Capítulo LI

51

O Tao dá vida;
A virtude cultiva;
O ambiente molda;
As influências desenvolvem.
Por isto as dez-mil-coisas
Honram o Tao e dignificam a virtude.
O Tao é honrado e a virtude dignificada
Isto não se ordena mas vem espontâneamente.
Portanto:
O Tao dá vida;
A virtude cultiva;
E o crescimento se aprimora;
E a proteção amadurece;
E a manutenção se renova.

Ամեն ինչ ծնվում է Ուղուց (Դաոյից) ն սնվում ու զարգանում շնորհիվ նրա անվերջանալի ու անդադար շարժման:
Ամեն ինչ ձն է ստանում՝ ըստ իր բնույթի ն ամբողջական դառնում` համաձայն իր գոյության հանգամանքների: Ուստի ամեն ինչ, առանց բացառության, պատկանում է Ուղուն ե դառնում նրա անդադար ու հավերժ շարժման մասնիկը:
Ուղուն երկրպագելը ու նրա անվերջանալի շարժմանը համալրող մասնիկ դառնալը որնէ օրենքով չի պարտադրվում, կաճ որեէ կանոնի չի ենթարկվում, դա ինքնաբուխ ն ինքնաշարժ դրսնորում է:
Պատճառն այն է, որ իրոք Ուղին է ստեղծում ամեն ինչը, Ուղին է սնունդ ու կյանք տալիս ամեն ինչին, Ուղին է ամբողջականացնում ու զարգացնում ամեն ինչը, Ուղին է խնամում, հասունացնում, վերականգնում, պահպանում ն տարածում ամեն ինչը:
Ուղին Է ծնում ամեն ինչ, բայց չի հավակնում լինել ոչնչի տերը: Ուղին է ուղղորդում ամեն ինչ` յուրաքանչյուրին իր հատուկ զարգացման ընթացքով, բայց չի պարծենում սեփական իշխանությամբ կամ կարողություններով: Ուղին է հասունացնում ն ամբողջականացնում ամեն ինչ, բայց ոչինչ չի վերահսկում: Դա է Ուղու գերագույն խորհուրդը:

Capítulo LII

52

O mundo tem uma origem
Que pode-se chamar Mãe do mundo.
Quem tem a mãe
Conhece seu filho;
Quem conhece o filho
Retorna para a mãe.
Desaparecendo o corpo
Não há perigo.
Fechando as entradas
Trancando suas portas
Findando o corpo
Não há perigos.
Abrindo as entradas;
Aumentando seus afazeres;
Findando o corpo;
Não há salvação.
Ver pequenas coisas chama-se discernimento;
Conservar a suavidade chama-se força.
Se usarmos nossa luz para retornar à iluminação
Não haverá perigo quando este corpo passar:
Isto é chamado vestir-se da eternidade.

Ուղին (Դառն), որից սկիզբ է առել համայն աշխարհը. ամեն ինչի մայրն է:
Ճանաչելով մորը, կճանաչես ճան ճերա զավակներին Նա, ով ինքն իրեն ճանաչում Է որպես իր մոր զավակը ն մինչե կյանքի վերջը պահպանում է մորից ժառանգած հատկությունները, որոնք նան իր սեփականն են դառնում, կխուսափի բազում փորձանքներից:
Եթե բերանդ փակ պահես ու թույլ չտաս ավելորդ կրքերին ու ցանկություններին խռովել հոգիդ, ամբողջ կյանքում կխուսաւիես տառապալից աշխատանքից ու տանջալից փորձանքներից: Եթե բերանդ փակ չպահես ու թույլ տաս, որ ոգիդ կլանեն անհագուրդ ցանկություններն ու կրքերը, կյանքում երբեք չես ազատվի փորձանքներից ու տանջալից աշխատանքից:
Փոքրը տեսնելու ն ընկալելու համար պետք է լավ տեսողություն ունենալ: Ուժեղ լինելու համար պետք է պաշտպանել թույլին ու անօգնականին: Իմաստունը ուղղորդվում է Ուղու տված պայծառ լույսուլ ն արդյունքում հասնում է լույսի ակունքին: Անվերջանալի շարժման խորհրդի ընկալումը փրկում է մարդու մարմինը հիվանդություններից, ն ընդունելով նրան կենսատու փոփոխության բոլորաշրջանի մեջ, թույլ չի տալիս, որ նա կուլ գնա անփոփոխ անկենդանությանը:

Capítulo LIII

53

Se eu tivesse o conhecimento
De como agir de acordo com o grande Tao
Justamente temeria a atividade.
O grande Tao é uma linha reta
Mas o povo prefere atalhos.
Onde a corte é rígida
Os campos enchem-se de ervas daninhas
E celeiros ficam vazios.
Enfeitam-se com brocados;
Andam com espadas afiadas;
Refinam-se no comer e beber;
Com bens e riquezas excessivos.
Isto é chamado: ostentar rapina
Não, isto não é o Tao.

Եթե ես հանկարծ այնքան հանրահայտ դառնայի, որ ինձ վստահվեր մի տերություն ղեկավարելու գործը, ապա ինձ սպառնացող առավելագույն վտանգը կտեսնեի գոռոզամիտ աճբարտավանության ու մեծամիտ ցուցամոլության մեջ:
Մեծ Ուղին կամ Դաոն շատ հարթ է ու լայնածիր, բայց մարդիկ սիրում են կարճ ու շրջանցող ճանապարհները:
Իշխանության հասնելով` մարդիկ մաքրում ն բարեկարգում են իրենց բակերն ու տները, բայց մոռանում են մեծ ճանապարհների, արտերի ու դատարկ շտեմարանների մասին: ՛նրանք հագնում են նրբագեղ ու հարուստ զարդարված հագուստներ, կրում սրասայր թանկարժեք թրեր, շռայլում են իրենց ուտելիքի ու խմիչքի վրա ն ավելորդ ունեցվածք ու հարստություն կուտակում: Եվ ժողովուրդը նրանց կողոպտիչ ու ավազակ է անվանում, քանզի նրանք խախտում են Ուղու (Դաոյի) խորհուրդները:

Capítulo LIV

54

Quem planta o bem não perde a raiz;
Quem abraça o bem não se separa;
E seus filhos e netos
Não cessarão de lembrar dele.
Quem cultiva a virtude em si é eficiente;
Quem cultiva a virtude na família é pleno;
Quem cultiva a virtude na família é durável;
Quem cultiva a virtude no reino é fecundo;
Quem cultiva a virtude no mundo é imenso.
Portanto:
Através de si veja os outros;
Através de sua família veja as famílias;
Através de sua comunidade veja as comunidades;
Através de seu reino veja os reinos;
Através de seu mundo veja os mundos.
E como sei que o mundo é assim?
Pelo que está aqui.

Հմուտ հողագործի տնկած ծառն արմատախիլ չի լինում: Վարպետի ձեռքերի հմտությունը ոչ ոք չի կարող խլել նրանից: Անձնազոհ ձնողի դամբարանին որդիներն ու թոռները միշտ հիշողության ընծաներ են բերում:
Նա, ով Ուղին իր սրտում է պահում, հզոր եռանդի ու կենսունակության տեր է դառնում Այն ընտանիքը, որն Ուղիով է ապրում մեծ հարստության տեր է դառնում: Այն համայնքը կամ գյուղը, որը ճշմարիտ Ուղիով է ղեկավարվում, լիության ու խաղաղության մեջ է ապրում: Այն գավառը, որն Ուղիով է կանոնակարգում իր գործերը, մեծագույն հզորության ու հարստության է հասնում: Ուստի, երբ ամբողջ թագավորության մեջ իշխում է Ուղին, համայնքները, ընտանիքներն ու անհատները բարգավաճում են:
ճանաչելով Ուղու ազդեցությունը մեկ անձի վրա, կարող ես պատկերացնել Ուղու նշանակությունը ընտանիքի հաճար, ճան Ուղու զորությունը համայնքում ն նւսհանգում, ե Ուղու կարնորությունը ամբողջ թագավորության համար: Ուստի կարող եմ ասել, որ Ուղու ազդեցությունը հավիտյան է Ը. անսպառ: Քանզի մեկ անհատի համար Ուղին նույնքան կարնոր է, որքան մի ամբողջ թագավորության: Մեկ անհատի վրա Ուղին նույնքան զորեղ է ազդում, որքան մի ամբողջ թագավորության:

Capítulo LV

55

Quem mantém a plenitude da virtude
É como uma criança recém-nascida:
Insetos venenosos não a picam.
Feras não a atacam.
Aves de rapina não a raptam.
Possui ossos frágeis e tendões elásticos
Mas agarra com força.
Não conhece a relação sexual
Mas seu sangue se estimula
Pois possui a plenitude do sêmen.
O dia inteiro grita sem rouquejar
Pois possui o auge da harmonia.
Conhecer a harmonia é ser eterno;
Conhecer a eternidade é ser iluminado;
Acrescer a vida é fatalidade;
O coração no controle da vida é rigidez.
Quando as coisas se fortalecem, caducam.
Isto se diz sem-Tao:
Quando sem-Tao não há Tao.

՛նա, ով իր մեջ կրում ու պահպանում է Ուղու տարրերն ու խորհուրդները, նման է նորածին մանկան Թունավոր միջատները նրան չեն խայթում, գիշատիչ գազաններն ու թռչունները նրան չեն հոշոտում Մանկան ոսկորները թույլ են, մկանճերը` մհափուկ, բայց մանկան ափը շատ ամուր է բռնում:
Նա դեռ չգիտի սեռերի տարբերության ու միության մասին, բայց նրա սեռանդամը զգայուն է` ցուցադրելով իր ֆիզիկական էության կատարելությունը: Ամբողջ օրը նա գոռում է, բայց ձայնը չի կտրվում, ի ապացույց նրա կատարյալ ներդաշնակ կառուցվածքի:
Նա ով, հասկանում Է այս ներդաշնակությունը, տեսնում է անփոփոխ Ուղու մեծագույն գաղտնիքը: Իմացությունը նրան իմաստնություն է տալիս ու տանում դեպի կատարելություն:
Բոլոր կենարար արվեստները չարիք են դառնում, երբ մարդու միտքն օգտագործում Է կենսատու ուժը ` կործանելու ն ոչնչացնելու նպատակով:
Կեղծ է այդ ուժը ն չար: Ողբացե՛ք՝ Ճանաչելով այն:
Ուժ կուտակելով, ամեն ինչ սկսում է ծերանալ:
Դա Ուղու առաջընթացին հակառակ ուղղությունն է:
Իսկ այն, ինչ հակառակ է Ուղուն, արագ է մահանում:

Capítulo LVI

56

Quem sabe não fala
Quem fala não sabe.
Fechar as entradas;
Trancar as portas;
Abrandar o cume;
Desfazer o emaranhado;
Moderar a luz;
Reunir o pó:
Isto chama-se união misteriosa com o Tao.
Portanto quem a tem:
É incompatível com a intimidade;
É incompatível com a estranheza;
É incompatível com o lucro;
É incompatível com a perda;
É incompatível com a glória;
É incompatível com a vileza.
Por isto:
Constitui-se glorioso no mundo.

Նա, ով գիտի, չի խոսում: Նա, ով միշտ պատրատ է խոսել, չգիտի:
Նա, ով գիտի, բերանը փակ է պահում, իսկ շնչառությունը` համաչափ: Նա բթացնում Է իր սուր անկյունները, պարզեցնում է իրողությունների բարդությունը, մեղմում Է իր պայծառությունը Ա. ներդաշնակվում շրջապատի անորոշության հետ:
Սա կոչվում է «համամասնության հայտնություն»:
Նման մճեկին չես կարող ո՛չ ծանոթ համարել, ո՛չ օտար: Նա վեր է շահի ու կորուստի բոլոր պատկերացումներից: ՛Նա հեռու է ազնիվ ու չարանենգ բարքի ընկալումներից:
Նա է աշխարհում ամենամաքուր անձնավորությունը:

Capítulo LVII

57

Pela normalidade governa-se um reino;
Pela anormalidade usam-se armas;
Mas quando não há atividades
Conquista-se o mundo.
Mas como sei que é assim?
Pelo que está aqui.
Sob o céu:
Quanto mais proibições e superstições
Mais o povo se empobrece.
Quanto maior o poder de guerra
Mais o reino se arruina.
Quanto maior a arte e esperteza dos homens
Mais presságios nefastos surgirão.
Quanto mais leis e decretos promulgados
Mais ladrões e assaltantes surgirão.
Por isto um homem santo disse:
Eu não-ajo e o povo muda por si;
Eu amo o repouso e o povo endireita por si;
Eu nada empreendo e o povo enriquece por si;
Eu não tenho desejos e o povo torna-se como madeira não esculpida por si.

Երկիրը կարելի է կառավարել արդարին պատվելու, իսկ անարդարին պատժելու միջոցով (այսինքն արդարադատությամբ), պատերազմը կարելի է վարել զենքեր ու նենգ մարտավարություն վարպետորեն կիրառելու միջոցով, բայց իշխանությունը երկրում կարելի է պահպանել միայն խաղաղ գոյակցությամբ ն խիստ անաչառությամբ: Որտեղի՞ց գիտեմ, որ դա է ճշմարիտը: Եզրակացությունս գալիս է ահա այս փաստերից. Ցանկացած թագավորությունում արգելող ու սահմանափակող օրենքները խորացնում են մարդկանց աղքատությունը, իսկ որքան շատ են հարստանում նրանք, ովքեր արդեն հարուստ են, այնքան ավելի բազմապատկվում են անհաշտությունն ու անկարգությունները պետության ն իշխանավոր ընտանիքների միջն:
Որքան մեծանում Է զենքերի օգտագործման հմտությունը ե. խորանում մարտավարության տեսությունը, այնքան ավելի նենգամիտ ու չարագործ զենքեր են հայտնվում: Որքան ավելի շատ օրենքներ են գրվում, այդքան ավելի շատանում Է կաշառակերությունը ն հանցագործությունը: Ուստի իմաստուն տիրակալն ասում է. «Ես բնականոն ընթացքից ավելի ոչինչ չեմ անի, իսկ մարդիկ իրենք իրենց կզարգանան ու կանցնեն կյանքի փոխակերպումներով:
Ես կհոգամ անհաղորդ հւսնդարւոության ու անհողդողդ խաղաղության մասին, ս մարդիկ իրենք կուղղեն իրենց սխալները: Ես չեմ խառնվի նրանց գործերին, ն մարդիկ իրենք կհարստանան: Ես չեմ հետապնդի պատվո ոչ մի խնդիր, ե ճարդիկ իրենք կգերադասեն հասարակ պարզությունը»:

Capítulo LVIII

58

Com governo tranquilo e discreto
O povo é expressivo e honesto.
Com governo vigilante e atuante
O povo é retraído e omisso.
Na desgraça apoia-se a felicidade;
Na felicidade encosta-se a desgraça;
E quem conhece seus limites?
Na ausência de leis
O normal passa por anormal
E o bom passa por ilusão.
O desvio do homem
Com teimosia dura muitos dias.
Por isto o homem santo:
Delimita sem demarcar;
Modela sem talhar;
Corrige sem deformar;
Brilha sem ofuscar.

Այն Տիրակալը, որն առավել ծույլ ու ապիկար է թվում, հաճախ ավելի մեծ բարօրություն է անում իր ժողովրդի համար: Այն Տիրակալը, որն ամեն ինչին խառնվում է ու աճեն ինչին ձեռք է մեկնում, միայն փչացնում Է, խանգարում ու հիասթափություն ստեղծում:
Թշվառությու՛ն... Որքա՛ն ձոտ ես երջանկությանը: Երջանկություն, որքա՛ն արագ կարող ես վերածվել թշվառության:
Ո՛վ իմանաս, թե վերջում ինչին կարժանանա:
Ուստի ճիշտ չէ՞ արդյոք ձեռնպահ մնալ ուղղելու ցանկությունից: Փորձելով ուղղել ինչ-որ բան, կարող ես հեշտությամբ փչացնել այն, ն նրանում եղած բարիքը չարիք դարձնել: Մարդիկ. իրոք, շատ վաղուց են մոլորված այս հարցում:
Ուստի իմաստունը նման է քառակուսիներով շրջապատված քառակուսու, որն իր անկյուններով ոչ մեկից ոչինչ չի կւորում, նման է անկյան, որն իր սրությամբ ոչ մեկին չի նեղում: Նրւս ազնվությունը ոչ մի վերապահում չի հանդուրժում, ե նրա պայծառությունը ոչ մեկին չի կուրացնում:

Capítulo LIX

59

No governo dos homens;
No serviço do céu;
Não há nada como a moderação.
Pois com moderação
Há submissão prévia;
Com submissão prévia
Há reiteração da virtude.
Reiteração da virtude:
Invencibilidade!
Invencibilidade:
Não se conhecem as limitações!
Sem limitações:
Pode-se possuir o reino!
Tendo a Mãe do mundo:
Duramos eternamente.
Isto se diz:
Raiz profunda;
Fundamento sólido;
O Tao da existência eterna;
E da visão perpétua.

Մեր մեջ մարդկայինը կանոնավորելու ն երկնայինին ծառայելու ամենաճիշտ ձենը չաւփավորությունն է:
Միայն չափավորության միջոցով կարող է մարդ հնարավորինս արագ ազատվել հիվանդությունից ե վերականգնել առողջությունը:
Ապաքինումը հենց այն է, ինչը ես անվանում եմ վերադարձ Ուղու առաքինություններին: Միայն Ուղու առաքինությունների անդադար կուտակման միջոցով կարելի է վերացնել ապաքինմանը խանգարող խոչընդոտները:
Ուղու արժանիքների բացահայտումը սահման չունի: Միայն նա, ով հասկանում է, որ կատարելությունը սահման չունի, կարող Է լինել երկրի տիրակալը:
Նա, ով կանգնել Է Ուղու վրա, երկար կգնա: Նա նման է այն բույսին, որի մասին ասում են, որ այն խոր արմատներ ն ամուր ցողուն ունի:
Սա է երկար ու առողջ կյանքով ապրելու ձնը:

Capítulo LX

60

Governar um grande reino
É como fritar peixe pequeno.
Quando o mundo é governado pelo Tao
Os mortos não se passam por espíritos.
Não somente os mortos não se passam por espíritos
Mas os espíritos também não atormentam pessoas.
Não somente os espíritos não atormentam pessoas
Mas o homem santo também não as atormenta.
Quando ambos não se atormentam
A virtude conjuga seus efeitos.

Մեծ պետություն կառավարելը նույնն է, ինչ մանր ձկներով ապուր եւիելը:
Թույլ տուր, որ երկիրը կառավարվի Ուղու սկզբունքներով, ե անցյալի ոգիները չեն ցուցադրի իրենց հոգնոր զորությունը: ՛Նրանց հոգնոր զորությունը չի վնասի ապրողներին: Իսկ իմաստուն ապրողները չեն վնասի նրանց հիշատակին:
Երբ այդ երկուսի փոխադարձ ազդեցությունը վնասակար չէ միմյանց համար, այն բարերար է ու արժեքավոր:

Capítulo LXI

61

Um grande reino é um rio de baixo curso:
Lugar de reunião do mundo,
Feminino do mundo.
O feminino pela sua passividade
Vence o masculino;
Porque por sua passividade
Ela se mantém abaixo.
Portanto:
Se um grande reino submete-se a um pequeno
O grande conquista o pequeno.
Se um pequeno reino submete-se a um grande
O pequeno conquista o grande.
Assim:
Uns submetem-se para conquistar;
Outros submetidos conquistam.
Um grande reino
Só quer juntar e alimentar pessoas.
Um pequeno reino
Só quer participar do serviço das pessoas.
Mas para que ambos consigam seu desejo
O grande deve sempre submeter-se.

Ի՞նչն է մեծ տերության մեծության գաղտնիքը: Այն, որ Մեծ տերությունը նման է ցածր ու աննկատ հոսող գետի հոսանքին: Մեծ տերությունը նման է այն կենւորոնին, որին ձգտում են միանալ երկնքի տակ եղած բոլոր փոքր տերությունները:
Դրա լավագույն օրինակը կանացիությունն Է: Կինը միշտ հաղթում է տղամարդուն իր հանդարտությամբ: Նե գիտակցում է, որ հանդարտությունը կարող է որպես թուլություն ճանաչվել, իսկ իր ուժը թուլության մեջ է:
Ուստի մեծ տերությունը, խոնարհվելով փոքր տերությունների առաջ, շահում Է նրանց որպես իր դաշնակից ն հպատակ, իսկ փոքր տերությունները` իրենց ստորադասելով մեծ տերությանը, շահում են նրան որպես հովանավոր ն պաշտպան:
Մի դեպքում խոհեմությունը բերում է դաշնակիցներ ու հպատակներ, մյուս դեպքում խոհեմությունը բերում է հովանավորություն ն պաշտպանություն:
Մեծ տերության միակ նսյատակը մարդկանց միավորելն ու սնելն Է: Փոքր տերության միակ նպատակը է ընդունված լինել մեծի կողմից ու ծառայել նրան` մյուսների հետ հավասարի պես: Նրանցից յուրաքանչյուրը խոհեմությամբ է ստանում իր ուզածը, բայց մեծ տերությունը նույսպես պետք է սովորի ստորադասել իրեն:

Capítulo LXII

62

O Tao é o refúgio das dez-mil-coisas:
Tesouro dos bons,
Refúgio dos não-bons.
Com belas palavras negocia-se honras;
Com nobre conduta destaca-se diante dos outros;
Mas porque deveríamos rejeitar os não-bons?
Por isto:
Foi investido o filho do céu;
E estabelecidos os três príncipes.
Mas, empunhar o cetro de jade,
E desfilar em um cortejo festivo
Não se iguala a assentar e adentrar no Tao.
E qual a razão dos antigos apreciarem o Tao?
Não é porque se diz:
«Quem pede recebe
Quem errou evita a perversão?».
Por isto o Tao é o bem mais precioso do mundo.

Ուղին (Դառն) բոլոր իրողությունների անգերագնահատելի հիմքն է: Ոչ մի գանձ չի կարող լավ մարդուն այնպիսի հարստություն ու պատիվ տալ, ինչպես Ուղին, քանզի նյութական արժեքներն ու պատիվը հրահրում են վատ մարդկանց ագահությունն ու նախանձը ն դժբախտություն ու փորձանք դառնում լավ մարդու գլխին:
Ուղու ներշնչած իմաստուն խոսքերը կարող են անգնահատելի մեծ պատիվ բերել դրանք ասողին: Ուղու ոգեշնչած գործողությունները կարող են բոլորից վեր բարձրացնել կատարողին: Ուղին չի լքում նույնիսկ վատ մարդկանց: Ուստի, երբ Տիրակալը զբաղեցնում է իր արժանի տեղը որպես Երկնային որդի ե նշանակում իր երեք նահանգապետերին, թեն. իշխանը, ըստ արարողակարգի, պետք է ստանա իր պաշտոնը խորհրդանշող այնպիսի թանկարժեք նվեր, որը կարողանա բռնել միայն երկու ձեռքով, իսկ արքունիքում դրան էլ դեռ որպես ընծա պետք է հաջորդի մի քանի զույգ ձի, նույնիսկ նման արժեքավոր ընծան չի կարող համեմատվել Ուղու մեկ դասի հետ, որը կարելի է ընդունել միայն ծնկների վրա նստած: Ուստի ինչու՞ էին հնում մարդիկ այդքան գնահատում Ուղու դասերը: Արդյոք պատճառն այն չէ՞ր, որ Ուղու դասերը կարող Է ստանալ յուրաքանչյուր ոք, ով ձգտում է դրանց, ն նույնիսկ նա ով մեղք է գործել, կարող է դրանց միջոցով ազատվել իր մեղքի բեռից ու խարանից: Ահա թե ինչու են երկնի տակ բոլոր ապրողները գնահատում Ուղին որպես աշխարհում ամենաթանկարժեք բանը

Capítulo LXIII

63

Agir o não-agir;
Ocupar o não-ocupar;
Saborear o não-saborear;
Engrandecer o pequeno;
Retribuir rancor com virtude;
Planejar o difícil quando ainda é fácil;
Fazer o grande do que é pequeno.

Por isto o homem santo:
Não se engrandece
E realiza grandes atos.
Quem promete levianamente
Não merece crédito.
O que se acha muito fácil
Acaba sendo muito difícil.
Por isto o homem santo:
Considera tudo bem difícil
E por isto tudo fica fácil.

Ուղին սովորեցնում է գործել առանց գործելու մասին մտածելու, աշխատել առանց աշխատանքի հոգսը զգալու, համտեսել առանց որնէ համ ճանաչելու, չնչինը տեսնել մեծության մեջ ն սակավը տեսնել որպես բազմություն, իսկ թշնամանքին պատասխանել բարությամբ:
Ուստի իմաստունը գնահատում է իրողությունները որպես խրթին, մինչդեռ դրանք դյուրին են, Ա մեծ գործեր է կատարում, երբ դրանք դեռ փոքր են ընկալվում:
Աշխարհում բոլոր խրթին բաները սկզբում շատ դյուրին են եղել, աշխարհում բոլոր մեծ բաները սկսվել են փոքրից: Ուստի իմաստունը, երբեք ոչ մի մեծ գործ չանելով, իրականում հենց մեծ գործեր Է կատարում` իր փոքր գործերով:
՛Նա, ով հեշտորեն է խոստանում, հաստատ կկորցնի մարդկանց վստահությունը: Նա, ով միշտ կարծում է, որ ամեն ինչ հեշտ է, հաստատ կընդհարվի մեծ դժվարությունների: Իմաստունը դժվարություն է տեսնում նույնիսկ ակնհայտորեն հեշւո թվացող բաներում ն ուստի երբեք ոչ մի դժվարության չի հանդիպում:

Capítulo LXIV

64

O que é calmo é fácil manter;
O que não surgiu é fácil programar;
O que é frágil é fácil quebrar;
O que é pequeno é fácil espalhar.
Deve-se agir no que ainda não-foi;
Deve-se pôr em ordem antes da desordem.
Uma árvore com braças de diâmetro
Nasce como uma raiz de cabelo.
Uma torre de nove andares
Surge de terra amontoada.
Uma viagem de uma milha
Começa sob os pés.
Quem age arruina;
Quem segura perde.
O povo após terminar uma obra sempre o estraga;
Cuidando do fim como do começo nada se estraga.
Por isto o homem santo:
Deseja não desejar;
Não valoriza bens custosos;
Aprende não-aprendendo;
Recorre ao que o povo deixa de lado;
Ajuda a natureza das dez-mil-coisas;
E nunca ousa agir.

Դժվար չէ ձեռքում պահել այն, ինչը հանդարտ է: Դժվար չէ ուղղել սխալը, երբ այն դեռ չի արտահայտվել հեւոնանքների մեջ: Դժվար չէ կուտրել ճի բան, որը փխրուն է ու դյուրաբեկ: Դժվար չէ կորցնել մի բան, որը շատ փոբր է: Ուստի ուղղել պետք Է մինչն սխալի արտահայտումը, իսկ կարգավորել պետք է մինչն անկարգության դրսնորումը:
Քանզի ամենահաստաբուն ծառն իսկ սկսել է աճել կորիզից Ինը հարկանի աշտարակը սկսել են կառուցել մի բուռ հողից: Հազար օրվա ճանապարհը սկսվել է մեկ քայլից:
Այն, ինչը հատուկ ճպատակու| է արվում, միայն վնաս է բերում Այն, ինչից ամուր կառչում են, որպեսզի չկորցնեն, կորցնում են: Իմաստունը ոչինչ հատուկ չի անում, ուստի ն ոչ մի բանի չի վնասում: Իմաստունը ոչնչից չի կառչում, ուստի ն ոչինչ էլ չի կորցնում: Բայց մարդիկ իրենց ավելորդ գործողություններով սովորաբար փչացնում են ամեն ինչ, երբ իրականում արդեն մոտ են հաջողությանը:
Եթե միայն վերջում նույնքան զգույշ ու աչալուրջ լինեն, որքան սկզբում էին, ոչինչ չեն միչացնի:
Ուստի իմաստունը ցանկանում Է այն, ինչն ուրիշները չեն ցանկանում, ն բարձր չի գնահատում այն, ինչը դժվար է ձեռք բերել: Նա սովորում Է այն, ինչն ուրիշները չեն սովորում ն հետ է դառնում այն ուղուց, որով շտապում Է գնալ մարդկանց բազմությունը: Նա թողնում է, որ ամեն ինչ զարգանա իր բնական ընթացքով ն ոչինչ չի անում հատուկ նպատակով:

Capítulo LXV

65

Na antiguidade os que bem atuavam no Tao
Não buscavam a iluminação do povo
Mas sim a sua simplicidade.
Não é possível governar o povo
Quando ele sabe demais.
Portanto:
Governar pela sabedoria
É roubar a nação.
Não governar pela sabedoria
É prosperar a nação.
Quem conhece estes dois
Aprofunda-se no ideal.
Saber aprofundar-se no ideal
Chama-se de Virtude oculta.
Virtude oculta:
Profunda! Distante!
Vem com as dez-mil-coisas
E resulta na grande concordância.

Հին իմաստունները, ցուցադրելով Ուղու իմացությունը, չէին ձգտում լուսավորել կամ իրազեկել մարդկանց, ընդհակառակը` նրանք իրենց գերազանցությունը ցուցադրում էին Ժողովրդին պարզության ու անգիտության մեջ պահելու համար:
Դժվար է ղեկավարել մարդկանց, երբ նրանք չափազանց իրազեկ են: Ուստի գիտելիքի միջոցով երկիր կառավարելը կործանիչ անեծքի նման է, մինչդեռ կառավարման մեջ իրազեկումից խուսափելը` բարերար օրհնանք է երկրի համար:
Նա, ու| ճանաչում է այս երկու խորհուրդները, դրանց մեջ գտնում է կառավարման իր չաւիօրինակը: Այս խորհուրդները ճանաչելու ն դրանցով կառավարելու ունակությունը հենց այն է, ինչը մենք անվանում ենք «տիրակալի խորհրդավոր գերազանցությունը»: Խորն է ու հեռահար այդ խորհրդավոր գերազանցությունը, որն իրոք մարդկանց բազմությանը հակադրում է գերազանցության տիրապետողին, բայց նան մեծ ներդաշնակություն է ստեղծում գերազանցությանը տտիրապետող տիրակալի ու ժողովրդի միջն:

Capítulo LXVI

66

Rios e mares regem os cem vales
Por saberem manter-se abaixo deles:
Portanto regem os cem vales.
Assim o homem santo:
Se deseja ficar acima do povo
Coloca-se abaixo quando fala.
Se deseja ficar a frente do povo
Coloca-se atrás.
Portanto o homem santo:
Fica acima
E o povo não sente seu peso.
Fica à frente
E o povo não sofre prejuízo.
Assim:
O mundo com alegria é impelido
E não há nenhuma opressão.
Como não há disputa
Ninguém sob o céu pode com ele disputar.

Գետերն ու ծովերն իրենց ցածրադիր դիրքի շնորհիվ սնվում են լեռներից դեպի դաշտավայրերը հոսող ջրային հոսանքներով: Ճիշտ այդպես իմաստունը, ձգտելու մյուսներից վեր լինել, ինքն իրեն մյուսներից ցածր է դասում, ե ցանկանալով լինել մարդկանց առջնում, ինքն իրեն նրանցից հետ է դնում:
Ուստի, թեն իմաստուն տիրակալն իշխում Է մարդկանց վրա, մարդիկ չեն զգում նրա իշխանության ծանրությունը, ոչ էլ վիրավորվում են նրանից, երբ դիրքով նա իրենցից առաջ է:
Ուստի Ժողուլուրդը հրճվում Է նման տիրակալին երկրպագելուլ ու չի հոգնում նրանից: Եվ քանի որ նա ինքը չի պայքարում, ոչ ոք չի կարող պայքարել նրա դեմ:

Capítulo LXVII

67

Sob o céu todos dizem
Que meu Tao é grande
E por isto é anormal.
Por ser grande parece anormal:
Porque se fosse normal
Há muito teria ficado pequeno.
Três jóias aprecio e preservo:
A primeira chama-se misericórdia;
A segunda chama-se moderação;
A terceira chama-se não buscar o poder.
Antes a misericórdia, depois coragem;
Antes moderação, depois generosidade;
Antes não buscar o poder, depois liderar homens de talento.
Mas se:
Sem misericórdia querer-se coragem;
Sem moderação querer-se generosidade;
Sem ficar atrás querer poder:
Isto é morte.
Se na guerra atacar com misericórdia
Vence-se.
Se na defensiva
Fortalece-se.
Por isto aquele que o céu quer salvar
É protegido pela misericórdia.

Համայն աշխարհն ասում Է, որ թեն Ուղու ուսմունքը մեծ Է, այն ավելի ցածր է թվում` համեմաւոած այլ ուսմունքների հետ: Իսկ ես կասեմ, որ Ուղու ուսմունքն իր մեծությունից է համեստ թւլում: Եթե այն նման լիներ ցանկացած այլ ուսմունքի, նրա փոքրությունը վաղուց ի վեր բացահայտված կլիներ:
Սակայն ես երեք արժեք ունեմ, որոնք ամեն ինչից բարձր եմ գնահատում: Առաջինը մարդասիրությունն է, երկրորդը` խնայողությունը ն երրորդը` խոհեմությունը:
Մարդասիրությունը ինձ համարձակություն է տալիս, խնայողությունը ինձ առատաձեռն է դարձնում, խոհեմությունը թույլ չի տալիս, որ ձգտեմ ուրիշներից առաջ անցնել, ն օգնում է բարձր ու մաքուր պահել պատիվս: Մեր օրերում մարդիկ մոռանում են մարդասիրությունը, ն համարձակությունը դառնում է ամբարտավանություն: Երբ մարդիկ մոռանում են խնայողության մասին, առատաձեռնությունը դառնում է
շվայտություն: Մոռանալով խոհեմությունը՝ մարդիկ ձգտում են ճեկը մյուսից առաջ անցնել, իսկ դրա վերջը մահն է:
Մարդասիրությունը հաղթանակ կբերի նույնիսկ դաժան մարտում ն կօգնի մարտնչողին պահպանել իր տերությունը: Երկինքը կպաշտպանի նրան իր բնական մարդասիրությամբ:

Capítulo LXVIII

68

O bom militar não é marcial;
O bom guerreiro não é colérico;
O bom vencedor não precisa lutar;
O bom utilizador de homens submete-se a eles.
Isto é chamado: virtude sem luta;
Isto é chamado: força que manipula os homens;
Isto é chamado: o auge da união com o céu.

Հմուտ զորավարը ռազմատենչ չէ: Հճուտ ռազմիկն անգութ չէ Իրապես հաղթողը չի տանջում պարտվողին: Լավ տիրակալը չի ստորացնում իր հպատակներին:
Ուստի ասում են. «Հզոր Է նա, ով չի կռվում»: Ուստի ասում են. «Հաղթել է նա, ով առանց կռվի է տիրել». Ուստի ասում են. «Իմաստուն է նա, ով իր ունեցածից ավելի մեծ պարգն չի ակնկալում Երկնքից»:

Capítulo LXIX

69

Do estrategista existe este ditado:
«Não ouso ser o senhor, mas o hóspede.
Não ouso avançar uma polegada, mas recuar um passo».
Isto se chama:
Avançar sem pernas;
Lutar sem braços;
Repelir sem atacar;
Capturar sem armas.
O maior desastre é subestimar o inimigo:
Subestimando o inimigo perco as minhas jóias.
Portanto:
Quando exércitos se confrontam,
Vence o mais compassivo.

Պատերազմելու արվեստում հմուտ զորավարն ասել է. «Ես չեմ համարձակվի պատերազմում տանտերը լինել, կգերւսդասեմ պատերազմում հյուրը լինել: Ես չեմ համարձակվի ճի քայլ իսկ առաջ գնալ, երբ կարող եմ երկու քայլ նահանջել»:
Սա կոչում են «զորաշարժ անել` առանց զորքի, զինված լինել` առանց զենքի, հաղթել թշնամուն` առանց մարտի:»
Չկա ավելի մեծ արհավիրք, քան առանց երկմտանքի պատերազմի մեջ մտնելը: Ով առաջինն է սկսում պատերազմը, կորցնում Է մի գանձ, որը ճարդասիրությունն է: Ուստի երբ առճակատող կողմերի զենքերը խաչվեն, կհաղթի նա, ով առաջինը կսգա իր կորուստները

Capítulo LXX

70

Minhas palavras
São fáceis de entender,
São fáceis de praticar.
Mas sob o céu
Não são compreendidas,
Não são praticadas.
As palavras tem tradição;
Os eventos tem um senhor;
E por serem incompreendidos,
Eu também sou incompreendido.
Os que me conhecem são raros,
E nisto está o meu valor.
Por isto:
Sob as vestes de aldeão
O homem santo esconde jade.

Բառերս հեշտ է հասկանալ ն ուսմունքս հեշտ է կիրառել, բայց շատ քչերն են բառերս հասկանում, ն առավել քչերն են ուսմունքս կիրառում:
Բառերիս մեջ արարիչ ու համապարփակ սկզբունք կա, ն ուսմունքս կանգնած Է բոլոր իրողությունների համար ընդհանուր մի օրենքի վրա:
Չհասկանալով բառերս` մարդիկ չեն ճանաչում նան ինձ
Քչերը գիտեն ինձ, ի պատիվ ինձ:
Քանզի իմաստունը իր անգին գանձը կրում Է անշուք ցնցոտիների տակ:

Capítulo LXXI

71

Saber o não-saber é o bem superior;
Não-saber o saber é uma alienação.
O homem santo não é alienado;
Ele aliena a alienação.
E por alienar a alienação
Ele não é um alienado.
E somente por isto
Não é um alienado.

Իմանալ, բայց գիտակցել, որ չգիտես, գերագույն նվաճում է: Չիմանալ, մինչդեռ կարծել, թե գիւոես, հիվանդություն է:
Հիվանդությամբ տառապելու գիտակցումի ցավն է մեզ զերծ պահում հիվանդությունից: Իմաստունը առողջ Է, քանզի ճանաչում է այն ցավը. որն ուղեկցում Է հիվանդությանը:

Capítulo LXXII

72

Se o povo não teme a autoridade
Então vem a grande autoridade:
Nada diminui sua moradia;
Nada oprime a subsistência;
E por não haver opressão não há aborrecimento.
Por isto o homem santo:
Conhece a si mesmo, mas não se exibe;
Ama a si mesmo, mas não se glorifica.
Portanto:
Ele recusa o ali e admite o aqui.

Երբ մարդիկ չեն վախենում, ինչից պետք է վախենան, ապա, ինչից իրոք վախենում են, կկաւոարվի նրանց հետ:
Մարդիկ պետք է խուսափեն ցուի վայելքներին անմտորեն տրվելուց: Մարդիկ պետք է խուսափեն ապրել այնպես, ասես հոգնել են այն վայելքներից, որոնցից կազմված է իրենց կյանքը:
Միայն խուսափելով ցոփ ու շվայտ ապրելուց, մարդը չի հոգնում կյանքից:
Ուստի իմաստունը ամեն ինչ գիտի իր մասին, բայց չի ցուցադրում իր իմացությունը: Իմաստունը սիրում Է իր կյանքը, բայց ինքն իր կյանքն անչափ չի արժեվորում:
Իսկ նա, ով գիտի, հրաժարվում է ցուցադրել իր իմացությունը Կ գերադասում է խոհեմ անհայտությունը:

Capítulo LXXIII

73

Quem mostra coragem com ousadia morre;
Quem mostra coragem sem ousadia sobrevive:
Dos dois um ganha e outro perde.
Mas alguém sabe a razão
Porque o céu abomina alguém?
Por isto o homem santo vê as dificuldades.
O Tao do céu:
Sem lutar é hábil em vencer;
Sem falar é hábil em responder;
Sem sinalizar vêm por si;
Passo-a-passo é hábil em planejar.
A rede do céu tem malhas largas;
Mas nada passa por elas.

Նա, ում խիզախությունը արտահայտվում է օրենքին հակառակ գործելու համարձակության մեջ, արժանանում է մահվան: Նա, ում խիզախությունը արտահայտվում Է օրենքին հակառակ չգործելու համարձակության մեջ, երկար է ապրում:
Իսկ ո՞վ կարող է ասել, թե ի՞նչն է մարդու գլխին եկած երկնային ցասման պատճառը Այդ կապակցությամբ իմաստունը ասելիք չունի.
Երկնքին բնորոշ չէ պայքարելը մինչդեռ այն հեշւտությամբ տիրում է ամեն ինչին Երկնքին բնորոշ չէ խոսելը, մինչդեռ նրա չարտասանած հարցերի պատասխանները մարդիկ իրենք են տալիս: Երկնքին բնորոշ չէ իր մոտ կանչելը, մինչդեռ մարդիկ իրենք են ձգտում հասնել նրան: Երկինքը չի գոռում իր գործերի մասին, մինչդեռ նրա գործունեությունը արարիչ է ու անզուգական: Երկնային ցանցի վանդակները շատ մեծ են, սակայն նրա ցանցն ընկած ոչ մի բան չի փախչում:

Capítulo LXXIV

74

Se o povo não teme a morte
Para quê intimidá-lo com a morte?
Se o povo sempre teme a morte
E uma pessoa age de forma estranha
Devo capturá-la e matá-la?
Quem ousaria isto?
Há sempre o ofício da morte a executar.
Querer tomar o lugar da morte
É como querer talhar no lugar do lenhador:
Dificilmente deixará de ferir as mãos.

Մարդիկ մահից չեն վախենում, ուստի ի՞նչ իմաստ ունի մահով նրանց վախեցնելը: Եթե մարդիկ միշտ ահ ու սարսաւիով լցված լինեին մահվան նկատմաճբ, իսկ ես ուժ ու իրավունք ունենայի բռնելու ն մահապատժի ենթարկելու բոլոր նրանց, ովքեր հանցանք են գործում, ո՞վ կհամարձակվեր հանցանք գործել Ուղին հենց այն Մեկն Է, որը գերիշխում է մահվան վրա: Նա, ով փորձում է գերիշխել մահվան վրա, երբ կա Մեկը. ով իրոք գերիշխում Լ մահվան վրա, նման է նրան, ով կյանքում առաջին անգամ ձեռքը կացին վերցնելով, իրեն հմուտ փայտահատի տեղ է դնում: Շաւո հազվադեպ է պատահում, որ նա, ով կացին բռնել չիմանալով, իրեն հմուտ փայտահատի տեղ է դրել, իր ձեռքն ու ոտքը չկտրի:

Capítulo LXXV

75

A fome do povo
É fruto dos seus superiores devorarem impostos:
Por isto há fome.
O desgoverno do povo
É fruto dos seus superiores se intrometerem demais:
Por isto há desgoverno.
O descaso do povo com a morte
É fruto dos seus superiores viverem na boa-vida:
Por isto o descaso com a morte.
Por isto aquele que não-age na vida
É o único que pode dignificar a vida.

Մարդիկ տառապում են սովից` տիրակալների կողմից հավաքվող բազում հարկերի պատճառով: Անտեղի հարկերն են պատճառը, որ մարդիկ տառապում են սովից:
Մարդկանց դժվար է ղեկավարել, ղեկավարելու գործում նրանց տիրակալների չափանց եռանդի պատճառով: Դա Է մարդկանց ղեկավարելու դժվարության պատճառը:
Մարդիկ հեշտությամբ են ընդունում մահը, որովհետե չաւիազանց շատ են տառապում` աւպրուսւո վաստակելու համար օրնիբուն աշխատելով: Դա Է նրանց ստիպում հեշտությամբ ընդունել մահը:
Ուստի ավելի լավ է կյանքի մասին ընդհանրապես չմտահոգվել, ջան չափից դուրս արժեվորել այն:

Capítulo LXXVI

76

Quando nasce, um homem é suave e fraco;
Quando morre, um homem é rígido e forte.
Quando nasce, uma planta é suave e fraca;
Quando morre, uma planta é murcha e seca.
Por isto:
Rigidez e força são companheiros da morte;
Suavidade e fraqueza são companheiros da vida.
Por isto:
Se as armas são fortes não serão vitoriosas;
Se as árvores são fortes serão abatidas.
Força e grandeza fazem diminuir;
Suavidade e fraqueza fazem crescer.

Մարդը ծնվելու պահին փափուկ է ու թույլ, իսկ մահվան պահին` կոշտ ու մարմնեղ: Այդպիսին են ընդհանրապես բոլոր գոյերը: Ծառերն ու բույսերը ծլելու պահին նուրբ են ու իափուկ, մինչդեռ մճեռնելիս՝ չոր են ու թորշնած:
Ուստի կոշտությունն ու ուժը մահվան սուրհանդակներն են, մինչդեռ կյանքին ուղեկցում են փափկությունն ու թուլությունը:
Ուստի նա, ով գերագնահատում է իր ուժերը, չի հաղթում: Հասո ու ուժեղ բնով ծառը գայթակղում է ւհայւռահատին:
Ուստի կոշտի ն ուժեղի տեղը ներքնում է, իսկ փափուկի ու թույլի տեղը` վերնում:

Capítulo LXXVII

77

O Tao do céu…
Como lembra o armar de um arco!
O que é alto, abaixa-se;
O que é baixo, levanta-se;
O que tem mais, tira-se;
O que tem menos, completa-se.
O Tao do céu:
Tira do mais e completa o menos.
O Tao do homem é o contrário:
Tira do menos para dar ao mais.
Mas quem tem a mais para dar ao mundo?
Só o possuidor do Tao.
Assim também o homem santo:
Age sem depender;
Realiza a obra sem se apegar.
Ele não quer mostrar-se importante.

Մի՞թե երկնային Ուղու գործը նման չէ աղեղ լարելուն: Աղեղի այն մասը, որը բարձր էր, ցած է իջեցվում, իսկ այն մասը, որը ցածր էր, վեր է բարձրացվում: Ճիշտ այդպես երկինքը պակասեցնում է այնտեղ, որտեղ մեծագույն առատություն կա, ն. լրացնում այնտեղ, որտեղ պակասություն կա:
Երկնքի գործը հենց դա է` պակասեցնել չափանց առատությունը նլրացնել պակասությունը: Սակայն մարդն այդպես չի գործում: Մարդը վերցնում է նրանից, ով մեծագույն կարիքի մեջ է, ն. ավելացնում իր արդեն իսկ չաւիանց առատությանը:
Ո՞վ կարող է հրաժարվել իր չափանց առատությունից` երկնի տակ բոլորին ծառայելու համար: Միայն նա, ով գիտի Ուղին:
Ուստի իմաստուն տիրակալն իր գործի արդյունքները չի համարում իր սեփականությունը: Նա հասնում է մեծ նվաճումների, սակայն մեծամտաբար չի գոհանում դրանցով: ՛Նա չի տենչում ցուցադրել իր գերազանցությունը:

Capítulo LXXVIII

78

Sob o céu:
Não há nada mais fluido e suave do que a água;
Não há o que a iguale no ataque ao duro e forte;
E nada pode modificá-la.
A fraqueza vence a força.
A suavidade vence a dureza.
Sob o céu:
Isto se não pode conhecer;
Isto não se pode praticar.
Por isto disse um homem santo:
Quem suporta a sujeira do reino
Esse é o senhor dos sacrifícios da terra.
Quem suporta os males do reino
Esse é o rei do mundo.
Palavras corretas sempre parecem contraditórias.

Աշխարհում չկա ջրից ավելի փափուկ ն թույլ բան, սակայն չկա նան կարծրին ու ամուրին հաղթող ավելի հզոր բան, քան ջուրը, որուվհետն չկա աշխարհում ճի բան, ինչի ձեր ջուրը չկարողանա ընդունել:
Բոլորը գիտեն, որ փափուկը հաղթում է կոշտին, իսկ թույլը՝ ուժեղին, բայց քչերն են կարողանում իրականացնել դա գործում:
Ուստի իմաստունը ասել է, «Նրան, ու| ընդունում է իրենց կշտամբառնքը, մարդիկ ընդմիշտ գամում են զոհասեղանին, իսկ նրան, ով անտարբեր դիտում է իրենց անտանելի տառապանքները, կոչում են Տեր Արքա»:
Բացարձակ ճշմարտությունը հակասական է, ուստի միշտ անհավատալի է թվում:

Capítulo LXXIX

79

Quando se aplaca uma grande discórdia,
Sempre resta alguma discórdia.
Como considerar que seja algo bom?
Por isto o homem santo:
Cumpre sua parte do contrato,
Mas não obriga a outra parte.
Quem tem virtude
Cumpre seu dever.
Quem não tem virtude
Cobra dos outros.
O Tao do céu não tem sentimentos,
Mas sempre está com o homem bom.

Երբ մեծ թշնամանքից հետո երկու կողմերը հաշտություն են կնքում, անպայման քեն է մնում այն կողմի մտքում, որը սխալ է եղել, ն հաշտությունը ոչինչ չի տալիս մյուս կողմին:
Ուստի դրանից զգուշանալով, իմաստունը ընդունում է հաշտության պայմանները, բայց չի պնդում, որ մյուս կողմը դրանք շատ արագ կատարի: Քանգի նա, ով հասկանում Է Ուղու խորհուրդը, հաշվի է առնում հաշտության բոլոր պայմանները իսկ նա, ով չի հասկանում Ուղու խորհուրդը, հաշվի է առնում հաշտության միայն այն պայմանը, որը ձեռնտու է իրեն:
Երկնային Ուղու սերը մասնակի չի լինում, այն ամբողջությամբ ու միշտ լավ մարդու հետ է:

Capítulo LXXX

80

Um reino deve ser pequeno
E ter poucas pessoas.
Utensílios que aumentam a força
Não devem ser utilizados.
As pessoas devem temer a morte
E não migrar.
Barcos e carros
Não devem ser movidos.
Armas e couraças
Não devem ser exibidas.
Que o povo volte ao uso de nós em cordas;
Ao doce do seu alimento, à beleza de suas roupas;
À paz de sua casa e ao conforto dos seus costumes.
Com reinos vizinhos, aqui e ali;
Com canto de galos e latidos de cães, aqui e ali;
Com gente envelhecendo e morrendo,
Sem mudar para lá e para cá, aqui e ali.

Սակավ բնակչությամբ փոքր պետությունում ես այնպես կկառավարեի, որ այն անհաւոները, ովքեր տաս կամ նույնիսկ հարյուր մարդու հմտություն ու տաղանդ ունեն, երբեք պահանջված չլինեն: Այնպես կկառավարեի, որ մարդիկ ահ ու սարսափով մտածելով մահվան մասին, այդուհանդերձ չհեռանան երկրից` նույնիսկ մահից փրկվելու համար:
Առիթ չէի ստեղծի, որպեսզի մարդիկ, ունենալով նավեր ու կառքեր, դրանցով հեռանան երկրից: Ունենալով զրահասգեստ ու սուր զենքեր, ամեն գնով կխուսափեի դրանց գործածման հաճար առիթ ստեղծելուց Այնպես կկառավարեի, որ մարդիկ գրավոր հիերոգլիֆների փոխարեն կապերով թելեր գործածեն հաղորդակցվելու համար: Այնպես կկառավարեի, որ մարդիկ իրենց հասարակ սնունդը քաղցր ու համադամ համարեն, որ իրենց հագած հասարակ հագուստը նրանց աչքին գեղեցիկ երնա, որ իրենց աղքատիկ կացարանները նրանց համար հանգստի երջանիկ հանգրվան լինեն, իսկ իրենց ընդհանուր հասարակ ավանդույթները` ուրախության ու բերկրանքի աղբյուր:
Կուզենայի, որ հարնան տերությունը հեռու չլիներ: Եվ հարնան տերությունից մինչն իմ տերությունը ճանապարհին լսվեր աքաղաղների կանչն ու շների հաչոցը. բայց կուզենայի որ իմ մարդիկ երբեք չզուգավորվեին հարնան տերության մարդկանց հետ:

Capítulo LXXXI

81

Palavras verdadeiras não são belas;
Belas palavras não são verdadeiras.
O bom não se discute;
E o que se discute não é bom.
Saber não é erudição;
Erudição não é saber.
O homem santo não acumula bens:
Mais possui quanto mais faz pelos outros;
Mais recebe quanto mais dá aos outros.
O Tao do céu beneficia sem prejudicar;
O Tao do homem santo age sem lutar.

Անկեղծ խոսքերը գեղեցիկ չեն: Գեղեցիկ խոսքերն անկեղծ չեն: Նա, ով ճանաչում է Ուղին, չի խոսում Ուղու մասին: Նա, ու| խոսում է, չի ճանաչում Ուղին: ՛նա, ով ճանաչում է Ուղին, խորապես ուսյալ չէ:
՛Նա, ով խորապես ուսյալ է, չի ճանաչում Ուղին: Իմաստունը իր համար ոչինչ չի կուտակում: Որքան ավելի շատ է անում ուրիշների համար, այնքան ավելի շատ է նրա ստացածը: Որքան ավելի շատ է տալիս ուրիշներին, այնքան ավելի շատ Է նրա ունեցածը:
Երկնային ուղին միանշանակ է ու հստակ, բայց իր սրությամբ ոչ. մեկին չի վնասում: Ուղին անդադար փոխակերպվում է, բայց ոչինչ չի անում ն ոչնչի չի ձգտում: