From Kurdish by Ebdulrehman Efîf

一章

1

道，可道，非常道；名，可名，非常名。无名，天地始；有名，万物母。常无，欲观其妙；常有，欲观其徼。此两者同出而异名，同谓之玄，玄之又玄，众妙之门。

Tao ya merov dikare bide dű
Ne Tao a herheyî ű sermedî ye.
Navę ko tę bi nav kirin
Ne navę herheyî ű sermedî ye.
Bęnav ew e koka ezman ű
Erdę
Lewra bi-navkirin bingeh ű koka
Tiţtęn hezar e.
Heke hertim bę daxwaz bî, tu dę
Nediyar ű raz ű veţartiyan bibînî
Herdem ko bi daxwaz bî, tenę
Tę tiţtęn li ber çavan ű eţkere bibîne.
Veţartî ű eţkere yek in--
Dema xuya dibin
Baţqe tęn bi nav kirin.
Ev yekîtî raz ű sir e
Raz di hindirę raz de,
Deriyę bi aliyę serzîviran ű ecęban de ye.

二章

2

天下皆知美之为美，斯恶已；皆知善之为善，斯不善已。故有无相生，难易相成，长短相形，高下相倾，音声相和，前后相随。是以圣人处无为之事，行不言之教。万物作而不辞，生而不有，为而不恃，成功不居。夫唯不居，是以不去。

Her kes di cîhanę de tiţtę
Xweţik xweţik dibîne.
Di vir de nexweţikbűn heye.
Her kes tiţtę baţ baţ dibîne.
Di vir de ţer ű pîstî heye.
Ji lewre
Hebűn ű ne-hebűn yek ya dî
Çędike.
Zehmetî ű hesanî hev tînin.
Diręj ű kin hevdu bi sînor dikin.
Bilind ű nizim li ser hev radiwestin.
Pęţî ű dawî didin dű hev.
Ji lewre
Hiţmendî xwe bi ţęweyę wu-wie( kirina serbixwe) digire.
Ű hînkirina bęgotin dixebitîne.
Li vir, tiţtęn hezar çękirî ne,
hîn nehatine ji hev veqetandin.
Ji lewre hiţmendî berheman çędike
Bę wan bimelikîne,
Dike bę ti tiţtî hęvî bike
Ű tekűz ű temam dike bę
Di tekűzkirina xwe de berdewam bimîne.
Ű eyn bi xwe lewra ew di wan de
Timî namîne

三章

3

不上贤，使民不争；不贵难得之货，使民不盗；不见可欲，使心不乱。圣人治：虚其心，实其腹，弱其志，强其骨。常使民无知无欲，使知者不敢为，则无不治。

Heke tu xwe bi yę jęhatî ű hęja
ţelaf mekî, tu dę kesęn din bike
nexwazęn-pevçűnę.
Heke ti qedrę entîke ű peręn pirr
Li ba te tinne be,
tu dę kesęn din dűrî diziyę bike.
Heke merovan tiţtęn balkęţ ű daxwazkirî
Nedîtin,
Ew dę nebin dilbijokî ű pevneçinin.
Ji lewre, dema hiţmend serokatiyę dike,
Ew seręn xelkę paqij dik,
Zikęn wan dadigire,
Daxwazęn wan qels dike
Ű hestiyęn wan xurt dike.
Ko merov bę ţehrezayî ű daxwazî hatin hiţtin
Dę ramanvan ű rewţenbîr newęribin îţęn
Xwe ji tiţtęn ji wan re ne pęwîst bînin.
Bike bę fen ű fűt ű plan, wę
Ti kęmaniya bi a te bę kirin tinne be.

四章

4

道冲，而用之久不盈。深乎！万物宗。挫其锐，解其忿，和其光，同其尘。湛常存。吾不知谁子？象帝之先。

Tao wisa berfireh e ko dema
Tu wę bi kar tînî, timî tiţtek
Dimîne.
Ew çiqasî kűr e!
Dixuye mîna ko ew pîrka herî
Pęţî ya hezaręn tiţtan be.
Tűjbűnę ko dike
Girękan vedike
Ţewqa bęhawe dijwar hűr dike
Ew wisa tije ye!
Dixuye mîna jibermayęn wę hebin.
Ew zaroka ez- nizanim- kę ye.
Ű berheya Xwedayę kevnar yę
Li jor e. (berî wî hebű)

五章

5

天地不仁，以万物为刍狗；圣人不仁，以百姓为刍狗。天地之间，其犹橐蘥。虚而不屈，动而俞出。多言数穷，不如守中。

Ezman ű Erd ne merovane ne,
ű merovan mîna kűçikęn pűţ dinirxînin.
Hiţmendî ne merovane ye,
ű her tiţtî mîna kűçikęn pűţ dinirxîne.
Valayiya di navbera Ezman ű Erdę
De mîna qîrînekę ye :
Wę vala bike, ew xelas nabe.
Wę biguvęţe ű pirrtir ję dertę.
Pirsa lę bi pirr gotinan
Ne mîna xwegirtina bi ortę ű navendę ye.

六章

6

谷神不死，是谓玄牝。玄牝门，天地根。绵绵若存，用之不勤。

Giyanę newalę ti carî namire.
Navę wî`męya veţartî ye.´
Deriyę vę męya nenas ű veţartî
´ koka Ezman ű Erdę ´ tę bi nav kirin.
Berdewam, dixuye ko dimîne.
Wę bixebitîne bę ko tu xwe pirr biwestînî

七章

7

天长地久。天地所以能长久者，以其不自生，故能长久。是以圣人后其身而身先，外其身而身存。以其无私，故能成其私。

Ezman ű Erd herdemî ne.
Sedemę ko Ezman ű Erd
Dikarin będawî bin
Ew e ji lewre ne ew xwe tînin.
Ű wisa, ew herdem sax in.
Ji lewre, hiţmendî xwe dike a dawî
Ű ew a pęţî ye.
Ew ji dervî xwe ye ű loma
Xweya (nefs) wę her heye.
Ma ne ji ber bęeziya wę ye
Ko ew xwe tekűz ű pęrfękt dike?

八章

8

上善若水。水善利万物，又不争。处众人之所恶，故几于道。居善地，心善渊，与善人，言善信，政善治，事善能，动善时。夫唯不争，故无尤。

Baţiya herî bilind mîna avę ye.
Av bi hesanî sűd digihîne hemű tiţtan bę
Pevçűn.
Bi ser ko ew tiţtinan li ser xwe hildigire
Ko zilam nahebînin.
Ji lewre ew mîna Tao e.
Bo tę de ű li ser bijîn, erd baţ e.
Bo hiţ ű aqil, kűrbűn baţ e.
Baţbűna danę ko di wextę xwe de be.
Baţbűna axaftinę di
Gotina rastiyę de ye.
Di hikűmetę de, bi xwe-karîbűn ű hayjixwe baţ e.
Di çaredîtina ji îţan re, karîbűn ű hostetî baţ e.
Heke tu pevneçinî, gazin wę ji te neyęn kirin.

九章

9

持而盈之，不若其以。揣而锐之，不可长保。金玉满堂，莫之能守。富贵而骄，自遗其咎。功成、名遂、身退，天之道。

Heke bernedî ta tije bibe ne
Wisa baţ e mîna rawestî ű bisekinî.
Ű ţűrę pirr ű zęde tűjkirî, zor
Berdewam nake.
Odeyeke bi zęr ű mircanan miţtkirî
Nayę parastin.
Payekirina bi mal ű milkan
Mirina te bi xwe re tîne.
Piţtî bidawîkirina kar, bi paţ de vegere.
Ev e Ręçka Ezman.

十章

10

载营魄抱一，能无离？专气致柔，能婴儿？涤除玄览，能无疵？爱人治国，能无为？天门开阖，能为雌？明白四达，能无知？生之畜之，生而不有，为而不恃，长而不宰，是谓玄德。

Giyanę dilbijok ű daxwazok ű pęlda
Vehesîne ű bitebitîne
Ű zeft bi yekîtiyę bigire:
Ma tu dikarî dűrî veqetandin ű cihębűnę
Herî ?
Liv ű hęla xwe bixebitîne bo windakirin
Ű nemana bęhntengiyę:
Tu dikarî mîna zarokekî bî?
Di pak ű paqijkirina jiyana hindirę xwe de:
Ma tu dikarî wę berdî ű serfiraz ű azad bikî?
Di hezkirina ji merovan re ű biręvebirina dewletę
De:
Tu dikarî dűrî lîsk ű tep ű rîpan bî?
Di vekirin ű girtina dergehę ezman de:
Tu dikarî mę bî ?
Di ronahîkirina hemű gerdűnę de:
Tu dikarî ji hiţ ű aqil azad bî?
Jidayikbűnę bidęyę ű wę bi xwarin bike.
Bera ew berhema te be lę meke ya xwe.
Bike bę ko tu li hęviya tiţtekî bî.
Yę serek ű serkeftî be, lę berpirsyariyę
Ű biręvebirinę ji xwe re nexebitîne.
Ev navę wę qenciya nediyar ű nenas e.

十一章

11

三十辐共一毂，当其无有，车之用。埏埴以为器，当其无有，器之用。凿户牖以为室，当其无有，室之用。有之以为利，无之以为用。

Sîh tîręjk di nîvę çerx ű dűlab de
Digihęn hev.
Ji ber ew tiţtę hîn tinne ye ko
Erebe bi sűd ű fęde ye.
Herî dibe ţerbik.
Ji ber valahiya ţerbik e ko
Ew bi fęde ye.
Deriyan ű pencereyan jębike
Da tu odakę çębikî.
Ji ber valahiya wę ye ko
Ode bi xęr ű bęr e.
Ji lewre, tiţtę ko aniha heye tę
Xebitandin bo wergirtina
Fędę ű sűd.
Lę di tinnebűnę ű nelivirbűnę de
Fęde ű sűdę herî pirr heye.

十二章

12

五色令人目盲；五音令人耳聋；五味令人口爽；驰骋田猎，令人心发狂；难得之货，令人行妨。是以圣人为腹不为目。故去彼取此。

Rengęn pęnc çavęn me kor dikin.
Dengęn pęnc guhęn me ker dikin.
Tamęn pęnc zimanę me ţaţ dikin.
Cirîd ű nęçîr hiţę me ţęt ű dîn dikin.
Hebűna xizne ű peręn pirr
Dan ű stendineke ziyan ű tadetije
Diafirîne.
Ji lewre hiţmendî bętir hay ű qedir
Dide orte ű navenda xwe, ű
Ne çavęn xwe.
Wan ji bîr dike ű ortę dibijęre.

十三章

13

宠辱若惊，贵大患若身。何谓宠辱？辱为下。得之若惊，失之若惊，是谓宠辱若惊。何谓贵大患若身？吾所以有大患，为我有身。及我无身，吾有何患！故贵身于天下，若可托天下；爱以身为天下者，若可寄天下。

Li kęmqedir ű bęnirxkirinę mîna ew
Matmayinek be temaţe bike.
Bextreţiyę mîna ew ti bi xwe be binirxîne.
Çi mebesta min ji `mîna kęmqedirgirtin
Matmayinek be´ ?
Heke tu ne paye bî
Gihiţtin ű pękanîn matmayinek e
Ű wisa ew winda ne.
Ji lewre min got.`bęqedirkirinę mîna ew
Matmayin be bipijęre.´
Çi qesd ű mebesta min ji `mîna ew tu bi xwe bî
Bextreţiya herî mezin binirxîne`?
Heke eza min (nefsa min) tinne be,
çawa wę bextreţî bi serę min bę?
Ji lewre, heke tu jiyîna xwe
Bo pękanîn ű fędęn dinę dikî qurban,
tu dikarî xwe bispęrî dinę.
Heke tu ji vę xwebiqurbankirinę hez dikî
Tu dikarî bę sipartinî bextę dinę.

十四章

14

视之不见，名曰夷；听之不闻，名曰希；抟之不得，名曰微。此三者不可致诘，故混而为一。其上不曒，在下不昧。绳绳不可名，复归于无物。是谓无状之状，无物之象，是谓忽恍。迎不见其首，随不见其后。执古之道，以语今之有。以知古始，是谓道已。

Lę bigere, nayę dîtin.
Nave wę dűrbűn e.
Lę guhdarî bike, nayę bihîstin.
Navę wę a kęm e.
Xwe diręjî wę bike, pę nayę girtin.
Navę wę a hűr ű jîr e.
Ev hersî kűrbűnęn bilind
Nayęn pîvan.
Ji lewre ew digihęjin hev bo bibin yek.
Jora wę ne ronî ye ;
Binę wę ne tarî ye ;
Bęrawestin ew heye, nayę
Bi nav kirin ű vedigere ne- tiţtbűnę.
Wisa, navę wę bűye awayę bę awe,
Węneya ne- tiţtî.
Ev navę wę nediyarî ű tarîtiya herî mezin e.
Here cem wę, tu nikarî rűyę wę
Bibînî.
Bide dű, tu nikarî piţta wę bibînî.
Heke tu Tao a kevnar zeft bikî
Tu dę bikaribî heyina anihane baţ
Bixebitînî
Ű despęka despękane nas bikî.
Ev navę wę tayę Tao ę herî pęţiyane ye.

十五章

15

古之善为士者，微妙玄通，深不可识。夫唯不可识，故强为之容：豫若冬涉川，犹若畏四邻，俨若客，涣若冰将释，敦若朴，混若浊，旷若谷。熟能浊以静之？徐清。安以动之？徐生。保此道者，不欲盈。夫唯不盈，能弊复成。

Hostęn Tao ęn kevnar
Hiţmendiyeke wan î razane
Î seyr î hűr î bęawe hebű
Kűrbűneke ko nayę nas kirin.
Ű eyn bi xwe ji ber ko ew nayęn nas kirin
Em bivęn nevęn bal ű hayę xwe didin
Derketin ű xuyakirina wan .
Wisa ji xwe ne bawer, mîna kesekî
Çemekî bi qeţa derbas bike.
Amade, mîna kesekî ji cîranęn
Xwe yęn li hawirdor bitirse.
Qedir ű ręzgirtî, mîna męvanekî.
Nerm ű azad, mîna qeţa li ber ko bihile.
Rast ű rast bi pęţ ve, mîna perçakî
Text î sade î nekolayî.
Vekirî, mîna newalę.
ţevreţ ű nenaskirî, mîna ava bi herî.
Kî dikare tevhev be, ű zelalbűnę
Bi kar bîne da hędî- hędî ronî bibe
Ű biçirisîne ?
Kî dikare aram ű hęmin be, ű xwestekeke
Asę ű xurt bi kar bîne bo serkeftineke dawî
Pęk bîne?
Yę dide ser vę riyę dil nabijîne
Bicihanînę.
Bi hűrî ji lewre ew dil nabijîne
Bicihanînę.
Ew belkî ţikestî ű westiyayî be
Lę dike bę vegereke zű li
Tiţtęn berę ko wî kirine.

十六章

16

致虚极，守静笃。万物并作，吾以观其复。夫物云云，各归其根。归根曰静，静曰复命，复命曰常，知常曰明。不知常，忘作，凶。知常容，容能公，公能王，王能天，天能道，道能久，没身不殆。

Valabűnę bibe ta radeya wę a dawî
Bera będengî ű aramî tekűz ű temam bin.
Hezaręn tiţtan bi hev re dixebitin
Di ţahiyeke műzîkane de.
Ji lewre ez li vegera wan temaţe dikim.
Hemű tiţt gulan vedidin ű her yek vedigere
Qűrm ű koka xwe.
Vegera kokę
Nave wę będengî ű aramî ye.
Aramî navę wę vegera jiyînę ye.
Vegera jiyînę nave wę xurtî ye.
Naskirina vę xurtiyę navę wę
Ronahîbűyin e.
Dan ű stendina bi zordarî bę
Naskirina tiţtę asę ű xurt ű rast
Tije tade ű ziyan e.
Naskirina asęyiyę ű rastiyę eręyî ye,
ű ev jî orte ű bępartîtî ye.
Nepartîtî ţahinţahî ye.
Ţahinţahî ezman e.
Ezman Tao e
Tao nemir e
Herheyî ye.
Tu bę laţ dimînî,
Lębelę tu namirî.

十七章

17

太上，下知有之；其次，亲之豫之；其次，畏之侮之。信不足，有不信！由其贵言。成功事遂，百姓谓我自然。

Ji destpęka demęn kevnar ű bi vir de
Wan ew nas kir ű ew kirin ya xwe.
Nifţę bi dű wan de ję hez kirin
Ű ew pesin dan.
Nifţę dî ję bi tirs bűn.
Ű yę dî rihęn wan ję diçű.
Heke tu ne rastgo bî ti kes ji
Te bawer nake.
Çiqasî ew bi gotinęn xwe yęn biha re
Haydar e!
Dema gotinęn wę tekűz dibin
Ű karę wę xelas dibe,
Her kes dibęje:` me ew kar kir!´

十八章

18

大道废，有人义。智惠出，有大伪。六亲不和，有孝慈。国家昏乱，有忠臣。

Dema Tao a mezin tinne bibe
Wę jen ű dadmandî bęn holę.
Dema ţehrezayî belav bibe ű kifţ bibe
Wę tep ű rîpęn mezin çębibin.
Dema hersî tękiliyęn mezin ne li
Gor hev bin
Wę kirina bi a dę ű bav ű dilovanî ű
Dilpęţewitîn li wir bin.
Dema welat di serobiniyę de be
Minsterę dilsoz wę derkevin pęţ.

十九章

19

绝圣弃智，民利百倍；绝民弃义，民复孝慈；绝巧弃利，盗贼无有。此三者，为文不足，故令有所属：见素抱朴，少私寡欲。

Dev ji `pîroziyę´ berde ű bera
`zanayiyę´ de ű wę merov
Sed ji sedî nirx ű fędę werbigirn.
Dev ji `hezkirina kesęn din´berde
Ű bera `dadmendiyę´de ű dę merov
Bi ya dę ű bavan dîsa bikin ű dilovan bibin.
Xwe ji ţehrezayiyę xelas ke ű fędę
Biqewirîne, ű dę diz ű rębir nemînin.
Ew hersiyęn jor gotin tenę ne,
Ew kęm in ű tęr nakin.
Ji lewre divę tiţtekî dî hebe ko wan
Di xwe de bihewîne.
Ę kokane ű bingehî bibîne ű
Li awayę necudabűyî miqate be.
Jixweheziyę kęm bike ű daxwazan
Hindik bike.

二十章

20

绝学无忧。唯之与阿，相去几何？善之与恶，相去何若？人之所畏，不可不畏。忙兮其未央！众人熙熙，若享太牢，若春登台。我魄未兆，若婴儿未孩。乘乘无所归！众人皆有余，我独若遗。我愚人之心，纯纯。俗人昭昭，我独若昏。俗人察察，我独闷闷。淡若海，漂无所止。众人皆有已，我独顽似鄙。我独异于人，而贵食母。

Xwe ji `hînbűnę´ xelas ke
Ű wę ti netebatî ű lez ű tirs nemîne.
Çiqa cudatî di navbera
`erę ´ ű `na´ de heye?
Çiqasî ji hevdu dűr in
`baţ´ ű `pîs´?
Bi ser de, tiţtę ko xelk ję dilbitirs in
Nayę ji bîr kirin.
Ez ţaţ ű belvbűyî me, yekcar li
Navenda xweţ nemame.
Her merov dilţa ű bi kęf in, mîna
Ko di ţahiya qurbaneke mezin de bin,
an hildikiţin ser ţanoya Biharę.
Ez bitenę dimînim, bę ko min xwe ta niha
Diyar kiribe.
An mîna zarokekî navpęçekî hîn nekeniyaye.
Westiyayî, mîna kesekî bęhęvî dibe
Ji hebűna xaniyekî ko vegeręyę.
Merov hemű zędetir kęf dikin
Ji ber min her tiţt li dű xwe hiţt.
Ez bi hiţęn kesęn din nezan im.
Wisa hiţgiran im!
Merovęn orte ű normal zelal in
Ű ronî ne, ez tenę ez tarî ű veţartî me.
Kesęn orte her tiţtî dizanin.
Ji min tenę re her tiţt nixumandî dixuye.
Wisa rast!
Mîna oqyanosę.
Li derdorę hildipeke ű pęl dide!
Wiha dixuye ko ti cih bo bęhnderxistinę nîne.
Her kes armanceke di serî de heye.
Ez tenę ez wisa nezan im mîn gundiyekî.
Ez tenę ji merovan cuda me.
Ez tenę ko dayik min bi xwarin dike
Dilţa me.

二十一章

21

孔得之容，唯道是从。道之为物，唯恍唯忽。忽恍中有象，恍忽中有物。真冥中有精，其精甚真，其中有信。自古及今，其名不去，以阅众甫。吾何以知众甫之然？以此。

Awayę qenciya mezin tiţtek e
Tenę Tao dikare bide dű.
Tao mîna ´tiţtekî` hew nexuyayî ye
Ű tarîtî ye.
Çawa nexuyayî !çawa tarîtî ! Tę de awe
Heye.
Çawa nexuyayî !çawa tarîtî ! Tę de
Tiţt hene.
Çawa kűr ! çawa ţevreţ ! tę de
Navk ű cewher heye.
Navk wisa rast e- a tę de
Bawerî ye.
Ji aniha ta sedsalęn kevnar ű entîke,
navę wę dev ję bernedaye, wisa
em dikarin li hemű kokan ű çavkaniyan hűr bibin.
Çawa awayę hemű çavkaniyan ű kokan
Dizanim?
Bi riya wę.

二十二章

22

曲则全，枉则正；洼则盈，弊则新；少则得，多则或。是以圣人抱一为天下式。不自见，故明；不自是，故彰；不自伐，故有功；不自矜，故长。夫惟不争，故天下莫能与之争。古之所谓‘曲则全’，岂虚语？故成全而归之。

Ę tekűz nebűye wę tekűz bibe.
Ę xwar dę rast bibe.
Ę vala dę bę dagirtin.
Ę kevin wę bę nű kirin.
Bi hindikan re bicihanîn heye
Bi pirrbűnę re tevhevî ű ţaţtî heye.
Ji lewre hiţmendî bi tiţtekî tenę digire
Ű dibe niműne ű modęl ji heműyan re.
Ew xwe nayine pęţ, ű
Ji lewre eţkere ye.
Bi zor xwe nade çesipandin, ű
Ji lewre tę çesipandin ű dibe xwedî maf.
Xwe paye nake ű ji lewre bi qedir e.
Berxwedan ű ţer nake ű ji lewre
Serkeftî ye..
Ű eyn bi xwe ji ber ew bi ti kesî re
Nakeve berberî ű dijatiyę, ti kes
Nikare li himberî wę bisekine ű dijatiya wę
Bike.
Çawa emę karibin li gotina kevnaran,
´ę tekűz nebűye wę tekűz bibe´ mîna ko ew
gotineke vala be binerin?
Bi tekűzkirinę ű temamkirinę bawer
bike ű vegere wę.

二十三章

23

希言自然。飘风不终朝，骤雨不终日。熟为此？天地。天地上不能久，而况于人？故从事而道者，道德之；同于德者，德德之；同于失者，道失之。信不足，有不信。

Heke hindik biaxivî ev jixweyî(xwezayî) ye.
Ji lewre bahoz tevaya sibehę ranabe
Ű barana ţirîn jî tevaya roję namîne.
Kî van tiţtan dike? Ezman ű
Erd.
Heke ezman ű erd nikaribin
Çębűneke bęrawestin bînin pę
Çawa merov dę karibin?
Ji lewre tiţtek heye ję re dibęjin
Kirinęn xwe li gor Tao ko bikî.
Heke tu li gor Tao bî
Tę bibe yek pę re.
Heke tu li gor qenciyę bî
Tę bibe yek pę re.
Heke tu li gor windakirinę bî
Tę bibe yek pę re.
Tao bi dilxweţî ligorbűnę hembęz dike
Qencî bi dilţadî li ligorbűnę dinere.
Windakirin jî bi dilkęfî ligorbűnę hembęz dike.
Heke tu nehęjayî bawerpękirinę bî, merov
Bi te bawer nakin.

二十四章

24

企者不久，跨者不行，自见不明，自是不彰，自伐无功，自矜不长。其在道，曰余食赘行，物或有恶之，故有道不处。

Heke li ser serętiliyan rawestî, tę ne xurt
di cihę xwe de bî
Herdu çîqęn te dűrî hev bin, tu nikarî bimeţî.
Ko tu xwe eţkere ű diyar bikî, tu dę neyę
Dîtin.
Heke tu xwe bi zor bidî pejirandin,
tu dę ronî nekî.
Heke tu xwe qure ű paye bikî, wę kes
Qedrę te megire.
Heke tu xwe bilind bikî, tę bę serkeftin bî.
Yęn li gor Tao dijîn wan wisa bi nav dikin.
Xwarina jibermayî ű kirinęn winda
Ű ti kes ji wan hez nake.
Ji lewre kesę Tao ę
Wilo nake.

二十五章

25

有物混成，先天地生。寂漠！独立不改，周行不殆，可以为天下母。吾不知其名，强字之曰道，强为之名曰大。大曰逝，逝曰远，远曰返。道大，天大，地大，王大。域中有四大，而王处一。人法地，地法天，天法道，道法自然。

Tiţtek heye ko di tevheviya xwe de
Pęrfękt e
Ya ko berî ezman ű erdę ji dayik bűye.
Wiha będeng ű bitenę!
Xwe dadimezirîne bę nűkirin
Bi awakî gerdűnî dixebite bę kęmasî.
Em dikarin wę mîna dayika her tiţtî
Bibînin.
Ez navę wę nizanim.
Ji lewre, heke zor li min hat bo wę bi nav bikim,
Dę bi ´Tao´ bang bikęmę.
Ko bi zor divę ez beţę wę bibęjim, ezę bibęjim
`mezin´ e.
Mezinahî bęsînorbűnę ű nediyarbűnę dide.
Neeţkerebűn ű bęsînorbűn çűna-dűr dide.
Çűna- dűr vegerę dide.
Ji lewre, Tao mezin e, ezman mezin e,
erd mezin e
Ű merov jî mezin e.
Merov didin dű erdę.
Erd dide dű ezman
Ezman dide dű Tao
Tao dide dű riya çawabűna tiţtan.

二十六章

26

重为轻根，静为躁君。是以君子终日行，不离辎重，虽有荣观，燕处超然。如何万乘之主，以身轻天下？轻则失臣，躁则失君。

Giranbűn rehę sivikbűnę ye.
Aramî ű hęmenî serdestę netebatbűnę ne.
Ji lewre hiţmend tevaya roję digere
Bę ko barę xwe ę giran deyne.
Bi ser ko belkî pirr dîmen ű tiţt hebin
Bo li wan binere
Lę di ber wan re bi sivikayî dibihure.
Ko ev wisa be
Çawa dę serdestę dewleteke mezin
Hayjixwe be ű ţehreza be
Ko wî xelk ji bîra kirin ű guh li wan nekir?
Ko bi sivikayî here wan, tu dę qurmęn xwe
Winda bikî.
Ko ne giran ű xurt bî, tu dę serdestiya xwe
Ji dest bixî.

二十七章

27

善行，无辙迹；善言，无瘕谪；善计，不用筹策；善闭，无关键不可开；善结，无绳约不可解。是以圣人常善救人，而无弃人；常善救物，而无弃物。是谓袭明。善人，不善人之师；不善人，善人之资。不贵其师，不爱其资，虽知大迷，此谓要妙。

Ręwiyekî jęhatî ti ţopan li dű xwe nahęle
Gotareke baţ ji dîtina ţaţtiyan ű kęmaniyan li cem
kesęn din vala ye.
Jimęrkarekî zîrek ne pędiviyî jimęrer e.
Deriyekî baţ-girtî dę girtî bimîne bę ko kes pę bigire.
Ţidandin ű asękirina baţ dę bimîne bę
Ko bę giręk kirin jî.
Bi vî ţęweyî ű islűbî hiţmendî
Xelkę bi zîrekî hîn dike
Ji lewre jî ew kesekî ji hînkirina xwe
Ji bîr nake ű bi dűr naxe.
Herdem ew hoste ye di alîkirina bi tiţtan re
Ji lewre ew ti tiţtî navęje.
Ev navę wę ´bicihanîna ronahiyę´ ye.
Loma jî, ęn baţ mamostęn yęn
Ne-wisa- baţ in.
Ű kesęn ne-wisa- baţ berpirsyariya
Ęn baţ in.
Heke tu mamostę xwe hęja nenirxînî
An ji ţagirtęn xwe hez nekî:
li gel tu zîrek ű ţehreza bî jî,
tu bi xwe bi qeysî libęn qűmę ţaţ î.
Ev navę wę kűrbűn ű hűrbűna kokane ye.

二十八章

28

知其雄，守其雌，为天下蹊。为天下蹊，常德不离，复归于婴儿。知其白，守其黑，为天下式。常得不忒，复归于无极。知其荣，守其辱，为天下谷。为天下谷，常得乃足，复归于朴。朴散为器，圣人用为官长。是以大制无割。

Nęrtiyę binase, riya xwe ber bi mętiyę ve
Bibe
Bera tu newalek bî ji her kesî re.
Heke tu buyî newalek ji her kesî re
Tu herdem di qenciyan de yî
Bę ketin ű ţemitandin
Ű vedigerî zarokbűnę.
Sipî binase, riya xwe bi aliyę reţ ve
Here
Bibe modęl ű idyal ji her kesî re.
Ko buyî idyal ű modęl ji her kesî re
Tu dę di qenciyan de bî ű bę ţaţtî bî
Tu dę vegerî bęsînorbűnę ű ti tixűb wę
Ji te re nîn bin.
Payebűn ű navdariyę binase lę
Riya xwe bi aliyę xwebiçűkdîtinę ve hilkiţe
Bibe newal ji her kesî re.
Dema ko kok ű rehęn te di qenciyę de
Erd girtin ű kamil bűn
Tu dę vegerî awe ű heyina
`perçę nejękirî´
Perçe jębűye ű bűye pirr pęker(edat)
Hiţmendî pękeran bo bicihanîna rolan
Bi kar tîne.
Ji lewre terziyę mezin ti carî jęnake.

二十九章

29

将欲取天下而为之，吾见其不得已。天下神器，不可为。为者败之，执者失之。夫物或行或随，或嘘或吹，或强或赢，或接或隳。是以圣人去甚，去奢，去泰。

Heke tu bixwazî cîhanę
Ji xwe re bistînî ű bibî biręvebir ű
Serokę wę
Ez dikarim bibînim ko tu bi ser nakevî
Ű tu dę bę serfirazî bî.
Cîhan firaxeke ji can ű giyan e, nayę
Bin dest xistin ű kontrol kirin.
Lîsker ű guher tiţtan gemar ű tevhev dikin.
Ű yęn dixwazin dest deyinin ser wan ű ji xwe re bibin
Ew winda dikin. Ji lewre:
Carna tu ręber î
Carna tu dadűyer î
Carna tu bęhnteng î
Carna tu bęhnfireh î
Carna tu xurt î
Carna tu qels î
Carna tu diţkînî
Cana tu tę ţkenandin.
Ji lewre, hiţmendî ji zędebűnę baz dide
Ji xwestin ű daxwazęn zęde direve
Ji payebűn ű pozhildayiyę bi dűr dikeve.

三十章

30

以道作人主者，不以兵强天下，其事好还：师之所处，荆棘生。故善者果而已，不以取强。果而勿骄，果而勿矜，果而勿伐，果而不得以，是果而勿强。物牡则老，谓之非道，非道早已。

Heke tu Tao mîna pirinsîpekî bo
Biręvebirina xelkę bixebitînî
Tu dę bi hęza leţkerî zordariyę li wan mekî.
Tiţtę li dor digere li dor vedigere.
Cihę ko serokleţker lę daniye
Strî ű daręn striyan lę mezn dibin.
Di ţiyarbűna leţkeriyeke mezin de
Saline pirr ji birçîbűnę ű xela tęn pę.
Heke tu tiţtę dikî zanibî
Tu dę tiţtę pęwîst bikî ű
Li wir bisekinî.
Bibe serî lę pozbilindiyę meke
Bibe serî bę tu diyar bikî
Bibe serî lę bę payeyî
Bibe serî lę bę hilkirin
Bibe serî lę bę zordarî.
Dema tiţt ţaxan ű kulîlkan didin
Piţtre diçilmisin.
Ev navę wę ne-Tao e
Tiţtę ne-Tao e kurt-jîn e.

三十一章

31

夫佳兵者，不祥之器，物或恶之，故有道不处。君子居则贵左，用兵则贵右。兵者不祥之器，非君子之器，不得已而用之，恬惔为上，故不美，若美之，是乐杀人。夫乐杀者，不可得意于天下。故吉事尚左，凶事尚右。是以偏将军居左，上将军居右。杀人众多，以悲哀泣之；战胜，以哀礼处之。

Silehęn tűj aletin deyűz in.
Herkes rihę wî ji wan dire.
Ji lewre zilamę Tao bi wan re
Ne rihet e.
Di îţęn hindirî yęn ciwamęran de
Çep cihę rűmet ű naműsę ye.
Di îţęn leţkerî de rast cihę
Naműsę ye.
Ji ber çek ű sileh aletin deyűz in,
loma ew ne alav ű aletęn ciwamęran in
Wisa ew wan bękęf bi kar tînin
Ű pętir ji sadebűn ű hesaniyę hez dikin.
Zorbirin ű serkeftin yekcar ne ţęrîn e.
Ew kesęn zorbirin ű serkeftin bi wan ţęrîn e
Ew bi xwe ne yęn bi kuţtinę dilxweţ dibin.
Ko tu bi kuţtinę kęfxweţ dibî
Tu nikarî baweriya xelkę bi xwe bînî.
Kirinęn rűmetdar ű hęja cihę
Qedirgirtina wan li çepę ye.
Kirinęn pîs ű ţűm cihę qedirgirtina wan
Li rastę ye.
Lutinantę komandar li çepę radiweste.
Serokę komandaran li
Rastę.
Ű ew diaxivin, terqînęn miriyan yęn payedar
Bo binaxkirina xelkę bi kar tînin.
Xelkęn sade ű hesan, ew ęn mirî tev
Ji wan in
Bi ţewatî dilorînin ű dinalin
Yęn serkeftî wan bi binaxkirineke
Payedar vediţęrin.

三十二章

32

道常无名。朴虽小，天下不敢臣。王侯若能守，万物将自宾。天地相合，以降甘露，人莫之令而自均。始制有名。名亦既有，天将知止。知止不殆。譬道在天下，犹川谷与江海。

Tao tim bęnav e.
Ű heke xortik biçűk be jî
Ti kes nikare wî tęxe bin destę xwe.
Heke biręvebir bikaribin van pirinsîpan
Bi laţ bikin
Dę tiţtęn hezar ji ber xwe ve
Bi dű wan din.
Ezman ű erd dę tękevin lihevbűnekę
Pęrfękt
Ű wę xunaveke ţęrîn bibarînin.
Xelk, nikarin pę re li gor wę bidin ű bistînin
Guhertinan ű lihevanînan çedikin ;
Ű wisa destpęka perçebűna navan tę pę.
Ji lewre ji berę de pirr ű tęr nav hene
Divę tu bizanî li kű rawestî.
Nas bikî li kű bisekinî, tę zehmetiyan
Ű tirsę dűrî xwe bixî.
Tao di cîhanę de dijî
Mîna av ű kaniyęn newalę ye bi aliyę
Robar ű deryayan de diherike.

三十三章

33

知人者智，自知者明。胜人有力，自胜者强。知足者富，强行有志。不失其所者久，死而不亡者寿。

Heke tu kesęn din fam bikî
Tu ţehreza yî.
Heke tu xwe fam bikî
Tu ronakbűyî yî.
Heke tu bi ser kesęn din bikevî
Tu bi hęz î.
Heke tu zora xwe bibî
Tu xurt î
Heke tu zanibî çawa razî bî
Tu dewlemend î.
Heke te bi liv ű germî kire, viyana
Te heye.
Heke tu armanc ű xwestekęn xwe winda
Nekî tę dűdiręj bimînî.
Heke tu bimirî bę windakirin, tu abadîn
Ű herheyî yî.

三十四章

34

大道汜，其可左右。万物恃之以生而不辞，成功不名有。爱养万物不为主，可名于大。是以圣人终不为大，故能成其大。

Tao mîna çemekî mezin î lehîhatî ye.
Çawa dę bi aliyę çepę an rastę de bę zîvirandin?
Hezaręn tiţtan pę dijîn bę hayę wan ję hebe.
Ew tiţtan pęrfękt dike ű kamil dike lę
Nayę gotin ko ew wan dijîne.
Hemű tiţtan bi kiras ű cil ű xwarin dike
Bę mîrîtiya wan bike.
Ew herdem będaxwaz e, wisa em nave wę dikin
`ya biçűk. ´
Tiţtęn hezar lę vedigerin ű dawa
Mîrîtiyę li wan nake
Ev navę wę`mezinahî.´ ye
Ta dawiyę, li xwe mîna ko ew mezin e
Nanere.
Ji lewre ew mezinahiya xwe bi cih tîne
Ű dibe serî.

三十五章

35

执大象，天下往。往而不害，安平太。乐与饵，过客止。道出言，淡无味，视不足见，听不足闻，用不可既。

Xwegirtina bi Awayę Mezin
Hemű tiţt diqedin ű dűr dirin.
Dűr dirin ű diqedin bę tade li wan bę,
di Aţtiya Mezin de bi cih dibin.
Ji bo xwarin ű műzîkę ye
Ko ręwiyęn derbasbűyî disekinin.
Dema Tao di pencereya xwe de
Xuya dibe
Ew wisa hűr e, ti tam ję re nîne.
Lę binere, nikarî wę bibînî.
Lę gudarî bike, dengę wę nayę te
Wę bi kar bîne
Tu nikarî wę biwestînî

三十六章

36

将欲翕之，必故张之；将欲弱之，必故强之；将欲废之，必固兴之；将欲夺之，必固与之。是谓微明。柔胜刚，弱胜强。鱼不可脱于渊，国有利器，不可示人。

Tiţtę ko wę bę hev
Divę pęţî hatibe vezilandin.
Tiţtę wę bę lawaz kirin
Pęţî divę hatibe xurt kirin
Tiţtę wę bę hilweţandin ű xistin
Pęţî divę hatibe bilind kirin.
Tiţtę ko wę bę stendin
Divę pęţî hatibe dan.
Ev navę wę`ronahîkirina hűr.´e
Tiţtę cirxweţ ű nerm zora yę
Hiţk ű çavsor ű bęhnteng dibe
Masî nikare dev ji avę berde.
Çek ű silehęn welęt yęn dijwar
Nabe pęţ xelkęn wî bęn kirin.

三十七章

37

道常无为而无不为。侯王若能守，万物将自化。化而欲作，吾将镇之以无名之朴。无名之朴，亦将不欲。不欲以静，天下将自正。

Tao herdem `ne- kirine´
Bi ser ko tiţt niye ko ew nake.
Ko yę biręvebir bikaribe wę
Bi laţ bike ű bi cih bîne
Her tiţt dę bi awakî xwezayî
Bę guhertin.
Heke hatin guhertin, dę bivęn ko bikin.
Wisa divę ez wan girębidim, vî bęnavî
`qurmę perçak`(hiţę kokane) bi kar bînim
Bi riya bikaranîna vî bęnavî (qurmę perçak)
Dę ew bibin bę daxwaz.
Będaxwaz, wę bitebitin ű aram bin
Hertiţt- li bin- ezman bi ţęweyekî xwezayî
li cihę xwe ye.

三十八章

38

上德不德，是以有德。下德不失德，是以无德。上德无为而无以为，下德无为而有以为。上仁为之而无以为，上义为之而有以为。上礼为之而莫之应，则攘臂而仍之。故失道而后德，失德而后仁，失仁而后义，失义而后礼。夫礼者，忠信之薄，而乱之首。前识者，道之华，而愚之始。是以大丈夫处其厚不处其薄，居其实不居其华。故去彼取此。

Qenciya rast ne exlaqî ű moralî ye
Ji lewre bi nirx ű qîmet e.
Qenciya nekűr herdem xwe dike
Moral ű cilekî wę yę exlaqî heye
Ji lewre ti bihayę wę nîne.
Qenciya rast ‘nake’
Ű ti mebesta wę nîne.
Qenciya sade ű nekűr ‘dike’
Ű tim mebest ű qesda wę heye.
Jen a rast ‘dike’
Lę ti qesd ű mebest ję re nîne.
Jîrîtiya rast `dike´ ű heke tu bersivę nedî
Dę zendikęn gumlekęn xwe bikiţînin
Ű çavsoriyan li te bikin.
Ji lewre, dema Tao nemîne qencî
Heye
Dema qencî winda bibe jen heye
Dema jen nemîne dadmendî heye
Ű dema dadmendî nemîne adet
Ű jiberxwefedîkirin ű layiqî heye.
Aniha `layiqî` rűyę derve ye
Ji rastî ű dilsoziyę re
Ű destpęka tevlhevî ű nexweţiyę ye .
Loma hoste di bingehiyan de dijî
Ű ne di nekűriyan de
Di fękiyan de bęhna xwe derdixe
Ne di kulîlkan de

三十九章

39

昔之得一者：天得一以清，地得一以宁，神得一以灵，谷得一以盈，万物得一以生，侯王得一以为天下正。天无以清，将恐裂；地无以宁，将恐发；神无以灵，将恐歇；谷无以盈，将恐竭；万物无以生，将恐灭；侯王无以贞，将恐蹶。故贵以贱为本，高以下为基。是以侯王自谓孤、寡、不毂，此其以贱为本耶非？故致数车无车。不欲琭琭如玉，落落如石。

Van di dema berę de giţtîtî
Bi cih anîn:
Ezman giţtîtî bi zelaliya xwe
Bi cih anî;
Erdę giţtîtî bi xurtiya xwe bi
Cih anî;
Giyan giţtîtî bi bilindî ű nediyariya
Xwe bi cih anî;
Newalę giţtîtî wextę tije dibe
Bi cih anî;
Tiţtęn bi hezaran giţtîtî di jiyanę de
Bi cih anîn;
Serokan giţtîtî bi rastbűna biręvebirina
Xelkę bi cih anîn.
Bi kirina wisa:
Ko ezman bę zelalî be dę perçe bibe;
Heke erd xurtî lę kęm bikeve dę bi dűr de
Bifire;
Heke giyan bę nediyarî ű bilindî be
Dę biweste ű bibetile;
Heke newal bę tijeyî be
Dę kęm bibe ű nemîne;
Heke hezaręn tiţtan bę jiyan man
Dę nebedî bibin.
Heke yę serok bę ciwamęrî ű payeyî be
Dę bikeve.
Ji lewre
Malmezintî ű rűmet xwebiçűk ű xwenizimkirin
Reh ű kokęn wę ne
Bilindî nizmî bingeha wę ye.
Ji lewre qiral navęn xwe dikin`
Yęn sęwî, yęn nizim, yęn nehęja.`
Ma ev ne bikaranîna nizmiyę mîna
Bingeh ű kokę ye? Ma ne wisa ye?
Bi vę riyę tu dikarî bandor ű ţopa herî
Mezin ű baţ pęk bînî bę ti bargiranî.
Bę hęvîkirina cewheręn bęhempa ű bęmînak
An pirrbűna libęn qűmę.

四十章

40

反者道之动，弱者道之用。天下万物生于有，有生于无。

Veger liva Tao e.
Nermkirin karę wę ye.
Her tiţt di gerdűnę de ji habűnę
Çędibe.
Hebűn ji ne-hebűnę çędibe.

四十一章

41

上士闻道，勤而行之；中士闻道，若存若亡；下士闻道，大笑之。不笑不足以为道。故建言有之：明道若昧，进道若退，夷道若类，上德若谷，大白若辱，广德若不足，建德若偷，质真若渝，大方无隅，大器晚成，大音希声，大象无形。道隐无名。夫唯道，善贷且善。

Dema ţagirtęn hęja ű zanbilind bi Tao
Dibihîzin
Pirr xwe diwestînin da pę bikin ű bi kar bînin.
Dema ţagirtęn orte bi Toa
Dibihîzin
Carna pę digirin ű carn wę winda dikin.
Dema ţagirtęn nizim bi Tao dibihîzin
Hîr-hîra kenę wan e.
Lę pę ‘nekenîn’ bi xwe ne gelekî
Bes e da navę Tao lę bibe, ji lewre
Hatiye gotin:
Tao a birűskdar tarî dixuye
Pęţketina di Tao de mîna vegerę ye.
Man ű sekna di Tao de hiţk ű zehmet dixuye.
Qenciya rast mîna newalę ye.
Paqijî kęm dixuye.
Qenciyęn berfireh nebes dixuyin.
Qenciyęn kokxurt xapîner dixuyin.
Rűyę rastiyę dixuye ko tę guhertin.
Jęhatbűn ű karîbűna mezin pirr wext dixwe
Bo temam ű pęrfękt bibe.
Dengę mezin ű xurt zehmet e bę guhdarî kirin.
Awayę mezin bę ţęw ű awe ye.
Tao veţartî ye ű bęnav e.
Ji ber wisa bixwe ye ko Tao baţ e
Bo pęţxistinę ű pęrfęktkirinę.

四十二章

42

道生一，一生二，二生三，三生万物。万物负阴而抱阳，冲气以为和。人之所恶，唯孤、寡、不毂，而王公以为称。故物或损之而益，或益之而损。人之所教，我亦教之：强梁者不得其死，吾将以为教父。

Tao yekę çędike, yek didwan
Çędike.
Dido sisyan çędikin ű
Sisę hemű tiţtan çędikin.
Her tiţt bi ya yin dikin ű yang hemęz dikin.
Inerciya xwe nerm dikin da dűzan ű lihevhatinę
Ű harmoniyę bi cî bînin.
Merov hez nakin ko li xwe mîna
‘sęwiyan’, ‘nizman’, ‘bęnirxan’
binerin
li gel ko ţah ű qiral van navan li xwe dikin.
Hin winda dikin lę bi ser de fędę dikin
Hin din fędę dikin lę bi ser de winda dikin.
Ziţtę ko xelkę hîn kiriye
Ez jî hîn dikim:
´yę xurt ű hęzdar cihę xwe yę mirinę
nabijęre.`
Ez li vî tiţtî dinerim mîna ew
Bavę hemî hînkirinę be.

四十三章

43

天下之至柔，驰骋天下之至坚。无有入于无闻。是以知无为有益。不言之教，无为之益，天下希及之。

Tiţtę herî nerm di cîhanę de
Dę bi ser yę herî hiţk keve.
Tinne-bűn dikare derbas be cihę
Ko cih tę de nîne.
Ji lewre ez sűd ű fęda kirina negirędayî
Ű serbixwe
Dizanim.
Hînkirina bęgotin ű
Kirina serbixwe
Kęm tęn dîtin.

四十四章

44

名与身熟亲？身与货熟多？得与亡熟病？是故甚爱必大费，多藏必厚亡。故知足不辱，知止不殆，可以长久。

Kîjan bihatir ű hęjatir e, nav ű deng an jiyîna te?
Kîjan mezintir e, jiyana te an
Hebűna sermiyan ű tiţtan?
Kîjan pirrtir bi ęţ e, bidestxistin an windakirin?
Ji lewre em herdem bihayeke mezin
Ji bo hezkirirna zęde didin
Ű bi windakirineke kűr dięţin ji bo
Danhevek ű komkirineke bęhawe.
Heger tu nas bikî ko tiţtek bes e, dę
derdę xizaniyę mekţînî.
Ko zanibî li kű rawestî, wę ti ziyan
Ű tade li te meyę.
Ű tę dűr-diręj bimînî.

四十五章

45

大成若缺，其用不弊。大盈若冲，其用不穷。大直若屈，大巧若拙，大辩若讷。躁胜塞，静胜热，清静以为天下正。

Kemal ű pęrfęktbűna hęja kęm dixuye,
lę bę ţaţtî ű seqetî kar dike.
Tijebűna mezin ű hęja vala dixuye, lę
Bę west kar dike.
Rastbűna hęja xwar dixuye,
jîrbűna hęja qelafetgiran dixuye,
Zimanxweţbűna hęja lal dixuye.
Dilgermî zora sariyę dibe, hęmenî ű bęlivbűn
Zora germiyę.
Zelalbűn ű aramî ű tebat her tiţtî
Datînin cihę rast.

四十六章

46

天下有道，却走马以粪；天下无道，戎马生于郊。罪莫大于可欲，祸莫大于不知足，罪莫大于欲得。故知足之足，常足。

Dema Tao li cihekî belav dibe
Hesp hędî-hędî diçęrin
Ű erdę sergo dikin.
Dema Tao li cihekî tinne be
Hespęn ţer ű cengę li dervî bajęr tęn
Xwedî kirin.
Bűbelat ű katastrofęn xwezayane,
ne
Pîs ű kiręttir in ji nezanebűna ko
Tiţtek bes e.
Windakirin ne kiręttir e ji daxwaza hîn pirrtirî.
Ji lewre qenciya ji naskirina ko tiţtek bes e
Dertę
Qenciyek sermedî ű będawî ye

四十七章

47

不出户，知天下；不窥牖，见天道。其出弥远，其知弥近。是以圣人不行而知，不见而名，不为而成。

Bę çűna dervî derî, naskirina
Her tiţtî,
Bę nerîna di pencerę re, dîtina
Riya ezman.
Çiqa dűr tu herî, wisa kęm
Tu nas dikî.
Hiţmendî di her tiţtî de digihęje
Bę ko di hemű prosęsę de here.
Ew bi nav ű deng e bę xwe diyar bike.
Ew pęrfękt e ű tekűz e bę
Hewildan ű westana pirr.

四十八章

48

为学日益，为道日损，损之又损之，以至于无为。无为无不为。取天下常以无事，及其有事，不足以取天下。

Bi xwendinę, her roj merov tiţtekî
Bi dest dixîne.
Bi kirina bi Tao, her roj
Tiţtek winda dibe.
Winda dibe ű dîsa winda dibe.
Ta tiţt nemîne ko bę kirin.
Ne-kirin, tiţtek nemaye ko nehatiye kirin.
Cîhan dikare ya te be bi yekcar neguhertin ű nelîstina
Pę.
Tu çiqasî pę bilîzî ű wę biguherî
Tu nikarî cîhane bikî ya xwe.

四十九章

49

圣人无心，以百姓心为心。善者吾善之，不善者吾亦善之，得善。信者吾信之，不信者吾亦信之，得信。圣人在天下，怵怵；为天下，浑其心。百姓皆注其耳目，圣人皆孩之。

Hiţmendî hiţekî neguher ję re nîne,
Li hiţęn merovan dinere mîna ko
Ęn wę bin.
Ez bi yę baţ re mîna ko baţ e,
ű bi yę pîs re mîna ko ew jî baţ e didim ű distînim.
Ev baţiya rast e.
Ez baweriyę bi yę bawerî pę tę tînim, ű
Bi yę bawerî pę nayę jî.
Ev baweriya rast e.
Dema hiţmendî bi merovan re dijî,
xwe bi wan re didűzinîne
An zanebűn ű hiţę xwe ji wan vediţęre.
Hîţmendî bi wan re dide ű distîne mîna
zarokęn xwe.

五十章

50

出生入死。生之徒十有三，死之徒十有三，人之生，动之死地，十有三。夫何故？以其生生之厚。盖闻善摄生者，陆行不遇虎兕，入军不被甲兵。兕无所投其角，虎无所措其爪，兵无所容其刃。夫何故？以其无死地。

Hatina jiyanę ű derbasbűna mirinę
Peyęn jiyanę sisę di dehan de ne.
Peyęn mirinę sisę di dehan de ne.
Ew ęn liva jiyanę erda mirina wan e
Sisę di dehan de ne.
Çima ev wisa ye?
Ji lewre ew jiyanę dijîn ű destan li
Xweţbűna wę ya dewlemend digirin.
Aniha min bihîstiye ko ew ę di danűstendina bi jiyanę re
Pispor e
Dikare ręwîtiyę di welat de bike bę ko
Liqayî piling ű kerkedenan bibe,
dikare tękeve ţeran ű pevçűnan bę birîn bibe.
Kerkeden ti cihî nabîne ko qiloçę
Xwe tę de biçikilîne,
Piling ti cihî nabîne bo bi lepűţkęn xwe
Biçirîne,
Çek ű sileh ti cihî nabînin ko pęţwaziya
Seręn wan ęn tűj bike.
Çima?
Ji lewre ew ti erd- mirin ję re nîne.