دائو ده جینگ / Tao Te Ching — w językach perskim i kurdyjskim

Persko-kurdyjska dwujęzyczna książka

لائوتسه

دائو ده جینگ

Lao Zî

Tao Te Ching

From Kurdish by Ebdulrehman Efîf

1

1

تائويي كه بتوان آن را بر زبان آورد
تائوي جاودان نخواهد بود.
نامي كه بتوان آن را ذكر كرد
نامي ماندگار نخواهد بود.
آن چه نمي توان برايش نامي نهاد حقيقت جاويد است.
رها از آرزوها مي توان اسرار را درك كرد.
در بند آرزو تنها مي توان جلوه ها را ديد.
اسرار نهان و جلوه ها عيان
هر دو از يك منبع اند.
اين منبع را تاريكي ناميده اند.
تاريكي در تاريكي؛
دروازه ي ورود به دنياي شناخت.

Tao ya merov dikare bide dű
Ne Tao a herheyî ű sermedî ye.
Navę ko tę bi nav kirin
Ne navę herheyî ű sermedî ye.
Bęnav ew e koka ezman ű
Erdę
Lewra bi-navkirin bingeh ű koka
Tiţtęn hezar e.
Heke hertim bę daxwaz bî, tu dę
Nediyar ű raz ű veţartiyan bibînî
Herdem ko bi daxwaz bî, tenę
Tę tiţtęn li ber çavan ű eţkere bibîne.
Veţartî ű eţkere yek in--
Dema xuya dibin
Baţqe tęn bi nav kirin.
Ev yekîtî raz ű sir e
Raz di hindirę raz de,
Deriyę bi aliyę serzîviran ű ecęban de ye.

2

2

وقتي مردم برخي چيزها را زيبا مي دانند
چيزهاي ديگر زشت مي شوند.
وقتي مردم بعضي چيزها را خوب مي دانند
چيزهاي ديگر بد مي شوند.
بودن و نبودن يك ديگر را مي آفرينند.
سخت و ساده يك ديگر را پشتيبانند
بلند و كوتاه يك ديگر را تعريف مي كنند.
پستي و بلندي به يك ديگر وابسته اند.
قبل و بعد به دنبال هم مي آيند.
بنابراين فرزانه
بدون انجام دادن كاري عمل مي كند
و بدون به زبان آوردن كلمه اي آموزش مي دهد.
اتفاقات رخ مي دهند و او به آن ها اجازه ي روي دادن مي دهد؛
موارد مختلف ناپديد مي شوند و او به آن ها اجازه ي از بين رفتن مي دهد.
او دارد، بدون آن كه مالك چيزي باشد،
عمل مي كند، بدون آن كه انتظاري داشته باشد.
وقتي كارش به اتمام مي رسد، آن را فراموش مي كند.
به همين دليل براي هميشه جاويد باقي مي ماند.

Her kes di cîhanę de tiţtę
Xweţik xweţik dibîne.
Di vir de nexweţikbűn heye.
Her kes tiţtę baţ baţ dibîne.
Di vir de ţer ű pîstî heye.
Ji lewre
Hebűn ű ne-hebűn yek ya dî
Çędike.
Zehmetî ű hesanî hev tînin.
Diręj ű kin hevdu bi sînor dikin.
Bilind ű nizim li ser hev radiwestin.
Pęţî ű dawî didin dű hev.
Ji lewre
Hiţmendî xwe bi ţęweyę wu-wie( kirina serbixwe) digire.
Ű hînkirina bęgotin dixebitîne.
Li vir, tiţtęn hezar çękirî ne,
hîn nehatine ji hev veqetandin.
Ji lewre hiţmendî berheman çędike
Bę wan bimelikîne,
Dike bę ti tiţtî hęvî bike
Ű tekűz ű temam dike bę
Di tekűzkirina xwe de berdewam bimîne.
Ű eyn bi xwe lewra ew di wan de
Timî namîne

3

3

اگر مردانِ بزرگ را بيش از اندازه ارزشمند شماريد،
مردم عادي كوچك شمرده مي شوند.
اگر دارايي خود را بيش از اندازه عزيز داريد،
دزدي ميان مردم رواج پيدا مي كند.
فرزانه با خالي كردن ذهن مردم
آن ها رهبري مي كند
و با تضعيف جاه طلبي ها
و تحكيم اراده شان
درون آها را غني مي سازد.
او به آن ها كمك مي كند
تا از دانسته ها و آرزوهاي خود خالي شوند
و در كساني كه تصور مي كنند مي دانند سردرگمي به وجود مي آورد.
بي عملي را بيازماييد،
و هر چيز در جاي خود قرار خواهد گرفت.

Heke tu xwe bi yę jęhatî ű hęja
ţelaf mekî, tu dę kesęn din bike
nexwazęn-pevçűnę.
Heke ti qedrę entîke ű peręn pirr
Li ba te tinne be,
tu dę kesęn din dűrî diziyę bike.
Heke merovan tiţtęn balkęţ ű daxwazkirî
Nedîtin,
Ew dę nebin dilbijokî ű pevneçinin.
Ji lewre, dema hiţmend serokatiyę dike,
Ew seręn xelkę paqij dik,
Zikęn wan dadigire,
Daxwazęn wan qels dike
Ű hestiyęn wan xurt dike.
Ko merov bę ţehrezayî ű daxwazî hatin hiţtin
Dę ramanvan ű rewţenbîr newęribin îţęn
Xwe ji tiţtęn ji wan re ne pęwîst bînin.
Bike bę fen ű fűt ű plan, wę
Ti kęmaniya bi a te bę kirin tinne be.

4

4

تائو به چاه مي ماند؛
مي توان از آن استفاده كرد ولي هرگز تمام نمي شود.
همانند خلأ بي پايان است؛
پر از امكانات بي شمار.
نهان است و هميشه حاضر.
نمي دانم چه كسي آن را به وجود آورده؛
از خدا هم قديمي تر است.

Tao wisa berfireh e ko dema
Tu wę bi kar tînî, timî tiţtek
Dimîne.
Ew çiqasî kűr e!
Dixuye mîna ko ew pîrka herî
Pęţî ya hezaręn tiţtan be.
Tűjbűnę ko dike
Girękan vedike
Ţewqa bęhawe dijwar hűr dike
Ew wisa tije ye!
Dixuye mîna jibermayęn wę hebin.
Ew zaroka ez- nizanim- kę ye.
Ű berheya Xwedayę kevnar yę
Li jor e. (berî wî hebű)

5

5

تائو از كسي جانب داري نمي كند؛
خوب و بد هر دو از آن به وجود آمده اند.
فرزانه از كسي جانب داري نمي كند:
او به پرهيزكاران و گناهكاران هر دو خوش آمد مي گويد.
تائو به ني مي ماند؛
خالي است ولي قابليت هايش بي عدداند.
هرچه بيشتر آن را بكار بريد، بيشتر قابليت هايش را مي شناسيد؛
هرچه بيشتر درباره اش صحبت كنيد، كمتر مي شناسيدش.
در مركز باقي بمانيد.

Ezman ű Erd ne merovane ne,
ű merovan mîna kűçikęn pűţ dinirxînin.
Hiţmendî ne merovane ye,
ű her tiţtî mîna kűçikęn pűţ dinirxîne.
Valayiya di navbera Ezman ű Erdę
De mîna qîrînekę ye :
Wę vala bike, ew xelas nabe.
Wę biguvęţe ű pirrtir ję dertę.
Pirsa lę bi pirr gotinan
Ne mîna xwegirtina bi ortę ű navendę ye.

6

6

تائو را مادرِ بزرگ مي نامند؛
خالي ولي تمام ناشدني.
كلماتي بي شمار از آن متولد مي شود.
هميشه درون شما حاضر است؛
هرگونه كه بخواهيد مي توانيد به كارش گيريد.

Giyanę newalę ti carî namire.
Navę wî`męya veţartî ye.´
Deriyę vę męya nenas ű veţartî
´ koka Ezman ű Erdę ´ tę bi nav kirin.
Berdewam, dixuye ko dimîne.
Wę bixebitîne bę ko tu xwe pirr biwestînî

7

7

تائو بي نهايت و جاويد است.
چرا بي نهايت است؟
هرگز به دنيا نيامده است؛
بنابراين هرگز نمي ميرد.
چرا جاويد است؟
آرزويي براي خود ندارد؛
بنابراين در دسترس همه ي موجودات است.
فرزانه هميشه در آخر مي ايستد؛
به همين دليل از همه جلو تر است.
به هيچ چيز وابستگي ندارد؛
به همين دليل با همه چيز يگانه است.
چون خودش را رها كرده،
به تمامي راضي و خوشنود است.

Ezman ű Erd herdemî ne.
Sedemę ko Ezman ű Erd
Dikarin będawî bin
Ew e ji lewre ne ew xwe tînin.
Ű wisa, ew herdem sax in.
Ji lewre, hiţmendî xwe dike a dawî
Ű ew a pęţî ye.
Ew ji dervî xwe ye ű loma
Xweya (nefs) wę her heye.
Ma ne ji ber bęeziya wę ye
Ko ew xwe tekűz ű pęrfękt dike?

8

8

خوب همانند آب است،
بدون تلاش همه چيز را سيراب مي كند
و جمع شدن در پستي را هرگز حقارت نمي شمارد؛
بنابراين همانند تائو است.
نزديك به زمين زندگي كنيد.
هميشه ساده بيانديشيد.
در مشاجرات، عادل و بخشنده باشيد.
در حكومت، سعي در فرمانروايي و تسلط نداشته باشيد.
در كار، آن چيزي را انجام دهيد كه از آن لذت مي بريد.
در زندگي خانوادگي، هميشه در دسترس و حاضر باشيد.
وقتي از اين كه خودتان هستيد خوشنوديد
و از رقابت و مقايسه دست كشيده ايد،
همگان به شما احترام مي گذارند.

Baţiya herî bilind mîna avę ye.
Av bi hesanî sűd digihîne hemű tiţtan bę
Pevçűn.
Bi ser ko ew tiţtinan li ser xwe hildigire
Ko zilam nahebînin.
Ji lewre ew mîna Tao e.
Bo tę de ű li ser bijîn, erd baţ e.
Bo hiţ ű aqil, kűrbűn baţ e.
Baţbűna danę ko di wextę xwe de be.
Baţbűna axaftinę di
Gotina rastiyę de ye.
Di hikűmetę de, bi xwe-karîbűn ű hayjixwe baţ e.
Di çaredîtina ji îţan re, karîbűn ű hostetî baţ e.
Heke tu pevneçinî, gazin wę ji te neyęn kirin.

9

9

كاسه خود را بيش از اندازه پر كنيد؛
لبريز مي شود.
چاقوي خود را بيش از حد تيز كنيد،
كند مي شود.
به دنبال پول و راحتي باشيد؛
دلتان هرگز آرام نمي گيرد.
به دنبال تاييد ديگران باشيد؛
برده آن ها خواهيد بود.
كار خود ر انجام دهيد، سپس رها كنيد.
اين تنها راه آرامش يافتن است.

Heke bernedî ta tije bibe ne
Wisa baţ e mîna rawestî ű bisekinî.
Ű ţűrę pirr ű zęde tűjkirî, zor
Berdewam nake.
Odeyeke bi zęr ű mircanan miţtkirî
Nayę parastin.
Payekirina bi mal ű milkan
Mirina te bi xwe re tîne.
Piţtî bidawîkirina kar, bi paţ de vegere.
Ev e Ręçka Ezman.

10

10

آيا مي توانيد ذهنتان را از پرسه زدن باز داريد
و آن را به يگانگي ابتدايي - با هستي - باز گردانيد؟
آيا مي توانيد بدنتان را همانند نوزادان دوباره نرم و انعطاف پذير كنيد؟
آيا مي توانيد ديد دروني تان را پاك كنيد
تا چيزي جز نور نبينيد؟
آيا مي توانيد ديگران را دوست بداريد
و آن ها را بدون تحميل خواسته هاي خود راهنمايي كنيد؟
آيا مي توانيد در برخورد با مسائل مهم و حياتي زندگي هيچ دخالتي نكنيد
و اجازه دهيد آن چه بايد، رخ بدهد؟
آيا مي توانيد از ذهن خود دست بكشيد
و بدون دخالت ذهن درك كنيد؟
داشتن بدون احساس مالكيت،
عمل كردن بدون انتظار داشتن
و راهنمايي كردن بدون سعي در حكم راندن
فضايل عالي محسوب مي شوند.

Giyanę dilbijok ű daxwazok ű pęlda
Vehesîne ű bitebitîne
Ű zeft bi yekîtiyę bigire:
Ma tu dikarî dűrî veqetandin ű cihębűnę
Herî ?
Liv ű hęla xwe bixebitîne bo windakirin
Ű nemana bęhntengiyę:
Tu dikarî mîna zarokekî bî?
Di pak ű paqijkirina jiyana hindirę xwe de:
Ma tu dikarî wę berdî ű serfiraz ű azad bikî?
Di hezkirina ji merovan re ű biręvebirina dewletę
De:
Tu dikarî dűrî lîsk ű tep ű rîpan bî?
Di vekirin ű girtina dergehę ezman de:
Tu dikarî mę bî ?
Di ronahîkirina hemű gerdűnę de:
Tu dikarî ji hiţ ű aqil azad bî?
Jidayikbűnę bidęyę ű wę bi xwarin bike.
Bera ew berhema te be lę meke ya xwe.
Bike bę ko tu li hęviya tiţtekî bî.
Yę serek ű serkeftî be, lę berpirsyariyę
Ű biręvebirinę ji xwe re nexebitîne.
Ev navę wę qenciya nediyar ű nenas e.

11

11

براي ساختن چرخ محور ها را به هم وصل مي كنيم
ولي اين فضاي تهي ميان چرخ است
كه باعث چرخش آن مي شود.
از گل كوزه اي مي سازيم،
اين خالي درون كوزه است
كه آب را در خود جاي مي دهد.
از چوب خانه اي بنا مي كنيم،
اين فضاي خالي درون خانه است
كه براي زندگي سودمند است.
مشغول هستي ايم
در حالي كه اين نيستي است كه به كار ما مي آيد.

Sîh tîręjk di nîvę çerx ű dűlab de
Digihęn hev.
Ji ber ew tiţtę hîn tinne ye ko
Erebe bi sűd ű fęde ye.
Herî dibe ţerbik.
Ji ber valahiya ţerbik e ko
Ew bi fęde ye.
Deriyan ű pencereyan jębike
Da tu odakę çębikî.
Ji ber valahiya wę ye ko
Ode bi xęr ű bęr e.
Ji lewre, tiţtę ko aniha heye tę
Xebitandin bo wergirtina
Fędę ű sűd.
Lę di tinnebűnę ű nelivirbűnę de
Fęde ű sűdę herî pirr heye.

12

12

رنگ ها چشم را كور مي كنند.
صداها گوش را كر مي كنند.
مزه ها چشايي را كند مي كنند.
افكار، ذهن را ضعيف مي كنند.
آرزوها موجب پژمردن دل مي شوند.
فرزانه جهان را مشاهده مي كند
و به ديد دروني خويش اعتماد مي كند.
او اجازه مي دهد اتفاقات آن طور كه بايد رخ دهند.
قلب او همچون آسمان باز و گسترده است.

Rengęn pęnc çavęn me kor dikin.
Dengęn pęnc guhęn me ker dikin.
Tamęn pęnc zimanę me ţaţ dikin.
Cirîd ű nęçîr hiţę me ţęt ű dîn dikin.
Hebűna xizne ű peręn pirr
Dan ű stendineke ziyan ű tadetije
Diafirîne.
Ji lewre hiţmendî bętir hay ű qedir
Dide orte ű navenda xwe, ű
Ne çavęn xwe.
Wan ji bîr dike ű ortę dibijęre.

13

13

موفقيت به اندازه ي شكست خطرناك است.
آرزو به اندازه ي ترس تو خالي است.
اين كه موفقيت به اندازه ي شكست خطرناك است يعني چه؟
چه از پله هاي نردبان بالا رويد يا از آن پايين آييد،
موقعيت شما متزلزل است.
هنگامي كه با دو پاي خود روي زمين ايستاده ايد،
مي توانيد هميشه تعادلتان را حفظ كنيد.
اين كه آرزو به اندازه ترس توخالي است يعني چه؟
ترس و آرزو هر دو سايه اند؛
آن ها از افكار ما به وجود مي آيند.
وقتي خود را به صورتِ خود نمي بينيم،
چيزي براي ترسيدن و جود ندارد.
دنيا را به صورت خودتان ببينيد.
به چيزها همانطور كه هستند اعتماد كنيد.
جهان را چون خودتان دوست بداريد
سپس مي توانيد آن طور كه بايد مراقب همه چيز باشيد.

Li kęmqedir ű bęnirxkirinę mîna ew
Matmayinek be temaţe bike.
Bextreţiyę mîna ew ti bi xwe be binirxîne.
Çi mebesta min ji `mîna kęmqedirgirtin
Matmayinek be´ ?
Heke tu ne paye bî
Gihiţtin ű pękanîn matmayinek e
Ű wisa ew winda ne.
Ji lewre min got.`bęqedirkirinę mîna ew
Matmayin be bipijęre.´
Çi qesd ű mebesta min ji `mîna ew tu bi xwe bî
Bextreţiya herî mezin binirxîne`?
Heke eza min (nefsa min) tinne be,
çawa wę bextreţî bi serę min bę?
Ji lewre, heke tu jiyîna xwe
Bo pękanîn ű fędęn dinę dikî qurban,
tu dikarî xwe bispęrî dinę.
Heke tu ji vę xwebiqurbankirinę hez dikî
Tu dikarî bę sipartinî bextę dinę.

14

14

نگاه كنيد و نمي توانيد آن را بيابيد.
گوش كنيد و نمي توانيد آن را بشنويد.
سعي كنيد و نمي توانيد به آن دست يابيد.
بالا ؛ آن واضح نيست.
پايين ؛ آن تاريك نيست.
يكپارچه، بي نام،
به مأواي هيچ باز مي گردد؛
جايي كه همه شكل ها را در بر مي گيرد،
شكلِ بي شكل،
ظريف، ماوراي درك.
به آن نزديك شويد و آغازي ندارد.
آن را دنبال كنيد و پاياني ندارد.
نمي توانيد آن را بشناسيد
ولي با سادگي در زندگي خود مي توانيد آن شويد.
بدانيد از كجا آمده ايد؛
اين عصاره ي خرد است.

Lę bigere, nayę dîtin.
Nave wę dűrbűn e.
Lę guhdarî bike, nayę bihîstin.
Navę wę a kęm e.
Xwe diręjî wę bike, pę nayę girtin.
Navę wę a hűr ű jîr e.
Ev hersî kűrbűnęn bilind
Nayęn pîvan.
Ji lewre ew digihęjin hev bo bibin yek.
Jora wę ne ronî ye ;
Binę wę ne tarî ye ;
Bęrawestin ew heye, nayę
Bi nav kirin ű vedigere ne- tiţtbűnę.
Wisa, navę wę bűye awayę bę awe,
Węneya ne- tiţtî.
Ev navę wę nediyarî ű tarîtiya herî mezin e.
Here cem wę, tu nikarî rűyę wę
Bibînî.
Bide dű, tu nikarî piţta wę bibînî.
Heke tu Tao a kevnar zeft bikî
Tu dę bikaribî heyina anihane baţ
Bixebitînî
Ű despęka despękane nas bikî.
Ev navę wę tayę Tao ę herî pęţiyane ye.

15

15

فرزانگان كهن كامل و دقيق بودند.
خرد آن ها دست نيافتني بود.
كلمات از بيان آن عاجزند؛
آن چه مي توان بيان كرد تنها ظاهر آن هاست.
آن ها مراقب بودند؛
درست مانند كسي كه از رودخانه اي يخ زده مي گذرد.
هوشيار؛ همانند جنگجويي كه در قلمرو دشمن است.
با ادب همچون يك ميهمان.
جاري همچون يخ در حال آب شدن.
شكل پذير چون تكه اي چوب.
پذيرا همچون دره ها.
زلال همچون آب.
آيا براي انتظار كشيدن شكيباييد
تا زماني كه گلتان ته نشين شود و تنها آب زلال باقي بماند؟
آيا مي توانيد بي حركت باقي بمانيد
تا زماني كه عمل مناسب خود به خود رخ دهد؟
فرزانه در جستجوي رضايت خاطر نيست.
نه در جستجوست، نه انتظار مي كشد.
او حاضر است؛ آماده براي خوش آمد گويي به هرچيز.

Hostęn Tao ęn kevnar
Hiţmendiyeke wan î razane
Î seyr î hűr î bęawe hebű
Kűrbűneke ko nayę nas kirin.
Ű eyn bi xwe ji ber ko ew nayęn nas kirin
Em bivęn nevęn bal ű hayę xwe didin
Derketin ű xuyakirina wan .
Wisa ji xwe ne bawer, mîna kesekî
Çemekî bi qeţa derbas bike.
Amade, mîna kesekî ji cîranęn
Xwe yęn li hawirdor bitirse.
Qedir ű ręzgirtî, mîna męvanekî.
Nerm ű azad, mîna qeţa li ber ko bihile.
Rast ű rast bi pęţ ve, mîna perçakî
Text î sade î nekolayî.
Vekirî, mîna newalę.
ţevreţ ű nenaskirî, mîna ava bi herî.
Kî dikare tevhev be, ű zelalbűnę
Bi kar bîne da hędî- hędî ronî bibe
Ű biçirisîne ?
Kî dikare aram ű hęmin be, ű xwestekeke
Asę ű xurt bi kar bîne bo serkeftineke dawî
Pęk bîne?
Yę dide ser vę riyę dil nabijîne
Bicihanînę.
Bi hűrî ji lewre ew dil nabijîne
Bicihanînę.
Ew belkî ţikestî ű westiyayî be
Lę dike bę vegereke zű li
Tiţtęn berę ko wî kirine.

16

16

ذهن خود را از همه ي افكار خالي كنيد.
اجازه دهيد دلتان آرامش يابد.
نا آرامي موجودات را مشاهده كنيد
و در بازگشت آن ها دقيق شويد.
هر موجودي در اين جهان
به مأواي مشترك باز مي گردد.
بازگشت به اين مأوا آرامش يافتان است.
اگر اين مأوا را نمي شناسيد،
در اندوه و سردر گمي به اين طرف و آن طرف مي خوريد.
اگر بدانيد از كجا امده ايد،
ظرفيت تحملتان به طور طبيعي بالا مي رود.
بي نياز، سرگرم،
مهربان همچون مادرِ بزرگ
و باشكوه همچون پادشاهان مي شويد.
غرق در حيرتِ تائو
از آن چه زندگي برايتان به ارمغان مي آورد خوشنوديد
و چون مرگ فرا رسد، آماده.

Valabűnę bibe ta radeya wę a dawî
Bera będengî ű aramî tekűz ű temam bin.
Hezaręn tiţtan bi hev re dixebitin
Di ţahiyeke műzîkane de.
Ji lewre ez li vegera wan temaţe dikim.
Hemű tiţt gulan vedidin ű her yek vedigere
Qűrm ű koka xwe.
Vegera kokę
Nave wę będengî ű aramî ye.
Aramî navę wę vegera jiyînę ye.
Vegera jiyînę nave wę xurtî ye.
Naskirina vę xurtiyę navę wę
Ronahîbűyin e.
Dan ű stendina bi zordarî bę
Naskirina tiţtę asę ű xurt ű rast
Tije tade ű ziyan e.
Naskirina asęyiyę ű rastiyę eręyî ye,
ű ev jî orte ű bępartîtî ye.
Nepartîtî ţahinţahî ye.
Ţahinţahî ezman e.
Ezman Tao e
Tao nemir e
Herheyî ye.
Tu bę laţ dimînî,
Lębelę tu namirî.

17

17

هنگامي كه فرزانه حكومت مي كند،
مردم به ندرت متوجه وجودش مي شوند.
پس از فرزانه بهترين حاكم، رهبري است كه دوستش دارند.
پس از او فرمانروايي كه از او مي ترسند
و بدترين، كسي است كه او را خوار مي شمارند.
اگر به مردم اعتماد نكنيد،
آن ها را غير قابل اعتماد مي سازيد.
فرزانه سخن نمي گويد، عمل مي كند.
وقتي كارش به انجام مي رسد،
مردم مي گويند: " چه جالب، ما خود آن را انجام داده ايم! "

Ji destpęka demęn kevnar ű bi vir de
Wan ew nas kir ű ew kirin ya xwe.
Nifţę bi dű wan de ję hez kirin
Ű ew pesin dan.
Nifţę dî ję bi tirs bűn.
Ű yę dî rihęn wan ję diçű.
Heke tu ne rastgo bî ti kes ji
Te bawer nake.
Çiqasî ew bi gotinęn xwe yęn biha re
Haydar e!
Dema gotinęn wę tekűz dibin
Ű karę wę xelas dibe,
Her kes dibęje:` me ew kar kir!´

18

18

وقتي تائو فراموش مي شود،
خوبي و زهد پديدار مي شود.
وقتي هوش طبيعي بدن از بين مي رود،
دانش و زيركي پديد مي آيد.
وقتي كشور دچار آشوب مي شود،
ميهن پرستي رونق مي گيرد.

Dema Tao a mezin tinne bibe
Wę jen ű dadmandî bęn holę.
Dema ţehrezayî belav bibe ű kifţ bibe
Wę tep ű rîpęn mezin çębibin.
Dema hersî tękiliyęn mezin ne li
Gor hev bin
Wę kirina bi a dę ű bav ű dilovanî ű
Dilpęţewitîn li wir bin.
Dema welat di serobiniyę de be
Minsterę dilsoz wę derkevin pęţ.

19

19

تقدس و خرد را فراموش كنيد
و مردم هزار بار شادتر خواهند بود.
عدل و اخلاقيات را فراموش كنيد
و مردم تنها آن چه درست است را انجام مي دهند.
سود و صنعت را فراموش كنيد
و ديگر دزدي وجود نخواهد داشت.
اگر اين سه كافي نيستند،
در مركز دايره باقي بمانيد
و اجازه دهيد همه چير به دور خود بگردد.

Dev ji `pîroziyę´ berde ű bera
`zanayiyę´ de ű wę merov
Sed ji sedî nirx ű fędę werbigirn.
Dev ji `hezkirina kesęn din´berde
Ű bera `dadmendiyę´de ű dę merov
Bi ya dę ű bavan dîsa bikin ű dilovan bibin.
Xwe ji ţehrezayiyę xelas ke ű fędę
Biqewirîne, ű dę diz ű rębir nemînin.
Ew hersiyęn jor gotin tenę ne,
Ew kęm in ű tęr nakin.
Ji lewre divę tiţtekî dî hebe ko wan
Di xwe de bihewîne.
Ę kokane ű bingehî bibîne ű
Li awayę necudabűyî miqate be.
Jixweheziyę kęm bike ű daxwazan
Hindik bike.

20

20

فكر كردن را متوقف كن و مشكلاتت پايان مي يابد.
چه تفاوتي ميان بله و نه وجود دارد؟
چه تفاوتي ميان شكست و پيروزي وجود دارد؟
آيا تو هم بايد آن چه ديگران مهم مي دانند، مهم بداني
و آن چه آن ها دوست ندارند، دوست نداشته باشي؟
چه مسخره!
ديگران بسيار هيجان زده اند،
گويي در حال رژه رفتن اند.
فقط من اهميتي نمي دهم،
فقط من نظري ندارم،
همانند نوزادي كه هنوز نمي تواند لحظه اي لبخند بزند.
ديگران آن چه نياز دارند را مالك اند،
فقط من هستم كه چيزي ندارم،
فقط من هستم كه آواره ام؛
همانند كسي كه خانه اي ندارد.
من به يك احمق مي مانم كه ذهنش به تمامي خالي است.
ديگران مي درخشند،
فقط من نوري ندارم.
ديگران باهوشند،
فقط من گنگ هستم.
ديگران هدفي دارند،
فقط من نمي دانم.
من همانند موجي در اقيانوس سرگردانم
و در بي هدف به باد مي مانم.
من با مردم عادي تفاوت دارم؛
من از سينه مادرِ بزرگ شير مي نوشم.

Xwe ji `hînbűnę´ xelas ke
Ű wę ti netebatî ű lez ű tirs nemîne.
Çiqa cudatî di navbera
`erę ´ ű `na´ de heye?
Çiqasî ji hevdu dűr in
`baţ´ ű `pîs´?
Bi ser de, tiţtę ko xelk ję dilbitirs in
Nayę ji bîr kirin.
Ez ţaţ ű belvbűyî me, yekcar li
Navenda xweţ nemame.
Her merov dilţa ű bi kęf in, mîna
Ko di ţahiya qurbaneke mezin de bin,
an hildikiţin ser ţanoya Biharę.
Ez bitenę dimînim, bę ko min xwe ta niha
Diyar kiribe.
An mîna zarokekî navpęçekî hîn nekeniyaye.
Westiyayî, mîna kesekî bęhęvî dibe
Ji hebűna xaniyekî ko vegeręyę.
Merov hemű zędetir kęf dikin
Ji ber min her tiţt li dű xwe hiţt.
Ez bi hiţęn kesęn din nezan im.
Wisa hiţgiran im!
Merovęn orte ű normal zelal in
Ű ronî ne, ez tenę ez tarî ű veţartî me.
Kesęn orte her tiţtî dizanin.
Ji min tenę re her tiţt nixumandî dixuye.
Wisa rast!
Mîna oqyanosę.
Li derdorę hildipeke ű pęl dide!
Wiha dixuye ko ti cih bo bęhnderxistinę nîne.
Her kes armanceke di serî de heye.
Ez tenę ez wisa nezan im mîn gundiyekî.
Ez tenę ji merovan cuda me.
Ez tenę ko dayik min bi xwarin dike
Dilţa me.

21

21

فرزانه هميشه ذهنش را با تائو هماهنگ و يگانه مي سازد؛
اين چيزي است كه به او نور مي بخشد.
تائو غير قابل درك است.
او چگونه مي تواند ذهنش را با آن هماهنگ و يگانه سازد؟
با نچسبيدن به هيچ ايده اي.
تائو تاريك و بي پايان است.
چگونه مي توان از آن نور گرفت؟
با اجازه دادن به آن تا وارد شود.
از آنجايي كه تائو قبل از زمان و فضا وجود داشت،
ماوراي هستي و نيستي است.
چگونه اين نكته را درك مي كنم؟
به درون خود مي نگرم و آن را مي بينم.

Awayę qenciya mezin tiţtek e
Tenę Tao dikare bide dű.
Tao mîna ´tiţtekî` hew nexuyayî ye
Ű tarîtî ye.
Çawa nexuyayî !çawa tarîtî ! Tę de awe
Heye.
Çawa nexuyayî !çawa tarîtî ! Tę de
Tiţt hene.
Çawa kűr ! çawa ţevreţ ! tę de
Navk ű cewher heye.
Navk wisa rast e- a tę de
Bawerî ye.
Ji aniha ta sedsalęn kevnar ű entîke,
navę wę dev ję bernedaye, wisa
em dikarin li hemű kokan ű çavkaniyan hűr bibin.
Çawa awayę hemű çavkaniyan ű kokan
Dizanim?
Bi riya wę.

22

22

اگر مي خواهيد يكپارچه باشيد،
قطعه قطعه شويد.
اگر مي خواهيد صاف باشيد،
خميده شويد.
اگر مي خواههيد پر باشيد،
خالي شويد.
اگر مي خواهيد رستاخيز يابيد،
بميريد.
اگر مي خواهيد همه چيز از آن شما باشد،
هيچ نخواهيد.
فرزانه با استقرار در تائو،
به الگويي براي ديگران تبديل مي شود.
چون خود را نمي نمايد،
ديگران نورش را مي بينند.
چون چيزي براي ثابت كردن ندارد،
ديگران به گفتارش اعتماد مي كنند.
چون نمي داند كيست،
ديگران خود را در او مي شناسند.
چون هدفي در ذهن ندارد،
در هر چه مي كند موفق است.
هنگامي كه فرزانگان كهن مي گفتند:
" اگر مي خواهيد همه چيز از آن شما باشد،
هيچ نخواهيد "،
سخناني بي معنا بر زبان نمي راندند.
تنها با زندگي در تائو
مي توانيد حقيقتِ خود باشيد.

Ę tekűz nebűye wę tekűz bibe.
Ę xwar dę rast bibe.
Ę vala dę bę dagirtin.
Ę kevin wę bę nű kirin.
Bi hindikan re bicihanîn heye
Bi pirrbűnę re tevhevî ű ţaţtî heye.
Ji lewre hiţmendî bi tiţtekî tenę digire
Ű dibe niműne ű modęl ji heműyan re.
Ew xwe nayine pęţ, ű
Ji lewre eţkere ye.
Bi zor xwe nade çesipandin, ű
Ji lewre tę çesipandin ű dibe xwedî maf.
Xwe paye nake ű ji lewre bi qedir e.
Berxwedan ű ţer nake ű ji lewre
Serkeftî ye..
Ű eyn bi xwe ji ber ew bi ti kesî re
Nakeve berberî ű dijatiyę, ti kes
Nikare li himberî wę bisekine ű dijatiya wę
Bike.
Çawa emę karibin li gotina kevnaran,
´ę tekűz nebűye wę tekűz bibe´ mîna ko ew
gotineke vala be binerin?
Bi tekűzkirinę ű temamkirinę bawer
bike ű vegere wę.

23

23

خود را به طور كامل ابراز كنيد،
سپس آرام و خاموش باقي بمانيد؛
همانند نيرو هاي طبيعي.
هنگامي كه باد مي ورزد، فقط باد مي ورزد.
هنگامي كه باران مي بارد، فقط باران مي بارد.
هنگامي كه ابر ها كنار مي روند، خورشيد مي تابد.
اگر خود را به روي تائو باز كنيد،
با تائو يكي مي شويد
و آن در وجودتان جاي مي گيرد.
اگر خود را به روي بصيرت باز كنيد،
با بصيرت يكي مي شويد
و آن در وجودتان جاري مي شود.
اگر خود را به روي شكست باز كنيد،
با شكست يكي مي شويد
و آن را مي پذيريد.
خود را به روي تائو باز كنيد
سپس به عكس العمل هاي طبيعي خود اعتماد كنيد
و هر چيز در جاي خود قرار مي گيرد.

Heke hindik biaxivî ev jixweyî(xwezayî) ye.
Ji lewre bahoz tevaya sibehę ranabe
Ű barana ţirîn jî tevaya roję namîne.
Kî van tiţtan dike? Ezman ű
Erd.
Heke ezman ű erd nikaribin
Çębűneke bęrawestin bînin pę
Çawa merov dę karibin?
Ji lewre tiţtek heye ję re dibęjin
Kirinęn xwe li gor Tao ko bikî.
Heke tu li gor Tao bî
Tę bibe yek pę re.
Heke tu li gor qenciyę bî
Tę bibe yek pę re.
Heke tu li gor windakirinę bî
Tę bibe yek pę re.
Tao bi dilxweţî ligorbűnę hembęz dike
Qencî bi dilţadî li ligorbűnę dinere.
Windakirin jî bi dilkęfî ligorbűnę hembęz dike.
Heke tu nehęjayî bawerpękirinę bî, merov
Bi te bawer nakin.

24

24

كسي كه روي انگشتانش مي ايستد
نمي تواند تعادلش را حفظ كند.
كسي كه عجله مي كند
نمي تواند خيلي پيش رود.
كسي كه سعي در درخشيدن مي كند
نور وجودش را خاموش مي كند.
كسي كه خود را بزرگ مي داند
نمي تواند بداند به واقع كيست.
كسي كه بر ديگران فرمان مي راند
نمي تواند بر وجود خويش فاتح شود.
كسي كه به كارش مي چسبد
چيزي كه ديري بپايد، خلق نمي كند.
اگر مي خواهيد با تائو در همانگي قرار گيريد،
كار خود را بكنيد و سپس همه چيز را رها كنيد.

Heke li ser serętiliyan rawestî, tę ne xurt
di cihę xwe de bî
Herdu çîqęn te dűrî hev bin, tu nikarî bimeţî.
Ko tu xwe eţkere ű diyar bikî, tu dę neyę
Dîtin.
Heke tu xwe bi zor bidî pejirandin,
tu dę ronî nekî.
Heke tu xwe qure ű paye bikî, wę kes
Qedrę te megire.
Heke tu xwe bilind bikî, tę bę serkeftin bî.
Yęn li gor Tao dijîn wan wisa bi nav dikin.
Xwarina jibermayî ű kirinęn winda
Ű ti kes ji wan hez nake.
Ji lewre kesę Tao ę
Wilo nake.

25

25

قبل از تولد جهان
چيزي بي شكل و كامل وجود داشت.
آن آرام است؛ خالي،
تنها، تغيير ناپذير،
بي نهايت، حاضرِ ابدي؛
مادرِ جهان است.
چون نام بهتري برايش نمي يابم،
آن را تائو مي نامم.
در هر چيز جاري است؛
بيرون و درون
و به منبع اصلي باز مي گردد.
تائو پهناور است.
جهان پهناور است.
زمين پهناور است.
انسان پهناور است.
اين چهار قدرت بزرگ هستي است.
انسان از زمين پيروي مي كند.
زمين از جهان پيروي مي كند.
جهان از تائو پيروي مي كند.
تائو از خود پيروي مي كند.

Tiţtek heye ko di tevheviya xwe de
Pęrfękt e
Ya ko berî ezman ű erdę ji dayik bűye.
Wiha będeng ű bitenę!
Xwe dadimezirîne bę nűkirin
Bi awakî gerdűnî dixebite bę kęmasî.
Em dikarin wę mîna dayika her tiţtî
Bibînin.
Ez navę wę nizanim.
Ji lewre, heke zor li min hat bo wę bi nav bikim,
Dę bi ´Tao´ bang bikęmę.
Ko bi zor divę ez beţę wę bibęjim, ezę bibęjim
`mezin´ e.
Mezinahî bęsînorbűnę ű nediyarbűnę dide.
Neeţkerebűn ű bęsînorbűn çűna-dűr dide.
Çűna- dűr vegerę dide.
Ji lewre, Tao mezin e, ezman mezin e,
erd mezin e
Ű merov jî mezin e.
Merov didin dű erdę.
Erd dide dű ezman
Ezman dide dű Tao
Tao dide dű riya çawabűna tiţtan.

26

26

سنگين ريشه سبك است.
ثبات منبع حركت است.
فرزانه هر روز در سفر است
بدون اينكه خانه اش را ترك كند.
هر چه قدر مناظر مقابلش با شكوه باشند
به آرامش او خدشه اي وارد نمي سازد.
اگر در وجودتان تزلزلي ايجاد شود،
ارتباط با ريشه ي خود را از دست مي دهيد.
اگر اجازه دهيد ناآرامي به وجودتان رخنه كند،
ارتباط با اصل خود را از دست مي دهيد.

Giranbűn rehę sivikbűnę ye.
Aramî ű hęmenî serdestę netebatbűnę ne.
Ji lewre hiţmend tevaya roję digere
Bę ko barę xwe ę giran deyne.
Bi ser ko belkî pirr dîmen ű tiţt hebin
Bo li wan binere
Lę di ber wan re bi sivikayî dibihure.
Ko ev wisa be
Çawa dę serdestę dewleteke mezin
Hayjixwe be ű ţehreza be
Ko wî xelk ji bîra kirin ű guh li wan nekir?
Ko bi sivikayî here wan, tu dę qurmęn xwe
Winda bikî.
Ko ne giran ű xurt bî, tu dę serdestiya xwe
Ji dest bixî.

27

27

يك مسافر خوب هيچ نقشه ي از قبل طراحي شده اي ندارد
و براي رسيدن به مقصد خاصي سفر نمي كند.
يك هنرمند خوب به حس شهود خود اجازه مي دهد
تا او را به آن جا كه مي خواهد راهنمايي كند.
يك دانشمند خوب رها از نظريه هاي مختلف
ذهن خود را به روي آن چه وجود دارد باز مي گذارد.
فرزانه در دسترس همه ي مردم است
و به هيچ كس نه نمي گويد.
او آماده است تا از هر موقعيتي استفاده كند
و هيچ چيز را به هدر نمي دهد.
اين يعني تجسمِ نور بودن.
انسان خوب كسي نيست جز آموزگاري براي انسان بد.
انسان بد كسي نيست جز چالشي براي انسان خوب.
اگر اين را درك نكنيد، به حتم راه را گم مي كنيد؛
اگر چه بسيار باهوش باشيد.
اين رازِ بزرگ است.

Ręwiyekî jęhatî ti ţopan li dű xwe nahęle
Gotareke baţ ji dîtina ţaţtiyan ű kęmaniyan li cem
kesęn din vala ye.
Jimęrkarekî zîrek ne pędiviyî jimęrer e.
Deriyekî baţ-girtî dę girtî bimîne bę ko kes pę bigire.
Ţidandin ű asękirina baţ dę bimîne bę
Ko bę giręk kirin jî.
Bi vî ţęweyî ű islűbî hiţmendî
Xelkę bi zîrekî hîn dike
Ji lewre jî ew kesekî ji hînkirina xwe
Ji bîr nake ű bi dűr naxe.
Herdem ew hoste ye di alîkirina bi tiţtan re
Ji lewre ew ti tiţtî navęje.
Ev navę wę ´bicihanîna ronahiyę´ ye.
Loma jî, ęn baţ mamostęn yęn
Ne-wisa- baţ in.
Ű kesęn ne-wisa- baţ berpirsyariya
Ęn baţ in.
Heke tu mamostę xwe hęja nenirxînî
An ji ţagirtęn xwe hez nekî:
li gel tu zîrek ű ţehreza bî jî,
tu bi xwe bi qeysî libęn qűmę ţaţ î.
Ev navę wę kűrbűn ű hűrbűna kokane ye.

28

28

نيروي مذكر را بشناسيد
ولي ارتباط خود را با انرژي مونث از دست ندهيد.
جهان را با آغوش باز بپذيريد.
اگر جهان را اين گونه بپذيريد،
تائو هرگز شما را ترك نمي كند
و شما چون كودكي كوچك خواهيد بود.
سفيد را بشناسيد
ولي سياه را هم ناديده نگيريد.
الگويي براي جهانيان باشيد.
اگر الگويي براي همگان باشيد،
تائو در وجودتان تقويت مي شود.
و چيزي وجود نخواهد داشت كه ازعهده اش بر نياييد.
حالات شخصي خود را بشناسيد
و در عين حال از حالات اجتماعي غافل نشويد.
جهان را آن گونه كه هست بپذيريد.
اگر جهان را بپذيريد،
تائو در وجودتان خواهد درخشيد
و به خودِ اوليه يِ خويش باز مي گرديد.
هستي از نيستي به وجود آمده است.
همانند ظرفي چوبي كه از قطعه اي چوب ساخته شده است.
فرزانه ظرف چوبي را مي شناسد
ولي در عين حال از قطعه اوليه چوب نيز غافل نيست؛
به اين ترتيب او مي تواند همه چيز را به كار گيرد.

Nęrtiyę binase, riya xwe ber bi mętiyę ve
Bibe
Bera tu newalek bî ji her kesî re.
Heke tu buyî newalek ji her kesî re
Tu herdem di qenciyan de yî
Bę ketin ű ţemitandin
Ű vedigerî zarokbűnę.
Sipî binase, riya xwe bi aliyę reţ ve
Here
Bibe modęl ű idyal ji her kesî re.
Ko buyî idyal ű modęl ji her kesî re
Tu dę di qenciyan de bî ű bę ţaţtî bî
Tu dę vegerî bęsînorbűnę ű ti tixűb wę
Ji te re nîn bin.
Payebűn ű navdariyę binase lę
Riya xwe bi aliyę xwebiçűkdîtinę ve hilkiţe
Bibe newal ji her kesî re.
Dema ko kok ű rehęn te di qenciyę de
Erd girtin ű kamil bűn
Tu dę vegerî awe ű heyina
`perçę nejękirî´
Perçe jębűye ű bűye pirr pęker(edat)
Hiţmendî pękeran bo bicihanîna rolan
Bi kar tîne.
Ji lewre terziyę mezin ti carî jęnake.

29

29

آيا مي خواهيد جهان را بهبود ببخشيد؟
فكر نمي كنم چنين كاري عملي باشد.
جهان مقدس است.
نمي توان آن را بهبود بخشيد.
اگر سعي در اين كار داشته باشيد،
آن را خراب خواهيد كرد.
اگر با آن همانند يك شئ برخورد كنيد،
آن را از دست خواهيد داد.
زماني جلوتر از ديگران هستيد،
زماني عقب تر.
زماني در حركتيد،
زماني در حال استراحت.
زماني قوي و نيرومنديد،
زماني خسته و بي حال.
زماني از امنيت بر خورداريد
و زماني در خطريد.
فرزانه هر چيز را آن طور كه هست مي بيند،
بدون تلاش براي تسلط بر آن.
او اجازه مي دهد هر چيز سير طبيعي اش را طي كند
و در مركز دايره باقي مي ماند.

Heke tu bixwazî cîhanę
Ji xwe re bistînî ű bibî biręvebir ű
Serokę wę
Ez dikarim bibînim ko tu bi ser nakevî
Ű tu dę bę serfirazî bî.
Cîhan firaxeke ji can ű giyan e, nayę
Bin dest xistin ű kontrol kirin.
Lîsker ű guher tiţtan gemar ű tevhev dikin.
Ű yęn dixwazin dest deyinin ser wan ű ji xwe re bibin
Ew winda dikin. Ji lewre:
Carna tu ręber î
Carna tu dadűyer î
Carna tu bęhnteng î
Carna tu bęhnfireh î
Carna tu xurt î
Carna tu qels î
Carna tu diţkînî
Cana tu tę ţkenandin.
Ji lewre, hiţmendî ji zędebűnę baz dide
Ji xwestin ű daxwazęn zęde direve
Ji payebűn ű pozhildayiyę bi dűr dikeve.

30

30

هركه در حكومت به مردم، به تائو اعتماد كند
سعي در تحميل چيزي نخواهد داشت.
چنين كسي تلاش نمي كند دشمنان را با نيروي نظامي شكست دهد.
هر عملي، عكس العملي دارد.
خشونت حتي با نيت خوب
هميشه به كننده اش باز مي گردد.
قرزانه كار خود را به پايان مي رساند
و متوقف مي شود.
او مي داند كه جهان هميشه از كنترل خارج است.
سعي در تسلط بر اوضاع
مخالف جريان تائو شنا كردن است.
فرزانه به خود ايمان دارد
پس تلاش نمي كند تا خوشنودي ديگران را بدست آورد.
چون از خود خوشنود است
نيازي به تائيد ديگران ندارد.
چون خود را پذيرفته است،
تمام دنيا او را مي پذيرند.

Heke tu Tao mîna pirinsîpekî bo
Biręvebirina xelkę bixebitînî
Tu dę bi hęza leţkerî zordariyę li wan mekî.
Tiţtę li dor digere li dor vedigere.
Cihę ko serokleţker lę daniye
Strî ű daręn striyan lę mezn dibin.
Di ţiyarbűna leţkeriyeke mezin de
Saline pirr ji birçîbűnę ű xela tęn pę.
Heke tu tiţtę dikî zanibî
Tu dę tiţtę pęwîst bikî ű
Li wir bisekinî.
Bibe serî lę pozbilindiyę meke
Bibe serî bę tu diyar bikî
Bibe serî lę bę payeyî
Bibe serî lę bę hilkirin
Bibe serî lę bę zordarî.
Dema tiţt ţaxan ű kulîlkan didin
Piţtre diçilmisin.
Ev navę wę ne-Tao e
Tiţtę ne-Tao e kurt-jîn e.

31

31

ابزار نظامي، ابزار خشونت است.
فرزانه از خشونت پرهيز مي كند.
ابزار نظامي ابزار ترس است؛
فرزانه هرگز آن را بكار نمي برد؛
مگر در زمان اضطراري
و در صورت اجبار با كمال بي ميلي
آن را به كار مي گيرد.
صلح و دوستي والاترين ارزش است.
اگر در صلح و دوستي خللي پيدا شود
او چگونه مي تواند خوشنود باقي بماند؟
دشمنان او ديوها نيستند،
بلكه انسان هايي هستند همانند او.
او در آرزوي نابود شدن آن ها نيست
و هنگام پيروزي جشن نمي گيرد.
او چگونه مي تواند هنگام پيروزي
و كشتن انسان ها به جشن و شادي بپردازد؟
با شجاعت به ميدان نبرد وارد شويد؛
شجاعتي همراه با غم و شفقت؛
گويي در مراسم تشييع جنازه شركت مي كند.

Silehęn tűj aletin deyűz in.
Herkes rihę wî ji wan dire.
Ji lewre zilamę Tao bi wan re
Ne rihet e.
Di îţęn hindirî yęn ciwamęran de
Çep cihę rűmet ű naműsę ye.
Di îţęn leţkerî de rast cihę
Naműsę ye.
Ji ber çek ű sileh aletin deyűz in,
loma ew ne alav ű aletęn ciwamęran in
Wisa ew wan bękęf bi kar tînin
Ű pętir ji sadebűn ű hesaniyę hez dikin.
Zorbirin ű serkeftin yekcar ne ţęrîn e.
Ew kesęn zorbirin ű serkeftin bi wan ţęrîn e
Ew bi xwe ne yęn bi kuţtinę dilxweţ dibin.
Ko tu bi kuţtinę kęfxweţ dibî
Tu nikarî baweriya xelkę bi xwe bînî.
Kirinęn rűmetdar ű hęja cihę
Qedirgirtina wan li çepę ye.
Kirinęn pîs ű ţűm cihę qedirgirtina wan
Li rastę ye.
Lutinantę komandar li çepę radiweste.
Serokę komandaran li
Rastę.
Ű ew diaxivin, terqînęn miriyan yęn payedar
Bo binaxkirina xelkę bi kar tînin.
Xelkęn sade ű hesan, ew ęn mirî tev
Ji wan in
Bi ţewatî dilorînin ű dinalin
Yęn serkeftî wan bi binaxkirineke
Payedar vediţęrin.

32

32

تائو را نتوان فهميد؛
از الكترون هم كوچكتر است،
ولي كهكشان هاي بي شمار در آن جاي دارند.
اگر مردان و زنان قدرتمند
مي توانستند در تائو متمركز شوند،
همه چيز در هماهنگي كامل به سر مي برد.
در اين صورت دنيا به بهشت تبديل مي شد،
همگي در صلح و آرامش به سر مي بردند
و قوانين در قلبشان حك مي شد.
وقتي نام و شكل داريد،
بدانيد كه موقتي اند.
وقتي رسم و سنتي داريد
بدانيد عمل كردن به آن ها را كجا پايان دهيد.
با دانستن اين كه كجا بايد متوقف شويد
مي توانيد از هر خطري جلوگيري كنيد.
همه چيز در تائو پايان مي پذيرد،
همان طور كه رودخانه ها به دريا منتهي مي شوند.

Tao tim bęnav e.
Ű heke xortik biçűk be jî
Ti kes nikare wî tęxe bin destę xwe.
Heke biręvebir bikaribin van pirinsîpan
Bi laţ bikin
Dę tiţtęn hezar ji ber xwe ve
Bi dű wan din.
Ezman ű erd dę tękevin lihevbűnekę
Pęrfękt
Ű wę xunaveke ţęrîn bibarînin.
Xelk, nikarin pę re li gor wę bidin ű bistînin
Guhertinan ű lihevanînan çedikin ;
Ű wisa destpęka perçebűna navan tę pę.
Ji lewre ji berę de pirr ű tęr nav hene
Divę tu bizanî li kű rawestî.
Nas bikî li kű bisekinî, tę zehmetiyan
Ű tirsę dűrî xwe bixî.
Tao di cîhanę de dijî
Mîna av ű kaniyęn newalę ye bi aliyę
Robar ű deryayan de diherike.

33

33

شناخت ديگران هوش و آگاهي است،
شناخت خوب خرد ناب است.
تسلط بر ديگران قدرت است،
تسلط بر خود قدرت حقيقي است.
اگر اعتقاد داشته باشيد كه به اندازه كافي داريد،
ثروتمند واقعي هستيد.
اگر در مركز باقي بمانيد
و با تمام وجو مرگ را به ياد داشته باشيد،
بقاي جاودان مي يابيد.

Heke tu kesęn din fam bikî
Tu ţehreza yî.
Heke tu xwe fam bikî
Tu ronakbűyî yî.
Heke tu bi ser kesęn din bikevî
Tu bi hęz î.
Heke tu zora xwe bibî
Tu xurt î
Heke tu zanibî çawa razî bî
Tu dewlemend î.
Heke te bi liv ű germî kire, viyana
Te heye.
Heke tu armanc ű xwestekęn xwe winda
Nekî tę dűdiręj bimînî.
Heke tu bimirî bę windakirin, tu abadîn
Ű herheyî yî.

34

34

تائو همه جا جاري است.
همه چيز از تائو به وجود مي آيد،
با اين ها تائو آن ها را خلق نمي كند.
تائو خود را به آن چه انجام مي دهد مي ريزد،
ولي هيچ ادعايي ندارد؛
دنياهاي بي شمار را زندگي مي بخشد،
ولي وابستگي به آن ها ندارد.
از آن جايي كه به همه چيز آميخته
و در دل هر چيز نهان است،
مي توان آن را فروتن ناميد.
از آن جايي كه همه چيز در تائو نابود و ناپديد مي شود
و تنها تائو باقي مي ماند،
مي توان آن را والا ناميد.
تائو از بزرگي خود بي خبر است؛
پس در حقيقت بزرگ است.

Tao mîna çemekî mezin î lehîhatî ye.
Çawa dę bi aliyę çepę an rastę de bę zîvirandin?
Hezaręn tiţtan pę dijîn bę hayę wan ję hebe.
Ew tiţtan pęrfękt dike ű kamil dike lę
Nayę gotin ko ew wan dijîne.
Hemű tiţtan bi kiras ű cil ű xwarin dike
Bę mîrîtiya wan bike.
Ew herdem będaxwaz e, wisa em nave wę dikin
`ya biçűk. ´
Tiţtęn hezar lę vedigerin ű dawa
Mîrîtiyę li wan nake
Ev navę wę`mezinahî.´ ye
Ta dawiyę, li xwe mîna ko ew mezin e
Nanere.
Ji lewre ew mezinahiya xwe bi cih tîne
Ű dibe serî.

35

35

او كه در تائو تمركز يافته
مي تواند هو كجا كه دوست دارد برود،
بي آن كه خطري تهديدش كند.
او هماهنگي كائنات را درك مي كند،
حتي هنگام درد و اندوه
زيرا آرامش راستين را در دلش يافته است.
لذت موسيقي يا بوي خوش غذا
ممكن است شما را از آن چه مي كنيد باز دارد
در حالي كه كلام تائو
يكنواخت و بي مزه به نظر مي رسد.
هنگامي كه جستجو مي كنيد، نمي يابيدش.
هنگامي كه گوش فرا مي دهيد، نمي شنيدش.
وقي به كارش مي گيريد، تمام ناشدني است.

Xwegirtina bi Awayę Mezin
Hemű tiţt diqedin ű dűr dirin.
Dűr dirin ű diqedin bę tade li wan bę,
di Aţtiya Mezin de bi cih dibin.
Ji bo xwarin ű műzîkę ye
Ko ręwiyęn derbasbűyî disekinin.
Dema Tao di pencereya xwe de
Xuya dibe
Ew wisa hűr e, ti tam ję re nîne.
Lę binere, nikarî wę bibînî.
Lę gudarî bike, dengę wę nayę te
Wę bi kar bîne
Tu nikarî wę biwestînî

36

36

اگر مي خواهيد چيزي كوچكتر شود،
اجازه دهيد خوب گسترده شود.
اگر مي خواهيد از چيزي رها شويد،
ابتدا اجازه دهيد شكوفا شود.
اگر مي خواهيد چيزي را بدست آوريد،
ابتدا آن را ببخشيد.
اين درك ظريفي از قانون هستي است.
نرم بر سخت غلبه مي كند.
آرام بر سريع پيروز مي شود.
اجازه دهيد آن چه مي كنيد پنهان باقي بماند
و تنها نتيجه را به ديگران نمايش دهيد.

Tiţtę ko wę bę hev
Divę pęţî hatibe vezilandin.
Tiţtę wę bę lawaz kirin
Pęţî divę hatibe xurt kirin
Tiţtę wę bę hilweţandin ű xistin
Pęţî divę hatibe bilind kirin.
Tiţtę ko wę bę stendin
Divę pęţî hatibe dan.
Ev navę wę`ronahîkirina hűr.´e
Tiţtę cirxweţ ű nerm zora yę
Hiţk ű çavsor ű bęhnteng dibe
Masî nikare dev ji avę berde.
Çek ű silehęn welęt yęn dijwar
Nabe pęţ xelkęn wî bęn kirin.

37

37

تائو هرگز عملي انجام نمي دهد،
ولي همه چيز از طريق آن انجام مي شود.
اگر مردان و زنان قدرتمند
مي توانستند خود را در آن متمركز كنند،
دنيا خود به خود متحول مي شد
و به آهنگِ طبيعي خود باز مي گشت،
مردم به زندگي ساده و روزمره خود راضي مي شدند
و از هر آرزويي آزاد و رها بودند.
وقتي آرزويي نباشد،
همه چيز در صلح و آرامش است.

Tao herdem `ne- kirine´
Bi ser ko tiţt niye ko ew nake.
Ko yę biręvebir bikaribe wę
Bi laţ bike ű bi cih bîne
Her tiţt dę bi awakî xwezayî
Bę guhertin.
Heke hatin guhertin, dę bivęn ko bikin.
Wisa divę ez wan girębidim, vî bęnavî
`qurmę perçak`(hiţę kokane) bi kar bînim
Bi riya bikaranîna vî bęnavî (qurmę perçak)
Dę ew bibin bę daxwaz.
Będaxwaz, wę bitebitin ű aram bin
Hertiţt- li bin- ezman bi ţęweyekî xwezayî
li cihę xwe ye.

38

38

فرزانه تلاش نمي كند قدرتمند شود؛
بنابراين قدرتمند حقيقي است.
انسان عادي در تلاش براي رسيدن به قدرت است؛
بنابراين هرگز قدرت كافي بدست نمي آورد.
فرزانه هيچ نمي كند،
با اين وجود چيزي ناتمام باقي نمي گذارد.
انسان عادي هميشه مشغول كارهاي مختلف است،
با اين وجود كارهاي ناتمام زيادي دارد.
انسان مهربان عمل مي كند،
و چيزي ناتمام باقي مي ماند.
انسان عادل عمل مي كند
و بسياري چيزهاي ناتمام باقي مي مانند.
اخلاق گرا عمل مي كند
و هنگامي كه كاري از پيش نمي برد
آستين بالا مي زند و از زور استفاده مي كند.
وقتي تائو گم مي شود، خوبي پديدار مي شود.
وقتي خوبي گم مي شود، اخلاقيات پديد مي آيند.
وقتي اخلاقيات گم مي شوند، آداب و رسوم جايگزين مي شود.
آداب و رسوب مختلف پوسته ايمان است
و شروع آشوب و بي نظمي.
فرزانه به عمق توجه مي كند نه به سطح،
به ميوه نه به گل،
او از خود كاري نمي كند،
در واقعيت تمركز يافته
و خيالات باطلش از ميان رفته است.

Qenciya rast ne exlaqî ű moralî ye
Ji lewre bi nirx ű qîmet e.
Qenciya nekűr herdem xwe dike
Moral ű cilekî wę yę exlaqî heye
Ji lewre ti bihayę wę nîne.
Qenciya rast ‘nake’
Ű ti mebesta wę nîne.
Qenciya sade ű nekűr ‘dike’
Ű tim mebest ű qesda wę heye.
Jen a rast ‘dike’
Lę ti qesd ű mebest ję re nîne.
Jîrîtiya rast `dike´ ű heke tu bersivę nedî
Dę zendikęn gumlekęn xwe bikiţînin
Ű çavsoriyan li te bikin.
Ji lewre, dema Tao nemîne qencî
Heye
Dema qencî winda bibe jen heye
Dema jen nemîne dadmendî heye
Ű dema dadmendî nemîne adet
Ű jiberxwefedîkirin ű layiqî heye.
Aniha `layiqî` rűyę derve ye
Ji rastî ű dilsoziyę re
Ű destpęka tevlhevî ű nexweţiyę ye .
Loma hoste di bingehiyan de dijî
Ű ne di nekűriyan de
Di fękiyan de bęhna xwe derdixe
Ne di kulîlkan de

39

39


Van di dema berę de giţtîtî
Bi cih anîn:
Ezman giţtîtî bi zelaliya xwe
Bi cih anî;
Erdę giţtîtî bi xurtiya xwe bi
Cih anî;
Giyan giţtîtî bi bilindî ű nediyariya
Xwe bi cih anî;
Newalę giţtîtî wextę tije dibe
Bi cih anî;
Tiţtęn bi hezaran giţtîtî di jiyanę de
Bi cih anîn;
Serokan giţtîtî bi rastbűna biręvebirina
Xelkę bi cih anîn.
Bi kirina wisa:
Ko ezman bę zelalî be dę perçe bibe;
Heke erd xurtî lę kęm bikeve dę bi dűr de
Bifire;
Heke giyan bę nediyarî ű bilindî be
Dę biweste ű bibetile;
Heke newal bę tijeyî be
Dę kęm bibe ű nemîne;
Heke hezaręn tiţtan bę jiyan man
Dę nebedî bibin.
Heke yę serok bę ciwamęrî ű payeyî be
Dę bikeve.
Ji lewre
Malmezintî ű rűmet xwebiçűk ű xwenizimkirin
Reh ű kokęn wę ne
Bilindî nizmî bingeha wę ye.
Ji lewre qiral navęn xwe dikin`
Yęn sęwî, yęn nizim, yęn nehęja.`
Ma ev ne bikaranîna nizmiyę mîna
Bingeh ű kokę ye? Ma ne wisa ye?
Bi vę riyę tu dikarî bandor ű ţopa herî
Mezin ű baţ pęk bînî bę ti bargiranî.
Bę hęvîkirina cewheręn bęhempa ű bęmînak
An pirrbűna libęn qűmę.

40

40

حركت تائو به سوي بازگشت است.
طريق تائو تسليم است.
همه چيز از هستي متولد مي شود
و هستي از نيستي.

Veger liva Tao e.
Nermkirin karę wę ye.
Her tiţt di gerdűnę de ji habűnę
Çędibe.
Hebűn ji ne-hebűnę çędibe.

41

41

وقتي مردي برتر درباره تائو مي شنود،
بي درنگ جلوه گاه تائو مي شود.
وقتي مردي متوسط درباره تائو مي شنود،
نيمي از آن را باور مي كند و درباره نيم ديگر ترديد مي كند.
وقتي ديوانه اي درباره تائو مي شنود،
با صداي بلند مي خندد.
اگر اين خنده نبود،
تائويي وجود نداشت.
راهي كه به نور مي انجامد به نظر تاريك مي آيد.
راهي كه به جلو مي رود به نظر مي رسد به عقب باز مي گردد.
راه مستقيم طولاني به نظر مي آيد.
قدرت حقيقي ضعف به نظر مي آيد.
خلوص ناب كدر به نظر مي آيد.
ثبات واقعي تغيير به نظر مي آيد.
وضوح راستين گنگي به نظر مي آيد.
والاترين هنر ساده به نظر مي آيد.
عشق راستين بي تفاوتي به نظر مي آيد.
خرد ناب كودكي به نظر مي آيد.
تائو را نمي توان جايي يافت،
با اين وجود همه چيز در آن كامل مي شود و از آن قوت مي يابد.

Dema ţagirtęn hęja ű zanbilind bi Tao
Dibihîzin
Pirr xwe diwestînin da pę bikin ű bi kar bînin.
Dema ţagirtęn orte bi Toa
Dibihîzin
Carna pę digirin ű carn wę winda dikin.
Dema ţagirtęn nizim bi Tao dibihîzin
Hîr-hîra kenę wan e.
Lę pę ‘nekenîn’ bi xwe ne gelekî
Bes e da navę Tao lę bibe, ji lewre
Hatiye gotin:
Tao a birűskdar tarî dixuye
Pęţketina di Tao de mîna vegerę ye.
Man ű sekna di Tao de hiţk ű zehmet dixuye.
Qenciya rast mîna newalę ye.
Paqijî kęm dixuye.
Qenciyęn berfireh nebes dixuyin.
Qenciyęn kokxurt xapîner dixuyin.
Rűyę rastiyę dixuye ko tę guhertin.
Jęhatbűn ű karîbűna mezin pirr wext dixwe
Bo temam ű pęrfękt bibe.
Dengę mezin ű xurt zehmet e bę guhdarî kirin.
Awayę mezin bę ţęw ű awe ye.
Tao veţartî ye ű bęnav e.
Ji ber wisa bixwe ye ko Tao baţ e
Bo pęţxistinę ű pęrfęktkirinę.

42

42

يك از تائو متولد مي شود.
دو از يك به وجود مي آيد.
سه از دو زاده مي شود
و همه چيز از سه به وجود مي آيند.
آن چه وجود دارد پشت به نيروي مونث دارد
و رو به نيروي مذكر.
وقتي نيروي مونث و مذكر تركيب مي شوند،
همه چيز در هماهنگي آرامش مي يابد.
انسان هاي عادي تنهايي را دوست ندارند
در حالي كه فرزانه تنهايي را به كار مي گيرد.
او در تنهايي درك مي كند
كه با هستي يگانه است.

Tao yekę çędike, yek didwan
Çędike.
Dido sisyan çędikin ű
Sisę hemű tiţtan çędikin.
Her tiţt bi ya yin dikin ű yang hemęz dikin.
Inerciya xwe nerm dikin da dűzan ű lihevhatinę
Ű harmoniyę bi cî bînin.
Merov hez nakin ko li xwe mîna
‘sęwiyan’, ‘nizman’, ‘bęnirxan’
binerin
li gel ko ţah ű qiral van navan li xwe dikin.
Hin winda dikin lę bi ser de fędę dikin
Hin din fędę dikin lę bi ser de winda dikin.
Ziţtę ko xelkę hîn kiriye
Ez jî hîn dikim:
´yę xurt ű hęzdar cihę xwe yę mirinę
nabijęre.`
Ez li vî tiţtî dinerim mîna ew
Bavę hemî hînkirinę be.

43

43

ظريف ترين چيز در جهان
بر سخت ترين غلبه مي كند.
اين ارزش بي عملي را مي نمايد.
آموزش بدون كلام
و انجام دادن بدون عمل،
شيوه ي فرزانه است.

Tiţtę herî nerm di cîhanę de
Dę bi ser yę herî hiţk keve.
Tinne-bűn dikare derbas be cihę
Ko cih tę de nîne.
Ji lewre ez sűd ű fęda kirina negirędayî
Ű serbixwe
Dizanim.
Hînkirina bęgotin ű
Kirina serbixwe
Kęm tęn dîtin.

44

44

شهرت يا صداقت؛ كدام يك مهم تر است؟
ثروت يا شادي؛ كدام يك ارزشمند تر است؟
موفقيت يا شكست؛ كدام يك مخرب تر است؟
اگر براي خوشنودي به ديگران وابسته باشيد،
هرگز خوشنودِ حقيقي نخواهيد بود.
اگر شادي شما به پول و ثروت وابسته باشد،
هرگز با خود شاد نخواهيد بود.
از آن چه داريد راضي باشيد
و زندگي را همان گونه كه هست جشن بگيريد.
وقتي درك كنيد هيچ كاستي و نقصي وجود ندارد،
كل دنيا متعلق به شما خواهد بود.

Kîjan bihatir ű hęjatir e, nav ű deng an jiyîna te?
Kîjan mezintir e, jiyana te an
Hebűna sermiyan ű tiţtan?
Kîjan pirrtir bi ęţ e, bidestxistin an windakirin?
Ji lewre em herdem bihayeke mezin
Ji bo hezkirirna zęde didin
Ű bi windakirineke kűr dięţin ji bo
Danhevek ű komkirineke bęhawe.
Heger tu nas bikî ko tiţtek bes e, dę
derdę xizaniyę mekţînî.
Ko zanibî li kű rawestî, wę ti ziyan
Ű tade li te meyę.
Ű tę dűr-diręj bimînî.

45

45

كمال واقعي به نظر نقص مي آيد،
ولي در عين حال در خود كامل است.
پُري واقعي خلأ به نظر مي آيد.
ولي در عين حال پر است.
صافي واقعي كج به نظر مي آيد.
خرد ناب حماقت به نظر مي آيد.
هنر راستين بي هنري به نظر مي آيد.
فرزانه اجازه مي دهد آن چه بايد رخ دهد.
او به رخدادها آن طور كه مي آيند شكل مي دهد.
او از راه قدم بيرون مي نهد
و اجازه مي دهد تائو خود سخن بگويد.

Kemal ű pęrfęktbűna hęja kęm dixuye,
lę bę ţaţtî ű seqetî kar dike.
Tijebűna mezin ű hęja vala dixuye, lę
Bę west kar dike.
Rastbűna hęja xwar dixuye,
jîrbűna hęja qelafetgiran dixuye,
Zimanxweţbűna hęja lal dixuye.
Dilgermî zora sariyę dibe, hęmenî ű bęlivbűn
Zora germiyę.
Zelalbűn ű aramî ű tebat her tiţtî
Datînin cihę rast.

46

46

وقتي كشوري در هماهنگي با تائو است،
كارخانه هاي آن ماشين هاي باروري و كشاورزي مي سازند.
وقتي كشوري راه خلاف تائو مي پويد،
ابزار و ادوات جنگي در حومه ي شهرها انبار مي شوند.
توهمي بالاتر از ترس وجود ندارد
و اشتباهي بزرگتر از آماده شدن براي دفاع ازخود
بد شانسي اي بد تر از دشمن داشتن نيست.
هر كه بتواند در ميان ترس هاي خود به مشاهده آن چه رخ مي دهد بپردازد،
هميشه در امان خواهد بود.

Dema Tao li cihekî belav dibe
Hesp hędî-hędî diçęrin
Ű erdę sergo dikin.
Dema Tao li cihekî tinne be
Hespęn ţer ű cengę li dervî bajęr tęn
Xwedî kirin.
Bűbelat ű katastrofęn xwezayane,
ne
Pîs ű kiręttir in ji nezanebűna ko
Tiţtek bes e.
Windakirin ne kiręttir e ji daxwaza hîn pirrtirî.
Ji lewre qenciya ji naskirina ko tiţtek bes e
Dertę
Qenciyek sermedî ű będawî ye

47

47

بدون باز كردن درب خانه تان
مي توانيد دلتان را به روي جهان باز كنيد.
بدون نگاه كردن از پنجره خانه تان
مي توانيد جوهره تائو را بشناسيد.
هرچه بيشتر بدانيد،
كمتر درك مي كنيد.
فرزانه بدون ترك كردن جايي به مقصد مي رسد،
بدون نگاه كردن نور را مي بيند.
و بدون انجام دادن كاري آن چه لازم است بدست مي آورد.

Bę çűna dervî derî, naskirina
Her tiţtî,
Bę nerîna di pencerę re, dîtina
Riya ezman.
Çiqa dűr tu herî, wisa kęm
Tu nas dikî.
Hiţmendî di her tiţtî de digihęje
Bę ko di hemű prosęsę de here.
Ew bi nav ű deng e bę xwe diyar bike.
Ew pęrfękt e ű tekűz e bę
Hewildan ű westana pirr.

48

48

در جستجوي دانش
هر روز چيزي به شما اضافه مي شود.
در تجربه ي تائو،
هر روز چيزي از شما كم مي شود
و كمتر و كمتر احتياج پيدا مي كنيد تا كارها را با زور به انجام برسانيد.
و در نهايت به بي عملي مي رسيد،
هنگامي كه هيچ نمي كنيد،
چيزي ناتمام باقي نمي ماند.
با اجازه دادن به رخدادها، همان گونه كه رخ مي دهند
و دخالت نكردن در جريان روي دادنشان،
فرزانگي پديدار مي شود.

Bi xwendinę, her roj merov tiţtekî
Bi dest dixîne.
Bi kirina bi Tao, her roj
Tiţtek winda dibe.
Winda dibe ű dîsa winda dibe.
Ta tiţt nemîne ko bę kirin.
Ne-kirin, tiţtek nemaye ko nehatiye kirin.
Cîhan dikare ya te be bi yekcar neguhertin ű nelîstina
Pę.
Tu çiqasî pę bilîzî ű wę biguherî
Tu nikarî cîhane bikî ya xwe.

49

49

فرزانه ذهني از خود ندارد،
او با ذهن مردم كار مي كند.
او با كساني كه خوبند، خوب است
و همچنين با كساني كه خوب نيستند نيز خوب است.
اين خوبي واقعي است.
او به كساني كه قابل اعتمادند، اعتماد مي كند
و به كساني كه قابل اعتماد نيستند نيز اعتماد مي كند.
اين اعتماد راستين است.
ذهن فرزانه چون فضا پهناور و گسترده است.
ديگران او را درك نمي كنند.
آن ها به او مي نگرند و انتظار مي كشند.
او با ديگران چون فرزندانش برخورد مي كند.

Hiţmendî hiţekî neguher ję re nîne,
Li hiţęn merovan dinere mîna ko
Ęn wę bin.
Ez bi yę baţ re mîna ko baţ e,
ű bi yę pîs re mîna ko ew jî baţ e didim ű distînim.
Ev baţiya rast e.
Ez baweriyę bi yę bawerî pę tę tînim, ű
Bi yę bawerî pę nayę jî.
Ev baweriya rast e.
Dema hiţmendî bi merovan re dijî,
xwe bi wan re didűzinîne
An zanebűn ű hiţę xwe ji wan vediţęre.
Hîţmendî bi wan re dide ű distîne mîna
zarokęn xwe.

50

50

فرزانه تسليم آن چيزي است كه لحظه ي حال براي او به ارمغان مي آورد.
او مي داند كه بالاخره خواهد مرد
و به هيچ چيز وابستگي ندارد.
توهمي در ذهنش وجود ندارد
و مقاومتي در بدنش نيست.
او درباره ي عملش فكر نمي كند؛
اعمال او از مركز وجودش جاري مي شوند.
به گذشته اش نچسبيده،
پس هر لحظه براي مرگ آماده است؛
همانطور كه ديگران پس از يك روز كاري سخت
براي خواب آماده اند.

Hatina jiyanę ű derbasbűna mirinę
Peyęn jiyanę sisę di dehan de ne.
Peyęn mirinę sisę di dehan de ne.
Ew ęn liva jiyanę erda mirina wan e
Sisę di dehan de ne.
Çima ev wisa ye?
Ji lewre ew jiyanę dijîn ű destan li
Xweţbűna wę ya dewlemend digirin.
Aniha min bihîstiye ko ew ę di danűstendina bi jiyanę re
Pispor e
Dikare ręwîtiyę di welat de bike bę ko
Liqayî piling ű kerkedenan bibe,
dikare tękeve ţeran ű pevçűnan bę birîn bibe.
Kerkeden ti cihî nabîne ko qiloçę
Xwe tę de biçikilîne,
Piling ti cihî nabîne bo bi lepűţkęn xwe
Biçirîne,
Çek ű sileh ti cihî nabînin ko pęţwaziya
Seręn wan ęn tűj bike.
Çima?
Ji lewre ew ti erd- mirin ję re nîne.