Ne, anëtarët e lëvizjes gjithë botërore për përparimin e Esperantos, i drejtojmë këtë Manifest të gjitha qeverive, organizatave ndërkombëtare dhe njerëzve me dëshirë të mirë, deklarojmë qëllimin tonë të vendosur për të punuar më tej për qëllimet e shprehura më poshtë dhe ftojmë njëherësh çdo organizatë dhe njeri të përfshihen në përpjekjet tona.

Aamraa, Esperantor progotir kaaje shaceshtxo bishsho aandoloner shadoshshobrindo, ei istaahaar shomosto sharkaarke, shab aantorjaatik shangsthaake, aar shubho budhi shamponno prottek maanushke shambodhon kore likhchi, ei dolile ullikhito uddeshsher obhimukhe abicolito kaaj kore jaabaar shangkolpo ghoshonaa korchi, ebong prottek shanggotxhon aar bektike aamaader proceshtxaay jukto habaar aamontron jaanaacchi.

E lançuar në 1887, si projekt i gjuhës ndihmëse për komunikim ndërkombëtar Esperanto, evuloi me shpejtësi në tërë jetën si gjuhë e pasur në nuanca dhe për më se një shekull funksionon për të lidhur njerëzit duke zhdukur pengesat gjuhësore e kulturore. Ndërkohë, qëllimet e folësve të saj nuk humbën rëndësinë e aktualitetin. As përdorimi mbarëbotëror i disa gjuhëve kombëtare, as progreset në teknikën e komunikimit, as zbulimi i metodave të reja të mësimit të gjuhës nuk do të realizojnë këto principe të cilët ne i konsiderojmë esenciale për një rend gjuhësorë të drejtë e efikas.

Aantorjaatik jogaajoger shahaayok bhaashaaprokalpo rupe 1887 shaale udbodhoner par acirei jibonto ebong onushanggoshamriddho bhaashaar porinotite uponito Esperanto eak shataabdiro beshi bhaashaar aar shangshkritir shimaa paar hoye loker shangge loker jogaajog shaadhoner kaaj kore coleche. E bhaashaa jaaraa bale taader uddeshsho aajo shediner matoi joruri ebong praashonggik. Mone karaar kaaron nei je kono kono jaatibishesher bhaashaar bishshojorxaa proyoger phale, kimbaa jogaajoger kritkoushaler unnotikrome, athobaa bhaashaa shekhaanor notun poddhotir udbhaaboner dorun nimnolikhito mulshutrogulor baastobaayon ghotxbe — jeshab mulshutro shubicaarcinhito ebong kaarjokori bhaashaangsthitir pokkhe aporihaarjo bole aamraa mone kori.

1. Demokracia

1. Ganotantro

Sistemi i komunikimit, i cili gjithë jetën priviligjoi disa njerëz, kurse kërkon për të tjerët që ato të investojnë vite të tërë mundimi për të arritur një shkallë të ultë aftësie, është fondamentalisht antidemokratik. Sadoqë, si gjuhë, Esperanto nuk është prefekte, ajo superon shumë çdo rival në sferën e komunikimit të barazise gjithë-botërore.

Je jogaajog beabosthaa kichu lokke shaaraa jiboner mato uxcu aashone boshiye rekhe baakider kaach theke prottaashaa kare je bohu bachor proyaasher pareo taaraa prodhaan bhaashaay kaaj caalaatei shikhbe, she beabosthaar bhittitxaai aganotaantrik. Onno jekono bhaashaar matoi Esperanto bhaashaao nikhuxt nae txhiki, tabe shaammobhittik bishshobbeapi jogaajoger nijoshsho khetre she taar shab protiddondir ceye bohu dur egiye royeche.

Ne shpallim që pabarazia gjuhësore pason pabarizinë komunikuese në të gjithë nivelet, inkluzivisht të nivelit nërkombëtar. Ne jemi lëvizje për komunikim demokratik.

Aamaader boktobbo ei je bhaashaagato ashaammer anibaarjo phal jogaajoger ashaammo prottek stare, aantorjaatik stareo. Aamraa ganotaantrik jogaajoger aandolon.

2. Edukimi transnacional

2. Jaatinirbishesh shikkhaa

Çdo gjuhë etnike është e lidhur ndaj kulturës së caktuar dhe kombit apo kombësive.P.sh; nxënësi, që studion anglishten mëson mbi kulturën gjeografinë dhe politikën e vendeve që përdorin anglishten, sidomos SH.B.A dhe Britani. Nxënësi,që studion Esperanton mëson mbi botën pa kufi, në të cilën çdo vend prezantohet si shtëpia e tij.

Prottek goshtxhi-bishesher bhaashaar jog taar nijoshsho shangshkritir shanggei, jaaraa she bhaashaa bale taader shanggei. Jeamon, biddaalayer chaatro-chaatri Ingriji shikhle Ingri-jibhaashi deshgulori shangshkriti, bhugol aar raajnitir khabor paay, prodhaanoto Maarkindesher aar Britxener. Je biddaarthi Esperanto shekhe she eak shimaa-tirohito bishsher kathaa shekhe, prottek desher chobii jekhaane shadesh rupe citrito.

Ne shpallim që edukimi në cilën-cdo gjuhë etnike eshte i lidhur ndaj prespektivës së caktuar mbi botën. Ne jemi lëvizje për edukim transnacional.

Aamaader boktobbo ei je goshtxhibishesher bhaashaar maaddhome shikkhaa deoaa hole taar bandhon roye jaae ekodeshdorshi, pokkhopaati bishshobikkhaar shangge. Aamraa jaatinirbishesh shikkhaar aandolon.

3. Efikasiteti pedagogjik

3. Shikkhaagato kaarjokoritaa

Vetëm një përqindje e vogël nga ato, të cilët studiojnë gjuhën e huaj, fillojnë ta zotrojnë atë. Zotrimi i plotë i Esperantos është i mundshëm edhe me vestudim. Studime të ndryshme kanë raportuar për vlerat propedeutike të Esperantos ndaj gjuhëve të tjera. Bile shumë rekomandojnë Esperanton si thelbësore në kurset për koshiencë gjuhësore të nxënësve.

Jaaraa bideshi bhaashaa shekhe taader moddhe khub kam lok-i she bhaashaa rapto kare. Kintu Esperanto eakaa eakaa porxeo puro aayotto karaa shambhab. Bibhinno gabeshonaay deakhaa geache ei bhaashaa aage shikhle er par onno bhaashaa druto shikhte shubidhe hay. Biddaarthider bhaashaabishayok shaadhaaron cetonaa baarxaabaar paatxhokromer joruri upaadaan hishebeo Esperantor mullo bisheshoggoxder kaache spashtxo.

Ne shpallim që vështirsia e gjuhëve etnike gjithmonë do të prezantojë pengesën për nxënës të shumtë, të cilët megjithatë do të përfitonin nga dija e gjuhës së dytë. Ne jemi lëvizje për mësim efikas të gjuhës.

Aamaader boktobbo ei je goshtxhi-bishesher bhaashaa kotxhin bole eshab bhaashaa bohu biddaarthir kaache baadhaashorup hoye thaakbei, jodio taader laabh habe ditiyo bhaashaa shikhte paarle. Aamraa kaarjokori bhaashaa-shikkhaa-daaner aandolon.

4. Shumegjuhesia

4. Bohubhaashitaa

Komuniteti i Esperantos është një nga të paktët komunitete gjuhësore në shkallë botërore, folësit e të cilës janë pa përjashtim dy ose shumëgjuhësh. Çdo anëtar i komunitetit ka pranuar detyrën që të mësojë të paktën një gjuhë të huaj deri në gradën e të folurit. Në raste të shumta ajo i ka çuar në dije dhe dashuri ndaj gjuhëve të shumëta dhe përgjithësisht ndaj horizontit më të gjërë personal.

Prithibite alpo je-kayektxaa bhaashi-goshtxhi aache jaar prottek bektii antoto dutxo kore bhaashaa jaane, Esperanto-shamprodaay taar onnotamo. Ei goshtxhir prottek shadoshsho eak baa eakaadhik bideshi bhaashaa bolte paaraar star porjonto shekhaar daayitto niyeche. Aneker bealaatei er phale bohu bhaashaar shangge poricay aar pritir samporko gorxe utxhe bektigato maanoshik poridhir bistaar ghatxe.

Ne shpallim që anëtaret e të gjitha gjuhëve, të mëdha e të vogëla, do të duhej të dispononin mbi shansin real për përvetësimin e gjuhës së dytë deri në nivel të lartë komunikimi. Ne jemi lëvizje për dhënien e mundësisë së atij shansi.

Aamaader boktobbo ei je chotxo barxo shab bhaashaar bhaashideri kono ditiyo bhaashaa txhikmato shekhaar shottikaarer shujog paawaa darkaar. Aamraa shei shujog kore dewaar aandolon.

5. Te drejtat gjuhesore

5. Bhaashaagato odhikaar

Shpërndarja e pabarabartë e potencës ndërmjet gjuhëve është recetë për pasiguri konstante gjuhësore, ose nënshtrim direkt gjuhësore, në pjesën më të madhe të banorëve botëror. Në komunitetin Esperanto, anëtarët e gjuhëve të mëdha dhe të vogla, zyrtarisht dhe jo zyrtarisht, mblidhen mbi terren neutral, falë dëshirës reciproke për kompromis. Ekulibri i tillë ndërmjet të drejtave gjuhësore dhe përgjegjësive jep preçedencën për të evoluar dhe vlerësuar mbi zgjidhje të tjera ndaj pabarazisë gjuhësore e konflikteve gjuhësore.

Bhaashaay bhaashaay khamotaar je ashaammo taar artho ei je prithibir odhikaangsho baashindaa jaane taader bhaashaar marjaadaa ebong ostitto shuddho bipanno, sharaashori taar kantxhorodher sambhaabonaao nitto uposthit. Esperantoshamprodaaye barxo aar chotxo, sharkaari aar besharkaari, shab bhaashaari maanush eshe jukto hay nirapekkho jomite, kaaron taaraa dipaakkhik raphaa korte raaji. Bhaashaagato odhikaarer aar daayitter bhaarshaammo bajaay raakhaar ei nojirer bhittite bhaashaagato boishommer baa shangghaater onnaanno shamaadhaan gorxe tolaar aar taader mullaayoner shutro paawaa jete paare.

Ne shpallim që diferencat pontenciale ndërmjet gjuhëve groposin garancitë, të shprehura në aq dokumenta ndërkombëtare të trajtimit të barazisë pa dallim në gjuhë. Ne jemi lëvizje për të drejtat gjuhësore.

Aamaader boktobbo ei je, maatribhaashaa nirbisheshe kaarur shangge boishommomulok aacoron karaa habe naa bole eato aantorjaatik dolile je kathaa dewaa aache, bhaashaay bhaashaay khamotaar masto taphaater caape sheshab kathaa arthohin hoye jaay. Aamraa bhaashaagato shomaanaadhikaarer aandolon.

6. Diversiteti gjuhesore

6. Bhaashaar boicitro

Qeveritë kombëtare duan të konsiderojnë diversitetin e madh të gjuhëve në botë si pengesë ndaj komunikimit, evolimit. Për komunitetin Esperanto, megjithatë, diversiteti gjuhësorë është burim konstant dhe i pashtershëm pasurie. Për rrjellojë, çdo gjuhë, si çdo specie e gjallë, është e vlefshme jo vetëm në vetvete, por meriton mbrojtje dhe përkrahje.

Prithibite bhaashaar je boicitro taake jogaajoger aar unnayoner pathe baadhaa bole anek desher sharkaari mahole mone haraa hoye thaake. Esperanto-shamprodaayer cokhe bhaashaar boicitro aboshsho shamriddhir nitto ebong aporihaarjo utsho. Arthaat prottek praaniprojaatir matoi prottek bhaashaao nijogunei mullobaan, rokkhoniyo ebong poshoniyo.

Ne shpallim që politika e komunikimit dhe evolimit, në qoftëse ajo nuk është e bazuar mbi respektin e përkrahjen ndaj të gjitha gjuhëve dënon dhe çon drejtë vdekjes shumicën e gjuhëve të botës. Ne jemi lëvizje për diversitet gjuhësor.

Aamaader boktobbo ei je, shab bhaashaar shomaan marjaadaa ebong shamoposhoner mulshutro baad diye rocito je jogaajog baa unnayoner niti, taar haate prithibir beshir bhaag bhaashaar mrittu ghotxte coleche. Aamraa bhaashaa boicitro rokkhaar aandolon.

7. Emancipimi i njeriut

7. Maanobiyo mukti

Çdo gjuhë çliron dhe burgos anëtarët e vet, duke u dhënë atyre mundësinë për të komunikuar ndërmjet tyre, duke penguar komunikimin me të tjerët. E planizuar si mjet komunikimi universal, Esperanto është një nga projektet e mëdhenj të emancipimit të njeriut, që funksionojnë-projekt që ka qëllim t'i mundësojë çdo njeriu të marrë pjesë si individ në komunikimin njerzorë me rrënjë të forta tek identiteti i vet vendas gjuhësor e kulturor, por jo me e kufizua atë nga ato.

Jekono bhaashaa taar bhaashider nijeder moddhe jogaajoger raastaa khule diye parer shangge jogaajoger path bandho kore deay. Nikhil maanobiyo muktilaabher jeshab barxo prokalpo bartomaane shakriyo, bishsho jogaajoger maaddhomer kaaje shamorpito bhaashaa Esperanto taar eaktxaa prottek maanushke nikhil maanob shamprodaayer shadoshsho hishebe jogdaane probritto karaar prokalpo, sthaaniyo shaangshkritik o bhaashaagato goshtxhir shikarx bajaay rekhe, athoco shei poricaye shimaabaddho naa theke.

Ne shpallim që përdorimi ekskluziv i gjuhëve kombëtare në mënyrë të paevitueshme ngrepengesa ndaj lirive të vetshprehjes, komunikimit dhe asocimit. Ne jemi lëvizje për emancipim të njeriut.

Aamaader boktobbo ei je, kebolmaatro jaatibishesher bhaashaa beabohrito hote thaakle aaxttoprokaasher, jogaajoger, shanggho gatxhoner shaadhinotaa pade pade baadhaa paabei.

Prago, jul. 1996

Prago, jul. 1996