А теперь что будет? Как он справится с той святою землёю, которая ждёт зерна?

To jakże teraz będzie?… Jak zaradzi tej świętej ziemi, która ziarna czeka?…

Погружённый в свои заботы, шёл Скробек в хату, а тень шла за ним; он миновал забор, — тень за ним; он дошёл до порога, — тень за ним, да ещё и на пороге лёг его неотступный товарищ. Кто знает, может быть, и в хату вотрётся. Но тут Скробек не видал ничего, только швырнул шапку на стол, тяжело опустился на лавку и погрузился в свои грустные мысли.

Tak w trosce swej zatopiony szedł Skrobek do chaty, a cień za nim; minął opłotki, cień za nim; doszedł do proga, cień za nim; jeszcze się i na progu ten niezbyty towarzysz położył. Kto wie, może się i do chaty wcisnął. Ale go już Skrobek nie widział, tylko czapkę na stół cisnąwszy, na ławie ciężko siadł i we frasunku się swoim pogrążył.

Немного погодя, двери скрипнули, и в комнату тихонько вошла Марися, возвращающаяся из далёкого путешествия.

Wtem drzwi skrzypły, a do izby weszła cichuchno Marysia, wracająca z dalekiej wyprawy.

Дело Ветошки

Sprawa Wiechetka

I

I

Теперь с утра до ночи в деревне раздавались тяжёлые удары цепов, то в одиночку, то вдвоём, втроём,

Co dzień teraz od samego rana rozlegały się we wsi tęgie uderzenia cepów, to w pojedynkę: łup, cup! łup, cup!… to w dwójkę: łupu, cupu! łupu, cupu! to w troje: łupu, cupu, łup! łupu, cupu, łup!

и даже вчетвером, и всё скорее, всё запальчивей, так что эхо отражалось даже в лесу; так хозяева старались обмолотить новое зерно для посева в надлежащую пору!

To w czwórkę wreszcie: łupu, cupu, łupu, cupu! łupu, cupu, łupu, cupu! a coraz to prędzej, coraz zapalczywiej, aż echa pod borem biły, tak się gospodarze zwijali, żeby z nowego plonu dobyć ziarno na siew w dobrą porę.

Только одному Скробку было нечего молотить, только один Скробек ходил печальный, без всякого дела от хаты до поля, от поля до хаты, думая, откуда он добудет зерна, чем засеет своё поле.

Jeden tylko Skrobek nie miał co młócić; jeden tylko Skrobek chodził smutny i bezczynny od chaty do pólka, od pólka do chaty, myśląc, przemyślając, skąd ziarna weźmie, czym rolę obsieje.

А земля как будто сама просила семян. Обогрело её солнце, освежили росы, прямые и ровные борозды тянулись под голубым небом. С рассвета до сумерек над ними порхал жаворонок, серый певец вспаханных полей, и звонил своим чудеснейшим голоском:

A ziemia jakby się sama o ziarno prosiła. Wygrzało ją słońce, oświeżyły rosy, bruzdy i zagony wyciągały się proste i równe pod cichym błękitem. Od brzasku do zmierzchu polatywał nad nimi skowronek, szary śpiewaczek pól ornych, i dzwonił przejasnym głosikiem:

«Дай то Бог, дай то Бог,
Чтоб стоял здесь полный стог!»

…Dajże Bóg! Dajże Bóg!
Z tego pólka pełen stóg!
Z tego stoga setny kłos,
Z tego kłosa złota trzos!
Dajże Bóg, dajże Bóg!
Z tego pólka pełen stóg!…

Слушал эту песню Скробек, покачивал головою и жалостно вздыхал.

Słuchał tego Skrobek i trząsł głową, żałośnie wzdychając:

— Эх, ты, земля, земля, — говорил он. — Вспахал я тебя плугом, взборонил бороною… и разве только слезами обсеменить мне суждено тебя!

— Hej, ziemio ty, ziemio! — mówił. — Zorałem cię pługiem, zbronowałem broną, ale chyba łzami obsiać cię sądzono!

А тем временем цепы всё бьют и бьют…

Tymczasem biją we wsi cepy: łup, cup! łup, cup! łupu, cupu! łupu, cupu! łup, cup!…

Бьют цепы по золотой соломе, сыплется из колосьев золотое зерно, а ударит молотящий посильнее, то зерно так и брызнет, далеко-далеко, за ворота риги, как брызгают золотые искры, когда кузнец бьёт по раскалённому железу на наковальне.

Biją cepy w złotą słomę, złote ziarno się z niej sypie, a co który młocek silniej uderzy, to żyto pryska daleko za klepisko, aż przed wrota stodoły, właśnie jak iskry złote pryskają, kiedy kowal młotem żelazo na kowadle bije.

А перед воротами риги суетня, на чём свет стоит. Целые стаи воробьёв с ближайшего тополя слетаются на разлетевшееся зерно, и кричат, и клюют, и дерутся, и ссорятся, а подойдёт кто-нибудь поближе, тотчас же фррр!.. и опять на тополь, точно их ветром сдунуло.

Przed wrotami wrzawa niesłychana. Całe gromady wróbli spadają na uronione ziarno z pobliskiej topoli i krzyczą, i dziobią, i kłócą się, i biją, a ruszy się co w pobliżu, to znów frrr… na topól, jakby je wiatr zdmuchnął.

— Что это птицы сегодня так чирикают? — спрашивают мужики друг у друга. — То ли к дождю, то ли к хорошей погоде.

— Co te ptaszyska tak dziś wrzeszczą? — mówią sobie chłopy. — Albo to na deszcz będzie, albo na pogodę!

А того они и не видят, что между воробьями увивается громада гномов и собирает самым тщательным образом разлетевшееся зерно. И в то время, когда воробей успеет схватить одно зерно, краснолюдок схватит десять. Вот какая работа!

A nie widzą, że między wróblami uwija się gromada Krasnoludków, zbierając pilnie rozpryskane ziarna. Co wróbel chwyci jedno, to Krasnoludek zgarnie dziesięć. Taka robota!

Свирепеют воробьи, так и наскакивают, наеживши пёрышки, на красные капюшоны; но краснолюдки ничуть не боятся этих крикунов и спокойно ходят между ними, собирают себе, то ли в мешочки, то ли в полы епанчи самое, что ни на есть, лучшее зерно.

Drą się tedy wróble, jak na gwałt, i aż przyskakują do onych czerwonych kapturów, nastroszywszy pióra; ale Krasnoludki bynajmniej się tych krzykaczy nie boją i spokojnie sobie między nimi chodząc, zgarniają w mieszki, albo i w poły opończy, co najcelniejsze ziarno.

— На вот тебе, воробушек, раздроблённое зерно, кушай на доброе здоровье. А какое полное, целое, золотистое, — то на посев. Из одного зерна, брошенного в землю, выйдет целая сотня других. И бедный человек попользуется им, и детям из этого хлеба что-нибудь уделит, и вам, воробушкам, что-нибудь перепадёт.

— Naści, wróblu, przetrącone, zjedz, niech ci idzie na zdrowie. Ale co pełne a całe, a złote — to na siew! Z jednego w ziemię rzuconego ziarna, sto innych będzie. I człowiek się z nich pożywi, co nędzarzem jest, i dzieciom z tego chleba da, i wam się też, wróble, coś niecoś z reszty dostanie.

Так говорили краснолюдки, собирая зёрна.

Tak mówią Krasnoludki, zbierając ziarna.

Но слова их неясно были слышны за громким чириканьем птичьей стаи, которая решительно не обращала внимания на эти речи. Известное дело, птица себе как птица! Заботы о завтрашнем дне у неё нет. Не пашет она, не сеет, ей и так хорошо живётся. Если сыта сегодня, то поднимает головку и поёт. А придёт завтра, опять поднимает головку и опять поёт, и с уверенностью и радостью рассчитывает на хлеб насущный.

Ale słów ich nie bardzo słychać, przed wrzaskiem ptasiej czeredy, która sobie nic z mów takich nie robi. Ptak, jak ptak! Troski o jutro nie zna. Ani orze, ani sieje, i tak mu się dobrze dzieje. Jak dziś syt, to główkę podnosi i śpiewa. A przyjdzie jutro, tedy znów główkę podnosi znów i śpiewa, i opatrzenia dla siebie z ufnością i weselem czeka.

А тем временем цепы ударяют по колосистой и золотой соломе, и гномы работают, не покладая рук, а что соберут за день, то несут в подземелье и ссыпают в кучку.

A tymczasem cepy walą w słomę kłosistą i złotą na każdy dzień, a Krasnoludki — na każdy dzień — pracują pilnie, a co nazbierają przez dzień, to do podziemia niosą i na kupkę sypią.

Подземелье сухое, отлично выбранное под корнями дуба, берёзовою корою выложенное, — так и серебрится. Вверху — отверстие для проветривания, сбоку — для прохода, а посредине золотистое зерно, целенькое, высокой кучкой насыпанное, с целую четверть может быть. Такое добро нельзя оставлять без надзора, без стражи.

Podziemie suche, pod korzeniami dębu pięknie wybrane, brzozową korą wyłożone, aż się srebrzy całe. W górze otwór dla przewiewu, z boku otwór dla wejścia, a w pośrodku złociste ziarno celne, wysoko usypane, z ćwierć może! Takiego dobra nie można zostawiać bez opieki, bez straży.

Каждый день один из гномов липовой лопаточкой переворачивает зерно, сушит его, открывает отверстие на солнце, а когда смеркнется, метёлкой сметает его опять в кучку и, заткнув мхом верхнее отверстие, чтобы в подземелье не зашли роса и сырость, сам ложится и сторожит.

Co dzień też jeden z Krasnoludków szufelką lipową ziarno przegarnia, suszy, otwór ku słonku odmyka, a kiedy mrok się czyni, podmiata pękiem mietlic znów na kupę, a mchem górny wylot zatknąwszy, iżby wilgoć z rosą nie szła, po czym się u wejścia kładzie i zasypia.

Но однажды Соломинка, который на этот раз держал стражу, заметил, что зерна как будто убыло.

Alić pewnego razu opatruje się Słomiaczek, który dnia tego straż w podziemiu trzymał, że ziarna ubyło jakoś.

«Ну, — думает он, — улежалось, может быть».
Так ночь и прошла.

„Ha, uleżało się może!” — myśli. I tak przeszła noc.

На другую ночь зерна опять стало меньше.

Na drugą noc ziarna znów mniej jakby.

«Э! — думает Василёк, который был сторожем. — Может быть, усохло немного».

„Ha! — myśli Modraczek, który tej nocy stróżował — Może uschło trochę!”

Но на третью ночь зерна убыло столько, что Жучок, на долю которого выпало сторожить, схватился за голову и наделал ужасного шума.

Ale na trzecią noc ubyło ziarna tak dużo, że się Biedraczek, który tej nocy kolej miał, za głowę chwycił i hałasu okrutnego narobił.

Сомнения нет, что кто-то таскает зерно.

Ani wątpić, że ktoś podbiera zboże.

Сбежалась вся дружина, смотрит — ущерб великий! Страшное дело! Уж и половины нет.

Zleciała się cała drużyna, patrzą, krzywda wielka! Gdzie! Ani połowy już nie ma!

Горевать тут по пустякам нечего, надо держать совет. Идут к королю.

Na nic tu żal, trza radzić. Idą tedy do króla po radę.

— Всемилостивый король, — говорят, — какой-то вор у нас берёт зерно. Что нам делать с ним?

— Królu miłościwy — mówią — złodziej jest, co nam ziarno chwyta! Co czynić mamy?

— И вы его возьмите.

— Chwyćcie i wy jego!

Дружина отвечает:

Więc znów drużyna:

— Всемилостивый король, вор как ветер в поле, перед ним сто дорог открыто, кто ж его поймает?

— Królu miłościwy, złodziej jak wiatr w polu, sto dróg ma przed sobą, a kto go ułapi?

Тогда король сказал:

Tedy król:

— Я дам свою печать, запечатайте все выходы, дабы знать, по которой из этих ста дорог приходит вор.

— Sygnet i pieczęć wam daję, pieczętujcie wszystkie wejścia, żebyście wiedzieli, którą z tych stu dróg przychodzi, a którą odchodzi ów złodziej.

Берёт дружина печать, затыкает серым мохом все щели, на мху делает решётку из тростника, связывает её самой длинной травой, на узлах кладёт печати, ставит стражу и ждёт.

Bierze drużyna pieczęć, bierze sygnet królewski, zatyka wszystkie szpary mchem siwym, kratę z trzcin na mchu czyni, trawą co najdłuższą wiąże, pieczęcie na węzłach kładzie, sygnetem przyciska — straż stawia i czeka.

Пришла ночь.

Przyszła noc.

Тихо везде, точно всё вымерло. На деревьях листок не пошевелится.

Cicho wszędzie, jakby makiem siał. Listek się nie ruszy na drzewie.

Тёмная лазурь без дыхания висит над землёю, а звёзд в ней словно песку в море.

Ciemny lazur bez tchu nad ziemią wisi, gwiazd w nim, by piasku w morzu.

А стражу в эту ночь держали Микула и Пакула, два родных брата, из которых король Огонёк составил себе придворную полицию, пожаловавши им на голову прекрасные шлемы из полевых колокольчиков и сабли из шпажника, что выставляет из длинных и узких листьев свои огненно-красные цветы.

A mieli straż tej nocy przy dębie Mikuła i Pakuła, dwaj rodzeni bracia, z których król Błystek policję sobie nadworną uczynił, dawszy im piękne hełmy z dzwonków polnych na głowy, a szable z mieczyka, co kwiatem ognistym jak ułańską lancą z czerwoną chorągiewką wystrzela wysoko spośród liści wąskich a długich, jak miecze.

Стоит Микула неподвижный, как будто аршин проглотил, стоит Пакула, выпрямившись, точно он из дерева выструган, и оба вокруг глазами поводят, чтобы ничто не укрылось от их внимания.

Stoi Mikuła sztywny, jak gdyby kij połknął, stoi Pakuła prosty, jakby wystrugany z drzewa, a oczyma dokoła kręcą, żeby im nic nie uszło.

В Соловьиной долине всё спит, — и голубой ручей, и травы, и хлеба; спят мушки и птицы, и хоры лягушек, и водяные лилии, и даже тот старый дуб, под которым Микула и Пакула держат верную стражу.

Wszystko śpi w Słowiczej Dolinie: modra struga i trawy, i zioła; śpią muszki i ptaszęta, i żab chóry, i lilie wodne, i dąb ten stary, pod którym Mikuła i Pakuła trzymają straż wiernie.

Так дело шло до рассвета.

Tak przyszedł świt.

Вскочила дружина гномов и бежит к подземелью, — стража стоит, как стояла, печати лежат, как лежали. Заглянули краснолюдки внутрь, а там только горсточка хлеба, только на донышке осталось.

Zrywa się drużyna Krasnoludków i do podziemia bieży: straż stoi, jak stała, pieczęcie leżą, jak leżały. Zajrzą Krasnoludki do wnętrza, a tam garsteczka tylko żyta, ledwie że co na dnie.

Измучились они.

Zdumieli.

Что же это за вор, что замка не трогает, печатей не ломает, а добро уносит?

Cóż to więc jest za szkodnik taki, co zamku nie ruszy, pieczęci nie złamie, a dobro zabierze?

Смотрят они друг на друга, молчат, никто не знает, какое тут вымолвить слово.

Patrzą po sobie w przerażeniu, milczą, nikt nie wie, jakie tu przemówić słowo.

Тогда заговорил король:

Aż rzecze król:

— Если моя печать не уберегла добра, и стража моя не уберегла, тогда и никто не убережёт.

— Kiedy sygnet mój nie ustrzegł i straż moja nie ustrzegła, to nie ustrzeże nikt.

В это время Петрушка, — у него в голове всегда бывали новые мысли, — закричал из толпы:

A wtem Pietrzyk, jako zawsze nowe myśli w głowie miał, zawoła z ciżby:

— А что я получу, всемилостивый король, если схвачу этого вора?

— A co dostanę, miłościwy królu, jeśli złodzieja tego uchwycę?

Король отвечает:

A król:

— Голос за него, когда его будут судить.

— Głos za nim, gdy go sądzić będą.

Петрушка возмутился.

Tu Pietrzyk:

— Что? Голос за вора? Не хочу я этого! За такого негодяя я и мизинцем не шевельну, когда его будут вешать. Отдай мне лучше, всемилостивый король, ту песню, которую написал маэстро Сарабанда, и которая теперь уже не нужна Полубоярину, потому что он потерял голос.

— Co? Głos za złodziejem? Tego nie chcę! Anibym za takim łotrem palcem małym nie ruszył, gdy go wieszać będą! Ale niech mi król miłościwy da ową pieśń, przez mistrza Sarabandę spisaną, z której teraz Półpankowi nic, bo głos utracił.

— Пусть будет так! — сказал король и взмахнул скипетром.

— Niech i tak będzie! — rzecze król i skinął berłem.

А песня эта была написана на лепестках шиповника и на мотыльковых крыльях чистейшею майскою росою так великолепно, что её хранили в сокровищнице как великую драгоценность.

A była spisana pieśń ta na listkach róż polnych i na motylich skrzydłach najczystszą rosą majową, tak cudnie, iż ją chowano w skarbcu jako klejnot drogi.

Петрушка от радости подскочил на аршин от земли, обнял королевские колени, снова подпрыгнул и как ветер помчался к лесу.

Skoczył Pietrzyk na łokieć w górę z radości, króla za kolana uścisnął, znów skoczył i jak wiatr polem ku lasowi śmignął.

II

II

Рассвет уже приближался, и птицы в лесу начинали уже пробуждаться, когда Петрушка нашёл хатку бабушки и остановился у её низкой двери.

Brzask już szedł i w lesie ptactwo budzić się zaczęło, kiedy Pietrzyk chatynkę babuleńki znalazł i w drzwiach niskich stanął.

Бедно было в хатке, — одна скамейка, камин, жалкая постель, а всё остальное травы и травы.

Ubogo tam było, jeden stołek, komin, tapczan lichy, a zresztą zioła i zioła!

U pułapu, po ścianach, na ubitej ziemi, w koszykach, w płachtach, w wiązkach, w snopach całych — nic, tylko zioła!

Удушливый смешанный запах мяты, лаванды, мелиссы и тысячи других растений наполнял всю комнату, в которой можно было бы задохнуться, если бы не отверстие, обращённое прямо к лазурному небу и прикрытое только крыльями совы.

Duszny, zmieszany zapach mięty, macierzanki, lawendy, rumianku, melisy i innych tysiąca, napełniał izdebkę jedyną, w której by się udusić było można od tych silnych woni, gdyby nie to, że strzechę miała na wylot na lazury nieba otwartą, i tylko w szczytach skrzydłami sowy krytą.

В комнате у камина сидит бабушка, прядёт золотые нити на прялке, тихим голосом поёт старые песни и с тихим шелестом пускает золотое веретено.

W izbie siedzi babuleńka u komina, złote nici na kołowrotku przędzie, cichym głosem stare pieśni śpiewa, z cichym furkotem wrzeciono złote puszcza.

— Здравствуй, бабушка! — говорит с порога Петрушка.

— Witajcie, babuleńko! — przemówi w progu izby Pietrzyk.

Подняла бабушка голову, приложила руку к глазам, смотрит внимательно, наконец признала Петрушку, который уже однажды летал в её хату за иглой для Полубоярина.

Podniosła babuleńka głowę, rękę przyłożyła do oczu, patrzy pilnie, aż poznała Pietrzyka, który już raz po igłę dla Półpanka do jej chatki latał.

— Здравствуй, здравствуй! Входи в добрый час. Что тебе нужно?

— Witaj, przewitaj! — zawoła. — A wejdźże w dobrą chwilę! Czegoż ci potrzeba?

Вошёл Петрушка, низко поклонился, поцеловал у бабушки сморщенную руку и говорит:

Wszedł Pietrzyk, pokłonił się nisko, babuleńkę w zmarszczoną rękę pocałował i rzecze:

— Совет мне нужен. Вор таскает у нас добро, а поймать его мы не можем. Сущая беда.

— Rady mi potrzeba! Złodziej nam dobro bierze, a chwycić go nie możemy! Taka bieda!

Слушает бабушка, слушает, перестала ногою вертеть колесо, золотое веретено опустила наземь, золотую нитку держит в пальцах, качает седою головою и глубоко думает.

Słucha babuleńka, słucha, przestała nogą trącać kołowrotek, złote wrzeciono puściła na ziemię, złotą nitkę w palcach trzyma, chwieje głową siwą i głęboko myśli.

Но вдруг она спрашивает:

Aż spyta:

— А что таскает вор?

— A co złodziej bierze?

— Зерно таскает, — отвечает Петрушка с великим негодованием. — Посевное зерно таскает, негодяй!

— Ziarno bierze — odpowie Pietrzyk z wielkim oburzeniem. — Siewne ziarno bierze, niecnota!

А бабушка говорит:
— Подсыпьте ему ещё и жемчуга в это зерно.

A babuleńka:
— Dosypcież mu jeszcze i pereł do ziarna tego!

— Что? — крикнул Петрушка. — Ещё и жемчуга? Вору, который нас обкрадывает, мы должны ещё подсыпать жемчуга? Бабушка!.. У тебя в голове от старости, должно быть, начало путаться.

— Co! — krzyknie Pietrzyk. — Jeszcze i pereł? Złodziejowi, co nas okrada z ziarna, mamy jeszcze pereł dosypywać? Babuleńko!… Chyba ci się od starości w głowie pomieszało!

Но бабушка уже подняла золотое веретено и, пустив в движение колесо, тянет золотую нитку…

Ale babuleńka już podjęła złote wrzeciono i puściwszy w ruch kołowrotek, złotą nitkę ciągnie…

— Подсыпьте ему жемчуга, — ещё раз повторила она и, не обращая внимания на Петрушку, начала петь старинную песню тихим, дрожащим голосом.

— Dosypcie mu pereł — raz jeszcze rzecze i jakby Pietrzyka nie było, piosnkę starą śpiewać zaczyna cichym, drżącym głosem.

— Бабушка! — воскликнул на это Петрушка. — Я шёл к тебе как к родной матери за советом. Я не пошёл ни ко Дню, ни к Ночи, ни к Солнцу, ни к Месяцу, а пошёл к тебе, бабушка, потому что знаю, что ты премудра, и премудрость твоя истекает из многих дней и многих ночей, из многих восходов и закатов солнца и месяца, а ты как принимаешь меня? Какой совет даёшь ты мне? Ну, Бог с тобою, вижу я, что ошибся!

— Babuleńko! — zawoła Pietrzyk na to. — Szedłem do ciebie, jak do matki własnej, jak do matki rodzonej szedłem do ciebie po radę. Nie szedłem do Dnia, ani do Nocy, ani do Słońca, ani do Księżyca, tylko do ciebie, babuleńko, bo wiem, żeś mądra i że mądrość twoja z wielu dni i z wielu nocy, i z wielu wschodów i zachodów słońca i księżyca jest, a ty mnie tak przyjmujesz? Taką radę dajesz? Zostańże więc z Bogiem, bo widzę, żem się oszukał.

Он говорил это с великим сожалением в голосе и с великою обидой в сердце и направлялся к дверям.
Он был уже на пороге, когда бабушка прервала свою песню и крикнула ему вслед:

Mówił to z żalem wielkim w głosie i z urazą w sercu, a zabrawszy się, ku drzwiom szedł. Już w progu był, kiedy babuleńka piosnkę swą przerwała, wołając za nim:

— Жемчуга… Жемчуга дайте ему! Подсыпьте!..

— Pereł… pereł mu dajcie! Pereł dosypcie!…

— Ну да, как же!.. Сейчас!.. — проворчал Петрушка и двинулся в путь, сожалея о напрасно потраченном времени.

— Aha!… Akurat!… — mruknął Pietrzyk i w drogę ruszył, żałując straconego czasu.

Но голос бабушки так вырос, так усилился, такие воздушные круги колебал и волновал один за другим, что хотя Петрушка был уже далеко, но голос этот летел за ним, над ним, при нём и всё кричал:

Ale głos babuleńki tak urósł, tak się wzmógł, tak wielkie kręgi powietrzne jedne po drugich trącał i napełniał, że choć Pietrzyk daleko już był, jeszcze głos ów leciał za nim, nad nim, przy nim, a precz wołał:

— Жемчуга!.. Жемчуга подсыпьте ему!.. Жемчуга!..

— Pereł… pereł dosypcie mu!… Pereł!…

Задумался Петрушка над этою великою мощью голоса, которая могла быть порождена ничем другим как только великою правдою, остановился вдруг и сказал:

Zastanowiła Pietrzyka ta wielka moc głosu, która nie z czego, tylko z wielkiej prawdy musiała iść, więc nagle się zatrzymał i rzekł:

— А может быть, там и нужно! Может быть, так и нужно!

— Ha, może to tak trzeba! Może tak i trzeba!

И он начал соображать, как и что ему нужно делать.

I pilnie rozważać począł, jak i co czynić mu należy.

— Что будет, то и будет, — оказал он наконец, — авось за это не повесят.

— Co będzie, to będzie — rzekł wreszcie — szubienicy przecież nie będzie!

А так как он всегда бывал смел и охоч до всяких приключений, то возвратился домой в самом отличном расположении духа и тотчас же направился к королю.

A jako zawsze był śmiały, a przygód różnych łakomy, zaraz się z dobrą otuchą do domu wracał i przed króla szedł.

— Всемилостивый король! — заговорил он. — Сколько жемчужин ты доверил бы мне на нынешнюю ночь?

— Miłościwy królu! — rzecze. — Ile pereł zawierzyłbyś mi na tę noc dzisiejszą?

Король ответил на это:

A król:

— Доверить одну, значит — и все доверить. Но я твою верность к нашей персоне ценю больше жемчугов.

— Kto zawierzy jedną, zawierzy i wszystkie. Ale ja wierność twoją więcej sobie niźli perły cenię.

Петрушка был очень рад.

Więc Pietrzyk na to:

— Благодарю тебя на этом слове, всемилостивый король! Доверь мне горсть жемчуга, а если мне удастся словить вора, то я тебе сегодня же представлю его.

— Niechże ci będą dzięki za to słowo, miłościwy królu! Garść pereł mi zawierz, a mamli złodzieja owego dostać, to go dziś dostanę.

— Иди и возьми! — сказал на это король.

— Idź, a weź! — król na to.

И он тотчас же позвал казнохранителя, чтобы он дал горсть жемчуга Петрушке, не считая.

I zaraz wołał skarbnika, żeby garść pereł, nie licząc ich, Pietrzykowi dał.

Обнял Петрушка государевы колени, а так как сердце у него было мягкое, то украдкой отёр одну-другую слезинку, потом весело рассмеялся и пошёл за жемчугом.

Ścisnął Pietrzyk kolano pańskie, dziękując, a że serce miękkie miał, więc jedną i drugą łzę otarł ukradkiem, po czym rozśmiawszy się wesoło, szedł perły brać.

А на дворе уже начинало смеркаться.

A już zmierzch padał na świat.