Mažasis princas / Бәләкәй шаһзат — w językach litewskim i baszkirskim. Strona 8

Litewsko-baszkirska dwujęzyczna książka

Antoine de Saint-Exupéry

Mažasis princas

Антуан де Сент-Экзюпери

Бәләкәй шаһзат

Tačiau į mano klausimą jis neatsakė. Tik paprastai tarė:

Әммә ул яуап бирмәне. Ул ябай ғына:

— Vanduo gali būti ir atgaiva širdžiai…

— Йөрәккә лә һыу кәрәк була…

Nesupratau jo žodžių, bet tylėjau… Puikiai žinojau, kad nereikia klausinėti.

Миң аңламаным, әммә өндәшмәнем. Унан һорашырға кәрәкмәгәнен мин белә инем.

Jis buvo pavargęs ir atsisėdo. Aš atsisėdau šalia. Kiek patylėjęs jis tarė:

Ул арыны. Ҡомға ултырҙы. Мин эргәһенә ултырҙым. Өндәшмәй ултырып алдыҡ. Һуңынан ул әйтте:

— Žvaigždės gražios, nes kažkur auga gėlė, kurios nematyti…

— Йондоҙҙар бигерәк матур, сөнки ҡайҙалыр шунда сәскә бар, үҙе күренмәһә лә…

Atsakiau „žinoma“ ir tylėdamas žiūrėjau į mėnulio apšviestas smėlio vilnis.

— Эйе, әлбиттә, — тинем генә мин, ай менән яҡтыртылған тулҡынлы ҡомға ҡарап.

— Dykuma graži, — pridūrė jis.

— Сүллек тә матур… — өҫтәне Бәлкәй шаһзат.

Tai buvo tiesa. Dykuma man visada patiko. Sėdi ant smėlio kopos. Nieko nematai. Nieko negirdi. Ir vis dėlto tyla tarsi spinduliuoja…

Быныһы ысын. Миңә сүллектә гел оҡшай ине. Ҡом өйөмөндә ултыраһың. Бер ни күренмәй. Бер ни ишетелмәй. Һәм шулай ҙа ҡаранғыла ниҙер яҡтыра…

— Dykuma atrodo graži dar ir dėl to, — paaiškino mažasis princas, — kad kažkur slepia šulinį…

— Беләһеңме нимәһе менән сүллек яҡшы? — тине ул. — Унда ҡайҙалыр шишмәләр йәшенәләр…

Nustebau staiga supratęs, kodėl taip paslaptingai švyti smėlis. Kai buvau mažas berniukas, gyvenau sename name, ir žmonės pasakojo, kad jame paslėptas lobis. Žinoma, niekas niekada jo nerado, gal nė neieškojo. Tačiau jis tarsi užbūrė visą namą. Savo širdyje mano namas slėpė paslaptį…

Мин һайран ҡалдым, һәм ҡапыл, ҡомдараҙан сыҡҡан серле яҡтылыҡтың ни аңлатҡанын төшөндөм. Ҡасандыр, бәләкәй малай булып, мин бик боронғо өйҙә йәшәнем — һөйләйҙәр ине, имеш, шунда хазина йәшерелгән тип. Әлбиттә, берәү ҙә уны табып асманы, ә бәлки, берәү ҙә бер ҡасан да уны эҙләмәгәндер ҙә. Тик уның арҡаһында өй арбалған кеүек ине: үҙ йөрәгендә ул сер һаҡлай ине…

— Taip, — pasakiau mažajam princui, — nesvarbu, ar tai namas, ar žvaigždės, ar dykuma, bet jų grožio šaltinis nematomas!

— Эйе, — тинем мин. — Өй булһынмы, йондоҙҙар йә сүллек — уларҙа иң күркәме күҙ менән күреп булмағаны.

— Aš labai džiaugiuosi, kad tu sutinki su mano drauge lape.

— Минең дуҫым Төлкө менән риза булыуыңа мин бик шатмын, — өндәште Бәләкәй шаһзат.

Paskui mažasis princas užmigo, aš paėmiau jį ant rankų ir leidausi į kelią. Buvau susijaudinęs. Man atrodė, kad nešu trapų lobį. Regėjosi, Žemėje nėra nieko trapesnio.

Һуңынан ул йоҡлап китте, мин кны ҡулға алдым да артабан киттем. Мин тулҡынлана инем. Мин мурт хазина алып китеп барам кеүек тойа инем. Миңә хатта беҙҙең Ерҙә бынан да нескәрәк нәмә юҡ кеүек тойола ине.

Mėnulio šviesoje žiūrėjau į blyškią kaktą, į užmerktas akis, į vėjyje virpčiojančias plaukų sruogeles ir mąsčiau: „Tai, ką aš matau, tėra žievė. Svarbiausio nematyti…“

Ай яҡтыһында мин уның ағарынған маңлайына, йомолған керпектәренә, елгә елберләгән алтын сәстәре өлтөктәренә баға инем, һәм үҙемә «был тик тышлыҡ ҡына» тип әйтә инем. Иң мөһиме — күҙ менән күреп булмағаны…

Jo pravertos lūpos šyptelėjo, ir aš pagalvojau: „Kai žiūriu į šį miegantį princą, mane labiausiai jaudina jo ištikimybė gėlei, rožės paveikslas, kuris švyti jame tarsi žibinto liepsna net tada, kai jis miega…“ Ir supratau, kad jis kur kas trapesnis, nei atrodo. Žibintus reikia rūpestingai saugoti: vėjo gūsis juos gali užpūsti… Taip žingsniuodamas auštant priėjau šulinį.

Уның ярымасыҡ ирендәре йылмайыуҙа ҡыбырланы, һәм мин үҙемә өҫтәп әйттем: был йоҡлап ятҡан Бәләкәй шаһзатта иң тәьҫирлеһе уның сәскәгә тоғролоғо, йоҡлағанда ла, шәм утының теле кеүек уның күңелендә балҡыған роза образы. Шәмдәрҙе һаҡларға кәрәк: ел иҫеүе уларҙы һүндереүе мөмкин…

Jis nusijuokė, palietė virvę, ėmė sukti skridinį

Шулай атлап таңда мин ҡоҙоҡҡа еттем.

XXV

XXV

— Žmonės, — tarė mažasis princas, — grūdasi į greituosius traukinius nežinodami, ko ieško. Todėl jie blaškosi ir sukasi ratu…

— Кешеләр тиҙ йөрөшлө поезддарға ултыралар, ләкин улар үҙҙәре лә ни эҙләгәндәрен аңламайҙар, — тине Бәләкәй шаһзат. — Шуға ла улар тынғы белмәй теге йә был яҡҡа ташланалар…

Paskui pridūrė:

Һуңынан өҫтәне:

— Ir visiškai veltui…

— Һәм барыһы ла юҡҡа…

Šulinys, kurį priėjome, buvo ne toks kaip kiti Sacharos šuliniai. Sacharos šuliniai — tiesiog duobės, išraustos smėlyje. Mūsiškis panėšėjo į kaimo šulinį. Tačiau čia nebuvo jokio kaimo ir aš pamaniau, kad sapnuoju.

Беҙ килеп еткән ҡоҙоҡ, Сахаралағы башҡа ҡоҙоҡтар кеүек түгел ине. Ғәҙәттә бындағы ҡоҙоҡ — ҡомдағы соҡор. Ә был иң ысын ауыл ҡоҙоғо ине. Тик эргәлә бер ауыл да юҡ ине, шуға ла мин быны төш тип уйланым.

— Keista, — tariau mažajam princui, — čia viskas po ranka: ir skridinys, ir kibiras, ir virvė…

— Ҡайһылай сәйер, — тинем мин Бәләкәй шаһзатҡа, — бында барыһы ла әҙерләнгән: сығыры ла, биҙрәһе лә, бауы ла…

Jis nusijuokė, palietė virvę, ėmė sukti skridinį. Ir skridinys sugirgždėjo, kaip girgžda sena vėtrungė, kai ją pagaliau pajudina užsimiegojęs vėjas.

Ул көлөп ебәрҙе, бауға тейҙе, сығырҙы әйләндерә башланы. Сығыр шығырлай башланы, әйтерһең дә, оҙаҡ ваҡыт елһеҙ тутыҡҡан боронғо флюгер…

— Girdi? — paklausė mažasis princas. — Mes pažadinome šulinį, ir jis uždainavo.

— Ишетәһеңме? — тине Бәләкәй шаһзат. — Беҙ ҡоҙоҡто уяттыҡ, һәм ул йырлай башланы…

Nenorėjau, kad jis pavargtų.

Мин ул арыр тип ҡурҡтым.

— Leisk man, — tariau. — Tau per sunku.

— Мин үҙем һыу тултырырмын, — тинем мин, — һинең хәлеңдән килмәҫ ул.

Lėtai ištraukiau kibirą ir pastačiau ant šulinio krašto. Mano ausyse tebeskambėjo girgždančio skri93 dinio giesmė, kibire raibuliavo vanduo, jo paviršiuje žaidė saulės zuikučiai.

Мин яйлап тулы биҙрәне сығарҙым да ышансылы итеп ҡоҙоҡтоң таш ҡырына ултырттым. Ҡолаҡтарымда һаман да шығырлаған сығырҙың йыры ишетелә ине, биҙрәләге һыу һаман тирбәләнә ине, һәм унда ҡояш ҡуяндары емелдәй ине.

— Noriu gurkštelėti šito vandens, — tarė mažasis princas. — Leisk man atsigerti…

— Мин был һыуҙан йотҡом килә, — шымланы Бәләкәй шаһзат. — Эсеп туйынырға бир миңә…

Ir tada aš supratau, ko jis ieškojo!

Һәм мин ул ни эҙләгәнен аңланым.

Pakėliau kibirą jam prie lūpų. Jis atsigėrė užsimerkęs. Tai buvo panašu į šventės vaišes. Šis vanduo buvo ne tik gėrimas. Jis radosi iš ilgos kelionės po žvaigždėm, iš skridinio giesmės, iš mano rankų pastangų. Jis buvo atgaiva širdžiai, tarsi dovana.

Мин биҙрәне уның ирендәренә яҡынлаттым. Ул күҙҙәрен йомоп эсә ине. Был инде иң зиннәтле табын кеүек ине. Был һыу ябайҙан булманы. Ул йондоҙҙар аҫтындағы оҙон юлдан, сығыр шығырлауынан, минең ҡулдар көсөргәнешенән тыуған ине. Ул йөрәккә бүләк кеүек ине.

Kai buvau mažas berniukas, taip man švytėdavo Kalėdų dovanos: Kalėdų eglutės šviesa, vidurnakčio mišių muzika, švelnūs šypsantys veidai.

Мин бәләкәй саҡта минең өсөн шулай итеп Раштыуа бүләктәре яҡтырта инеләр: шыршылағы шәм балҡыуы, төн уртаһы ғибәҙәте мәлендәге орган йыры, мөләйем йылмайыуҙар менән.

— Tavo planetoje, — tarė mažasis princas, — viename sode žmonės augina penkis tūkstančius rožių… ir neranda, ko ieško…

— Һинең ҡауҡабыңда, — тине Бәләкәй шаһзат, — кешеләр бер баҡсала биш мең роза сәскәһе үҫтерәләр… һәм ни эҙләгәндәрен таба алмайҙар…

— Neranda, — atsakiau.

— Таба алмайҙар, — ризалаштым мин.

— O juk tai, ko jie ieško, būtų galima rasti vienoje rožėje ar gurkšnyje vandens…

— Ә һуң бит улар эҙләгәнде берҙән бер розала табырға була, бер йотом һыуҙа…

— Žinoma, — atsakiau.

— Эйе, әлбиттә, — ризалаштым мин.

Mažasis princas pridūrė:

Һәм Бәләкәй шаһзат әйтте:

— Bet akys aklos. Reikia ieškoti širdimi.

— Күҙҙәр һуҡыр. Йөрәк менән эҙләргә кәрәк.

Atsigėriau vandens. Kvėpuoti buvo lengva. Auštant smėlis atrodo medaus spalvos. Ir ši medaus spalva mane džiugino. Bet kodėl man buvo taip liūdna?..

Мин һыу эстем. Еңел тын алына ине. Ҡояш ҡалҡҡан мәлдә ҡом, бал кеүек, алтын төҫкә инә. Һәм бынынһан да мин бәхетле инем. Нимәнән миңә борсолорға һуң?

— Tu privalai tesėti savo pažadą, — švelniai tarė mažasis princas, vėl atsisėdęs šalia manęs.

— Һин һүҙеңде тоторға тейешһең, — йомшаҡ итеп әйтте Бәләкәй шаһзат, ҡабат минең яныма ултырып.

— Kokį pažadą?

— Ниндәй һүҙемде?

— Tu žinai… antsnukį mano avelei… Juk aš atsakingas už tą gėlę!

— Иҫләйһеңме, һин вәғәҙә иткән инең… минең бәрәсемә морондоҡ… Мин бит теге сәскә өсөн яуаплымын.

Išsiėmiau iš kišenės piešinių eskizus. Mažasis princas juos pastebėjo ir nusijuokė.

Мин кеҫәмдән һүрәттәремде сығарҙым. Бәләкәй шаһзат уларға ҡараны ла көлөп ебәрҙе:

— Tavo baobabai truputį panašūs į kopūstus…

— Баобтарың һинең кәбеҫтәгә оҡшаған…

— Nejau?
O aš taip didžiavausi savo baobabais!

Ә мин баобабтарым менән шул тиклем ғорурлана инем!

— O tavo lapė… jos ausys… truputį panašios į ragus… Jos per ilgos!

— Ә төлкөңдөң ҡолаҡтары…тап мөгөҙ кеүек! Һәм шундай оҙон!

Jis ir vėl nusijuokė.

Һәм ул ҡабат көлдө.

— Tu neteisus, mažyli. Aš juk nieko ir nemokėjau piešti, tik smauglius iš išorės ir iš vidaus.

— Һин ғәҙелһеҙһең, дуҫҡай. Мин бер ҡасан да һүрәт төшөрә белмәй инем — эсле тышлы быуар йыландарҙы ғына булмаһа.

— Tiek to, bus gerai, — tarė jis. — Vaikai supras.

— Ярай инде, — тынысландырҙы ул мине. — Балалар былай ҙа аңлар.

Taigi aš nupiešiau antsnukį. Ir kai atidaviau jį mažajam princui, man suspaudė širdį.

Һәм мин һарыҡ бәрәсенә морондоҡ төшөрөп бирҙем. Мин һүрәтте Бәләкәй шаһзатҡа бирҙем дә йөрәгем ҡыҫылды.

— Tu kažką sumanei, bet man nesakai…

— Һин ниҙер уйланың да миңә өндәшмәйһең…

Tačiau jis neatsakė.

Тик ул яуап бирмәне.

— Žinai, — tarė jis, — rytoj sukanka metai, kai aš nukritau į Žemę…

— Беләһеңме, — тине ул, — мин һеҙгә, Ергә, килеп эләгеүемә иртәгә бер йыл буласаҡ…

Paskui patylėjęs pridūrė:

Һәм тымды. Һуңынан өҫтәне:

— Nukritau visai netoli šios vietos…

— Мин ошо урындан бик яҡында ғына килеп төштөм…

Ir paraudo.

Һәм ҡыҙарҙы.

Ir vėl, nesuprasdamas kodėl, pajutau keistą graudulį.

Һәм ҡабат, Хоҙай белһенме ниҙән, күңелемдә ауыр булып китте.

Vis dėlto man šovė į galvą vienas klausimas:
— Vadinasi, prieš savaitę, tą rytą, kai mudu susipažinome, tu ne šiaip sau vaikštinėjai visiškai vienas už tūkstančio mylių nuo žmonių gyvenamų vietų? Tu ėjai į tą vietą, kur nukritai?

Мин шулай ҙа һораным:
— Тимәк, аҙна элек, беҙ танышҡан иртәлә, һин яңғыҙың бында, кешеләр торлағынан меңәрләгән саҡрымдарҙа, бушҡа ғына йөрөмәгәнһең? Һин ҡасандыр килеп төшкән урыныңа кире килә ята инең?

Mažasis princas vėl paraudo.

Бәләкәй шаһзат тағы нығыраҡ ҡыҙарҙы.

Aš neryžtingai pridūriau:

Ә мин ҡыйыуһыҙ өҫтәнем:

— Gal dėl metinių?..

— Бәлки, йыл тулып килгәнгәлер?

Mažasis princas vėl išraudo. Jis niekad neatsakinėdavo į klausimus, bet kai išrausti, tai reiškia „taip“, ar ne?

Һәм ул ҡабат ҡыҙарҙы. Ул минең бер һорауыма ла яуап бирмәне, ә һуң бит ҡыҙырғанда, «эйе» тигәнде аңлата, шулай түгелме?

— Ak, — pradėjau, — aš bijau…

— Миңә ҡурҡыныс… — көрһөнөп башланым мин.

Bet jis atsakė:

Тик ул әйтте:

— Dabar tau reikia dirbti. Eik prie savo mašinos. Aš lauksiu tavęs čia. Grįžk rytoj vakare…

— Һиңә эшкә керешергә кәрәк. Бар үҙеңдең машинаңа. Мин һине бында көтөрмөн. Иртәгә кис кире кил…

Bet man buvo neramu. Prisiminiau lapę. Kai leidiesi prijaukinamas, gali tekti ir paverkti…

Әммә миңә тынысыраҡ булып китмәне. Мин Төлкөнө иҫкә алдым. Үҙеңде ҡулға өйрәтергә бирһәң, һуңынан иларға ла тура килә.

XXVI

XXVI

Šalia šulinio stūksojo senos akmeninės sienos griuvėsiai. Kitą vakarą baigęs darbą grįžau ten ir jau iš tolo pamačiau, kad mažasis princas sėdi ant sienos nukoręs kojas. Išgirdau jo balsą:

Ҡоҙоҡтан йыраҡ түгел боронғо таш диуарҙың емереклектәре һаҡланып ҡалған ине. Киләһе кискә, эште тамамлап, мин шул урынға кире килдем, һәм алыҫтан уҡ Бәләкәй шаһзаттың диуар ҡырында аяғын һәлендереп ултырғанын күрҙем. Һәм уның тауышын ишеттем:

— Argi tu neprisimeni? — kalbėjo jis. — Tai buvo visai ne čia!

— Һин хәтерләмәйһеңме ни? — ти ине ул. — Был бөтөнләй бында түгел ине.

Tikriausiai kažkas jam atsakė, nes jis paprieštaravo:

Күрәһең, кемдер уға яуап ҡайтара ине, сөнки ул ҡаршы килеп:

— Taip, taip, diena ta pati, bet vieta kita…

— Һуң эйе, был, көнгә көн, бер йыл элек булды, әммә икенсе урында…

Toliau tebežingsniavau prie sienos, bet vis dar nieko nemačiau ir negirdėjau. O mažasis princas ir vėl kažkam atsakė:

Мин тиҙерәк атланым. Әммә бер ҡайҙа ла диуар тирәһендә мин һис кемде күрмәнем дә ишетмәнем дә. Шул арала Бәләкәй шаһзат ҡабат кемгәлер яуапланы:

— …Na, žinoma. Pamatysi, kur smėlyje prasideda mano pėdos. Palauk manęs ten. Šiąnakt aš ateisiu.

— Эйе, әлбиттә. Һин ҡом өҫтөндә минең эҙҙәремде табырһың. Шунан көтөрһөң. Бөгөн төндә мин шунда килермен.

Jau buvau apie dvidešimt metrų nuo sienos, bet vis dar nieko nemačiau.

Диуарға тиклем егерме метр ҡалған ине, ә мин һаман да бер ни күрмәй инем.

Kiek patylėjęs, mažasis princas vėl prašneko:

Оҙаҡҡа һуҙылмаған тынлыҡтан һуң Бәләкәй шаһзат:

— O ar tavo nuodai geri? Ar tu tikra, kad man nereikės ilgai kankintis?

— Ә һинең ағыуың яҡшымы? Һин мине оҙаҡ яфаланырға мәжбүр итмәҫһеңме? — тип һораны.

Suspausta širdim sustojau, bet vis dar nesupratau.

Мин туҡтаным, һәм минең йөрәгем ҡыҫылды, ләкин мин һаман төшөнмәй инем.

— Dabar eik šalin… — tarė jis. — Aš noriu nulipti!

— Ә хәҙер кит, — тине Бәләкәй шаһзат. — Минең аҫҡа ырғып төшкөм килә.

Tada nudelbiau akis žemyn prie sienos papėdės, ir šokte pašokau! Pakėlusi galvą į mažąjį princą, ten buvo viena iš tų geltonų gyvačių, kurios gali nužudyti žmogų per pusę minutės.

Шул саҡ мин күҙемде төшөрҙөм һәм ырғып ебәрҙем! Диуар төбөндә, башын Бәләкәй шаһзатҡа ҡалҡытып, сағыуы ярты дәҡиғәттә үлтергән һары йылан сырмалып ята ине.

Ieškodamas kišenėje revolverio bėgte pasileidau prie jos, bet išgirdusi mano žingsnius gyvatė tyliai nuvinguriavo smėliu tarsi mirštantis upeliukas ir skimbčiodama it metalas neskubėdama pasislėpė tarp akmenų.

Кеҫәмдә алтатарҙы һәрмәп, мин йүгереп уның янына ташландым, әммә аҙымдар тауышынан йылан шым ғына, үлеп барған гөрләүек кеүек, ҡом буйлап ағылып китте, һәм ишетелер-ишетелмәҫ тимер сыңлау менән ашыҡмайынса таштар араһында юғалды.

Pribėgau prie sienos pačiu laiku ir pagavau į glėbį savo mažąjį princą. Jis buvo išblyškęs it drobė.

Мин диуарға Бәләкәй шаһзатымды тотоп алырлыҡ мәлдә генә йүгереп еттем. Ул ҡарҙан да ағыраҡ ине.

— Ką tai reiškia? Kodėl tu kalbiesi su gyvatėmis?

— Һин ниҙәр уйлап сығара башланың, сабый! — ҡысҡырып ебәрҙем мин. — Ни өсөн һин йыландар менән әңгәмә башлайһың?

„Dabar eik šalin… — tarė jis. — Aš noriu nulipti!“ Nuvyniojau jam nuo kaklo amžinąjį auksinį šaliką, sudrėkinau skruostus ir daviau truputėlį atsigerti vandens. Dabar nebedrįsau jo klausinėti. Jis rimtai pažvelgė į mane ir apsivijo man kaklą rankomis. Jutau, kaip daužosi jo širdelė — tarsi mirtinai pašauto paukščio. Jis tarė:

Мин уның ғәҙәттәге алтын шарфын тағаттым. Сикәләрен сылаттым һәм һыу эсергә мәжбүр иттем. Тик бер ни хаҡында ла һорарға ҡыймай инем. Ул миңә етди итеп ҡараны ла, муйынымды ҡулдары менән быуып алды. Мин уның йөрәгенең тибешен ишеттем, әйтерһең дә атылып яраланған ҡоштоҡо кеүек. Ул:

— Džiaugiuosi, kad tu suradai, kas ten buvo atsitikę tavo mašinai. Dabar galėsi grįžti namo…

— Машинаңдың бәләһе ниҙә икәнлеген асыҡлағанға мин шатмын. Хәҙер һин өйөңә ҡайта алаһың… — тине.

— Iš kur žinai?

— Һин ҡайҙан беләһең?!

Kaip tik ketinau jam pasakyti, kad man visai netikėtai pavyko sutaisyti lėktuvą!

Тап ошо мәлдә мин уға, көтмәҫтән үҙосарҙы йүнәтә алғанымды, әйтергә йыйына инем!

Jis neatsakė į mano klausimą, tik tarė:

Ул яуап бирмәне, ул тик:

— Šiandien aš irgi grįžtu namo…

— Мин дә бөгөн өйөмә ҡайтам — тине.

Ir liūdnai pridūrė:

Аҙаҡ моңһоу итеп өҫтәп әйтте:

— Tai kur kas toliau… ir daug sunkiau…

— Был күпкә йырағыраҡ… һәм күпкә ҡыйыныраҡ…

Jutau, kad dedasi kažkas keista. Spaudžiau jį glėbyje tarsi kūdikį ir vis dėlto man atrodė, kad jis slysta žemyn į bedugnę ir aš nieko negaliu padaryti…

Барыһы ла нисектер сәйер ине. Мин уны ныҡ итеп, бәләкәй баланы кеүек, ҡосаҡлай инем, әммә, миңә ул ҡулдарымдан ысҡынып упҡынға төшөп барған кеүек тойола ине, һәм мин уны тотоп ҡалырға хәлһеҙ инем…

Susirūpinusiu žvilgsniu jis žiūrėjo į tolį.

Ул уйсан ғына ҡайҙалыр йыраҡҡа ҡарай ине.

— Aš turiu tavo avelę. Ir dėžę avelei. Ir antsnukį…

— Миндә һинең бәрәсең ҡаласаҡ. Һәм бәрәс өсөн әрйә. Һәм морондоҡ…

Jis liūdnai nusišypsojo.

Һәм ул моңһоу ғына йылмайҙы.

Aš ilgai laukiau. Jutau, kad jis pamažu atsigauna.

Мин оҙаҡ көттөм. Ул үҙ хәленә ҡайтҡандай кеүек ине.

— Tu išsigandai, mažyli…

— Һин ҡурҡҡанһың бит, сабый…

Žinoma, jis buvo išsigandęs! Bet tyliai nusijuokė:

Нисек ҡурҡмаҫҡа инде! Тик ул шым ғына көлөп ебәрҙе:

— Šį vakarą man bus daug baisiau…

— Бөгөн кис миңә күпкә ҡурҡынысыраҡ буласаҡ…

Mane vėl nutvilkė šaltis: jutau, kad atsitiks kažkas nepataisoma. Ir supratau, jog neištverčiau, jei nebegirdėčiau jo juoko. Tas juokas man buvo tarsi šaltinis dykumoje…

Һәм мине ҡабат төҙәтеп булмаҫлыҡ бәлә һиҙеме боҙҙай һалҡынлығы менән өтөп алды. Һуң ысынмы, ысынмы мин һис ҡасан уның көлгәнен ишетмәйәсәкмен? Был көлөү минең өсөн тап сүллектәге шишмә кеүек.