ այցելել դրանց: Չէ՞ որ պետք էր մի որևէ զբաղմունք գտնել և, բացի այդ, որոշ բաներ էլ սովորել:

第一颗星球上住着一个国王。国王穿着用紫红色和白底黑花的毛皮做成的大礼服，坐在一个很简单却又十分威严的宝座上。

Առաջին մոլորակի վրա մի թագավոր էր ապրում: Ծիրանիով և կնգունի մորթիով պճնված՝ նա բազմել էր շատ հասարակ, բայց, այնուամենայնիվ, փառահեղ իր գահին:

当他看见小王子时，喊了起来：
“啊，来了一个臣民。”

— Ահա և հպատակը, — բացականչեց թագավորը՝ տեսնելով Փոքրիկ իշխանին:

小王子思量着：“他从来也没有见过我，怎么会认识我呢？”

«Այդ ինչպե՞ս ճանաչեց, — անցավ Փոքրիկ իշխանի մտքով, — չէ՞ որ նա ինձ առաջին անգամ է տեսնում»:

他哪里知道，在那些国王的眼里，世界是非常简单的：所有的人都是臣民。

Նա չգիտեր, որ թագավորները աշխարհին շատ հասարակ հայացքով են նայում: Նրանց համար բոլոր մարդիկ հպատակներ են:

国王十分骄傲，因为他终于成了某个人的国王，他对小王子说道：“靠近些，好让我好好看看你。”

— Արի մոտիկ, ուզում եմ քեզ լավ տեսնել, — ասաց թագավորը սարսափելի հպարտ, որ կա մեկը, որի համար նա կարող է թագավոր լինել:

小王子看看四周，想找个地方坐下来，可是整个星球被国王华丽的白底黑花皮袍占满了。他只好站在那里，但是因为疲倦了，他打起哈欠来。

Փոքրիկ իշխանը շուրջը նայեց մի որևէ տեղ գտնելու հույսով, բայց թագավորի կնգումե հոյակապ պատմուճանը ծածկել էր ամբողջ մոլորակը: Եվ նա նման կանգնաշ ու քանի որ շատ էր հոգնած, հորանջեց.

君王对他说：“在一个国王面前打哈欠是违反礼节的。我禁止你打哈欠。”

— Վարվելակարգը թույլ չի տալիս միապետի ներկայությամբ հորանջել, — ասաց թագավորը: — Ես քեզ արգելում եմ հորանջել:

小王子羞愧地说道：“我实在忍不住，我长途跋涉来到这里，还没有睡觉呢。”

— Ես չկարողացա ինձ զսպել, — շփոթված ասաց Փոքրիկ իշխանը: — Ես երկար ճանապարհ եմ անցել և բոլորովին չեմ քնել…

国王说：“那好吧，我命令你打哈欠。好些年来我没有看见过任何人打哈欠。对我来说，打哈欠倒是新奇的事。来吧，再打个哈欠！这是命令。”

— Որ այդպես է, ես քեզ հրամայում եմ հորանջել. — ասաց թագավորը: — Ես շատ վաղուց է, որ չեմ տեսել, թե ինչպես ես հորանջում: Ինձ համար դա նույնիսկ հետաքրքիր է: Այսպես ուրեմն, հորանջի՛ր: Այդպես է իմ կամքը:

“这倒叫我有点紧张……我打不出哈欠来了……”小王子红着脸说。

— Բայց… ես քաշվում եմ… ես այլևս չեմ կարող… — շշնջաց Փոքրիկ իշխանն ու ամբողջովին կարմրեց:

“嗯！嗯！”国王回答道：“那么我……命令你忽而打哈欠，忽而……”

— Հըմ, հըմ… Այդ դեպքում… այդ դեպքում ես կարգադրում եմ մերթ հորանջել, մերթ…

他嘟嘟囔囔，显出有点恼怒。

Թագավորը շփոթվեց և նույնիսկ, կարծես թե, ջղայնացավ:

因为国王所要求的主要是保持他的威严受到尊敬。他不能容忍不听他的命令。他是一位绝对的君主。可是，他却很善良，他下的命令都是有理智的。

Չէ՞ որ թագավորի համար ամենակարևորն այն է, որ առանց խոսքի ենթարկվեն իրեն: Անհնազանդություն նա չէր հանդուրժի: Դա մի բացարձակ միապետ էր: Բայց նա շատ բարի էր, դրա համար էլ միայն խելացի հրամաններ էր տալիս:

他常常说：“如果我叫一位将军变成一只海鸟，而这位将军不服从我的命令，那么这就不是将军的过错，而是我的过错。”

«Եթե ես իմ գեներալին հրամայեմ ճայ դառնալ, — ասում էր թագավորը, — ու եթե գեներալը հրամանը չկատարի, դա ոչ թե նրա, այլ իմ հանցանքն է»:

小王子腼腆地试探道：“我可以坐下吗？”

— Կարելի՞ է նստել, — անհամարձակ ասաց Փոքրիկ իշխանը:

“我命令你坐下。”国王一边回答，一边庄重地把他那白底黑花皮袍大襟挪动了一下。

— Հրամայում եմ, նստի՛ր, — պատասխանեց թագավորը և վեհապանծ շարժումով վեր քաշեց իր կնգումե պատմուճանի մի քղանցքը:

可是小王子感到很奇怪。这么小的行星，国王他对什么进行统治呢？

Բայց Փոքրիկ իշխանը մի բան չէր կարողանում հասկանալ: Այսքան փոքր մոլորակի վրա ի՞նչ է կառավարում թագավորը:

他对国王说：“陛下……请原谅，我想问您……”

— Ձերդ մեծություն, — սկսեց նա, — կարո՞ղ եմ մի հարց տալ…

国王急忙抢着说道：“我命令你问我。”

— Հրամայում եմ, հարցրո՛ւ, — շտապ ասաց թագավորը:

“陛下……你统治什么呢？”

— Ձերդ մեծություն… դուք ի՞նչ եք կառավարում…

国王非常简单明了地说：“我统治一切。”

— Ամեն ինչ, — ուղղակի պատասխանեց թագավորը:

“一切？”

— Ամեն ի՞նչ…

国王轻轻地用手指着他的行星和其他的行星，以及所有的星星。

Թագավորը, համեստորեն ձեռքը շարժելով, ցույց տվեց իր մոլորակը, ինչպես նաև մյուս մոլորակներն ու աստղերը:

小王子说：“统治这一切？”

— Եվ այս բոլորը դո՞ւք եք կառավարում, — հարցրեց Փոքրիկ իշխանը:

“统治这一切。”

— Այո, — պատասխանեց թագավորը:

原来他不仅是一个绝对的君主，而且是整个宇宙的君主。

Նա այդպես ասած, որովհետև իրոք լիիրավ միապետ էր և ոչ մի սահման ու սահմանափակում չէր ճանաչում:

“那么，星星都服从您吗？”

— Եվ աստղերը ձեզ ենթարկվո՞ւմ են, — հարցրեց Փոքրիկ իշխանը:

“那当然！”国王对他说，“它们立即就得服从。我是不允许无纪律的。”

— Դե իհարկե, — պատասխանեց թագավորը: — Աստղերն անմիջապես ենթարկվում են. ես անհնազանդություն չեմ հանդուրժում:

这样的权力使小王子惊叹不已。如果掌握了这样的权力，那么，他一天就不只是看到四十三次日落，而可以看到七十二次，甚至一百次，或是二百次日落，也不必要去挪动椅子了！

Փոքրիկ իշխանը հիացած էր: Ա՛յ, եթե ինքը նման հզորություն ունենար: Այն ժամանակ ոչ թե քառասունչորս, այլ յոթանասուներկու, նույնիսկ հարյուր անգամ կդիտեր վերջալույսը և այն էլ առանց աթոռը տեղից շարժելու:

由于他想起了他那被遗弃的小星球，心里有点难过，他大胆地向国王提出了一个请求：

Այստեղ նա նորից հիշեց իր լքված մոլորակը, տխրեց և սիրտ անելով՝ թագավորին խնդրեց.

“我想看日落，请求您……命令太阳落山吧……”

— Ես կուզենայի վերջալույս տեսնել… խնդրում եմ, բարի լինեք հրամայել արևին, որ մայր մտնի…