— Егер мен қолбасшыға бір гүлден екінші гүлге көбелекше ұш немесе қайғылы шығарма жаз, болмаса теңіз шағаласына айнал дер бұйрық берсем, ал қолбасшы бұйрығымды орындамаса, кім айыпты болар еді, мен бе, әлде ол ма?

“짐이 어떤 장군에게 나비처럼 이 꽃에서 저 꽃으로 날아 다니라든지, 비극을 한 편 쓰라든지, 바닷새로 변하라고 명 령했는데 그 장군이 명령을 수행하지 않는다면 그의 잘못일 까, 짐의 잘못일까?”

— Сіз болар едіңіз, — деді Кішкентай ханзада табанды түрде.

“폐하의 잘못이죠.” 어린 왕자가 단호하게 말했다.

— Дұрыс. Әркімнен қолынан келетінін талап ету керек, — деп сөзін сабақтады патша. — Билікті ең алдымен ақылға жеңдіру керек. Егер сен халқыңа теңізге өздеріңді тастаңдар десең, олар көтеріліске шығады. Мен бағынушылықты талап ете аламын, өйткені менің әмірм ақылға сиярлық.

“옳으니라. 누구에게나 그가 할 수 있는 것을 요구해야 하 는 법이니라. 권위는 무엇보다도 이성에 근거해야 하느니라. 만일 네가 너의 백성에게 바다에 몸을 던지라고 명령한다면 그들은 혁명을 일으킬 것이다. 짐이 복종을 요구할 권한이 있음은 짐의 명령이 지당하기 때문이니라.”

— Сонда күнді ұяясына қондыру жайы не болып кетті? — деп ескертті Кішкентай ханзада. — Ол қойған сұрағына жауап алмай тынышталмайтын.

“그럼 제가 부탁한 석양은요?” 하고 일단 질문을 던지면 절대로 잊어버리는 법이 없는 어린 왕자가 그걸 다시 상기 시켰다.

— Күннің батуын сен көресің. Мен оны талап етемін. Алайда, менің ел басқару ғылымыма сәйкес қолайлы жағдайдың тууын күте тұру керек.

“석양을 보게 해 주겠노라. 짐이 명령하겠노라. 허나 짐의 통치 원칙에 따라 조건이 맞을 때까지 기다리겠노라.”

— Ол қашан туар екен? — деп Кішкентай ханзада оны білуге асықты.

어린 왕자가 물었다. “그게 언젠데요?”

— Ім, ім! — деп патша қалың күнтізбесін ақтара бастады. — Ім, ім! Бқұл болады, сағат…, бұл кешкі сағат жетіден қырық минут кеткенде болады. Сен сонда менің айтқанымның қалай бұлжымай орындалғанына көзің жетеді.

왕이 대답했다. “흠, 흠! 오늘 저녁…오늘 저녁…일곱 시 사십 분경이 될 것이다! 짐의 명령이 얼마나 잘 이행되는지 네가 알게 될 것 이니라.”

Кішкентай ханзада есінеп қойды. Ол өз планетасындағы күннің батуын өткізіп алғанына өкінді. Енді ол аздап зеріге бастады:

어린 왕자는 하품을 했다. 석양을 못 보게 된 것이 아쉬웠 다. 그리고 벌써 약간은 지루해하고 있었다.

— Менің бұл жерде басқа істер ісім жоқ, — деді ол патшаға. Кетер уақытым болды.

어린 왕자가 왕에게 말했다. “여기서 제가 할 일은 없군요. 다시 떠나겠어요!”

— Кетпе, — деді патша бағынышты адам тапқанына масаттанып. — Мен сені министр етіп тағайындаймын!

신하가 한 사람 생긴 것을 자랑스러워하던 왕이 답했다. “떠나지 마라. 떠나지 마라. 짐은 너를 장관에 임명하겠 노라!”

— Ненің минстрі?

“무슨 장관요?”

— Заң министрі!

“음…법무부 장관!”

— Мұнда соттайтын ешкім жоқ қой!

“하지만 재판할 사람이 없잖아요!”

— Кім біледі, — деді патша оған, — мен әлі қол астымдағы жердерді аралап көрген жоқпын. Мен тым кәрімін, күйме қоятын жер жетіспейді, ал жаяу жүру шаршатады.

왕이 어린 왕자에게 말했다. “그건 모를 일이다. 짐은 아직 짐의 왕국을 돌아보지 않았 노라. 짐은 매우 늙었고, 사륜마차를 둘 장소도 없고, 걷자니 피곤해서.”

— О! Мен қарап көрдім, — деді, планетаның басқа бетіне тағы бір көз салуға еңкейген Кішкентай ханзада. — Ол жақта да ешкім жоқ…

“아! 제가 벌써 다 보았어요.” 허리를 굽혀 그 행성 저 편을 다시 한 번 바라보고 어린 왕 자가 말했다.

— Онда сен өзіңді-өзің соттайсың, — деп жауап берді патша. — Бұл өте қиын нәрсе. Өзгені соттағанна гөрі өзіңді соттау қиынырақ. Егер сен өзіңді дұрыстап соттай білсең, онда сенің нағыз даныщпан болғаның.

“저쪽에도 아무도 없어요…” 왕이 대답했다. “그럼 너 자신을 재판하라. 그건 제일 어려운 일이지만. 남을 판단하는 것보다 자기 자신을 판단하는 게 훨씬 더 어 려운 법이로다. 네가 너 자신을 제대로 판단할 수 있게 된다 면 그건 네가 진정 현명한 사람이기 때문이다.”

— Мен өзіме-өзім қайда болсам да баға бере аламын. Ол үшін мұнда тұрып қажеті жоқ, — деді Кішкентай ханзада.

어린 왕자가 말했다. “저는 어디서든 저를 재판할 수 있어요. 여기서 살 필요가 없어요.”

— Ім, ім! — деді патша, менің планетамның бір бұрышында кәрі атжалман бар сияқты. Түнде тықырын естимін. Сен сол атжалманды соттауыңа болатын еді. Оны кей-кездері өлім жазасына кесіп отырар едіің. Осылайша оның өмірі сенің қолыңда болады. Алайда сен оны үнемдеу үшін, әр уақытта кешіріп отыратын едің. Ол біреу-ақ қой.

왕이 대답했다. “흠! 흠! 내 별 어딘가에 늙은 쥐 한 마리가 살고 있는 걸 로 사료된다. 밤이면 소리가 들리노라. 그 늙은 쥐를 재판하 도록 하라. 때때로 그에게 사형을 선고하라. 그러면 그의 목 숨은 너의 재판에 좌우될 것이로다. 그러나 매번 그에게 특 사를 내려 그를 아끼도록 하라. 단 한 마리밖에 없으니.…”

— Мен өлім жазасына кесуді ұнатпаймын, — деді кішкентай ханзада. — Оның үстіне, кететін уақытым болды.

어린 왕자가 대답했다. “저는 사형선고를 내리기 싫어요. 아무래도 떠나야겠 네요.”

— Жоқ, — деді патша.

“그건 안 돼.” 왕이 말했다.

Бірақ та Кішкентай ханзада сапарға дайындалып болған соң кәрі патшаның көңілін қалдырғысы келмеендіктен былай деді:

어린 왕자는 떠날 채비를 마쳤으나 늙은 왕을 괴롭히고 싶 지는 않았다.

— Егер ұлы мәртебелі тақсыр өз бұйрықтары әр кез бұлжымай орындалғанын қаласа, маған ақылға сиярлықтай әмір берер еді. Мәселен, ол маған бір мезет те кідірмей жолға шығуға бұйыруына юолар еді. Меніңше қолайлы жағдай туып тұрған сияқты…

“폐하의 명령이 준수되길 원하신다면 제게 지당한 명령을 내리시면 되잖아요. 이를테면 일 분 내로 떠나라고 제게 명 령하실 수 있잖아요. 지금 조건이 맞는 것 같은데요…”

Патша үн қатпағандықтан, Кішкентай ханзада біраз кідіріп қалды да, сосын бір күрсініп қойып, жолға аттанып кетті.

왕이 아무 대답도 하지 않아 어린 왕자는 머뭇거리다가 한 숨을 한 번 내쉬고는 길을 떠났다…

— Мен сені елші қылып тағайындаймын, — деп патша артынан асығыс айқайлап жіберді.

그때 왕이 “짐은 너를 대 사로 임명하노라.” 하고 왕이 급히 소리질렀다.

Оның түрі қарсылық атаулыға төзбестей еді.

그는 매우 근엄한 표정을 짓고 있었다.

«Үлкендер осы қызық халық» деп ойлады Кішкентай хзанзада.

‘어른들은 참 이상해.’ 어린 왕자는 여행을 하면서 혼자 이렇게 생각했다.

XI

ⅩⅠ

Екінші планетада атаққұмар адам тұратын.

두 번째 별에는 허영쟁이가 살았다.

— Ә! Міне, қызықтаушы адам да келді! — деп, Кішкентай ханзаданы алыстан көре салысымен айқай салды атаққұмар.

어린 왕자를 보자마자 허영쟁이는 멀리서부터 외쳤다. “아! 아! 숭배자가 납시는군!”

Атаққұмар адам өзге жұрттың бәрі өздеріне сүйсіне қарайды деп ойлайды.

허영쟁이에게 다른 모든 사람은 숭배자에 지나지 않는다.

— Қайырлы күн! — деді Кішкентай ханзада. — Қалпағыңыз қызық екен.

어린 왕자가 말했다. “안녕하세요. 희한한 모자를 쓰고 계시네요.”

— Бұл сәлем беру үшін, — деп жауап қатты атаққұмар. — Жұрт мені құттықтап, қол шапалақтағанда, мен иіліп ізет көрсетуім керек. Өкінішке орай, бұл жерден ешкім өтпейді.

“답례용이지. 사람들이 내게 환호를 보낼 때 답례하려고 쓰 고 있지. 그런데 불행히도 이리로는 아무도 지나가지 않아.”

— Солай ма? — деді ештеңені түсінбесе де Кішкентай ханзада.

허영쟁이가 답했다. “아, 그래요?” 알아듣지 못한 어린 왕자가 말했다.

— Бір қолыңды екінші қолыңа соқ, — деп ақыл берді атаққұмар.

“양손을 서로 마주 쳐봐.” 허영쟁이가 가르쳐 주었다.

Кішкентай ханзада қолдарын бір-біріне соғып, шапалақтады. Атаққұмар қалпағын көтеріңкіреп, қарапйым ғана бас иіп сәлем берді.

어린 왕자는 두 손을 마주쳤다. 허영쟁이가 모자를 들어 올리며 공손히 답례했다.

«Бұл патшаға қарағанда көңілдірек екен» деп ойлады Кішкентай ханзада Сөйтіп ол қайтадан қол шапалақтай бастады. Атаққұмар болса, қалпағын көтеріңкіреп, тағы да иілді.

어린 왕자는 생각했다. “왕을 방문할 때보다 재미있는데.” 그래서 그는 다시 두 손을 마주쳤다. 허영쟁이는 모자를 들어 올리며 다시 답례했다.

Осындай қимылдармен өткен бес минуттан соң Кішкентай ханзада ойынның бірқалыптылығынан жалығып кетті де:

한 오 분쯤 연습하다 보니 어린 왕자는 단조로운 놀이에 흥미를 잃고 말았다.

— Ал қалпақ жерге құлауы үшін не істеу керек? — деп сұрады.

어린 왕자가 물었다. “어떻게 해야 모자가 떨어지나요?”

Бірақ атаққұмар оның айтқанын естімеді. Атаққұмарлар мақтау сөзден басқаға құлақ аспайды.

그러나 허영쟁이는 그 말을 못 들은 척했다. 뻥쟁이 아저씨에 게는 오로지 칭찬만 들리는 법이다.

— Сен маған шынымен-ақ қатты сүйсіне қарайсың ба? — деп сұрады ол Кішкентай ханзададан.

그가 어린 왕자에게 물었다. “그런데 정말로 나를 숭배하니?”

— Сүйсіне қарау деген нені білдіреді?

“숭배한다는 게 뭐예요?”

— Сүйсіне қарау деген менің планетамдағы ең әдемі, бәрінен сәнді киінген және ең ақылды адам екенімді мойындағанды білдіреді.

“숭배한다는 건 내가 이 별에서 가장 잘 생겼고, 가장 옷을 잘 입고, 가장 돈이 많고, 가장 똑똑하다는 걸 인정하는 거지.”

— Сен планетаңда жалғыз емессің бе?

“하지만 이 별엔 아저씨 혼자잖아!”

— Көңілімді қалдырмашы. Сонда да маған сүйсіне салшы!

“나를 즐겁게 해다오. 그래도 나를 숭배해다오.”

— Мен сүйсініп тұрмын, — деді Кішкентай ханзада иығын қусырып, — бірақ бұл сені не үшін қызықтырады?

“아저씨를 숭배해. 그런데 그게 아저씨하고 무슨 상관이야?” 어깨를 조금 들썩하면서 어린 왕자가 말했다.

Сөйтті де, Кішкентай ханзада кетіп қалды.

그리고 그는 그 별을 떠났다.

Сапарын жалғастыра түсіп, «Үлкендер шынымен де түсініксіз жандар» деп ойлады ол жай ғана.

‘어른들은 정말 참 이상해.’ 여행하는 동안 어린 왕자는 이렇게만 생각했다.

XII

ⅩⅡ

Келесі планетада маскүнем тұратын. Кішкентай ханзада бұл жерде көп тұрақтамаса да зор уайымға салынды:

다음 별에는 술 아저씨가 살고 있었다. 이번 방문은 매우 짧았지만 우울함은 엄청났다.

— Сен не істеп отырсың? — деп сұрады ол маскүнемнен. Ол келгенде маскүнем бір үймек боп бос бөтелкелер мен тағы бір топ толы бөтелкелердің алдында үнсіз отыр екен.

“거기서 뭐 해?” 빈 병 한 무더기와 가득한 병 무더기 앞에 말없이 앉아 있 는 술 아저씨에게 어린 왕자가 물었다.

— Ішіп отырмын, — деп жауап берді маскүнем мұңды түрмен.

“술 마시지.” 침울한 표정으로 술 아저씨가 대꾸했다.

— Не үшін ішесің? — деп сұрады Кішкентай ханзада.

“왜 마시는데?” 어린 왕자가 물었다.

— Ұмыту үшін.

“잊어버리려고.” 술 아저씨가 답했다.

— Нені ұмыту үшін? — деді оны аяп кеткен Кішкентай ханзада.

“뭘 잊어?” 측은지심에서 어린 왕자가 물었다.

— Ұялатынымды ұмыту үшін, — деп, басын салбырата шынын айтты маскүнем.

“부끄럽다는 걸 잊으려고.” 고개를 숙이며 술 아저씨가 답했다.

— Неден ұяласың? — деп сұрады, оған қол ұшын бергісі келіп кеткен Кішкентай ханзада.

“뭐가 부끄러운데?” 술에서 그를 꺼내 주고 싶은 마음에서 어린 왕자가 캐물었다.

— Ішкеннен ұяламын! — деп маскүнем сөзін аяқтады да, үнсіздікке біржолата батып кетті.

“마신다는 게 부끄러워!” 이렇게 말하고 술 아저씨는 그만 입을 다물었다.

Не айтарын білмей абдырап қалған Кішкентай ханзада әрі қарай жол тартты.

당황한 어린 왕자는 곧바로 그 별을 떠났다.

Жол бойы ол: «Үлкен кісілер шынында да өте таңғаларлақ жандар» деп ойлады ішінен.

‘어른들은 정말 아주, 아주 이상해.’ 여행하는 동안 어린 왕자는 이렇게만 생각했다.

XIII

ⅩⅢ

Төртінші планета іскер адамдікі болатын. Бұл адам мұрынан шаншылып, қолы тимей жатқаны соншалық, Кішкентай ханзада келгенде басын да көтермеді.

네 번째 별은 사업가의 별이었다. 이 사람은 하도 바빠 어 린 왕자가 왔는데도 고개조차 들지 않았다. 어린 왕자가 그 에게 말했다.

— Сәлеметсіз бе! — деді бұл. — Сіздің шылымыңыз сөніп қалыпты.

“안녕하세요. 아저씨 담뱃불이 꺼졌네요.”

— Үшке екіні қосса, болады бес. Беске жетіні қосса — он екі.Он екіге үш — он бес. Қайырлы күн! Он беске жетіні — жиырма екі. Жиырма екіге алты — жиырма сегіз. Оны жағатын уақыт жоқ. Жиырма алтыға бес — отыз бір. Уһ! Сонымен болады бес жүз миллион алты жүз жиырма екі мың жеті жүз отыз бір.

“셋 더하기 둘은 다섯. 다섯 더하기 일곱은 열둘. 열둘 더 하기 셋은 열다섯. 안녕. 열다섯 하고 일곱은 스물둘. 스물둘 하고 여섯은 스물여덟. 담뱃불 다시 붙일 시간도 없네. 스물 여섯에 다섯은 서른하나! 휴우! 그러니까 오억 일백육십이만 이천칠백삼십 일이네.”

— Ненің бес жүз миллионы?

“뭐가 오억이야?”

— Ә, сен әлі осында ма едің? Бес жүз миллион… не екенін… ұмытып қалдым… Менің қыруар жұмысым бар! Мен байсалды адаммын. Бос мылжыңмен айналысуға уақытым жоқ! Екіге бесті қоссақ — жеті…

“어라? 너 여태 거기 있어? 오억 일백만…뭐더라 하도 바 빠서 말이지. 나는 착실한 사람이야. 쓰잘 데 없는 소리 할 시간이 없어! 둘 더하기 다섯은 일곱…”

— Бес жүз миллионыңыз не? — деп қойған сұрағын өмірінде жауап алмайынша тынбайтын Кішкентай ханзада қайталап сұрады.

“뭐가 오억인데?” 일단 던진 질문은 결코 포기한 적 없는 어린 왕자가 다시 물었다.

Іскер адам басын көтеріп:

사업가가 고개를 들었다.

— Осы планетада елу төрт жыл өмір сүргелі бері мені үш рет қана мазалаған. Бірінші рет, бұдан жиырма екі жыл бұрын, қайдан түскені бір құдайға ғана белгілі көктем қоңызы еді. Ол ызыңдап құлақтың құртын жегендіктен, мен есеп-қисабымда төрт қате жібердім.

“이 별에서 오십사 년 동안 살았는데, 방해를 받은 건 딱 세 번뿐이야. 첫 번째는 이십이 년 전 일인데, 어디서 날아왔 는지 웬 풍뎅이 녀석이 한 마리 떨어졌었지. 하도 윙윙거리 는 통에 덧셈을 네 군데나 틀렸지.

Екінші рет, бұдан он бір жыл бұрын, сүйегім қақсап ауырғанының кесірі тіиді. Маған жаттығу жетіспейді. Сейіл құруға уақытым жоқ. Мен жеңілтек мінезді адам емеспін. Үшінші рет… мінеки! Сонымен, бес жүз миллион деп жатқанмын…

두 번째는 십일 년 전인데 신경통 발작 때문이었어. 난 운동 부족이거든. 산책할 시간 도 없어. 착실한 사람이라 그렇단다. 세 번째가…바로 지금 이야! 가만있자. 오억 일백만이던가…?”

— Ненің миллионы?

“뭐가 일백만이라는 거야?”

Іскер адам оның тынышытық бермесін ұқты да:

사업가는 조용히 계산하기는 글렀다는 걸 깨달았다.

— Кей кезде аспанда көрінетін миллиондаған майда заттар, — деді.

“때때로 하늘에 보이는 그 작은 것들 말이다.”

— Шыбындар ма?

“파리요?”

— Е, жоқ, майда жылтырақ нәрселер.

“천만에. 반짝거리는 작은 것들 말이다.”

— Бал арасы ма?

“벌이요?”

— Жоқ, ол емес. Жалқауларды қиялға батыратын кішкентай алтын түстес нәрселер. Мен болсам жалқау емеспін! Меніңі қиялдауға уақытым жоқ.

“천만에. 금빛으로 반짝거리며 게으름뱅이들을 꿈꾸게 하 는 그 작은 것들 말이다. 헌데 난 착실한 사람이거든! 꿈이나 꾸고 있을 시간 없어.”

— Е, жұлдыздар ма?

“아! 별이요?”

— Тура солай. Жұлдыздар.

“그래 별.”

— Бес жүз миллион жұлдызды не қыласың?

“오억 개나 되는 별 가지고 뭐 해?”

— Бес жүз миллион алты жүз жиырма екі мың жеті жүз отыз бір. Мен байсалды жанмын., дәлдікті ұнатамын.

“오억 일백육십이만 이천칠백서른하나야. 나는 착실한 사 람이야. 아주 정확하지.”

Осы жұлдыздармен не істемекшісің?

“그 별들 가지고 뭐 하는데?”

— Не істеиекшімін?

“뭘 하느냐고?”

— Иә.

“응.”

— Ештеңе. Мен оларды иемденемін.

“아무것도 안 해. 그저 소유할 뿐이지.”

— Сен жұлдыздарды иемденесің бе?

“별을 소유해?”

— Иә.

“그래.”

— Мен бір патшаға жолығып едім, ол…

“하지만 전에 만난 왕은…”

— Патшалар иемденбейді. Олар патшалық құрады. Бұл істің мәні басқа.

“왕은 소유하지 않아. 그들은 ‘지배’하지. 그건 아주 다른 얘기야.”

— Ал саған жұлдыздарды иемденудің не керегі бар?

“그럼 그 별들을 소유해서 뭐해?”

— Бай болу үшін керек.

“나를 부자로 만들지.”

— Бай болған не үшін керек?

“부자 되면 뭐해?”

— Басқа біреу тауып алған жұлдыздарды сатып алу үшін.

“다른 별들이 발견되면 그걸 사는 데 쓰지.”

«Мынау өзі менің маскүнемім сияқты байыптайды екен» деп ойлады Кішкентай ханзада.

‘이 아저씨 생각하는 게 술 아저씨 수준이네.’ 어린 왕자는 속으로 생각했다.

Сосын ол тағы да сұрақтар қойды:

그래도 그는 질문을 계속했다.

— Жұлдызды қалайша иемденуге болады?

“별들을 어떻게 소유해?”

— Олар кімдікі? — деп күңк етті іскер.

“별들이 누구 거지?” 투덜대며 사업가가 되물었다.

— Білмйемін, ешкімдікі емес.

“몰라. 그 누구 것도 아니지.”