1
Ang Manifesto sa Praga / Пражский манифест движения за международный язык эсперанто — w językach tagalskim i rosyjskim

Tagalsko-rosyjska dwujęzyczna książka

Ang Manifesto sa Praga

Пражский манифест движения за международный язык эсперанто

Kami, mga kaanib ng pandaigdigang kilusan para sa pagpapaunlad ng wikang Esperanto, ay tumatawag ng pansin sa lahat ng mga pamahalaan, mga pandaigdigang kapisanan at mga taong may pagnanais sa pakikipagkapwa, sa pagpapahayag namin ng mataimtim na mga layuning nakatala dito; at hinihikayat namin ang lahat ng mga samahan at bukod na tao na sumapi sa amin sa pagtataguyod ng mga alituntuning ito.

Мы, участники всемирного движения за развитие и распространение эсперанто, обращаемся в настоящем манифесте ко всем правительствам, международным организациям и людям доброй воли, заявляем о нашей решимости и дальше действовать в соответствии с изложенными ниже целями и предлагаем каждой организации и каждому человеку присоединиться к нашей деятельности.

May mahigit na isang daang taon na nang ang wikang Esperanto, na binigyang simula noong 1887 bilang palatuntunan ng wikang pantulong para sa pandaigdigang komunikasyon at daglian namang umunlad na maging isang hitik at buhay na wika sa kanyang sariling paninindigan, ay nagbigay daan sa pagkakaisa ng mga tao sa kabila ng hadlang ng ibat-ibang wika at kaugalian. Ang mga hangaring pumukaw sa mga gumagamit ng wikang Esperanto ay mahalaga at kapakipakinabang pa rin hanggang sa panahong ito. Ang pandaigdigang paggamit ng ilang pambansang wika, o ang paglago ng mga teknolohiya ng komunikasyon, o maging ang pagkatha ng makabagong pamamaraan ng pagtuturo ng mga wika ay malamang na hindi magbunga ng makatarungan at mabisang wikang batay sa mga simulaing sumusunod na sa loob namin ay mga pangunahing bagay.

Созданный в 1887 г. как проект вспомогательного языка для международного общения и быстро развившийся в жизнеспособный и выразительный язык, эсперанто уже более ста лет объединяет людей поверх языковых и культурных барьеров. За это время цели сторонников эсперанто не потеряли своего значения и актуальности. Ни всемирное использование нескольких национальных языков, ни технический прогресс в области коммуникации и связи, ни создание новых методов преподавания иностранных языков не смогут реализовать на практике следующие принципы, которые мы считаем основополагающими для справедливого и эффективного устройства международного языкового общения.

1. Demokrasya

1. Демократичность

Ano man ang sistema ng komunikasyon na nag-kakaloob ng habang-buhay na pribilehiyo sa iba, samantalang kinakailangan naman na ang iba pa ay magbigay ng mahabang panahon upang matutuhan ang kahit mababang kakayanan lamang ay maituturing na hindi maka-demokrasya. Kahit ang Esperanto, tulad din ng ibang wika, ay hindi ganap, dinadaig nito ang ibang wika bilang isang tumbas na komunikasyong pandaigdigan.

Система общения, которая даёт постоянные привилегии одним, а от других требует годы усилий для приобретения меньших возможностей, недемократична в своей основе. Хотя эсперанто, как и любой язык, не является совершенным, он значительно превосходит всех своих конкурентов в сфере равноправного международного языкового общения.

Malakas ang aming paniniwala na sa dahilang hindi tumbas ang ibat-ibang mga wika ito ay nagbibigay daan sa hindi rin tumbas na pakikipag-ugnayan sa ibat-ibang baytang ng komunikasyon, pati na ang pandaigdigan. Kami ay kilusan para sa maka-demokratikong komunikasyon.

Мы считаем, что языковое неравенство вызывает неравенство в общении на всех уровнях, включая международный. Мы — движение за демократическое общение.

2. Pandaigdigang pagtuturo

2. Наднациональное воспитание

Lahat na wikang taal sa ibat-ibang pangkat ng mga tao ay nakatali sa mga kaugalian at sa mga bansa. Halimbawa, ang isang batang natututo ng wikang Ingles ay natututo rin ng kaugalian, heograpiya at mga sistemang pampulitika ng mga bansang Ingles ang salita, tulad ng Amerika at Inglatera. Samantala, ang isang batang natututo ng Esperanto ay natututo ng isang daigdig na walang hangganan.

Каждый национальный язык привязан к определённой культуре и народу (народам). Например, школьник, изучающий английский язык, получает знания о культуре, географии, политике англоязычных стран, особенно США и Великобритании. Школьник, изучающий эсперанто, получает знания о мире без границ, в котором каждая страна представляется родным домом.

Paniwala namin na ang pagtuturo ng anumang wika ay nakasalalay sa anumang pagtingin sa mundo ng nagtuturo. Kami ay kilusan para sa pandaigdigang pagtuturo.

Мы считаем, что воспитание посредством любого национального языка связано с определённым мировоззрением. Мы — движение за наднациональное воспитание.

3. Mabisang pagtuturo

3. Педагогическая эффективность

Maliit na porsiyento lamang ng mga estudyanteng nag-aaral ng mga salitang banyaga ang nagiging tunay na matatas sa wikang ninanais. Sa Esperanto, ang pagiging matatas ay maaaring makamit kahit sa pambahay na pag-aaral lamang. Ipinakita ng ilang pagsusuri na ang Esperanto ay makabuluhan bilang paghahanda sa pag-aaral ng ibang wika. Ipinapayo rin na ito ang maging ubod na sangkap sa mga kursong ukol sa kaalaman ng ibat-ibang wika.

Лишь небольшой процент изучающих иностранный язык овладевает им. Полное овладение эсперанто возможно даже при самостоятельном изучении. Различные исследования показали пропедевтическую значимость эсперанто для изучения других языков. Эсперанто рекомендуется также в качестве основы для развития языкового сознания учащихся.

Naniniwala kami na ang mga kahirapang hinaharap sa pag-aaral ng ibat-ibang taal na wika ay palaging magiging hadlang para sa maraming estudyante na tiyak namang makikinabang sa karunungan ng pangalawa o pantulong na wika. Kami ay kilusan para sa mabisang panunuto ng wika.

Мы считаем, что сложность национальных языков всегда будет препятствием для многих учащихся, которые получили бы несомненную пользу от усвоения второго языка. Мы — движение за эффективное преподавание языков.

4. Multilingualismo

4. Многоязычие

Ang pagkakaisa ng Esperanto ay bukod-tanging pandaigdigang pagkakaisa na ang mga miyembro ay pangkalahatang dalawa o ilan ang nalalamang wika. Bawat miyembro ng samahan ay nagsikap na matuto ng salitang banyaga hanggang sa baytang na maging matatas makipagpanayam. Sa maraming pangyayari ito ay humantong sa pagmamahal at kaalaman ng ilan pang ibang mga wika at sa mas malawak na pang-uunawa ng mga bagay-bagay sa mundo.

Сообщество эсперантистов является одним из немногих всемирных языковых сообществ, все члены которого без исключения двуязычны или многоязычны. Каждый член этого сообщества принял решение изучить хотя бы один язык, кроме родного, на разговорном уровне. Во многих случаях это ведёт к изучению многих языков и привязанности к ним, и, как правило, к расширению кругозора.

Aming paniwala na ang mga nagsasalita ng lahat ng ibat-ibang wika, marami man o kakaunti, ay dapat magkaroon ng pagkakataong matuto ng pangalawang wika hanggang sa baytang ng pakikipagpanayam. Kami ay kilusang nagbibigay ng ganoong pagkakataon para sa lahat.

Мы считаем, что все люди, говорящие на разных языках, больших и малых, должны располагаь реальной возможностью обладеть вторым языком на высоком уровне общения. Мы — движение за предоставление этой возможности.

5. Mga karapatan sa wika

5. Языковые права

Ang hindi pare-parehong pamamahagi ng kapangyarihan sa ibat-ibang mga wika ay isang sangkap na bumubuo ng palagiang wikang ’di tiwasay, o ng tahasang pang-aapi ng ibang wika buhat sa mga mas nakararaming populasyon sa mundo. Sa pagkakaisa ng Esperanto ang mga nagsasalita ng ibat-ibang wika, marami man o kakaunti, opisyal man o hindi ay nagpapanayam sa loob ng tumbas na mga tadhana sa pamamagitan ng magkatuwang na kagustuhan ng magkabilang panig na mag-bigayan. Itong pagkakatimbang-timbang na mga karapatan at pagtitiwalaan ay nagbibigay ng batayan sa pag-kakatha at pag-susuri ng mga maaaring kalutasan sa ’di pagkakatumbas-tumbas at sa ’di pagkakauwaro ng mga wika.

Неравноправное распределение власти между языками — источник постоянного языкового давления и прямого языкового гнёта для большинства населения планеты. В среде эсперантистов, благодаря взаимному стремлению к компромиссу, люди, говорящие на больших и малых, официальных и неофициальных языках, встречаются на нейтральной почве. Такое равновесие между языковыми правами и ответственностью создало прецедент для развития и изучения альтернативных слособов преодоления языкового неравенства и решения языковых конфликтов.

Mahigpit na paniwala namin na ang mga malalawak na pag-iiba-iba sa kapangyarihan ng mga wika ay siyang nag-papahina ng mga garantiya, nakasaad sa maraming nakasulat na pandaigdigang kasangkapan, para sa pantay-pantay na pakikitungo ng kapwa tao, kahit ano ang kanilang wika. Kami ay kilusan para sa karapatan ng wika.

Мы считаем, что существующая диспопорция в сфере применения языков подрывает гарантии равноправия вне зависимости от языка, провозглашённые во многих международных соглашениях. Мы — движение за языковые права.

6. Ang pagkakaibat-iba ng mga wika

6. Разноязычие

Itinuturing na hadlang sa komunikasyon at pag-unlad ng mga pambansang pamahalaan ang malawak na pagkakaibat-iba ng mga wika. Ngunit sa samahan ng Esperanto ang pagkakaibat-iba ng mga wika ay siya namang palagi at ganap na kailangan sa pagpapayaman ng karunungan ng isang tao. Ng dahil doon bawat wika, tulad din bawat nilalang, ay karapatdapat bigyan ng pagsasanggalang at tangkilik.

Правительства разных стран склонны рассматривать разнообразие языков в мире как препятствие общению и развитию. Однако для сообщества эсперантистов разноязычие представляется постоянным и неотъемлемым источником богатства. В соответствии с этим, каждый язык, равно как и каждый вид в живой природе, ценeн сам по себе и требует защиты и поддержки.

Lubos na paniwala namin na ang mga patakaran sa komunikasyon at pag-papaunlad na hindi nakasalalay sa paggalang at pagtangkilik sa lahat ng wika ay hatol na kamatayan sa maraming wika ng sandaigdigan. Kami ay kilusan para sa pagkakaibat-iba ng mga wika.

Мы считаем, что политика коммуникации и развития, если она не основана на уважении и поддержке всех языков, обрекает большинство языков мира на исчезновение. Мы — движение за разноязычие.

7. Pagpapalaya ng sangkatauhan

7. Освобождение человека

Ang bawat wika ay nagpapalaya at maari din namang mag-kulong sa gumagamit nito, samantalang nagbibigay ng kakayanan sa kanila na makipag-ugnayan sa kani-kanilang mga sarili ay nagbibigay din namang hadlang na makipag-uganayan sila sa ibang mga tao. Sapagka’t ang Esperanto ay sinadyang maging maginhawang gamitin ng sinuman sa madla bilang paraan ng pakikipag-ugnayan, ito ay isa sa mga dakilang proyektong may bisa para sa kalayaan ng sangkatauhan — nagbibigay laya sa bawat tao na makisali sa pagkakaisa ng sangkatauhan, matatag na nakaugat sa kanyang sariling kaugalian at wika, ngunit hindi naman hinahangganan noon.

Каждый язык освобождает и закрепощает своих носителей, предоставляя им возможность общаться между собой и препятствуя общению с иноязычными. Задуманный как средство международного общения, язык эсперанто является одним из крупных реально действующих проектов освобождения человека: это проект, позволяющий каждому принять личное участие в человеческом сообществе, сохраняя прочные связи со своими культурными и языковыми корнями, но не ограничиваясь ими.

Iginigiit namin na ang pagsandig sa tanging wika pambansa lamang manapay lumilikha ng mga hadlang sa kalayaan ng pagsasaysay ng mga sariling paniniwala, komunikasyon at mga pag-sasamahan. Kami ay kilusan ng pagpapalaya ng sangkatauhan.

Мы считаем, что исключительное использование национальных языков неизбежно приводит к возникновению барьеров на пути к обретению свободы самовыражения, общения и сотрудничества. Мы — движение за освобождение человека.

Prago, jul. 1996

Prago, jul. 1996

Reklama