Bet pagalvojęs paklausė:

Հետո մի փոքր մտածելով՝ հարցրեց.

— Ką reiškia „prijaukinti“?

— Իսկ ինչպե՞ս են ընտելացնում:

— Tu ne vietinis, — tarė lapė. — Ko ieškai?

— Դու տեղացի չես երևում, — նկատեց աղվեսը: — Ի՞նչ ես փնտրում այստեղ:

— Ieškau žmonių, — atsakė mažasis princas. — Ką reiškia „prijaukinti“?

— Մարդկանց եմ փնտրում, — պատասխանեց Փոքրիկ իշխանը: — Իսկ ինչպե՞ս են ընտելացնում:

— Žmonės, — paaiškino lapė, — turi šautuvus ir medžioja. Tai labai nemalonu! Ir dar jie augina vištas. Tik tai jiems ir terūpi. Tu ieškai vištų?

— Մարդիկ հրացան ունեն և որսի են դուրս գալիս: Դա շատ անհարմար բան է: Հետո՝ նրանք հավ են պահում: Նրանց լավն էլ միայն այդ է: Դու հա՞վ ես փնտրում:

— Ne, — atsakė mažasis princas. — Aš ieškau draugų. Ką reiškia „prijaukinti?“

— Ո՛չ, — ասաց Փոքրիկ իշխանը: — Ես բարեկամ եմ փնտրում: Իսկ ինչպե՞ս են ընտելացնում:

— Tai, kas seniai pamiršta, — paaiškino lapė. — Tai reiškia „užmegzti ryšius“.

— Դա վաղուց մոռացված հասկացողություն է, — բացատրեց աղվեսը: — Դա նշանակում է՝ կապվել մեկի հետ…

— Užmegzti ryšius?

— Կապվե՞լ…

— Na, taip, — tarė lapė. — Kol kas tu man tik mažas berniukas, panašus į šimtus tūkstančių kitų berniukų. Tu man nereikalingas. Aš tau irgi nereikalinga. Aš tau esu tik lapė, panaši į šimtą tūkstančių kitų lapių. Bet jei mane prisijaukinsi, mudu tapsime vienas kitam reikalingi. Tu būsi man vienintelis pasaulyje… Aš būsiu tau vienintelė pasaulyje…

— Հենց բանն էլ այդ է, — ասաց աղվեսը: — Դու ինձ համար առայժմ միայն մի փոքրիկ տղա ես, այնպես, ինչպես մյուս հարյուրհազարավոր տղաները: Եվ դու ինձ պետք չես: Ես էլ քեզ պետք չեմ: Ես քեզ համար ընդամենը մի սովորական աղվես եմ, այնպես, ինչպես մյուս հարյուրհազարավոր աղվեսները: Բայց եթե դու ինձ ընտելացնես, մենք անհրաժեշտ կդառնանք մեկս մյուսի համար: Դու ինձ համար ամբողջ աշխարհում միակը կդառնաս, ես էլ քեզ համար ամբողջ աշխարհում կդառնամ միակը…

— Pradedu suprasti, — tarė mažasis princas. — Viena rožė… Ji tikriausiai mane prisijaukino…

— Ես սկսում եմ հասկանալ, — ասաց Փոքրիկ իշխանը: — Մի վարդ կար… որը երևի ինձ ընտելացրել էր…

— Galimas daiktas, — atsakė lapė. — Žemėje būna visko…

— Շատ հավանական է, — համաձայնեց աղվեսը: — Երկրի վրա ինչեր ասես, որ չեն լինում:

— O, tai buvo ne Žemėje, — tarė mažasis princas.

— Դա երկրի վրա չէր. — ասաց Փոքրիկ իշխանը:

Lapė atrodė labai susidomėjusi.

Աղվեսը շատ զարմացավ:

— Kitoje planetoje?

— Ուրիշ մոլորակի վրա…

— Taip.

— Այո՛:

— Ar toje planetoje yra medžiotojų?

— Իսկ այդ մոլորակի վրա որսորդներ կա՞ն:

— Ne.

— Ո՛չ:

— Įdomu! O vištų?

— Ինչ հետաքրքիր է: Իսկ հավ կա՞:

— Ne.

— Ո՛չ:

— Nieko nėra tobula, — atsiduso lapė,

— Աշխարհում կատարյալ ոչինչ չի լինում, — հառաչեց աղվեսը:

bet greitai vėl grįžo prie savo minties:

Բայց հետո նա նորից խոսեց նույն բանի մասին.

— Mano gyvenimas nuobodus. Aš medžioju vištas, o žmonės medžioja mane. Bet visos vištos panašios ir visi žmonės panašūs. Taigi aš truputį nuobodžiauju. Bet jeigu tu mane prisijaukinsi, mano gyvenimą tarsi nušvies saulė. Aš atpažinsiu tavo žingsnius, skirsiu juos nuo visų kitų. Nuo svetimų žingsnių aš visada slepiuosi po žeme. Tavieji pašauks mane iš olos tarsi muzikos garsai.

— Իմ կյանքը ձանձրալի է անցնում: Ես հավ եմ որսում, իսկ մարդիկ որսում են ինձ: Բոլոր հավերը մեկ են, և մարդիկ էլ մեկ են: Եվ իմ կյանքը ձանձրալի է: Բայց եթե դու ինձ ընտելացնես, իմ կյանքը, ոնց որ արևից, կլուսավորվի: Քո ոտնաձայները ես հազարավոր ոտնաձայներից կտարբերեմ: Մարդկանց ոտնաձայները լսելով՝ ես միշտ փախչում եմ և թաքնվում գետնի տակ: Բայց քո քայլվածքը երգի պես ինձ կկանչի, և ես դուրս կգամ իմ թաքստոցից:

Nagi, pažvelk tenai! Matai kviečių laukus? Aš neėdu duonos. Grūdų man nereikia. Kviečių laukas man nieko neprimena. Ir tai labai liūdna! Tačiau tavo plaukai aukso spalvos, ir bus nuostabu, kai mane prisijaukinsi! Auksiniai kviečiai man primins tave. Ir man patiks klausytis vėjo šnaresio kviečiuose.

Եվ հետո նայիր… Տեսնո՞ւմ ես, այնտեղ՝ արտերի մեջ, հասնում է ցորենը: Ես հաց չեմ ուտում: Հասկերն ինձ պետք չեն: Ցորենի արտերը ինձ ոչինչ չեն հիշեցնում: Եվ դա շատ տխուր բան է: Բայց դու ոսկե մազեր ունես: Եվ ինչքան լավ կլինի, որ դու ինձ ընտելացնես: Ոսկե ցորենը կհիշեցնի ինձ քո մասին: Եվ ես կսկսեմ սիրել քամուց օրորվող հասկերի շրշյունը…

Lapė nutilo ir ilgai žiūrėjo į mažąjį princą.

Աղվեսը լռեց ու երկար ժամանակ նայում էր Փոքրիկ իշխանին: Հետո ասաց.

— Prašau tavęs… prisijaukink mane! — tarė ji.

— Խնդրում եմ, ընտելացրու ինձ:

— Mielai prisijaukinčiau, — atsakė mažasis princas, — bet turiu mažai laiko. Man dar reikia susirasti draugų ir suprasti daug dalykų.

— Ես ուրախությամբ այդ կանեի, — պատասխանեց Փոքրիկ իշխանը, — բայց ես այնքան քիչ ժամանակ ունեմ… Ես դեռ բարեկամներ պիտի փնտրեմ և նրանցից դեռ ուրիշ շատ բաներ պիտի իմանամ:

— Suprasti galima tik tai, ką prisijaukini, — tarė lapė. — Žmonės jau nebeturi laiko ką nors suprasti. Jie perka gatavus daiktus parduotuvėse. Tačiau nėra tokių parduotuvių, kur parduodami draugai, todėl žmonės nebeturi draugų. Jeigu nori draugo, prisijaukink mane!

— Իմանալ կարելի է միայն այն բաները, որոնց հնարավոր է ընտելացնել, — ասաց աղվեսը: — Մարդիկ արդեն ժամանակ չունեն որևէ բան իմանալու համար: Նրանք հիմա իրերն էլ պատրաստի են գնում խանութներում: Բայց չէ՞ որ չկան այնպիսի խանութներ, որտեղ հնարավոր լինի բարեկամներ վաճառել, և հենց դրա համար էլ մարդիկ այլևս բարեկամներ չունեն: Եթե ուզում ես բարեկամ ունենալ, ընտելացրու ինձ:

— O ką aš turiu daryti? — paklausė mažasis princas.

— Իսկ դրա համար ի՞նչ է պետք անել, — հարցրեց Փոքրիկ իշխանը:

— Turi būti labai kantrus, — atsakė lapė. — Iš pradžių atsisėk ant žolės toliau nuo manęs — va taip. Aš žiūrėsiu į tave akies krašteliu, o tu nieko nesakysi. Žodžiai tėra nesusipratimų šaltinis. Tačiau kasdien tu galėsi atsisėsti vis arčiau…

— Հարկավոր է համբերություն ունենալ, — պատասխանեց աղվեսը: — Նախ՝ նստիր այնտեղ՝ խոտի վրա, այ, այդպես: Ես քեզ վրա ծուռ-ծուռ կնայեմ, բայց դու սուս մնա: Խոսքերը միայն խանգարում են իրար լավ հասկանալուն: Նստիր այնտեղ, բայց օր օրի վրա մի փոքր մոտեցիր…

Kitą dieną mažasis princas vėl atėjo.

Հաջորդ օրը Փոքրիկ իշխանը նորից եկավ նույն տեղը:

— Verčiau būtum atėjęs tuo pačiu laiku, — pasakė lapė. — Jeigu, pavyzdžiui, ateisi ketvirtą valandą popiet, aš jau nuo trečios pradėsiu jaustis laiminga. Artėjant tai valandai jausiuosi vis laimingesnė ir laimingesnė. Ketvirtą valandą jau pradėsiu jaudintis ir nerimauti: aš pažinsiu laimės kainą! O jeigu tu ateisi vis kitu laiku, niekad nežinosiu, kada turiu parengti savo širdį… Reikia laikytis tam tikrų ritualų.

— Ավելի լավ է միշտ նույն ժամին արի, — խնդրեց աղվեսը: — Ա՜յ, օրինակ, եթե դու գաս ժամը չորսին, ես ժամը 3-ից արդեն ինձ երջանիկ կզգամ: Եվ որքան ավելի մոտենա նշանակված ժամը, այնքան ավելի երջանիկ կզգամ: Ժամը չորսին ես արդեն կսկսեմ հուզվել և անհանգստանալ: Ես կսկսեմ զգալ երջանկության գինը: Իսկ եթե դու ամեն անգամ տարբեր ժամի գաս, ես չեմ իմանա, թե որ ժամի համար նախապատրաստեմ իմ սիրտը… Անհրաժեշտ է պահպանել ծիսակատարությունը:

— O kas yra „ritualas“? — paklausė mažasis princas.

— Իսկ ի՞նչ բան է ծիսակատարություն, — հարցրեց Փոքրիկ իշխանը:

— Tai, kas irgi seniai pamiršta, — paaiškino lapė. — Tai, kas daro vieną dieną nepanašią į kitas dienas, vieną valandą — į kitas valandas. Pavyzdžiui, ritualą turi mano medžiotojai. Ketvirtadienį jie šoka su kaimo merginomis. Tai nuostabi diena! Ketvirtadienį galiu nueiti iki pat vynuogyno. Jeigu medžiotojai šoktų kada patinka, visos dienos būtų panašios viena į kitą ir aš niekad neturėčiau atostogų.

— Դա էլ վաղուց մոռացված բան է, — բացատրեց աղվեսը: — Դա մի բան է, որի շնորհիվ մի օրը այլևս նման չի լինում մյուս օրերին, ժամը՝ մյուս ժամերին: Այ, օրինակ, իմ որսորդները այսպիսի ծիսակատարություն ունեն. հինգշաբթի օրերը նրանք պարում են գյուղի աղջիկների հետ: Եվ ի՛նչ հիանալի օր է հինգշաբթին: Ես զբոսանքի եմ գնում և հասնում մինչև խաղողի այգիները: Իսկ եթե որսորդները պարեին երբ խելքները փչեր, բոլոր օրերը միանման կլինեին, և ես երբեք չէի հանգստանա:

Taip mažasis princas prisijaukino lapę. O kai atėjo metas išvykti, lapė tarė:

Այսպես Փոքրիկ իշխանը աղվեսին ընտելացրեց: Եվ ահա հասավ հրաժեշտի ժամը:

— Ak!.. Aš tuoj apsiverksiu.

— Ես լաց կլինեմ քեզ համար, — հառաչեց աղվեսը:

— Pati kalta, — tarė mažasis princas, — aš tau nenorėjau bloga, bet tu užsimanei, kad tave prisijaukinčiau…

— Դու ես մեղավոր, — ասաց Փոքրիկ իշխանը: — Ես չէի ուզում, որ քեզ համար դժվար լինի, դու ինքդ խնդրեցիր, որ քեզ ընտելացնեմ:

— Žinoma, — atsakė lapė.

— Այո, իհարկե, — ասաց աղվեսը:

— Bet tu tuoj apsiverksi, — tarė mažasis princas.

— Բայց դու լավ կլինես:

— Žinoma, — atsakė lapė.

— Այո՛, իհարկե:

— Vadinasi, tu nieko nelaimėjai!

— Նշանակում է, որ դու վատ ես զգում քեզ:

— Ne, — paprieštaravo lapė. — Laimėjau. Kviečių lauko spalvą.

— Ո՛չ, — առարկեց աղվեսը: — Ես ինձ լավ եմ զգում: Հիշիր, թե քեզ ինչ էի ասում ոսկե հասկերի մասին:

Paskui pridūrė:

Նա լռեց: Հետո ավելացրեց.

— Eik dar sykį pasižiūrėti į rožes. Ir tu suprasi, kad tavo rožė — iš tikrųjų vienintelė pasaulyje. Tada grįžk su manim atsisveikinti, ir aš tau atskleisiu paslaptį. Tai bus mano dovana.

— Գնա, մի անգամ էլ նայիր վարդերին: Դու կհասկանաս, որ քո վարդը աշխարհում միակն է: Իսկ երբ վերադառնաս ինձ հրաժեշտ տալու, ես քեզ մի գաղտնիք կասեմ: Դա կլինի իմ նվերը քեզ:

Mažasis princas nuėjo pasižiūrėti rožių.

Փոքրիկ իշխանը գնաց վարդերին նայելու:

— Jūs visiškai nepanašios į mano rožę. Jūs dar niekas, — tarė jis. — Jūsų niekas neprisijaukinęs, ir jūs nieko neprisijaukinusios. Tokia anksčiau buvo mano lapė. Ji niekuo nesiskyrė nuo šimto tūkstančio kitų lapių. Bet aš su ja susidraugavau, ir ji dabar vienintelė pasaulyje.

— Դուք բոլորովին նման չեք իմ վարդին, — ասաց նա: — Դուք դեռ ոչինչ եք: Ոչ ոք ձեզ չի ընտելացրել, և դուք ոչ ոքի չեք ընտելացրել: Առաջ իմ աղվեսն էլ ձեզ նման էր: Նա ոչնչով չէր տարբերվում մյուս հարյուրհազարավոր աղվեսներից: Բայց ես նրա հետ բարեկամացա, և հիմա նա միակն է ամբողջ աշխարհում:

Rožės labai suglumo.

Վարդերը շատ շփոթվեցին:

— Jūs gražios, bet tuščios, — kalbėjo toliau mažasis princas. — Dėl jūsų nesinori mirti. Žinoma, paprastas praeivis gali pamanyti, kad manoji rožė panaši į jus, bet ji viena man svarbesnė už jus visas, nes aš ją laisčiau. Atitvėriau pertvara nuo vėjo. Dėl jos sutraiškiau visus vikšrus — na, keletą palikau, kad iš jų išsiristų drugeliai. Nes klausiausi, kaip ji skundžiasi, giriasi arba kartais tyli. Nes ji — mano rožė.

— Դուք գեղեցիկ եք, բայց դատարկ, — շարունակեց Փոքրիկ իշխանը: — Ձեզ համար ոչ ոք չի ուզենա մեռնել: Իհարկե, պատահական անցորդը, նայելով իմ վարդին, կասի, որ նա ճիշտ և ճիշտ ձեզ նման է: Բայց ինձ համար մենակ նա ավելի թանկ է, քան դուք բոլորդ: Չէ՞ որ նրա՛ն և ոչ թե ձեզ էի ես ամեն օր ջրում: Նրա՛ն և ոչ թե ձեզ էի ամեն օր ապակիով ծածկում: Քամուց պաշտպանվելու համար նրան էի շիրմայով առանձնացնում: Նրա համար ես սպանեցի թրթուրներին և միայն երկու-երեք հատ թողեցի, որ թիթեռներ դուրս գան: Ես լսում էի, թե ինչպես է նա տրտնջում և ինչպես է պարծենում, ես լսում էի նրան նույնիսկ այն ժամանակ, երբ նա լռում էր: Նա իմն է:

Ir mažasis princas grįžo pas lapę.

Եվ Փոքրիկ իշխանը վերադարձավ աղվեսի մոտ:

— Sudie, — tarė jis.

— Մնաս բարով, — ասաց նա:

— Sudie, — atsakė lapė. — Štai mano paslaptis. Ji labai paprasta: matyti galima tik širdimi. Svarbiausi dalykai akims nematomi.

— Գնաս բարով, — ասաց աղվեսը: — Ահա իմ գաղտնիքը, որը շատ հասարակ է. միայն սիրտն է սրատես: Ամենագլխավորը աչքով չես տեսնի:

— Svarbiausi dalykai akims nematomi, — pakartojo mažasis princas, kad geriau įsimintų.

— Ամենագլխավորը աչքով չես տեսնի, — կրկնեց Փոքրիկ իշխանը, որպեսզի լավ հիշի:

— Tavo rožė tau tokia svarbi todėl, kad dėl jos praradai daug laiko.

— Քո վարդը քեզ համար այդքան թանկ է, որովհետև դու նրան տվել ես քո ամբողջ հոգին:

Ir atsigulęs į žolę jis pravirko — Mano rožė man tokia svarbi todėl, kad aš… — pakartojo mažasis princas, kad geriau įsimintų.

— Որովհետև ես նրան տվել եմ իմ ամբողջ հոգին… — կրկնեց Փոքրիկ իշխանը, որպեսզի լավ հիշի:

— Žmonės pamiršo šią tiesą, — tarė lapė. — Bet tu nepamiršk: tampi amžinai atsakingas už tą, ką prisijaukinai. Tu atsakingas už savo rožę…

— Մարդիկ մոռացել են այս ճշմարտությունը, — ասաց աղվեսը: — Բայց դու մի՛ մոռացիր, որ հավիտյան պատասխանատու ես նրա համար, ում ընտելացրել ես: Դու պատասխանատու ես քո վարդի համար:

— Aš atsakingas už savo rožę… — pakartojo mažasis princas, kad geriau įsimintų.

— Ես իմ վարդի համար պատասխանատու եմ… — կրկնեց Փոքրիկ իշխանը, որպեսզի լավ հիշի:

XXII

XXII

— Laba diena, — pasisveikino mažasis princas.

— Բարի օր, — ասաց Փոքրիկ իշխանը:

— Laba diena, — atsiliepė iešmininkas.

— Բարի օր, — արձագանքեց սլաքավարը:

— Ką tu čia veiki? — paklausė mažasis princas.

— Այդ ի՞նչ ես անում այստեղ, — հարցրեց Փոքրիկ իշխանը:

— Skirstau keleivius į pakus po tūkstantį žmonių, — atsakė iešmininkas. — Išleidžiu traukinius, ir šie juos išvežioja — vienus į dešinę, kitus į kairę.

— Ուղևորներին եմ տեսակավորում, — պատասխանեց սլաքավարը: — Ամեն մի գնացքում հազար հոգի նստեցրած ուղարկում եմ մեկը՝ դեպի աջ, մեկը՝ ձախ:

Ir greitasis traukinys apšviestais langais, dundėdamas it griaustinis, sudrebino iešmininko būdelę.

Եվ այդ ժամանակ սլացավ-անցավ ճեպընթաց գնացքը՝ շողացնելով պատուհանների լույսերը: Սլաքավարի փոքրիկ տնակը ամբողջովին սկսեց ցնցվել:

— Jie labai skuba, — tarė mažasis princas. — Ko jie ieško?

— Ինչքա՜ն են շտապում, — զարմացավ Փոքրիկ իշխանը: — Ի՞նչ են փնտրում նրանք:

— To nežino nė garvežio mašinistas, — atsakė iešmininkas.

— Նույնիսկ ինքը՝ մեքենավարը, դա չգիտի, — ասաց սլաքավարը:

Į priešingą pusę nudundėjo dar vienas švytintis greitasis traukinys.

Այս անգամ էլ լույսերը շողացնելով՝ հակառակ կողմը սլացավ մի ուրիշ ճեպընթաց:

— Jie jau grįžta? — paklausė mažasis princas.

— Նրանք արդեն վերադառնո՞ւմ են, — հարցրեց Փոքրիկ իշխանը:

— Ne, čia kiti, — atsakė iešmininkas. — Tai priešpriešinis traukinys.

— Ո՛չ, սա ուրիշ է, — ասաց սլաքավարը: — Սա հանդիպակացն է:

— Ar jiems nepatiko ten, kur buvo?

— Նրանց համար վատ էր այնտեղ, որտեղ առաջ էին:

— Gerai ten, kur mūsų nėra, — atsakė iešmininkas.

— Այնտեղ է լավ, որտեղ մենք չկանք, — ասաց սլաքավարը:

Pro šalį pradundėjo trečias švytintis traukinys.

Եվ շողալով ու դղրդալով անցավ երրորդ ճեպընթացը:

— Jie persekioja pirmuosius keleivius? — paklausė mažasis princas.

— Սրանք ուզում են հասնել այն առաջինների՞ն, — հարցրեց Փոքրիկ իշխանը:

— Jie nieko nepersekioja, — atsakė iešmininkas. — Jie ten miega arba žiovauja. Tik vaikai prisispaudžia nosimis prie stiklų.

— Նրանք ոչինչ էլ չեն ուզում, — ասաց սլաքավարը: — Նրանք վագոններում կամ քնած են, կամ նստած հորանջում են: Միայն երեխաներն են քթները հպել պատուհանների ապակիներին:

— Tik vaikai ir žino, ko nori, — paaiškino mažasis princas. — Jie visą laiką glėbesčiuoja skudurinę lėlę, ir ji tampa labai svarbi, o jeigu kas ją iš jų atima, jie verkia…

— Միայն երեխաները գիտեն, թե ինչ են փնտրում, — շշնջաց Փոքրիկ իշխանը: — Նրանք իրենց ամբողջ հոգին տալիս են լաթե տիկնիկին, և այդ տիկնիկը նրանց համար շատ թանկ է դառնոմ, և եթե նրանցից տիկնիկը խլեն, երեխաները կսկեն լալ…

— Jiems gerai, — tarė iešmininkas.

— Երջանիկ են նրանք, — ասաց սլաքավարը:

XXIII

XXIII

— Laba diena, — pasisveikino mažasis princas.

— Բարի օր, — ասաց Փոքրիկ իշխանը:

— Laba diena, — atsakė pirklys.

— Բարի օր, — պատասխանեց առևտրականը:

Tai buvo pirklys, parduodantis naujausias piliules troškuliui malšinti. Nuryji vieną per savaitę ir jau nebenori gerti.

Նա ծարավը հագեցնող հաբեր էր վաճառում: Ով որ մի այդպիսի հաբ լուլ տար, հետո ամբողջ մի շաբաթ ջուր չէր խմի:

— Kodėl tu jas pardavinėji? — paklausė mažasis princas.

— Ինչի՞ համար ես դրանք վաճառում, — հարցրեց Փոքրիկ իշխանը:

— Jos sutaupo daug laiko, — atsakė pirklys. — Specialistai viską apskaičiavo. Jas gerdamas sutaupai penkiasdešimt tris minutes per savaitę.

— Սրանք ահագին ժամանակ են խնայում, — պատասխանեց առևտրականը: — Մասնագետների հաշվարկներով՝ կարելի է շաբաթական հիսուներեք րոպե խնայել:

— O ką žmogus veikia su tomis penkiasdešimt trimis minutėmis?

— Իսկ ի՞նչ պիտի անեն այդ հիսուներեք րոպեում:

— Ką tik nori.

— Ինչ ուզես:

„Jeigu aš turėčiau penkiasdešimt tris laisvas minutes, — pagalvojo mažasis princas, — tiesiog lėtai nueičiau prie šaltinio…“

«Ես որ հիսուներեք րոպե ազատ ժամանակ ունենայի, ուղղակի կգնայի աղբյուրը՝ ջուր խմելու…»:

XXIV

XXIV

Praėjo savaitė nuo mano avarijos dykumoje, ir aš išklausiau pasakojimą apie pirklį gerdamas paskutinį savo vandens atsargų lašą.

Այն օրից, ինչ ես վթարի էի ենթարկվել, անցել էր ուղիղ մեկ շաբաթ և լսելով հաբ վաճառողի պատմությունը՝ ես խմեցի իմ վերջին կում ջուրը:

— Ak, — tariau mažajam princui, — šitie tavo prisiminimai labai gražūs, bet aš dar nepataisiau lėktuvo, man neliko nė lašo vandens, ir aš taip pat būčiau labai laimingas galėdamas lėtai nueiti prie šaltinio!

— Այո՛,— ասացի Փոքրիկ իշխանին, — այն, ինչ դու պատմում ես, շատ հետաքրքիր է, բայց ես դեռ չեմ նորոգել իմ օդանավը, ոչ մի կաթիլ ջուր չունեմ այլևս, և ես նույնպես երջանիկ կլինեի, եթե ուղղակի աղբյուր գնալու ժամանակ ունենայի:

— Mano draugė lapė man sakė…

— Այն աղվեսը, որի հետ ես բարեկամացա…

— Mano pypliuk, man dabar ne tavo lapė galvoje!

— Սիրելի՛ս, ես հիմա քո աղվեսի մասին լսելու ժամանակ չունեմ:

— Kodėl?

— Ինչո՞ւ:

— Dėl to, kad mudu mirsim iš troškulio…

— Որովհետև ստիպված պիտի ծարավից մեռնեմ…

Jis nesuprato mano žodžių prasmės ir atsakė:

Նա չհասկացավ, թե ինչ կապ կա աղվեսի և ծարավից մեռնելու մեջ, և առարկեց.

— Net jeigu ir teks mirti, vis tiek gerai, kad turėjai draugą. Štai aš labai džiaugiuosi, kad draugavau su lape…

— Նույնիսկ երբ պետք է մեռնել, լավ է, երբ բարեկամ կա: Ա՛յ, ես շատ ուրախ եմ, որ բարեկամացել եմ աղվեսի հետ…

„Jis nesuvokia, koks pavojus gresia, — pagalvojau. — Jis niekad nejaučia nei alkio, nei troškulio. Jam užtenka trupučio saulės…“

«Նա չի հասկանում, թե վտանգն ինչքան մեծ է: Նա երբեք քաղց ու ծարավ չի զգացել: Նրան բավականացնում է անգամ արևի մի ճառագայթը»:

Bet jis pažvelgė į mane ir atsiliepė į mano mintis.

Ես սա բարձրաձայն չասեցի, այլ միայն մտածեցի: Բայց Փոքրիկ իշխանը նայեց ինձ ու շշնջաց.

— Aš irgi noriu gerti… Paieškokim šulinio…

— Ես էլ եմ ուզում խմել… գնանք ջրհոր փնտրենք…

Pavargęs skėstelėjau rankomis: kvaila aklom ieškoti šulinio beribėje dykumoje. Tačiau mes leidomės žingsniuoti.

Ես ձեռքով մի հոգնած շարժում արեցի… Ի՞նչ օգուտ անծայր անապատում ենթադրաբար ջրհոր փնտրելուց: Բայց, այնուամենայնիվ, մենք ճամփա ընկանք:

Valandų valandas žingsniavome tylėdami. Užėjo naktis, sužibo pirmosios žvaigždės. Nuo troškulio truputį karščiavau, todėl žvaigždes mačiau tarsi sapne. Galvoje sukosi mažojo princo žodžiai, ir aš paklausiau:

Երկար ժամանակ մենք քայլում էինք լուռ: Վերջապես մթնեց, և աստղերն սկսեցին երկնքում մեկիկ-մեկիկ վառվել: Ծարավից ես տենդի մեջ էի ընկել, և ինձ թվում էր, թե երազիս մեջ եմ աստղերը տեսնում: Անընդհատ հիշում էի Փոքրիկ իշխանի խոսքերը, և ես նրան հարցրի.

— Vadinasi, ir tu ištroškęs?

— Ուրեմն դո՞ւ էլ գիտես, թե ինչ բան է ծարավը: