— Демек, менікі болғаны. Өйткені, ол туралы бірінщі маған ой келген.

“그래서 내 것이라니까. 내가 제일 먼저 그 생각을 했으니까.”

— Осы жеткілікті ме?

“그거면 충분해?”

— Әрине. Сен иесі жоқ алмас тас тапсаң, оны меншіктенесің ғой. Егер сен иесіз арал тауып алсаң, ол сенің меншігің болады. Саған жаңа ой бірінші келсе, сен оның иесі болаың. Ал мен болсам, жұлдыздапды иемденемін, өйткені бұған дейін жұлдыздарды меншіктеу егкімнің ойына кіріп-шықпаған.

“물론이지. 네가 주인 없는 다이아몬드를 발견하면 그건 네 것이지. 주인 없는 섬을 발견하면 그건 네 섬이고. 네가 어떤 생각을 제일 먼저 했다면 특허를 내. 그럼 그것이 네 것 이 되는 거야. 그래서 내가 별들을 소유하는 거야. 나보다 먼 저 별을 가지려고 생각한 사람이 아무도 없거든.”

— Ол рас, — деп қостады Кішкентай ханзада. — Сосын не қыласың?

“그렇군. 그런데 별 갖고 뭘 해?” 어린 왕자가 말했다.

— Мен оларды басқарамын. Оларды қайта-қайта санаймын, — деді іскер адам. Бұл ұиын нәрсе. Бірақ мен ұлағатты кісімін!

“관리하지. 세고 또 세지. 어려운 일이지. 하지만 나는 착 실한 사람이거든!”

Кішкентай ханзада бұған да қанағаттанбады.

어린 왕자는 그래도 만족할 수 없었다.

— Егер менде орамал болса, оны мен мойныма орап және өзіммен бәрге алып кете аламын. Егер менің гүлім болса, оны жұлып алып кете аламын. Бірақ сен жұлдыздарды жинап алып кете ламайсың ғой!

“난 머플러를 가지고 그걸 내 목에 두르고 다닐 수 있어. 또 한 송이 꽃을 가지고 있을 때는 내 꽃을 따서 지니고 다닐 수도 있고. 하지만 아저씨는 별을 딸 수 없잖아!”

— Жоқ, бірақ мен оларды банкке салып қоя аламын.

“그렇지. 하지만 은행에 맡길 수 있지.”

— Ол не дегенді білдіреді?

— Ол дегеніміз былай: мен жұлдыздардың санын бір шумақ қағаөзға жазамын. Сосын ол қағазды тартпаға саламын да, кілтпен құлыптап қоямын.

“그게 무슨 말이야.” “작은 종이에 내 별들의 숫자를 적어 서랍에 넣고 잠가 버 리지.”

— Сол-ақ па?

“그게 다야?”

— Соның өз де жеткілікті.

“그게 다지!”

«Қызық екен, — деп ойлады Кішкентай ханзада. — Тіпті әдемі жырдай. Бірақ айтуға тұрарлық нәрсе емес».

재미있으면서 꽤나 시적인 일이다. 하지만 그리 중요한 일 은 아니라고 어린 왕자는 생각했다.

Кішкентай ханзаданың көңіл қоюға тұрарлықтай нәрселер туралы ойы ересек адамдардың ойынан мүлдем басқаша болатын.

어린 왕자는 중요한 일에 대해서 어른들과 매우 다른 생각 을 지니고 있었다.

— Меніңше, — деді ол тағы да, менің күн сайын суарып тұратын гүлім бар. Менің меншгімде апта сайын мұржасын тазалап тұратын үш жанартауым бар. Сөніп қалғанын да тазалаймын. «Сақтықта корлық жоқ» деген. Менің иемденуім жанартауларым үшін де, гүлдерім үшін де пайдалы. Ал жұлдыздарға сенен түсер пайда жоқ.

어린 왕자가 말했다. “난 꽃을 한 송이 소유하고 있으면서 날마다 물을 줘. 세 개의 화산도 소유하고 있는데 매주 청소를 해주지. 꺼진 화 산도 청소하고. 누가 알아. 내가 화산과 꽃을 가지고 있으면 그들에게 이롭지. 하지만 아저씨는 별들에게 이로울 게 없 어…”

Іскер адам аузын ашып еді, бірақ аузына сөз түспеді. Кішкентай ханзада болса бірден жолға аттанып кетті.

사업가는 입을 열어 무슨 말을 하려고 했으나 답을 찾지 못했다. 그래서 어린 왕자는 떠나 버렸다.

«Үлкендер шынында да ғажап жандар» деп ойлады ол жол бойы.

‘어른들은 정말 완전 희한해.’ 이렇게만 생각하면서 어린 왕자는 여행을 계속했다.

XIV

ⅩⅣ

Бесінші планета өте қызғылықты еді. Бұл бәрінің ішіндегі ең кішкенесі болатын. Оның үстінде тек көше шамы мен шам жағатын шырақшы ғана сиятын орын бар.

다섯 번째 별은 무척 신기했다. 모든 별들 가운데 가장 작 은 별이었다. 가로등 하나와 가로등지기 한 사람이 있을 만 한 자리밖에 없었다.

Аспанның бір бұрышында орналасқан не бір үйлері, не бір тұрғындары жоқ планетаға көше шамы мен шырақшы не үшін керек екені Кішкентай ханзаданың миына симай-ақ қойды. Дегенмен ол ішінен былай деп ойлады:

하늘 어딘가에, 집도 없고 사람도 살지 않는 별에 가로등과 가로등지기가 무슨 소용이 있을지 생각 해 보았지만, 어린 왕자는 도무지 이해할 수 없었다. 그렇지 만 그는 속으로 생각해 보았다.

«Мүмкін бұл адам сандырақтайтын шығар. Әйтсе де, оның патшаға, атаққұмарға, әлде іскер адам мен маскүнемге ұарағанда дені дұрыстау сияқты. Қалай болғанда да, мұның жұмысының мәні бар. Ол өзінің шамын жаққан шақта бір жаңа жұлдыз туғандай немесе гүл шешек атқандай әсер етеді. Ал шырағын өшіргенде, сол гүл немесе жұлдыз ұйқыға кеткендей болады. Тамаша жұмыс. Бұл шын мәнінде пайдалы іс, себебі бұл — әдемі».

‘어쩌면 이 아저씨도 엉뚱할지 몰라. 그래도 왕이나 허영 쟁이나 사업가 또는 술 아저씨보다는 낫겠지? 적어도 그가 하는 일에는 어떤 의미가 있거든. 가로등을 켜면 별 하나 또 는 꽃 한 송이를 새로 태어나게 하는 셈이니. 가로등을 끄면 그 꽃이나 별을 재우는 거지. 이거 정말 멋진 일이군. 멋지니 까 정말 쓸모 있는 일이지.’

Кішкентай ханзада планетаға жақындаған кезде шырақшыға құрметпен иіліп сәлем береді:

어린 왕자는 행성에 다가가서 가로등지기에게 공손히 인 사했다.

— Қайырлы күн! Шырағыңды неге өшірдің?

“안녕, 아저씨. 가로등을 막 끄던데 왜 그런 거지?”

— Нұсқау солай, — деп жауап берді шырақшы. — Қайырлы күн!

“그건 명령이야. 좋은 아침.” 가로등지기가 대답했다.

— Нұсқау деген не?

“명령이라니, 그게 뭔데?”

— Шырақты өшіру жайлы құсқау. Кеш жарық!

“내 가로등을 끄는 거지. 좋은 밤.”

Сөйтіп ол шырағын қайта жақты.

그리고 그는 다시 불을 켰다.

— Оны неге қайтадан жақтың?

“왜 지금 막 다시 켰어?”

— Нұсқау солай, — деп жауап берді шырақшы.

“명령이야.” 가로등지기가 대답했다.

— Түсінсем бүйырмасын, — деді Кішкентай ханзада.

“무슨 말인지 모르겠는걸.” 어린 왕자가 말했다.

— Түсінетін ешнәрсесі жоқ, — деді шырақшы. Нұсқау дегеніміз — Нұсқау. Қайырлы күн!

“알고 자시고 할 거 없어. 명령은 명령이니까. 좋은 아침.” 가로등지기가 말했다.

Ол шырағын қайта сөндірді.

그리고 가로등을 껐다.

Сосын қызыл төрт бұрыштар бар бет орамалымен маңдайын сүртті.

그러고 나서는 붉은 체크무늬 손수건으로 이마의 땀을 닦 았다.

— Менің кәсібім сұмдық ауыр. Бұрындары уақытымен болушы еді. Таңертең сөндіріп, кешке жағатынмын. Одан қалған уақытында: күндіз дем алып, түнде ұйықташы едім…

“정말 고된 일이야. 전에는 순탄한 일이었지. 아침에 불을 끄고 저녁이면 다시 켰지. 그래서 낮 동안은 쉬고 나머지 밤 에는 잠을 잘 수 있었거든…”

— Сонда, одан кейін, нұсқау өзгеріп кетті ме?

“그럼, 그 후 명령이 바뀐 건가?”

— Нұсқау өзгерген жоқ—ау, — деді шырақшы. — Пәленің бәрі осында емес пе! Планета жылдан жылға жылдамырақ айналатын болып барады, ал нұсқау өзгермеді.

“명령은 바뀌지 않았어. 그게 비극이지! 이 별은 해가 갈 수록 점점 빨리 돌아. 그런데 명령은 바뀌지 않았으니!” 가로등지기가 말했다.

— Сонымен? — деді Кішкентай ханзада.

“그래서?” 어린 왕자가 말했다.

— Сонымен енді ол минутына бір айналып шығады. Менің бір секнуд та тыныс алуға уақытым жоқ. Әр минут сайын жағып, қайт сөндіремін!

“그래서 이제는 일 분에 한 번씩 도니 일 초도 쉴 틈이 없 어. 일 분마다 한 번씩 켜고 끄는 거지.”

— Міне, қызық! Сенің бір күнің бір-ақ минутқа созылғаны ғой!

“그것참 이상하네! 아저씨네 별에선 하루가 일 분이라니!”

— Қызық түгі де жоқ, — деді шырақшы. — Екеміздің әңгімелесіп тұрғанымызға бір айдың жүзі болды.

“조금도 이상할 것 없지. 우리가 함께 이야기 나눈 지 벌 써 한 달이 됐으니까.” 가로등지기가 말했다.

— Бір ай?!

“한 달이나?”

— Иә, отыз минут. Отыз күн! Қайырлы кеш!

“그래. 삼십 분이니까, 삼십 일이지! 좋은 밤.”

Ол шырағын қайта жақты.

그러고는 그는 다시 가로등을 켰다.

Кішкентай ханзада одан көз алмай тұрып, нұсқауына осыншама адал шырақшыны жақсы көріп кетті.

어린 왕자는 그를 바라보았다. 명령에 그토록 충실한 그 가로등지기가 마음에 들었다.

Оның есіне күннің батуын тамашалау үшін өзінің орындығын жылжытып күнді қуалап жүретін кездері түсіп кетті. Ол досына көмектескісі келді:

지난날 의자를 끌어당겨 석양 을 보러 가던 옛날이 생각났다. 친구를 도와주고 싶었다.

— Сен білесің бе? Мен сені қалаған кезіңде демалдырудың тәсілін білемін…

“이거 알아? …쉬고 싶을 때 쉴 방법을 알고 있는데…”

— Мен үнемі демалғым келеді, — деді шырақшы.

“언제나 쉬고 싶지.” 가로등지기가 말했다.

Адам жұмысына адал, сонымен қатар жалқау да бола алмайды ғой.

사람은 누구나 충실하면서도 게으를 수 있다.

Кішкентай ханзада сөзін былай деп сабақтады:
— Сенің планетаңның кішкентайлығы сонша, үш қадам аттасаң болғаны оны түгел айналып шығасың. Әрдайым, күннің көзінде қалу үшін, сен асықпай жүріп отырсаң болғаны.тыныстап алғың келгенде, сен жүре бер… сонда күн қалағаныңша шығып тұра береді.

어린 왕자는 이야기를 계속했다. “아저씨의 별은 아주 작으니까 세 발짝만 옮겨 놓으면 한 바퀴 돌 수 있어. 언제나 햇볕을 쬐려면 천천히 걷기만 하면 되는 거야. 쉬고 싶으면 걸어…그럼 원하는 대로 해가 길어 질 거야.”

— Бұдан келіп-кетер пайда шамалы екен, — деді шырақшы. — Менің өмірде ең жақсы көретінім — ұйықтау.

“별로 도움이 안 되겠는 걸. 내 평생소원은 잠자는 거야.” 가로등지기가 말했다.

— Амал нешік, жолың болмады, — деді Кішкентай ханзада.

“안됐네.” 어린 왕자가 말했다.

— Амал жоқ, — деді шырақшы. — Қайырлы күн!

“그러게 말이지. 좋은 밤.” 가로등지기기가 말했다.

Сөйтті де шырағын сөндірді.

그러고는 가로등을 껐다.

«Бұл адам, — деп ойлады Кішкентай ханзада сапарын жалғастыра түсіп, — бұл адамбасқаларына: патшаға, атаққұмарға, маскүнемге, іскер адамға жек көрінішті олар еді. Дегемен, маған күлкілі емес. Жібі түзу жалғыз осы сияқты көрінді. Мүмкін, мұның себебі оның тек өз қара басын ғана ойламай, өзге нәрсемен айналысатындығы болар».

더 먼 곳으로 여행을 떠나며 어린 왕자는 생각했다. ‘이 아저씨는 다른 모든 사람들, 왕, 허영쟁이, 술 아저씨 또는 사업가로부터 멸시받겠지. 하지만 우스꽝스럽게 보이 지 않는 사람은 이 아저씨뿐이야. 그건 이 아저씨가 저 자신 이 아닌 다른 일에 열심이기 때문일 거야.’

Ол өкініштен күрсінді де, ойын былай деп жаоғастырды:

어린 왕자는 안타까움에 한숨을 내쉬며 이런 생각을 해 봤다.

«Жалғыз осы ғана достасуыма жарайтын адам екен. Алайда, оның планетасы шынында тым кішкентай. Екі адам сыятын орын жоқ…»

‘친구 삼을 만한 건 이 아저씨뿐인데. 하지만 아저씨별은 너무 좁아. 두 사람만 돼도 설 자리가 없거든…’

Шынында Кішкентай ханзаданың мойындауға батпаған нәрсесі — күн жиырма төрт сағат ішінде бір мың төрт жүз қырық рет бататын осы бір құдай жарылқаған планетаны қимайтындығы!

어린 왕자가 차마 고백할 수 없었던 것이 있다. 자신이 이 축복받은 별에 미련을 떨칠 수 없는 것이 특히 스물네 시간 동안 천사백사십 번 해가 지기 때문이었다는 사실이다.

XV

ⅩⅤ

Алтыншы планета одан он есе үлкен планета еді. Мұнда қалың кітаптар жазатын қарт кісі тұратын. Кішкентай ханзаданы көре салысымен ол:

여섯 번째 별은 열 배나 더 컸다. 이 별에는 굉장한 책을 쓰고 있는 노신사가 살았다.

— Мінеки, зерттеушінің дәл өзі келді! — деп айқайлап жіберді.

“이런! 탐험가가 오는군!” 어린 왕자를 보자 그는 크게 소리쳤다.

Кішкентай ханзада ентігін басу үшін орындыққа отыра кетті. Қаншама жолдарды басынан өткерді десеңші!

어린 왕자는 책상에 걸터앉아 잠깐 숨을 돌렸다. 벌써 여 행을 꽤 했나 보다!

— Қай жақтан келе жатырсың? — деп сұрады одан қарт кісі.

“어디서 오는 거니?” 노인이 물었다.

— Мынау не қылған қалың кітап? — деді Кішкентай ханзада. — Сіз мұнда немен айналысасыз?

“이 두꺼운 책은 뭐에요? 여기서 뭘 하시는 거지요?”

— Мен географпын, — деді қарт кісі.

어린 왕자가 물었다. “난 지리학자란다.”

— Георграф деген кім?

노인이 말했다. “지리학자가 뭐예요?”

— Ол — теңіздердің, өзендердің, қалалардың, таулар мен шөлдердің қайда орналасқанын білетін ғалым.

“바다와 강과 도시와 산, 그리고 사막이 어디에 있는지를 아는 사람이지.”

— Неткен қызық! — деді Кішкентай ханзада. — Мінеки, бұл — нағыз кәсіп!

“거참 재미있네요. 그거야말로 진짜 직업이네요!”

Сосын географтың планетасын көзбен шолып шықты. Ол осыншама сәулетті планетаны бұрын-соңды көрмеген еді.

어린 왕자는 이렇게 말하고 지리학자의 별 주위를 살폈다. 그처럼 멋진 별을 본 적이 없었다.

— Сіздің планетаңыз өте әдемі екен. Мұхиттар бар ма?

“할아버지 별은 참 아름답군요. 바다도 있나요?”

— Оны білмедім, — деді географ.

“그거야 알 수 없지.” 지리학자가 대답했다.

Кішкентай ханзада көңілі қалыңқырап:
— Ал таулар ше? — деп сұрады.

“그래요? (어린 왕자는 실망했다.) 그럼 산은요?”

— Оны білмеймін, — деді географ.

“난 알 수 없어.” 지리학자가 말했다.

— Ал қалалар, өзендер мен шөлдер ше?

“그럼 도시와 강과 사막은요?”

— Оны да біле алмадым, — деді географ.

“그것도 알 수 없어.” 지리학자가 말했다.

— Сіз географ емессіз бе?!

“지리학자라면서요?”

— Дәл солай, — деді географ, — бірақ мен зерттеумен айналысатын саяхатшы емеспін. Мен зерттеушілерге зәрумін. Қалаларды, өзендерді, тауларды, теңіздерді, мұхиттар мен шөлдерді географ санамайды ғой.

“그래. 하지만 난 탐험가가 아니거든. 내겐 탐험가가 하나 도 없거든. 도시, 강, 산, 바다, 태양, 사막을 세러 다니는 건 지리학자의 몫이 아니란다.

Географ — тым маңызды адам, оның сандалып жүргені жараспас. Ол өзінің кеңсесінен шықпайды. Ол осында зерттеушілерді қабылдайды. Географ оларға сұрақ қойып, олардың көрген-білгендерін қағазға түсіреді. Ал егерде олардың ішіндегі кейбіреуінің айтқандары қызықтау көрінсе болғаны, географ сол зерттеушінің адамшылық қасиеттерін тексеріске алады.

지리학자는 너무 중요한 사람이 라 산책할 여유가 없지. 서재를 떠나지 못해. 서재에서 탐험 가들을 만나지. 그들에게 물어보고 그들의 기억을 기록하지. 탐험가의 기억 중에 지리학자가 흥미로워하는 게 있으면 탐 험가의 품행을 조사하지.”

— Оның қажеті не?

“그건 왜요?”

— Зерттеуші өтірік айтса, география кітаптарына зиян келтіреді. Ішкіш зерттеуші де соның қатарына жатады.

“탐험가가 거짓말하면 지리책이 큰일 나지. 탐험가가 술 을 너무 마셔도 그렇지.”

— Неге? — деп сұрады Кішкентай ханзада.

“그건 왜요?” 어린 왕자가 말했다.

— Өйткені маскүнемдердің көзіне бәрі қосарланып көрінеді. Сонда географ бір ғана таудың орнына екеу деп жазып қоюы мүмкін.

“왜냐하면 술 취하면 둘로 보이거든. 그러면 산이 하나밖 에 없는 곳에 두 개의 산을 표시할 수도 있지.”

— Мен сондай біреуді танушы едім, — деді Кішкентай ханзада, — Одан жақсы зертеуші шықпас, — еді.

“내가 아는 어떤 사람도 형편없는 탐험가가 될 수 있겠 네요?” 어린 왕자가 말했다.

— Ол да мүмкін. Сонымен, зерттеушінің адамгершщілігі мықты болып шықса, онда оның ашқан жаңалығын тексеріске алады.

“그럴 수도 있겠지. 그래서 탐험가의 품행이 양호하다고 알려지면 그가 발견한 것을 조사하지.”

— Барып көре ме?

“가서 보나요?”

— Жоқ. Ол қиындау болады-ау. Оның орнына зерттеушіге дәлелдер келтіруін талап етеді. Мысалы, асқар тауды тапқан болса, үлкен-үлкен тастар әкелуі шарт.

“가지 않아. 너무 번다하니까. 그 대신 탐험가에게 증거를 제시하라고 요구하는 거야. 커다란 산을 발견했다면 커다란 암석을 가져오라고 시키지.”

Географ кенеттен көңілі жібіп:

지리학자는 갑자기 흥분해서 말했다.

— Сен ше, алыстан келдің ғой! Зерттейтін саяхатшының нағыз өзісің! Қане, өзіңнің планетаңды сипаттап бепші!

“그런데 너는 멀리서 왔지? 너는 탐험가야! 네 별 이야기 를 자세히 해 보거라!”

Сөйтіп географ өзінің кітабын ашып жіберіп, қарындашын ұштады. Зерттеушілердің әңгімелерін әуелі қарындашпен жазады. Оны сиямен көшіріп жазу үшін, зерттеушінің дәлелдер келтіруін күтеді.

그러더니 지리학자는 공책을 펼치고 연필을 깎았다. 탐험 가의 이야기를 처음에는 연필로 기록한다. 이후 증거가 확보 되면 기다렸다가 잉크로 적는 것이다.

— Сонымен? — деп сұрады географ.

“자, 어떤 별이지?” 지리학자가 물었다.

— Менің планетамда қызықтайтын нәрсе көп емес. Ол — кішкене планета. Үш жанартауым бар. Екеуі жанып тұр, ал біреуі сөніп қалған. Бірақ, кім біледі не болатынын.

“아, 내 별은 별로 흥미롭지 않아요. 무척 작거든요. 화산 이 셋 있어요. 둘은 활동 중이고 하나는 꺼져 있지요. 하지만 누가 알아요.”

— Кім біледі не болатынын? — деп қайталады географ.

“누가 알겠니.” 지리학자가 말했다.

— Менде тағы гүл бар.

“꽃도 하나 있어요.”

— Біз гүлдерді есепке алмаймыз, — деді географ.

“우린 꽃은 기록하지 않아.” 지리학자가 말했다.

— Неге? Дүниедегі ең әдемі гүл!

“왜요? 제일 예쁜 꽃인데!”

— Себебі гүлдер өткінші болады.

“꽃들은 덧없는 것이니까.”

— Өткінші деген нені білдіреді?

“‘덧없는’ 게 뭐예요?”

— География кітаптары, — деді географ, — әлемдегі кітаптардың ішіндегі ең асылы. Олар ешқашан ескірмейді. Таудың орын ауыстырғаны сирек кездеседі ғой. Мұхиттың тартылып қалуы күнде кезесетін нәрсе емес. Біздер мәңгі өзгермейтін нәрселер жайында жазамыз.

“지리책은 모든 책 가운데 가장 귀중한 책이야. 지리책은 유행에 뒤지는 법이 없지. 산이 위치를 바꾸는 건 매우 드물 지. 바다가 바닥을 보이는 일도 그렇고. 우리는 영원한 것을 기록하지.”

— Алайда, сөнген жанартаулар ұйқысынан оянып кетуі мүмкін ғой. «Өткінші нәрсе» не дегенді білдіреді?

“하지만 꺼진 화산들이 깨어날 수도 있어요. ‘덧없는’ 게 뭐예요?” 어린 왕자가 말을 가로막았다.