Chương 51:

51

Đạo sinh chi, Đức súc chi, vật hình chi, thế thành chi. Thị dĩ vạn vật mạc bất tôn Đạo nhi quý Đức. Đạo chi tôn, Đức chi quý, phù mạc chi mệnh nhi thường tự nhiên. Cố Đạo sinh chi, Đức súc chi, truởng chi, dục chi, dưỡng chi, đình chi, độc chi, dưỡng nhi phúc chi. Sinh nhi bất hữu; vi nhi bất thị; trưởng nhi bất tể. Thị vị Huyền Đức.

El Tao les da la vida, la Virtud las sustenta, la Materia les da forma,el Entorno las perfecciona.
Por ello, todas las cosas sin excepción veneran el Tao y rindenhomenaje a la Virtud.
Nadie les ha ordenado venerar el Tao y rendir homenaje a la Virtud,pero siempre lo hacen de manera espontánea.
Es el Tao el que les da la vida:
Es la Virtud la que las sustenta, las hace crecer, las conserva, lasprotege, las alienta, las alimenta y las cubre bajo sus alas.
Dar la vida sin atribuirse nada, hacer la propia labor sin acumularnada por ello, ser un líder, no un carnicero, a esto se llama laVirtud escondida.

Chương 52:

52

Thiên hạ hữu thuỷ, dĩ vi thiên hạ mẫu. Kí đắc kì mẫu, dĩ tri kì tử. Kí tri kì tử, phục thủ kì mẫu. Một thân bất đãi. Tắc kì đoài, bế kì môn, chung thân bất cần. Khai kì đoài, tế kì sự, chung thân bất cứu. Kiến tiểu viết minh; thủ nhu viết cường. Dụng kì quang, phục quy kì minh. Vô dĩ thân ương, thị vị tập thường.

Todo cuanto se encuentra bajo el Cielo tiene un Origen común.
Este Origen es la Madre del mundo.
Tras conocer a la Madre, podemos empezar a conocer a sus hijos.
Tras conocer a los hijos, debemos retornar y preservar a la Madre.
Quien lo hace no correrá peligro, aunque su cuerpo sea aniquilado.
¡Bloquea todos los pasajes!
¡Cierra todas las puertas!
Y al final de tus días no estarás rendido.
¡Abre los pasajes!
¡Multiplica tus actividades!
Y al final de tus días permanecerás indefenso.
Ver lo pequeño es tener visión interna.
Preservar la debilidad es ser fuerte.
Utiliza las luces, pero vuelve a tu visión interna.
No atraigas desgracias sobre ti.
Esta es la manera de cultivar lo Inmutable.

Chương 53:

53

Sử ngã giới nhiên hữu tri, hành ư đại đạo, duy thuỷ thị uý. Đại đạo thậm di, nhi dân hiếu kính. Triều thậm trừ, điền thậm vu, thương thậm hư, phục văn thái, đái lợi kiếm, yếm ẩm thực, tài hoá hữu dư. Thị vị đạo khoa. Phi Đạo dã tai?

Si poseyera tan sólo el más pequeño grano de sabiduría,andaría por el Gran Camino, y mi único miedo seríadesviarme de él.
El Gran Camino es muy llano y recto, aunque la gente prefiere senderostortuosos.
La corte es muy limpia y está bien provista, aunque los camposestán yermos y llenos de malas hierbas; ¡y los graneros estáncompletamente vacíos!
Llevan ropas lujosas, portan afiladas espadas, se hartan de comiday bebida, ¡poseen más riquezas de las que pueden disfrutar!¡son los heraldos del latrocinio!
En cuanto al Tao, ¿qué pueden saber de él?

Chương 54:

54

Thiện kiến giả bất bạt; thiện bảo giả bất thoát. Tử tôn dĩ tế tự bất chuyết. Tu chi ư thân, kì đức nãi chân. Tu chi ư gia, kì đức nãi dư. Tu chi ư hương, kì đức nãi trường. Tu chi ư quốc, kì đức nãi phong. Tu chi ư thiên hạ, kì đức nãi phổ. Cố dĩ thân quan thân, dĩ gia quan gia, dĩ hương quan hương, dĩ quốc quan quốc, dĩ thiên hạ quan thiên hạ. Ngô hà dĩ tri thiên hạ nhiên tai? Dĩ thử.

Lo que está bien plantado no puede desenraizarse.
Lo que está bien ceñido no puede soltarse.
Tus descendientes harán ofrendas a los antepasados de generaciónen generación.
Cultiva la Virtud en tu propia persona y se convertirá en unaverdadera parte de ti.
Si la cultivas en la familia, permanecerá.
Si la cultivas en la comunidad, vivirá y crecerá.
Si la cultivas en el estado, florecerá abundantemente.
Si la cultivas en el mundo, se volverá universal.
Por ello, una persona debe ser juzgada como una persona; una familiacomo familia; una comunidad como comunidad; un estado como estado.
¿Cómo puedo conocer el mundo?
Por lo que se halla en mi interior.

Chương 55:

55

Hàm đức chi hậu, tỷ ư xích tử. Độc trùng bất thích, mãnh thú bất cứ; quắc điểu bất bác. Cốt nhược, cân nhu nhi ác cố; vị tri tẫn mẫu chi hợp nhi thuyên tác tinh chi chí dã. Chung nhật hào nhi bất sá, hoà chi chí dã. Tri hoà viết thường, tri thường viết minh; ích sinh viết tường; tâm sử khí viết cường. Vật tráng tắc lão, vị chi bất Đạo. Bất Đạo tảo dĩ.

Quien está anclado en la :Virtud es como un recién nacido.
Las avispas y las serpientes venenosas no le pican, ni le atacan losanimales feroces, ni las aves rapaces se abalanzan sobre él.
Sus huesos son tiernos, blandos sus tendones, pero se agarra firmemente.
No ha conocido la unión del macho y la hembra, mas crece entoda su plenitud, y conserva su vitalidad con perfecta integridad.
Grita y llora todo el día sin enronquecer, porque encarna laperfecta armonía.
Conocer la armonía es conocer lo Inmutable.
Conocer lo Inmutable es tener visión interna.
Precipitar el crecimiento de la vida es nefasto.
Controlar la respiración a voluntad es violentarla.
Crecer de más es envejecer.
Todo esto es contrario al Tao, y lo que es contrario al Tao prontodeja de existir.

Chương 56:

56

Tri giả bất ngôn; ngôn giả bất tri. Tắc kì đoài, bế kì môn, toả kì nhuệ, giải kì phân, hoà kì quang, đồng kì trần. Thị vị huyền đồng. Cố bất khả đắc nhi thân; bất khả đắc nhi sơ; bất khả đắc nhi lợi; bất khả đắc nhi hại; bất khả đắc nhi quý; bất khả đắc nhi tiện. Cố vi thiên hạ quý.

El que sabe no habla.
El que habla no sabe.
¡Bloquea todos los pasajes!
¡Cierra todas las puertas!
¡Mella los filos!
¡Deshaz los nudos!
¡Armoniza todas las luces!
¡Une al mundo en un todo!
A esto se llama la Totalidad Misteriosa, a la que no puedes cortejarni rechazar, beneficiar ni dañar, enaltecer o humillar.
Por ello, es lo más Elevado del mundo.

Chương 57:

57

Dĩ chính trị quốc; dĩ kì dụng binh; dĩ vô sự thủ thiên hạ. Ngô hà dĩ tri kì nhiên tai? Dĩ thử: Thiên hạ đa kị huý, nhi dân di bần; dân đa lợi khí, quốc gia tư hôn; nhân đa kỹ xảo; kì vật tự khởi; pháp lệnh tư chương, đạo tặc đa hữu. Cố thánh nhân vân: Ngã vô vi nhi dân tự hoá; ngã hiếu tĩnh nhi dân tự chính; ngã vô sự nhi dân tự phú; ngã vô dục nhi dân tự phác.

Se gobierna un reino mediante leyes ordinarias; se hace una guerracon movimientos extraordinarios; pero se gana el mundo dejándoloestar.
¿Cómo sé que esto es así? ¡Por loque se halla en mi interior!
Cuantos más tabúes y prohibiciones haya en el mundo,más pobre se hace la gente.
Cuantas más afiladas sean las armas que la gente posee, mayorconfusión reina en el país.
Cuanto más lista y astutas sean las gentes, con mayor frecuenciasuceden cosas extrañas.
Cuanto más completas se promulguen leyes y decretos, másmalhechores y ladrones aparecen.
Por ello, el Sabio dice:
Yo no actúo, y la gente se transforma sola.
Amo la quietud, y la gente se encauza de manera natural.
No emprendo ningún negocio, y la gente prospera.
No tengo deseos, y la gente retorna a la Simplicidad.

Chương 58:

58

Kì chính muộn muộn, kì dân thuần thuần. Kì chính sát sát, kì dân khuyết khuyết. Hoạ hề phúc chi sở ỷ; phúc hề hoạ chi sở phục. Thục tri kì cực? Kì vô chính. Chính phục vi kì; thiện phục vi yêu. Nhân chi mê, kì nhật cố cửu. Thị dĩ thánh nhân, phương nhi bất cát; liêm nhi bất quế; trực nhi bất tứ; quang nhi bất diệu.

Cuando el gobernante es discreto, el pueblo es simple y feliz.
Cuando el gobernante es perspicaz, el pueblo es astuto e infeliz.
La desdicha es lo que la dicha presiona, la dicha es lo que la desdichaesconde.
¿Quién puede conocer el final definitivo de este proceso?
¿Acaso no existe una norma de justicia?
Pero lo que es normal pronto se convierte en anormal, y lo que es propiciopronto se vuelve de mal augurio; durante mucho tiempo ha estado la genteen un dilema.
Por ello, el Sabio cuadra las cosas sin cortar, esculpe sin desfigurar,endereza sin forzar, y esclarece sin deslumbrar.

Chương 59:

59

Trị nhân, sự thiên mạc nhược sắc. Phù duy sắc thị vị tảo phục tảo phục, vị chi trọng tích đức; trọng tích đức tắc vô bất khắc. Vô bất khắc, tắc mạc tri kì cực. Mạc chi kì cực, khả dĩ hữu quốc. Hữu quốc chi mẫu, khả dĩ trường cửu. Thị vị thâm căn cố đế, trường sinh cửu thị chi đạo.

Para gobernar al pueblo y servir al Cielo, no hay nada como la sobriedad.
Ser sobrio es retornar antes de andar errante.
Retornar antes de andar errante es poseer una doble reserva de Virtud.
Poseer una doble reserva de Virtud es superar todas las cosas.
Superar todas las cosas es alcanzar una altura invisible.
Sólo quien ha alcanzado una altura invisible puede tener unreino.
Sólo quien ha conseguido a la Madre del reino puede perdurarmucho tiempo.
Esta es la manera de estar profundamente enraizado y firmemente enraizadoy firmemente establecido en el Tao, el secreto de la larga vida y de lavisión duradera.

Chương 60:

60

Trị đại quốc nhược phanh tiểu tiên. Dĩ đạo lị thiên hạ, kì quỷ bất thần. Phi kì quỷ bất thần, kì thần bất thương nhân. Phi kì thần bất thương nhân, thánh nhân diệc bất thương nhân. Phù lưỡng bất tương thương, cố đức giao quy yên.

Gobernar un gran reino es como cocinar un pescado pequeño. Cuandose gobierna el mundo conforme al Tao, los demonios carecen de poderes espirituales.No sólo los demonios carecen de poderes espirituales, sino que losespíritus mismos no pueden dañar a la gente. No sólolos espíritus no pueden dañas a la gente, sino que el Sabiomismo no daña a su pueblo. Si tan sólo el gobernante y sussúbditos se reprimieran de dañarse mutuamente, se acumularíanen el reino todos los beneficios de la vida.

Chương 61:

61

Đại quốc giả hạ lưu, thiên hạ chi giao, thiên hạ chi tẫn. Tẫn thường dĩ tĩnh thắng mẫu dĩ kì tĩnh vi hạ. Cố đại quốc dĩ hạ tiểu quốc tắc thủ tiểu quốc; tiểu quốc dĩ hạ đại quốc tắc thủ đại quốc. Cố hoặc hạ dĩ thủ; hoặc hạ nhi thủ. Đại quốc bất quá dục kiêm súc nhân; tiểu quốc bất quá dục nhập sự nhân. Phù lưỡng giả các đăc kì sở dục. Đại giả, nghi vi hạ.

Un gran reino es como un valle en el que todos los ríos confluyen.Es el Depósito de todo lo que existe bajo el cielo, lo Femeninodel mundo.
Lo Femenino siempre conquista a lo Masculino mediante la quietud, rebajándosea sí mismo a través de ésta.
Por ello, si un gran país puede rebajarse a sí mismoante un país pequeño, lo ganará; si un pequeñopaís se rebaja ante un país grande, lo ganará. Elprimero gana inclinándose; el segundo permaneciendo humilde.
Lo que quiere un gran país es simplemente abarcar másgente; y lo que quiere un pequeño país es llegar a servira su protector. De esta manera, cada uno de ellos consigue lo que quiere,aunque corresponde al gran país mantenerse humilde.

Chương 62:

62

Đạo giả, vạn vật chi áo, thiện nhân chi bửu, bất thiện nhân chi sở bảo. Thiện ngôn khả dĩ thị tôn; mĩ hành khả dĩ gia nhân. Nhân chi bất thiện hà khí chi hữu? Cố lập thiên tử, trí tam công, tuy hữu củng bích, dĩ tiên tứ mã, bất như toạ tiến thử đạo. Cổ chi sở dĩ quý thử đạo giả hà? Bất viết cầu dĩ đắc, hữu tội dĩ miễn da? Cố vi thiên hạ quý dã.

El Tao es el Depósito oculto de todas las cosas.
Es un tesoro para la persona honrada, es una salvaguardia del error.
Una buena palabra encontrará su propio mercado.
Una buena obra puede servir como regalo para otro.
Que un hombre haya errado el buen camino no es razón para serapartado.
Por ello, en la Entronización de un Emperador, o en el nombramientode tres ministros, deja a los demás ofrecer sus discos de jade,precediendo a sus cuadrillas de caballos.
Es mejor para ti ofrecer el Tao ¡sin mover los pies!
¿Por qué los antiguos apreciaban el Tao?
¿No es porque, en virtud del mismo, el que busca encuentra,y la culpa es olvidada?
Por esto es un tesoro inigualable para el mundo.

Chương 63:

63

Vi vô vi; sự vô sự; vị vô vị. Đại tiểu, đa thiểu. Báo oán dĩ đức. Đồ nan ư kì di; vi đại ư kì tế. Thiên hạ nan sự, tất tác ư dị; thiên hạ đại sự, tất tác ư tế. Thị dĩ thánh nhân, chung bất vi đại, cố năng thành kì đại. Phù khinh nặc, tất quả tín; đa dị tất đa nan. Thị dĩ thánh nhân do nân chi, cố chung vô nan dĩ.

Practica el No-Hacer.
Esfuérzate por el no-esfuerzo.
Saborea lo que no tiene sabor.
Ensalza lo humilde.
Multiplica lo poco.
Recompensa la injuria con bondad.
Corta el problema en su brote.
Siembra lo grande en lo pequeño.
Las cosas difíciles del mundo sólo pueden abordarse cuandoson fáciles.
Las cosas grandes del mundo sólo pueden realizarse prestandoatencióna sus comienzos pequeños.
Así pues, el Sabio nunca tiene que luchar a brazo partido congrandes cosas, aunque ¡sólo él es capaz de realizarlas!
Quien promete a la ligera no es fiable.
Quien piensa que todo es fácil acabará encontrando tododifícil.
Por ello, el Sabio, al considerar difícil cada cosa, no encuentradificultades al final.

Chương 64:

64

Kì an dị trì; kì vị triệu dị mưu; kì thuý dị phán; kì vi dị tán. Vi chi ư vị hữu; trị chi ư vị loạn. Hợp bao chi mộc, sinh ư hào mạt. Cửu tằng chi đài khởi ư luỹ thổ; thiên lí chi hành, thuỷ ư túc hạ. Vi giả bại chi; chấp giả thất chi. Thị dĩ thánh nhân vô vi cấp vô bại; vô chấp cố vô thất. Dân chi tòng sự thường ư cơ thành nhi bại chi. Thận chung như thuỷ, tức vô bại sự. Thị dĩ thánh nhân dục bất dục; bất quý nan đắc chi hoá; học bất học; phục chúng nhân chi sở quá. Dĩ phụ vạn vật chi tự nhiên, nhi bất cảm vi.

Lo que está en reposo es fácil de retener.
Lo que no manifiesta augurios es fácil de predecir.
Lo que es frágil se rompe fácilmente.
Lo que es pequeño es fácil de dispersar.
Resuelve los problemas antes de que aparezcan.
Cultiva la paz y el orden antes de que se instalen la confusióny el desorden.
Un árbol del grosor del abrazo de un hombre nace de un minúsculobrote.
Una torre de seis pisos comienza con un montículo de tierra.
Un viaje de mil leguas comienza en donde están tus pies.
Quien actúa en cualquier asunto lo echa a perder.
Quien agarra cualquier cosa la pierde.
El Sabio no actúa en ningún asunto, y, por tanto, nadaecha a perder.
No agarra nada, y, por tanto, nada pierde.
Al manejar sus asuntos, la gente suele estropearlos justo al bordede su culminación.
Prestando total atención al principio y con paciencia al final,nada se echa a perder.
Por ello, el Sabio desea carecer de deseos, no codicia los bienes dedifícil alcance, aprende a desaprender lo que ha aprendido, e inducea las masas a retornar por donde ya han pasado.
Sólo ayuda a todas las criaturas a encontrar su verdadera naturaleza,pero no osa conducirlas por la punta de la nariz.

Chương 65:

65

Cổ chi thiện vi Đạo giả, phi dĩ minh dân, tương dĩ ngu chi. Dân chi nan trị dĩ kì trí đa. Cố dĩ trí trị quốc, quốc chi tặc; bât dĩ trí trị quốc, quốc chi phúc. Trì thử lưỡng giả diệc kê thức. Thường tri kê thức thị vị huyền đức. Huyền đức thâm hĩ, viễn hĩ; dữ vật phản hĩ, nhiên hậu nãi chí đại thuận.

En tiempos antiguos, los que estaban versados en la prácticadel Tao no intentaban instruir a la gente, sino mantenerla en el estadode simplicidad. Entonces, ¿por qué es el pueblo tan difícilde gobernar? ¡Porque es demasiado inteligente! Por ello, el que gobiernaa su estado mediante la inteligencia es un malhechor; pero quien lo gobiernasin recurrir a la inteligencia es su benefactor. Conocer estos principioses poseer una norma y una medida. Mantener constantemente en tu mente lanorma y la medida es lo que llamamos la Virtud Mística. ¡Vastay profunda es la Virtud Mística! Lleva todas las cosas a retornar,¡hasta que vuelven a la Gran Armonía!

Chương 66:

66

Giang hải sở dĩ năng vi bách cốc vương giả, dĩ kì thiện hạ chi, cố năng vi bách cốc vương. Thị dĩ dục thượng dân, tất dĩ ngôn hạ chi; dục tiên dân tất dĩ thân hậu chi. Thị dĩ thánh nhân xử thượng nhi dân bất trọng; xử tiền nhi dân bất hại. Thị dĩ thiên hạ lạc thôi nhi bất yếm. Dĩ kì bất tranh cố thiên hạ mạc năng dữ chi tranh.

¿Cómo se convierte el mar en el rey de todos los ríos?
¡Porque está más abajo que ellos!
Por ello es el rey de todos los ríos.
En consecuencia, el Sabio gobierna a la gente rebajándose ensu discurso; y la dirige poniéndose detrás.
Así pues, cuando el Sabio está sobre la gente, éstano siente su peso; y cuando está al frente, nadie se siente herido.
Por lo tanto, todo el mundo está contento de facilitar su progresosin cansarse de él.
Como no lucha contra nadie, nadie puede luchar jamás contraél.

Chương 67:

67

Thiên hạ giai vị ngã đạo đại, tự bất tiếu. Phù duy đại, cố tự bất tiếu. Nhược tiếu, cửu hỹ kì tế dã phù! Ngã hữu tam bửu, trì nhi bảo chi: nhất viết từ; nhị viết kiệm; tam viết bất cảm vi thiên hạ tiên. Từ cố năng dũng; kiệm cố năng quảng; bất cảm vi thiên hạ tiên, cố năng thành khí trưởng. Kim xá từ thả dũng, xá kiệm thả quảng, xá hậu thả tiên, tử hỹ. Phù từ dĩ chiến tắc thắng, dĩ thủ tắc cố; thiên tương cứu chi, dĩ từ vệ chi.

Todo el mundo dice que mi Tao es grande, aunque parece lo másextraño del mundo. ¡Pero es simplemente porque mi Tao es grande,por lo que no se parece a nada en la tierra! Si fuera comparable a cualquiercosa sobre la tierra, ¡qué pequeño habría sidodesde el principio!
Tengo Tres Tesoros que guardo con cuidado y vigilo estrechamente. Elprimero es la Compasión. El segundo es la Sobriedad. El terceroes No osar ser el primero en el mundo. Porque soy compasivo, puedo servaliente. Porque soy sobrio, puedo ser generoso. Porque no oso ser el primero,puedo ser el capitán de todos los barcos.
Si una persona quiere ser valiente sin ser primero compasiva, generosasin ser antes sobria, líder sin estar dispuesta primero a seguira otros, ¡sólo está cortejando a la muerte!
La compasión por sí misma puede ayudarte a ganar unaguerra. La compasión por sí misma puede ayudarte a defendertu estado. Porque el Cielo acudirá al rescate de los compasivosy los protegerá con su compasión.

Chương 68:

68

Thiện vi sĩ giả, bất vũ; thiện chiến giả, bất nộ; thiện thắng địch giả, bất dữ. Thiện dụng nhân giả vi chi hạ. Thị vị bất tranh chi đức; thị vị dụng nhân chi lực; thị vị phối thiên cổ chi cực.

Un buen soldado nunca es agresivo; un buen guerrero nunca es irascible.
La mejor manera de conquistar a un enemigo es ganarle sin enfrentarsea él.
La mejor manera de emplear a alguien es servir bajo sus órdenes.
¡A esto se llama la virtud de la no-lucha!
¡A esto se llama emplear las capacidades de los hombres!
¡A esto se llama estar casado con el Cielo desde siempre!

Chương 69:

69

Dụng binh hữu ngôn: “Ngô bất cảm vi chủ nhi vi khách; bất cảm tiến thốn nhi thối xích.” Thị vị hành vô hành, nhương vô tý, nhung vô địch, chấp vô binh. Hoạ mạc đai ư khinh địch; khinh địch cơ táng ngô bảo. Cố kháng binh tương gia, ai giả thắng hĩ.

Los estrategas tienen un dicho: no me atrevo a ser el anfitrión,sino el invitado; no me atrevo a avanzar ni un centímetro, sinoque prefiero retirarme un paso.
A esto se llama avanzar sin moverse, arremangarse las mangas sin desnudarselos brazos, capturar al enemigo sin enfrentarse a él, sostener unarma que es invisible.
No hay peor desgracia que subestimar la fuerza de tu enemigo.
Ya que subestimar la fuerza de tu enemigo es perder tu tesoro.
Por ello, cuando se enfrentan tropas en el campo de batalla, la victoriapertenece a la parte más afligida.

Chương 70:

70

Ngô ngôn thậm dị tri, thậm dị hành, thiên hạ mạc năng tri, mạc năng hành. Ngôn hữu tông, sự hữu quân. Phù duy vô tri, thị dĩ bất ngã tri. Tri ngã giả hi, tắc ngã quý hĩ. Thị dĩ thánh nhân bị hạt, hoài ngọc.

Mis palabras son muy fáciles de entender, pero muy difícilesde practicar:
Aunque el mundo no pueda entenderlas ni practicarlas, mis palabrastienen un Antecesor; mis obras tienen un Dueño.
La gente no lo sabe.
Por ello, no me conocen.
Cuantas menos son las personas que me conocen, más nobles hacea las que me siguen.
Por ello, el Sabio lleva burdas ropas, mientras que guarda un jadeen su pecho.

Chương 71:

71

Tri bất tri thượng; bất tri tri bệnh. Thánh nhân bất bệnh, dĩ kì bệnh bệnh. Phù duy bệnh bệnh, thị dĩ bất bệnh.

Darse cuenta de que nuestro conocimiento es ignorancia, es una noblecomprensión interna.
Considerar nuestra ignorancia como conocimiento es enfermedad mental.
Sólo cuando nos cansamos de nuestra enfermedad, dejamos de estarenfermos.
El sabio no está enfermo, por estar cansado de la enfermedad.
Este es el secreto de la salud.

Chương 72:

72

Dân bất uý uy, tắc đại uy chí. Vô hiệp kì sở cư; vô yếm kì sở sinh. Phù duy bất yếm, thị dĩ bất yếm. Thị dĩ thánh nhân tự tri bất tự hiện; tự ái bất tự quý. Cố khử bỉ, thủ thử.

Cuando la gente ya no teme tu poder es señal de que estállegando un gran poder.
No interfieras a la ligera en sus hogares, ni les impongas pesadascargas.
Sólo si dejas de abatirlos, dejarán de estar abatidospor tu causa.
Por ello, el Sabio se conoce a sí mismo, pero no se vanagloria;se ama a sí mismo, pero no se alaba.
Prefiere lo que está dentro a lo que está fuera.

Chương 73:

73

Dũng vu cảm tắc sát; dũng vu bất cảm tắc hoạt. Thử lưỡng giả hoặc lợi, hoặc hại. Thiên chi sở ố, thục tri kì cố? Thị dĩ thánh nhân do nan chi. Thiên chi đạo bất tranh nhi thiện thắng; bất ngôn nhi thiện ứng; bất triệu nhi tự lai; thiền nhiên nhi thiện mưu. Thiên võng khôi khôi, sơ nhi bất lậu.

Quien es valiente de manera temeraria, perecerá; quien es valientesin temeridad, sobrevivirá.
De estas dos clases de valor, una es benéfica y la otra dañina.
Algunas cosas son detestadas por el Cielo.
Mas ¿quién conoce la razón?
Incluso el sabio se desconcierta ante tal cuestión.
El Camino del Cielo es conquistar sin luchar, dar respuestas sin hablar,atraer a la gente sin llamar, actuar conforme a los planes sin premura.
Vasta es la red del cielo, entrelazada con amplias mallas y, sin embargo,nada se escapa entre ellas.

Chương 74:

74

Dân bất uý tử, nãi hà dĩ tử cụ chi? Nhược sử dân thường uý tử nhi vi kì giả, ngô đắc chấp nhi sát chi, thục cảm? Thường hữu tư sát giả sát. Phù đại tư sát giả sát thị vị đại đại tượng trác. Phù đại đại tượng trác giả, hi hữu bất thương kì thủ hĩ.

Cuando la gente ya no teme a la muerte, ¿por qué se asustaríade su espectro?
Si pudieras hacer que las personas siempre temieran a la muerte, maspersistieran en violar la ley, podrías con razón detenerlasy ejecutarlas, ¿quién se atrevería entonces a violarla ley?
¿No está siempre ahí el Gran Ejecutor para matar?
Matar, para el Gran Ejecutor, es como cortar madera para el maestrocarpintero, y desde luego serás afortunado ¡si no te hieresen tu propia mano!

Chương 75:

75

Dân chi cơ, dĩ kì thượng thực thuế chi đa, hữu chi cơ. Dân chi nan trị, dĩ kì thượng chi hữu vi, thị dĩ nan trị. Dân chi khinh tử dĩ kì cầu sinh chi hậu, thị dĩ khinh tử. Phù duy vô dĩ sinh vi giả, thị hiền ư quý sinh.

¿Por qué se muere el pueblo de hambre?
Porque los de arriba les gravan con exceso.
Por ello se está muriendo.
¿Por qué es el pueblo difícil de gobernar?
Porque los de arriba intervienen demasiado y sirvan a sus interesespersonales.
Por ello es tan difícil de gobernar.
¿Por qué el pueblo se toma la muerte al a ligera?
Porque los de arriba llevan una vida lujosa.
Por ello se toma la muerte a la ligera.
¡El pueblo no tiene sencillamente de qué vivir!
¡Saben cosas mejores que hacer que valorar una vida así!

Chương 76:

76

Nhân chi sinh dã nhu nhược, kì tử dã kiên cường. Vạn vật thảo mộc chi sinh dã nhu thuý, kì tử dã khô cảo. Cố kiên cường giả, tử chi đồ; nhu nhược giả, sinh chi đồ. Thị dĩ binh cường tắc bất thắng; mộc cường tắc chiết. Cố kiên cường xử hạ; nhu nhược xử thượng.

Cuando una persona está viva, es blanda y flexible.
Cuando está muerta, se vuelve dura y rígida.
Cuando una planta está viva, es blanda y tierna.
Cuando está muerta, se vuelve marchita y seca.
Por ello, lo duro y lo rígido son compañeros de lo muerto:lo blando y lo flexible son compañeros de lo vivo.
Así pues, un ejército poderoso tiende a caer por su propiopeso, al igual que la madera seca está lista para el hacha.
Lo grande y poderoso será colocado abajo; lo humilde y débilserá honrado.

Chương 77:

77

Thiên chi đạo kì do trương cung dư? Cao giả ức chi, hạ giả cử chi; hữu dư giả tổn chi; bất túc giả bổ chi. Thiên chi đạo tổn hữu dư nhi bổ bất túc. Nhân chi đạo tắc bất nhiên: tổn bất túc dĩ phụng hữu dư. Thục năng hữu dư dĩ phụng thiên hạ? Duy hữu đạo giả. Thị dĩ thánh nhân, vi nhi bất thị; công thành nhi bất xử, kì bất dục hiện hiền.

Tal vez, la Ley del Cielo pueda compararse al estiramiento de un arco.La parte de arriba se hunde y la de abajo se eleva. Si la cuerda del arcoes demasiado larga, se corta; si es demasiado corta, se añade.
La Ley del Cielo disminuye lo excesivo y completa lo insuficiente.La ley del hombre es diferente: toma de lo insuficiente para aportarloa lo excesivo. ¿Quién excepto del hombre del Tao puede ponersus riquezas sobrantes al servicio del mundo?
Por ello, el Sabio efectúa su trabajo sin acumular nada, y realizasu labor sin aferrarse a ella. No quiere que sus méritos sean vistos.

Chương 78:

78

Thiên hạ nhu nhược mạc quá ư thuỷ. Nhi công kiên cường giả, mạc chi năng thắng, kì vô dĩ dịch chi. Nhu thắng cương; nhược thắng cường, thiên hạ mạc năng tri, mạc năng hành. Thị dĩ thánh nhân vân: “Thụ quốc chi cấu thị vi xã tắc chủ, thụ quốc bất tường, thị vi thiên hạ vương. Chính ngôn nhược phản.”

Nada en el mundo es más blando y débil que el agua; mas¡no hay nada como el agua para erosionar lo duro y lo fuerte!, puesnada puede reemplazarla.
Que lo débil venza a lo fuerte y lo blando venza a lo duro,es algo que todos conocen pero que nadie practica.
Por ello, el Sabio dice:
Recibir la suciedad de un país es ser el señor de sustemplos.
Cargar con las desgracias de un país es ser el príncipedel mundo.
Ciertamente, ¡la Verdad parece su opuesto!

Chương 79:

79

Hoà đại oán, tất hữu dư oán. An khả dĩ vi thiện? Thị dĩ thánh nhân, chấp tả khế nhi bất trách ư nhân. Hữu đức tư khế; vô đức tư triệt. Thiên đạo vô thân, thượng dữ thiện thân.

Cuando se cura una gran herida, siempre queda una llaga.
¿Acaso puede ser esto deseable?
Por ello, el Sabio, aun teniendo la peor parte de un acuerdo,cumplecon su parte convenida, y no se querella contra los demás.
La persona virtuosa cumple con su deber; la persona sin virtud sólosabe imponer cargas a los demás.
La Vía del cielo carece de afectos personales, pero siemprese halla en armonía con las personas bondadosas.

Chương 80:

80

Tiểu quốc, quả dân. Sử hữu thập bách chi khí nhi bất dụng. Sử dân trọng tử nhi bất viễn tỉ. Tuy hữu chu, dư, vô sở thừa chi; tuy hữu giáp binh, vô sở trần chi. Sử dân phục kiết thằng nhi dụng chi. Cam kì thực, mĩ kì phục; an kì cư; lạc kì tục. Lân quốc tương vọng; kê khuyển chi thanh tương văn. Dân chí lão tử bất tương vãng lai.

¡Ay del pequeño país con poca población!Aunque posea aparatos mecánicos eficaces, la gente no los utiliza.Deja que se preocupe de la muerte y se abstenga de emigrar a lugares lejanos.Tal vez haya todavía carros y barcos, armas y armaduras, pero ningunaocasión de utilizarlas ni exhibirlas. Deja al pueblo volver a comunicarseanudando cuerdas.. Procura que esté contento con su comida, complacidocon su ropa, satisfecho con sus casas y siga acostumbrado a sus manerassencillas de vida. Aunque pueda haber otro país en la vecindad,tan cercano que ambos están a la vista el uno del otro, y puedenoírse recíprocamente el canto de sus gallos y el ladridode sus perros, no existen relaciones, y a lo largo de sus vidas los dospueblos no tienen nada que ver entre sí.

Chương 81:

81

Tín ngôn bất mĩ; mĩ ngôn bất tín. Thiện giả bất biện; biện giả bất thiện. Trí giả bất bác; bác giả bất trí. Thánh nhân bất tích. Kí dĩ vi nhân kỉ dũ hữu, kí dĩ dữ nhân kỉ dụ đa. Thiên chi đạo, lợi nhi bất hại. Thánh nhân chi đạo, vi nhi bất tranh.

Las palabras sinceras no son agradables, las palabras agradables noson sinceras.
Las buenas personas no son discutidoras, las discutidoras no son buenas.
Las personas sabias no son eruditas, las eruditas no son sabias.
El Sabio no toma nada para acaparar, cuanto más vive para losdemás, más plena es su vida.
Cuanto más da, más nada en la abundancia.
La Ley del Cielo es beneficiar, no perjudicar.
La Ley del Sabio es cumplir su deber, no luchar contra nadie.