Pero después de una breve reflexión, añadió:

Biraz düşündükten sonra ekledi:

— ¿Qué significa “domesticar”?

“Evcil ne demek?”

— Tú no eres de aquí —dijo el zorro— ¿qué buscas?

“Buralı değilsin besbelli. Ne arıyorsun burada?”

— Busco a los hombres —le respondió el principito—. ¿Qué significa “domesticar”?

“İnsanları arıyorum. Evcil ne demek?”

— Los hombres —dijo el zorro— tienen escopetas y cazan. ¡Es muy molesto! Pero también crían gallinas. Es lo único que les interesa. ¿Tú buscas gallinas?

“İnsanlar,” dedi tilki, “insanların tüfekleri vardır. Ava çıkarlar. Hepimizin rahatını kaçırırlar. Bir de kümeslerde tavuk beslerler. Başka dertleri yoktur. Yoksa piliç mi arıyorsun?”

— No —dijo el principito—. Busco amigos. ¿Qué significa “domesticar”? —volvió a preguntar el principito.

“Hayır, dost arıyorum. Evcil ne demek?”

— Es una cosa ya olvidada —dijo el zorro—, significa “crear vínculos… ”

“Artık kimselerin umursamadığı bir geleneğin gereği. Bağlar kurmak demektir.”

— ¿Crear vínculos?

“Bağlar kurmak mı?”

— Efectivamente, verás —dijo el zorro—. Tú no eres para mí todavía más que un muchachito igual a otros cien mil muchachitos y no te necesito para nada. Tampoco tú tienes necesidad de mí y no soy para ti más que un zorro entre otros cien mil zorros semejantes. Pero si tú me domesticas, entonces tendremos necesidad el uno del otro. Tú serás para mí único en el mundo, yo seré para ti único en el mundo…

“Evet. Sözgelimi sen benim için şimdi yüz binlerce oğlan çocuğundan birisin. Ne senin bana bir gereksinmen var ne de benim sana. Ben de senin için yüz binlerce tilkiden biriyim. Ama beni evcilleştirirsen birbirimize gereksinme duyarız. Sen benim için dünyada bir tane olursun, ben de senin için.”

— Comienzo a comprender —dijo el principito—. Hay una flor… creo que ella me ha domesticado…

“Biraz biraz anlıyorum,” dedi Küçük Prens, “bir çiçek var… Galiba beni evcilleştirdi.”

— Es posible —concedió el zorro—, en la Tierra se ven todo tipo de cosas.

“Olabilir,” dedi tilki, “dünyada neler olmuyor ki?”

— ¡Oh, no es en la Tierra! —exclamó el principito.

“Ama bu dediğim Dünya’da olmadı!”

El zorro pareció intrigado:

Tilki şaşırmış, meraklanmıştı:

— ¿En otro planeta?

“Yoksa başka bir gezegende mi?”

— Sí.

“Evet.”

— ¿Hay cazadores en ese planeta?

“O gezegende avcı var mıdır?”

— No.

“Yok.”

— ¡Qué interesante! ¿Y gallinas?

“Bak bu çok ilginç. Peki, ya piliç?”

— No.

“Yok.”

— Nada es perfecto —suspiró el zorro.

“Hiçbir şey tam istendiği gibi olmuyor,” dedi tilki içini çekerek:

Y después volviendo a su idea:

Ama hemen konuya döndü:

— Mi vida es muy monótona. Cazo gallinas y los hombres me cazan a mí. Todas las gallinas se parecen y todos los hombres son iguales; por consiguiente me aburro un poco. Si tú me domesticas, mi vida estará llena de sol. Conoceré el rumor de unos pasos diferentes a todos los demás. Los otros pasos me hacen esconder bajo la tierra; los tuyos me llamarán fuera de la madriguera como una música.

“Hayatımda hiç değişiklik yoktur. Ben piliçleri avlarım, insanlar beni avlar. Bütün piliçler birbirine benzer, bütün insanlar da. Doğrusu epey sıkıcı. Ama beni bir evcilleştirsen hayatım günlük güneşlik oluverir. Öteki ayak seslerinden apayrı bir ayak sesi tanırım. O sesler korkuyla kovuğuma kaçırtır beni, seninkiyse tatlı bir ezgi gibi yeraltından çağıracaktır.

Y además, ¡mira! ¿Ves allá abajo los campos de trigo? Yo no como pan y por lo tanto el trigo es para mí algo inútil. Los campos de trigo no me recuerdan nada y eso me pone triste. ¡Pero tú tienes los cabellos dorados y será algo maravilloso cuando me domestiques! El trigo, que es dorado también, será un recuerdo de ti. Y amaré el ruido del viento en el trigo.

Bak, öteki buğday tarlalarını görüyor musun? Ben ekmek yemem. Buğdayın önemi yok benim için. Buğday tarlaları bana bir şey demiyor. Bu çok acı ama senin saçın altın renginde. Beni evcilleştirsen ne iyi olurdu, bir düşün! Altın rengindeki başaklar seni anımsatacak artık. Başaklardaki rüzgârı dinlemeye can atacağım.”

El zorro se calló y miró un buen rato al principito:

Tilki sustu ve uzun bir süre Küçük Prens’i süzdü:

— Por favor… domestícame —le dijo.

“Ne olursun evcilleştir beni,” dedi.

— Bien quisiera —le respondió el principito pero no tengo mucho tiempo. He de buscar amigos y conocer muchas cosas.

“Çok isterdim ama vaktim az. Dostlar edinmeli, yeni şeyler tanımalıyım.”

— Sólo se conocen bien las cosas que se domestican —dijo el zorro—. Los hombres ya no tienen tiempo de conocer nada. Lo compran todo hecho en las tiendas. Y como no hay tiendas donde vendan amigos, los hombres no tienen ya amigos. ¡Si quieres un amigo, domestícame!

“Yalnız evcilleştirdiğin şeyleri tanıyabilirsin,” dedi tilki, “insanların tanımaya ayıracak zamanları yok artık. Aldıklarını hazır alıyorlar dükkânlardan. Ama dost satan dükkânlar olmadığı için dostsuz kalıyorlar. Dost istiyorsan beni evcilleştir işte…”

— ¿Qué debo hacer? —preguntó el principito.

“Evcilleştirmek için ne yapmalıyım?”

— Debes tener mucha paciencia —respondió el zorro—. Te sentarás al principio un poco lejos de mí, así, en el suelo; yo te miraré con el rabillo del ojo y tú no me dirás nada. El lenguaje es fuente de malos entendidos. Pero cada día podrás sentarte un poco más cerca…

“Çok sabırlı olmalısın. Önce benden biraz ötede çimenlerin arasında oturacaksın. Şöyle. Ben seni göz ucuyla süzeceğim, sen ağzını açmayacaksın. Çünkü sözcükler, yanlış anlama kaynağıdır. Her gün biraz daha yakınımda oturursun…”

El principito volvió al día siguiente.

Ertesi gün Küçük Prens yine geldi.

— Hubiera sido mejor —dijo el zorro— que vinieras a la misma hora. Si vienes, por ejemplo, a las cuatro de la tarde; desde las tres yo empezaría a ser dichoso. Cuanto más avance la hora, más feliz me sentiré. A las cuatro me sentiré agitado e inquieto, descubriré así lo que vale la felicidad. Pero si tú vienes a cualquier hora, nunca sabré cuándo preparar mi corazón… Los ritos son necesarios.

“Hep aynı saatte gelsen daha iyi olur,” dedi tilki, “sözgelimi öğleden sonra saat dörtte gelecek olsan ben saat üçte mutlu olmaya başlarım. Her geçen dakika mutluluğum artar. Saat dört dedi mi meraktan yerimde duramaz olurum. Mutluluğumun armağanını veririm sana. Ama gelişigüzel gelirsen içimi sana hangi saatte hazırlayacağımı bilemem. Ayinsiz olmuyor.”

— ¿Qué es un rito? —inquirió el principito.

“Ayin nedir?”

— Es también algo demasiado olvidado —dijo el zorro—. Es lo que hace que un día no se parezca a otro día y que una hora sea diferente a otra. Entre los cazadores, por ejemplo, hay un rito. Los jueves bailan con las muchachas del pueblo. Los jueves entonces son días maravillosos en los que puedo ir de paseo hasta la viña. Si los cazadores no bailaran en día fijo, todos los días se parecerían y yo no tendría vacaciones.

“O da artık kimsenin umursamadığı bir gelenek. Bir günü öbür günlerden, bir saati öbür saatlerden ayırır. Sözgelimi peşimdeki avcıların bir ayinleri var. Her perşembe köylü kızlarla dans ederler. Bu yüzden perşembe benim için eşsiz bir gündür! O gün bağlara kadar uzanırım. Avcılar belirsiz günlerde dans etselerdi, bütün günler birbirine benzeyecek, ben de hiç keyif çatamayacaktım.”

De esta manera el principito domesticó al zorro. Y cuando se fue acercando el día de la partida:

Küçük Prens tilkiyi evcilleştirdi. Ayrılık saati yaklaşınca tilki:

— ¡Ah! —dijo el zorro—, lloraré.

“Ah,” dedi “gözyaşlarımı tutamayacağım.”

— Tuya es la culpa —le dijo el principito—, yo no quería hacerte daño, pero tú has querido que te domestique…

“Suç sende,” dedi Küçük Prens. “Sana kötülük etmeyi düşünmemiştim, kendin istedin evcilleşmeyi.”

— Ciertamente —dijo el zorro.

“Orası öyle.”

— ¡Y vas a llorar!, —dijo él principito.

“Şimdi de gözyaşlarını tutamıyorsun.”

— ¡Seguro!

“Orası öyle.”

— No ganas nada.

“Öyleyse bundan bir kazancın olmadı!”

— Gano —dijo el zorro— he ganado a causa del color del trigo.

“Oldu, oldu,” dedi tilki, “başak tarlaları meselesi…”

Y luego añadió:

Sonra ekledi:

— Vete a ver las rosas; comprenderás que la tuya es única en el mundo. Volverás a decirme adiós y yo te regalaré un secreto.

“Git, bir daha bak güllere. Seninkinin eşsiz olduğunu anlayacaksın. Sonra gel, helalleşelim; sana bir sır vereceğim.”

El principito se fue a ver las rosas a las que dijo:

Küçük Prens, güllere bir daha bakmaya gitti:

— No son nada, ni en nada se parecen a mi rosa. Nadie las ha domesticado ni ustedes han domesticado a nadie. Son como el zorro era antes, que en nada se diferenciaba de otros cien mil zorros. Pero yo le hice mi amigo y ahora es único en el mundo.

“Siz benim gülüme hiç mi hiç benzemiyorsunuz. Şimdilik değersizsiniz. Ne sizi evcilleştiren olmuş ne de siz kimseyi evcilleştirmişsiniz. Tilkim eskiden nasıldı, öylesiniz. O da önceleri tilkilerden bir tilkiydi ama ben onu dost edindim, şimdi dünyada bir tane.”

Las rosas se sentían molestas oyendo al principito, que continuó diciéndoles:

Güller güç duruma düşmüşlerdi.

— Son muy bellas, pero están vacías y nadie daría la vida por ustedes. Cualquiera que las vea podrá creer indudablemente que mí rosa es igual que cualquiera de ustedes. Pero ella se sabe más importante que todas, porque yo la he regado, porque ha sido a ella a la que abrigué con el fanal, porque yo le maté los gusanos (salvo dos o tres que se hicieron mariposas) y es a ella a la que yo he oído quejarse, alabarse y algunas veces hasta callarse. Porque es mi rosa, en fin.

“Güzelsiniz ama boşsunuz,” diye ekledi. “Kimse sizin için canını vermez. Buradan geçen herhangi bir yolcu benim gülümün size benzediğini sansa bile o tek başına topunuzdan önemlidir. Çünkü üstünü fanusla örttüğüm odur, rüzgârdan koruduğum odur, kelebek olsunlar diye bıraktığımız birkaç tanenin dışında bütün tırtılları uğrunda öldürdüğüm odur. Yakınmasına, böbürlenmesine hatta susmasına kulak verdiğim odur. Çünkü benim gülümdür o.”

Y volvió con el zorro.

Sonra tilkiyle buluşmaya gitti:

— Adiós —le dijo.

“Hoşça kal,” dedi.

— Adiós —dijo el zorro—. He aquí mi secreto, que no puede ser más simple: sólo con el corazón se puede ver bien; lo esencial es invisible para los ojos.

“Hoşça git,” dedi tilki. “Vereceğim sır çok basit: İnsan ancak yüreğiyle baktığı zaman doğruyu görebilir. Gerçeğin mayası gözle görülmez.”

— Lo esencial es invisible para los ojos —repitió el principito para acordarse.

Küçük Prens unutmamak için tekrarladı:
“Gerçeğin mayası gözle görülmez.”

— Lo que hace más importante a tu rosa, es el tiempo que tú has perdido con ella.

“Gülünü bunca önemli kılan, uğrunda harcadığın zamandır.”

— Es el tiempo que yo he perdido con ella… —repitió el principito para recordarlo.

Küçük Prens unutmamak için tekrarladı:
“Uğrunda harcadığım zamandır.”

— Los hombres han olvidado esta verdad —dijo el zorro—, pero tú no debes olvidarla. Eres responsable para siempre de lo que has domesticado. Tú eres responsable de tu rosa…

“İnsanlar bu gerçeği unuttular, sen unutmamalısın. Evcilleştirdiğin şeyden her zaman sen sorumlusun. Gülünden sen sorumlusun…”

— Yo soy responsable de mi rosa… —repitió el principito a fin de recordarlo.

Küçük Prens unutmamak için tekrarladı:
“Gülümden ben sorumluyum…”

XXII

XXII

— ¡Buenos días! —dijo el principito.

“Günaydın,” dedi Küçük Prens.

— ¡Buenos días! —respondió el guardavía.

“Günaydın,” dedi demiryolu makasçısı.

— ¿Qué haces aquí? —le preguntó el principito.

“Ne yapıyorsun burada?”

— Formo con los viajeros paquetes de mil y despacho los trenes que los llevan, ya a la derecha, ya a la izquierda.

“Yolcuları bölük bölük ayırıyorum. Onları taşıyan trenleri bazen sağa yolluyorum, bazen sola.”

Y un tren rápido iluminado, rugiendo como el trueno, hizo temblar la caseta del guardavía.

Birden göz kamaştıran ışıklarıyla bir tren fırtına gibi geçerek makasçının kulübesini sarstı.

— Tienen mucha prisa —dijo el principito—. ¿Qué buscan?

“Acele ediyorlar,” dedi Küçük Prens, “neden acaba?”

— Ni siquiera el conductor de la locomotora lo sabe —dijo el guardavía.

“Makiniste sorsan o da bilmez.”

Un segundo rápido iluminado rugió en sentido inverso.

O sırada ters yönden göz alıcı ışıklarla ikinci bir tren fırtına gibi geçti.

— ¿Ya vuelve? —preguntó el principito.

“Ne çabuk döndüler?”

— No son los mismos —contestó el guardavía—. Es un cambio.

“Bunlar onlar değil,” dedi makasçı, “bu karşıdan gelen tren.”

— ¿No se sentían contentos donde estaban?

“Bulundukları yerden memnun kalmamışlar herhalde.”

— Nunca se siente uno contento donde está —respondió el guardavía.

“Kimse yerinden memnun değildir,” dedi makasçı.

Y rugió el trueno de un tercer rápido iluminado.

Bir üçüncü trenin göz alıcı ışıklar içinde fırtına gibi geçişini duydular.

— ¿Van persiguiendo a los primeros viajeros? —preguntó el principito.

“Bunlar da birinci trendeki yolcuların peşinde mi?”

— No persiguen absolutamente nada —le dijo el guardavía—; duermen o bostezan allí dentro. Únicamente los niños aplastan su nariz contra los vidrios.

“Kimsenin peşinde değiller. Ya uyuyorlar ya da esniyorlardır şimdi… Yalnız çocuklar burunlarını cama yapıştırmışlardır.”

— Únicamente los niños saben lo que buscan —dijo el principito. Pierden el tiempo con una muñeca de trapo que viene a ser lo más importante para ellos y si se la quitan, lloran…

“Zaten yalnız çocuklar ne aradıklarını bilirler,” dedi Küçük Prens. “Bezden bir bebeğe bütün zamanlarını verirler, varsa yoksa o bebektir; ellerinden alınsa ağlarlar.”

— ¡Qué suerte tienen! —dijo el guardavía.

“Ne mutlu onlara,” dedi makasçı.

XXIII

XXIII

— ¡Buenos días! —dijo el principito.

“Günaydın,” dedi Küçük Prens.

— ¡Buenos días! —respondió el comerciante.

“Günaydın,” dedi satıcı.

Era un comerciante de píldoras perfeccionadas que quitan la sed. Se toma una por semana y ya no se sienten ganas de beber.

Susuzluk giderici haplar satan bir adamdı bu. Haftada bir hap içtiniz mi artık içecek bir şey aramıyordunuz.

— ¿Por qué vendes eso? —preguntó el principito.

“Bunları neden satıyorsun?” diye sordu Küçük Prens.

— Porque con esto se economiza mucho tiempo. Según el cálculo hecho por los expertos, se ahorran cincuenta y tres minutos por semana.

“Zamanın boş yere harcanmasını önlemek için. Uzmanların hesabına göre bu haplar alınınca haftada elli üç dakika kazanılıyor.”

— ¿Y qué se hace con esos cincuenta y tres minutos?

“Peki, bu elli üç dakikada ne yapacağız?”

— Lo que cada uno quiere… ”

“Canın ne isterse.”

“Si yo dispusiera de cincuenta y tres minutos —pensó el principito— caminaría suavemente hacia una fuente…”

“Keyfimce harcayacak elli üç dakikam olsaydı ağır ağır bir çeşmeye doğru yürürdüm,” dedi Küçük Prens.

XXIV

XXIV

Era el octavo día de mi avería en el desierto y había escuchado la historia del comerciante bebiendo la última gota de mi provisión de agua.

Uçağımın çölde bozuluşundan sekiz gün sonraydı, yedek içme suyumun son damlasını içerken satıcının öyküsünü anlatmıştı bana.

— ¡Ah —le dije al principito—, son muy bonitos tus cuentos, pero yo no he reparado mi avión, no tengo nada para beber y sería muy feliz si pudiera irme muy tranquilo en busca de una fuente!

“Anıların çok güzel,” dedim Küçük Prens’e, “ama ben daha uçağımı onaramadım. İçecek suyum da kalmadı. Ben de bir çeşmeye doğru ağır ağır yürüyebilseydim mutlu olurdum!”

— Mi amigo el zorro…, me dijo…

“Dostum tilki,” diye söze başladı.

— No se trata ahora del zorro, muchachito…

“Sevgili küçüğüm, tilkinin bu konuyla ne ilgisi var?”

— ¿Por qué?

“Neden olmasın?”

— Porque nos vamos a morir de sed…

“Ama susuzluktan öleceğim nerdeyse.”

No comprendió mi razonamiento y replicó:

Mantığımı kavrayamamıştı.

— Es bueno haber tenido un amigo, aún si vamos a morir. Yo estoy muy contento de haber tenido un amigo zorro.

“İnsan susuzluktan ölecek olsa bile bir dostu olması içini serinletiyor. Sözgelimi ben, bir tilki dostum var diye çok sevinçliyim…”

“Es incapaz de medir el peligro —me dije — Nunca tiene hambre ni sed y un poco de sol le basta…”

“İçinde bulunduğum tehlikeyi yeterince anlayamıyor,” dedim kendi kendime, “açlık, susuzluk görmemiş. Birazcık güneş yetiyor ona.”

El principito me miró y respondió a mi pensamiento:

Bana baktı bir süre, düşüncelerimi okudu:

— Tengo sed también… vamos a buscar un pozo…

“Ben de susadım. Bir kuyu arasak…”

Tuve un gesto de cansancio; es absurdo buscar un pozo, al azar, en la inmensidad del desierto. Sin embargo, nos pusimos en marcha.

Bitkince elimi salladım. Uçsuz bucaksız çölde şansa güvenerek bir kuyu aramak serüven olurdu. Yine de yürüdük.

Después de dos horas de caminar en silencio, cayó la noche y las estrellas comenzaron a brillar. Yo las veía como en sueño, pues a causa de la sed tenía un poco de fiebre. Las palabras del principito danzaban en mi mente.

Biz saatlerce konuşmadan yürüyeduralım, karanlık çökmüş, yıldızlar parıldamaya başlamıştı. Susuzluktan yanıyordum, düşteymiş gibi görüyordum yıldızları. Küçük Prens’in sözleri belleğimde dönüp duruyordu.

— ¿Tienes sed, tú también? —le pregunté.

“Demek sen de susadın,” dedim.