Ne, anëtarët e lëvizjes gjithë botërore për përparimin e Esperantos, i drejtojmë këtë Manifest të gjitha qeverive, organizatave ndërkombëtare dhe njerëzve me dëshirë të mirë, deklarojmë qëllimin tonë të vendosur për të punuar më tej për qëllimet e shprehura më poshtë dhe ftojmë njëherësh çdo organizatë dhe njeri të përfshihen në përpjekjet tona.

Vi medlemmar av den internationella rörelsen för esperanto, riktar detta manifest till alla regeringar, internationella organisationer och vänligt sinnade människor, och vill härmed förklara vår avsikt att beslutsamt arbeta vidare för de mål som här nedan anges; och inbjuder varje enskild organisation och individ att delta i detta arbete.
Vi tror inte att användningen av ett fåtal nationella språk, den tekniska utvecklingen på kommunikationsområdet, eller nya metoder för språkundervisning, ska kunna förverkliga de principer som vi anser väsentliga för en rättvis och effektiv lösning.

E lançuar në 1887, si projekt i gjuhës ndihmëse për komunikim ndërkombëtar Esperanto, evuloi me shpejtësi në tërë jetën si gjuhë e pasur në nuanca dhe për më se një shekull funksionon për të lidhur njerëzit duke zhdukur pengesat gjuhësore e kulturore. Ndërkohë, qëllimet e folësve të saj nuk humbën rëndësinë e aktualitetin. As përdorimi mbarëbotëror i disa gjuhëve kombëtare, as progreset në teknikën e komunikimit, as zbulimi i metodave të reja të mësimit të gjuhës nuk do të realizojnë këto principe të cilët ne i konsiderojmë esenciale për një rend gjuhësorë të drejtë e efikas.

Esperanto lanserades 1887 som ett projekt för främjandet av internationell kommunikation. Det utvecklades snabbt till ett levande, nyansrikt språk — ett språk som i mer än hundra år hjälpt människor att överbrygga språkliga och kulturella barriärer. Idéerna bakom esperanto har under de gångna åren inte blivit mindre viktiga eller mindre aktuella.

1. Demokracia

1. Demokrati

Sistemi i komunikimit, i cili gjithë jetën priviligjoi disa njerëz, kurse kërkon për të tjerët që ato të investojnë vite të tërë mundimi për të arritur një shkallë të ultë aftësie, është fondamentalisht antidemokratik. Sadoqë, si gjuhë, Esperanto nuk është prefekte, ajo superon shumë çdo rival në sferën e komunikimit të barazise gjithë-botërore.

Ett system för kommunikation som ger vissa människor fördelar på livstid, och som kräver att andra ska investera flera års ansträngningar för att uppnå en förmåga som ändå blir otillräcklig, är i grunden odemokratiskt. Fastän esperanto, precis som alla andra språk, inte är fullkomligt, överträffar det alla alternativ när det gäller jämlik global kommunikation.

Ne shpallim që pabarazia gjuhësore pason pabarizinë komunikuese në të gjithë nivelet, inkluzivisht të nivelit nërkombëtar. Ne jemi lëvizje për komunikim demokratik.

Vi påstår att språklig ojämlikhet leder till ojämlik kommunikation på alla nivåer, inklusive den internationella. Vi är en rörelse för demokratisk kommunikation.

2. Edukimi transnacional

2. Undervisning om hela världen

Çdo gjuhë etnike është e lidhur ndaj kulturës së caktuar dhe kombit apo kombësive.P.sh; nxënësi, që studion anglishten mëson mbi kulturën gjeografinë dhe politikën e vendeve që përdorin anglishten, sidomos SH.B.A dhe Britani. Nxënësi,që studion Esperanton mëson mbi botën pa kufi, në të cilën çdo vend prezantohet si shtëpia e tij.

Varje nationalspråk är knutet till sin särskilda kultur och en eller flera folkgrupper. Skolelever som, till exempel, studerar engelska, får lära sig kultur, geografi och politik, som i synnerhet gäller USA och England. Elever som får studera esperanto, lär sig att betrakta världen som en enhet, där varje land ses som ett hemland.

Ne shpallim që edukimi në cilën-cdo gjuhë etnike eshte i lidhur ndaj prespektivës së caktuar mbi botën. Ne jemi lëvizje për edukim transnacional.

Vi påstår att studier i vilket nationalspråk som helst samtidigt förmedlar nationella perspektiv på vår värld. Vi är en rörelse för undervisning om hela världen.

3. Efikasiteti pedagogjik

3. Pedagogisk effektivitet

Vetëm një përqindje e vogël nga ato, të cilët studiojnë gjuhën e huaj, fillojnë ta zotrojnë atë. Zotrimi i plotë i Esperantos është i mundshëm edhe me vestudim. Studime të ndryshme kanë raportuar për vlerat propedeutike të Esperantos ndaj gjuhëve të tjera. Bile shumë rekomandojnë Esperanton si thelbësore në kurset për koshiencë gjuhësore të nxënësve.

Utav elever som studerar ett främmande språk är det bara en liten del som kommer att behärska det. Att lära sig esperanto fullständigt är till och med möjligt genom hemstudier. Olika undersökningar har visat på positiva effekter vid studiet av annat främmande språk, då eleven först fått lära sig esperanto. Esperanto har även rekommenderats som en viktig grundkunskap när man vill öka språkmedvetenheten hos elever.

Ne shpallim që vështirsia e gjuhëve etnike gjithmonë do të prezantojë pengesën për nxënës të shumtë, të cilët megjithatë do të përfitonin nga dija e gjuhës së dytë. Ne jemi lëvizje për mësim efikas të gjuhës.

Vi påstår att svårigheten för inlärning av nationalspråk alltid kommer att vara ett stort hinder för många elever, även om de skulle ha en fördel med kunskap i ett annat språk. Vi är en rörelse för effektiv språkundervisning.

4. Shumegjuhesia

4. Flerspråkighet

Komuniteti i Esperantos është një nga të paktët komunitete gjuhësore në shkallë botërore, folësit e të cilës janë pa përjashtim dy ose shumëgjuhësh. Çdo anëtar i komunitetit ka pranuar detyrën që të mësojë të paktën një gjuhë të huaj deri në gradën e të folurit. Në raste të shumta ajo i ka çuar në dije dhe dashuri ndaj gjuhëve të shumëta dhe përgjithësisht ndaj horizontit më të gjërë personal.

Esperanto-gemenskapen är en av ett fåtal världsomspännande språkliga gemenskaper vars medlemmar är, utan undantag, minst tvåspråkiga. Varje medlem har tagit på sig uppgiften att lära sig åtminstone ett främmande språk till användbar nivå. I många fall för detta med sig kunskap om och ett djupare intresse för flera andra språk, vilket i sin tur leder till vidgade personliga vyer.

Ne shpallim që anëtaret e të gjitha gjuhëve, të mëdha e të vogëla, do të duhej të dispononin mbi shansin real për përvetësimin e gjuhës së dytë deri në nivel të lartë komunikimi. Ne jemi lëvizje për dhënien e mundësisë së atij shansi.

Vi påstår att alla, oberoende av modersmål, bör få en verklig chans att lära sig behärska ett andra språk. Vi är en rörelse som vill bidra till att förverkliga denna möjlighet.

5. Te drejtat gjuhesore

5. Språkliga rättigheter

Shpërndarja e pabarabartë e potencës ndërmjet gjuhëve është recetë për pasiguri konstante gjuhësore, ose nënshtrim direkt gjuhësore, në pjesën më të madhe të banorëve botëror. Në komunitetin Esperanto, anëtarët e gjuhëve të mëdha dhe të vogla, zyrtarisht dhe jo zyrtarisht, mblidhen mbi terren neutral, falë dëshirës reciproke për kompromis. Ekulibri i tillë ndërmjet të drejtave gjuhësore dhe përgjegjësive jep preçedencën për të evoluar dhe vlerësuar mbi zgjidhje të tjera ndaj pabarazisë gjuhësore e konflikteve gjuhësore.

Den mycket ojämlika makt som råder mellan språken medför en fortlöpande språklig otrygghet eller direkt förtryck för merparten av världens befolkning. I esperanto-gemenskapen möter medlemmarna varandra — oavsett det egna språkets makt eller antalet som talar språken — på neutral grund, tack vare en ömsesidig vilja att kompromissa. En sådan jämvikt mellan rättigheter och ansvar i språkliga sammanhang visar på möjligheten att utveckla och bedöma andra lösningar på språklig ojämlikhet och konflikter på området.

Ne shpallim që diferencat pontenciale ndërmjet gjuhëve groposin garancitë, të shprehura në aq dokumenta ndërkombëtare të trajtimit të barazisë pa dallim në gjuhë. Ne jemi lëvizje për të drejtat gjuhësore.

Vi påstår att de vida ojämlikheterna mellan språken undergräver det som garanteras i en mängd internationella dokument om jämlik behandling, oavsett vilket språk man har. Vi är en rörelse för språkliga rättigheter.

6. Diversiteti gjuhesore

6. Språklig mångfald

Qeveritë kombëtare duan të konsiderojnë diversitetin e madh të gjuhëve në botë si pengesë ndaj komunikimit, evolimit. Për komunitetin Esperanto, megjithatë, diversiteti gjuhësorë është burim konstant dhe i pashtershëm pasurie. Për rrjellojë, çdo gjuhë, si çdo specie e gjallë, është e vlefshme jo vetëm në vetvete, por meriton mbrojtje dhe përkrahje.

Nationella regeringar har en benägenhet att anse mångfalden av språk i världen som ett hinder för kommunikation och utveckling. För esperanto-gemenskapen däremot ses skillnaderna i språk som en konstant och oumbärlig källa till rikedom. Alltså är varje språk, liksom varje djur- och växtart, något värdefullt i sig självt och därför värt skydd och stöd.

Ne shpallim që politika e komunikimit dhe evolimit, në qoftëse ajo nuk është e bazuar mbi respektin e përkrahjen ndaj të gjitha gjuhëve dënon dhe çon drejtë vdekjes shumicën e gjuhëve të botës. Ne jemi lëvizje për diversitet gjuhësor.

Vi påstår att politiken för kommunikation och utveckling, om den inte baseras på respekt och stöd för alla språk, så kommer den att fungera som en dödsdom för flertalet av världens språk. Vi är en rörelse för språklig mångfald.

7. Emancipimi i njeriut

7. Människans frigörelse

Çdo gjuhë çliron dhe burgos anëtarët e vet, duke u dhënë atyre mundësinë për të komunikuar ndërmjet tyre, duke penguar komunikimin me të tjerët. E planizuar si mjet komunikimi universal, Esperanto është një nga projektet e mëdhenj të emancipimit të njeriut, që funksionojnë-projekt që ka qëllim t'i mundësojë çdo njeriu të marrë pjesë si individ në komunikimin njerzorë me rrënjë të forta tek identiteti i vet vendas gjuhësor e kulturor, por jo me e kufizua atë nga ato.

Varje språk befriar och binder sina användare, genom att ge dem förmågan att kommunicera mellan sig, samtidigt som kommunikation med andra förhindras. Såsom planerat för universell kommunikation är esperanto ett av de stora projekten för människans frigörelse — ett projekt som ska göra det möjligt för varje människa att delta som individ i mänsklighetens gemenskap, men med fasta rötter i en lokal kultur och med en språklig identitet, utan att vara begränsad av detta.

Ne shpallim që përdorimi ekskluziv i gjuhëve kombëtare në mënyrë të paevitueshme ngrepengesa ndaj lirive të vetshprehjes, komunikimit dhe asocimit. Ne jemi lëvizje për emancipim të njeriut.

Vi påstår att uteslutande användning av nationalspråk begränsar friheten att uttycka sig, kommunicera och samarbeta. Vi är en rörelse för människans frigörelse.

Prago, jul. 1996

Prago, jul. 1996